Theo cuộc khảo sát do ba tờ báo Nikkei của Nhật, Global Times của Trung Quốc và South Korea Mail Business của Hàn Quốc đồng thực hiện vào tháng 12/2013 vừa qua, có đến 60% chủ doanh nghiệp Trung Quốc cảm thấy khó mà làm ăn được với các công ty Nhật Bản do quan hệ chính trị dang rất căng thẳng giữa hai nước. Chỉ có 13% là cho rằng họ hoàn toàn có thể bỏ qua những căng thẳng chính trị giữa Bắc Kinh và Tokyo.
Tuy nhiên, nếu các doanh nhân Trung Quốc cảm thấy khó chịu, thì ngược lại, các đồng nghiệp Nhật Bản của họ lại rất thoải mái : 80% doanh nghiệp Nhật Bản xác định rằng họ không thấy khó khăn gì trong việc giao thương với Trung Quốc hoặc Hàn Quốc.
Cho dù vậy, các chủ doanh nghiệp Nhật Bản ngày càng có thái độ ngần ngại hơn trong việc bỏ cả vốn liếng vào công cuộc kinh doanh với Trung Quốc, cho dù nước láng giềng này vẫn là một thị trường béo bở.
Theo kết quả thăm dò, hiện vẫn có 38% doanh nhân Nhật Bản xem Trung Quốc là thị trường nhiều hứa hẹn nhất đối với họ. Tuy nhiên, tỷ lệ này đã giảm 10% so với một cuộc khảo sát tương tự, được thực hiện vào cùng một thời điểm.
Song song với đà giảm sút lòng tin vào thị trường Trung Quốc, giới kinh doanh Nhật đã tín nhiệm Đông Nam Á nhiều hơn : Có đến gần 2/3 chủ doanh nghiệp Nhật Bản cho rằng vùng Đông Nam Á, với 600 triệu người, là thị trường hứa hẹn nhất của họ.
Theo ghi nhận của hãng tin Pháp AFP, trong giới kinh doanh Nhật Bản hiện nay, công thức thời thượng là « Trung Quốc + 1 » Nói cách khác, bên cạnh Trung Quốc, các công ty Nhật Bản ngày càng tìm cách mở rộng địa bàn kinh doanh ở nơi khác, chủ yếu là ở vùng Đông Nam Á, như Việt Nam, Thái Lan, thậm chí Miến Điện.
Chuyên gia Mitsumaru Kumagai, trưởng bộ phận nghiên cứu kinh tế tại Viện Nghiên cứu Daiwa, giải thích : « Tốt hơn hết là phải đa dạng hóa đầu tư, đặc biệt là vào vùng Đông Nam Á, để giữ một khoảng cách nhất định đối với Trung Quốc, qua đó tránh được các vấn đề tiềm tàng».
Theo kết quả cuộc thăm dò được công bố hôm nay, cũng có đến 60% chủ doanh nghiệp Hàn Quốc sẵn sàng hạn chế quan hệ kinh doanh với các công ty Nhật Bản. Lý do cũng bắt nguồn từ căng thẳng ngoại giao Nhật-Hàn liên quan đến tranh chấp biển đảo.
Cuộc khảo sát được công bố hôm nay đã được tiến hành vào tháng Mười hai vừa qua, nơi 109 công ty tại Nhật Bản, 100 ở Trung Quốc và 137 tại Hàn Quốc. Cuộc khảo sát diễn ra trước lúc Thủ tướng Nhật đi viếng đền Yasukuni, một sự kiện đã làm quan hệ giữa Tokyo với Bắc Kinh và Seoul thêm căng thẳng.
Trong hơn một năm qua, quan hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc đã xấu đi rõ rệt do tranh chấp về quần đảo không người ở Senkaku/Điếu Ngư trên Biển Hoa Đông, do Tokyo kiểm soát, nhưng bị Bắc Kinh đòi chủ quyền nhân danh lịch sử.
Trong cùng thời điểm, quan hệ Nhật-Hàn cũng suy thoái do tranh chấp về đảo Dokdo/Takeshima trên biển Nhật Bản, nằm trong tay Seoul, nhưng bị Tokyo đòi chủ quyền.