THƯ GỬI BẠN TA của Bùi Bảo Trúc
Các bài viết hàng tuần của Nhà Báo Bùi Bảo Trúc trong mục Thư Gửi Bạn Ta
Ngày 20 tháng 1 năm 2014
Bạn ta,
Cuốn lịch năm 2014 in ở Hà Nội, quà tặng đầu năm của một ngân hàng dành cho các thân chủ, có đưa ra một khám phá khá mới về hồ Hoàn Kiếm.
Ngay ở tờ lịch ngày đầu năm, ngày 1 tháng 1, người ta đọc được mấy dòng về hồ Gươm. Đọc xong thì thấy một chi tiết khá mới về Lê Lợi mà nhiều người chưa được nghe bao giờ.
Mấy dòng chữ ấy nguyên văn như thế này: "Hồ Hoàn Kiếm (Hà Nội) gắn liền với truyền thuyết Rùa Thần đòi gươm, Một lần nhà Vua dạo (sic) chơi bằng thuyền trên hồ bắt gặp một sinh vật là (sic) Rùa lớn nổi lên bơi về phía Ngài, bấy giờ Vua liền rút gươm ra để xua Rùa đi nơi khác, nhưng Rùa bất ngờ ngậm lấy thanh gươm rồi lặn mất xuống lòng hồ. Từ đó hồ được đặt tên là Hồ Hoàn Kiếm."
Không kể những lỗi về chấm câu, đặt câu, hành văn ngô nghê (...gặp một sinh vật là Rùa lớn nổi lên...), đoạn viết trên tờ lịch cho rằng rùa bơi về phía thuyền của vua Lê, bị vua Lê tuốt gươm đuổi rùa đi chỗ khác. Bất ngờ rùa xông tới, cướp thanh kiếm của vua Lê rồi lặn mất.
Như vậy, theo tờ lịch, không hề có chuyện rùa thần đòi lại thanh bảo kiếm Thuận Thiên mà vua Lê đã được thần Kim Qui trao cho để đánh quân Minh. Sử chép rằng Lê Lợi dẹp được ngoại xâm, rùa thần hiện lên đòi lại thanh gươm quí nên vua Lê đặt tên cho hồ là hồ Hoàn Kiếm. Nhưng theo những dòng chữ trên tờ lịch thì con rùa du côn bơi sát thuyền của nhà vua và cướp lấy thanh gươm như chuyện ăn cướp mỗi ngày xẩy ra hàng mấy chục vụ ở Hà Nội chứ chẳng hề có chuyện trả lại gươm (hoàn kiếm) như các sách sử từ bao lâu nay vẫn viết.
Thế là lại một huyền thoại rất đẹp của sử Việt bị xuyên tạc bởi một cây viết láo lếu thất học, văn chương nhảm nhí.
Theo tờ lịch ấy, thì các bộ sử Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, Việt Sử Tân Biên, Lịch Triều Hiến Chương Loại Chí... của Ngô Sĩ Liên, Lê Văn Hưu, Phan Huy Chú ... là toàn tầm bậy hết. Rùa hồ Gươm chỉ là một con rùa du côn sống bằng trò cướp giật như bọn hậu duệ của nó chạy đầy đường Hà Nội, ngồi cả ở Bắc Bộ Phủ như con X nhái, cóc, cắc ké ... tầm bậy tầm bạ chứ không bao giờ có chuyện rùa trao gươm Thuận Thiên do tay Lê Thận dâng lên cho Lê Lợi.