Vào
nửa đầu thế kỷ 20, trên thế giới, Đức xâm lăng Ba Lan ngày 1-9-1939. Anh và Pháp quyết định tuyên chiến với Đức
ngày 3-9-1939, khởi đầu thế chiến thứ hai (1939-1945). Đức tấn công Pháp, chiếm Paris ngày
14-6-1940. Yếu thế, Pháp ký hiệp ước
đình chiến với Đức ngày 22-6-1940, theo đó Đức chiếm đóng miền tây bắc, khoảng
3/5 nước Pháp. Chính phủ Pháp do thống
chế Pétain lãnh đạo chỉ còn khoảng 2/5 nước Pháp về phía nam.
Cũng
trong năm nầy, các nước Đức, Nhật, Ý ký kết Hiệp
ước Liên minh tay ba tại Berlin (thủ đô Đức) ngày 27-9-1940, thường được gọi
là khối Trục Bá Linh-La Mã-Đông Kinh (Berlin-Roma-Tokyo Axis). Trong khi Đức và Ý tung hoành tại Âu Châu, thì
Nhật bành trướng ở Á Châu, tấn công Trung Hoa và gây ra cuộc thảm sát kinh hoàng khi đánh chiếm
Nam Kinh năm 1937.
Sau
khi Đức xâm lăng Pháp năm 1939, quân đội Nhật đến Hà Nội năm 1940, áp lực Pháp
để cho Nhật đóng quân ở Đông Dương, ký kết nhiều hiệp định kinh tế có lợi cho
Nhật. Từ đó, trên danh nghĩa, Nhật vẫn để
Pháp cai trị Đông Dương cho đến năm 1945 để khỏi lo việc hành chánh và an ninh
Đông Dương, nhưng Nhật hoàn toàn thao túng công việc ở Đông Dương trong đó có
Việt Nam.
