Tháng 8/2011 Trump công bố quyển sách: Time to get tough, make America #1 again. Năm 2015 sách được tái bản. Cuối năm 2016 Trump được bầu làm Tổng thống nước Mỹ. Tháng 2/ 2017 sách được Nguyễn Quốc Vĩ dịch ra tiếng Việt với tên Hãy làm cho nước Mỹ vĩ đại một lần nữa.
Việc Trump trúng cử tổng thống là một hiện tượng nên được tìm hiểu về phương diện tâm lý xã hội. Một nhà kinh doanh, chưa qua bất kỳ chức vụ lãnh đạo nào trong đảng và chính quyền, không phải là chính khách, nghĩa là từ một dân thường, lại bị khá nhiều phê phán, chỉ trích về đạo đức và tác phong, bị nghi ngờ về khả năng làm chính trị, già trên 70 tuổi, thế mà trúng cử tổng thống với số phiếu khá cao. Hiện tượng Trump, đối với đa số dân Mỹ là tương đối bình thường, đối với nhân loại là hơi lạ, còn đối với đa số dân Việt Nam là quá lạ, quá bất ngờ. Vì sao vậy? Vì dân Việt trong thời gian dài tăm tối, đã quen với nhầm lẫn tai hại là để làm được quan to phải trèo từng bước từ thấp lên cao, phải được lọt vào cơ cấu, phải từ cán bộ nguồn, bị hạn chế tuổi. Điều này được viết rõ trong các nghị quyết, đã được thấm nhuần vào nhận thức của toàn Đảng, toàn dân, tưởng là rất đúng, nhưng thật ra chứa đựng sai lầm lớn.
Sách có 10 chương và kết, đầu đề như sau: 1- Phải kiên quyết; 2- Nắm lấy dầu; 3-Đánh thuế Trung Quốc và cứu việc làm của Mỹ; 4- Đó là tiền của bạn – Bạn phải được giữ lại nhiều tiền hơn; 5- Một chính phủ mà chúng ta có thể đáp ứng được; 6- Tăng cường sức mạnh của Mỹ; 7- Một dàn lưới an toàn chứ không phải là một chiếc võng; 8- Bãi bỏ Obamacare; 9- Gọi nhập cư bất hợp pháp là có lý do; 10- Một nước Mỹ xứng đáng cho con cháu của chúng ta; Kết- Báo chí và Tổng thống.
Về lý do viết sách, Trump bày tỏ (trích từng câu ở các đoạn): “Tôi viết cuốn sách này bởi vì đất nước mà tôi yêu đang trải qua một thảm họa kinh tế toàn diện ngay lúc này,… Mỗi ngày làm kinh doanh tôi thấy nước Mỹ bị xé nát tanh bành và bị lạm dụng… Chúng ta đã trở thành trò cười, thành thằng nhỏ bị đòn oan của thế giới, bị đổ lỗi cho mọi thứ, chẳng được tí công lao và không được sự tôn trọng nào… Chính phủ tống tiền người nộp thuế để thưởng cho các nhóm lợi ích đặc biệt của mình… Trung Quốc đang lừa gạt chúng ta hàng trăm tỉ đô la…”.
Sách được phát hành vào khoảng 1 năm trước khi Tổng thống Obama kết thúc nhiệm kỳ 1 và nhiệm kỳ 2. Trong toàn bộ cuốn sách Trump đã chỉ trích Obama rất nhiều, chỉ xin trích dẫn một số câu hoặc ý kiến: “Obama? Đó là một sự bất tài, cận kề với sự phản bội… Obama đã hợp thức hóa Trung Quốc trên sân khấu thế giới… Obama đã cúi mình trước Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào và chào đón ông ta vào Nhà Trắng. Obama thậm chí đã cho nhà lãnh đạo Cộng sản được vinh dự lớn của một buổi quốc yến chính thức… Chính sách của Obama đối với OPEC là ngu ngốc… Obama là một thảm họa hoàn toàn. Ông đã san bằng đất nước này và đã phá hủy công ăn việc làm và tăng trưởng kinh tế… Obama đã làm xói mòn mỗi nguyên tắc cốt lõi… Bản năng ngu ngốc của Obama là coi những kẻ khủng bố là tội phạm (thay vì như là các chiến binh thù địch). Tái cử Barack Obama, nước Mỹ mà chúng ta để lại cho con cháu sẽ không còn giống như nước Mỹ mà chúng ta đã rất may mắn được lớn lên trong đó. Chúng ta sẽ để tang cho nước Mỹ, một nước Mỹ đã mất dưới thời Obama…”.
Trong 8 năm Obama làm tổng thống tôi được nghe nhiều lời khen ngợi ông. Khi Obama thăm VN, ăn bún chả, gặp gỡ với thanh niên, nói rằng để làm tốt công việc của tổng thống hàng ngày ông phải nghe rất nhiều chỉ trích v.v… tôi cảm phục ông. Đến khi đọc những lời chỉ trích của Trump tôi biết thêm một Obama khác. Có 2 việc mà Obama đã bỏ khá nhiều tâm trí và công sức, đó là luật về bảo hiểm y tế Obamacare nhằm giúp đỡ người nghèo và Hiệp định TPP nhằm phát triển mậu dịch xuyên Thái Bình Dương. Thế nhưng Trump chống lại kịch liệt và ngay sau khi nhậm chức tổng thống, ông đã sớm ra lệnh bãi bỏ. Tại sao vậy? Trong chuyện này ai đúng, ai sai, đúng sai ở đâu?Thì ra có đọc sách của Trump mới hiểu mặt trái của luật Obamacare, trong lúc nó có tính nhân đạo, đem lại một số lợi cho người nghèo thì nó ảnh hưởng xấu đến sự phát triển sản xuất của nhiều công ty và doanh nghiệp, và như vậy nó mang lại lợi ít, hại nhiều, mang lại cho người nghèo cái lợi nhỏ trước mắt và cái hại lớn lâu dài.
Trump cho rằng Obama quan tâm nhiều đến việc tạo ra sự nổi tiếng cá nhân mà ít quan tâm đến phát triển đất nước. Về vai trò của tổng thống, Trump cho rằng: Một tổng thống không “tạo” công ăn việc làm, chỉ có doanh nghiệp mới có thể làm được điều đó. Nhưng tổng thống có thể giúp tạo ra một môi trường cho phép các doanh nhân, các doanh nghiệp nhỏ và lớn lo việc làm giàu cho nước Mỹ.
Tôi nghĩ, người như Trump ở Việt Nam, dưới chế độ cộng sản thì đã bị diệt từ đời nào, may mắn thoát chết thì cũng bị vài chục năm tù về tội lợi dụng tự do để phỉ báng lãnh đạo và chống đối chế độ.
Điều làm tôi thích khi đọc sách của Trump là thái độ của ông đối với Trung quốc, và gần đây ông đã chủ động gây ra cuộc “Chiến tranh thương mại” với Tập Cận Bình. Trump đang được nhiều người ủng hộ, nhưng cũng không ít người phản đối. Đánh giá Trump với tư cách tổng thống ngoài con người cá nhân (tác phong, đạo đức…) cần quan tâm hơn con người chức năng (trình độ, đường lối, việc làm…). Đại đa số nhân dân Mỹ và đặc biệt những người đối lập sẽ có đánh giá chính xác hơn về Trump khi ông ta thôi không làm tổng thống.
