IMF và WB cảnh báo về các khoản vay của Trung Quốc cho các nước nghèo

Nhà khoa học Anh David Attenborough (P) và tổng giám đốc IMF Christine Lagarde nhân khóa họp mùa xuân của Ngân hàng Thế giới và IMF tại Washington. Ảnh 11/04/2019.REUTERS/James Lawler Duggan

Nhân khóa họp mùa xuân của hai định chế, tại Washington, ngày hôm qua, 11/04/2019, Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế (IMF) và Ngân Hàng Thế Giới (WB) cảnh báo: Trung Quốc ngày càng cho các nước nghèo vay nhiều hơn. Do vậy, việc cho vay nên được thực hiện một cách minh bạch, và không đẩy con nợ vào tình thế nợ nần chồng chất, không trả nổi.

Phát biểu trong một cuộc họp báo, tân chủ tịch người Mỹ của Ngân Hàng Thế giới David Malpass nhắc lại rằng các khoản vay góp phần giúp các nền kinh tế phát triển, nhưng ông cảnh báo ngay : « Nếu việc cho vay không được tiến hành trong minh bạch, nếu việc vay nợ không mang lại kết quả thuyết phục (về mặt phát triển của một quốc gia), thì khối nợ có thể là một gánh nặng đáng kể cho nền kinh tế ».

Chủ tịch Ngân Hàng Thế Giới nói thêm: « Lịch sử đầy rẫy những tình huống theo đó nợ nần chồng chất đã nhấn chìm các nền kinh tế ».

Theo ghi nhận của hãng tin Pháp AFP, nhìn chung, hai định chế tài chánh hàng đầu của thế giới đã kêu gọi Bắc Kinh minh bạch hơn về quy mô các khoản tín dụng, cũng như về các điều kiện cho vay.

Tài trợ của Trung Quốc chủ yếu được dùng vào việc xây dựng cơ sơ hạ tầng, khai thác tài nguyên như than đá, vào các ngành như viễn thông và giao thông vận tải.. Tại các nước nghèo, các chương trình cho vay đó trên lý thuyết là nhằm thúc đẩy xuất khẩu để tăng thu nhập.

Thế nhưng, theo AFP, các khoản cho vay của Trung Quốc càng nhiều, thì những lời chỉ trích càng lớn hơn, đặc biệt trên cách thức Bắc Kinh cho vay. Trung Quốc chẳng hạn đã bị chỉ trích là khuyến dụ các nước châu Phi vay nợ, trong khi mà những nước nhỏ nhất ở lục địa này vừa mới giảm được phần nào gánh năng nợ nần.

Chủ tịch Ngân Hàng Thế Giới cảnh cáo rằng « hiện có đến 17 quốc gia châu Phi ở trong tình trạng bị nợ cao đến mức nguy hiểm, và số nước trong diện này ngày càng tăng với các hợp đồng vay mới không minh bạch ngày càng nhiều. »

Ví dụ rõ rệt về tính chất thiếu minh bạch là trường hợp nước châu Phi Mozambique chẳng hạn, đang vướng vào tai tiếng hơn 2 tỷ đô la nợ Trung Quốc mà dân chúng nước này không hề hay biết.

Về phần mình, Liên Hiệp Châu Âu cũng lo ngại trước việc Trung Quốc đang bơm tín dụng, với lãi suất thấp, vào châu Âu, chẳng hạn vào vùng Balkan. Ví dụ như tại Montenegro, nợ công tăng vọt lên mức 70% GDP, sau khi nước này vay được hơn 800 triệu euro từ một ngân hàng Trung Quốc để xây dựng một xa lộ trên núi.

Trung Quốc hiện đang cho nhiều quốc gia đang phát triển vay tiền, trong nỗ lực hình thành kế hoạch “Vành Đai, Con Đường” của họ, đặc biệt nhắm vào các quốc gia nhiều tài nguyên.

Trong buổi họp báo tại Washington, giám đốc Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế, bà Christine Lagarde, cho rằng mức nợ cao và con số những chủ nợ cho vay không tuân theo các quy luật quốc tế, cũng sẽ làm phức tạp hơn vấn đề trả nợ của một nước.

Bà Lagarde xác nhận : « Cả Ngân Hàng Thế Giới lẫn Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế hiện đang hợp tác để tạo thêm sự minh bạch và để xác định được các món nợ hiện có, từ trị giá món nợ, điều kiện vay nợ, cho đến thời hạn trả nợ ».

Một bản báo cáo công bố trong tuần này của IMF đã cảnh báo rằng số nợ ngày càng lớn trên thế giới, kể cả của các chính phủ và các công ty, đang là mối đe dọa cho kinh tế toàn cầu.

Trọng Nghĩa