Trong cuộc đối đầu giữa hai quốc gia có tầm ảnh hưởng lớn nhất trên thế về mọi phương diện: kinh tế, quân sự và ý thức hệ, thì dĩ nhiên là cả thế giới phải quan tâm, nhất là các bình luận gia lại càng phải chú tâm vào một số dữ kiện khổng lồ để đưa ra lời dự đoán về người thắng, kẻ thua. Với tình trạng của hệ thống truyền thông dòng chính (mainstream media) ở Hoa Kỳ cũng như ngoại quốc, với chủ trương "chống Trump - anti-Trump" thì những tin tức hoặc nhận xét tốt về ông Trump đều bị ém nhẹm hoặc chỉ nói phớt qua để không gây tiếng vang. Bài viết ngắn, nhưng rất quan trọng của Brian Wang đăng trên trang báo điện tử Next Big Future ngày 29 tháng Bảy vừa qua, với tựa đề "China’s elite think Trump is winning and think China should give in the short run - Học Giả và Lãnh Đạo Trung Cộng Nghĩ Rằng Ông Trump Đang Chiến Thắng và Trung Cộng sẽ Chịu Thua Trong Một Thời Gian Ngắn Tới Đây" cũng chịu chung số phận, bị nhóm "anti-Trump" lờ đi không bàn đến. Nơi đây, Đặc San Lâm Viên xin giới thiệu đến đọc giả bài chuyển ngữ của Bùi Phạm Thành về bài viết quan trọng này để cùng tìm hiểu một cách trung thực về thực trạng của cuộc tranh chấp Mỹ-Trung hiện nay.
(Bản tiếng Anh: https://www.nextbigfuture.com/2018/07/chinas-elite-think-trump-is-winning-and-think-china-should-give-in-the-short-run.html)
Giám đốc của Hội Đồng Quan Hệ Đối Ngoại của Châu Âu (European Council of Foreign Relations), Mark Leonard, đã dành một tuần ở Bắc Kinh để nói chuyện với các viên chức của nhà cầm quyền và giới trí thức của Trung Cộng (giới trí thức TC), và ông cho biết rằng nhiều người đã kinh ngạc (hoảng sợ) về khả năng của ông Trump về cả hai phương diện chiến thuật và chiến lược.
Giới trí thức của TC nghĩ rằng mục tiêu của tổng thống Mỹ không gì khác hơn là việc tái lập trật tự toàn cầu.
Họ nghĩ rằng ông Trump cảm thấy ông đang đứng đầu một quốc gia vĩ đại đang, tương đối, bị suy giảm. Đây không phải chỉ là sự bất lợi cho vị trí hiện tại của Hoa Kỳ trên thế giới. Vấn đề là nó tương đối có lợi cho quốc gia khác nhiều hơn. Hiện nay các liên minh và các tổ chức quốc tế đang gây khó khăn cho Mỹ và tạo điều kiện cho sự gia tăng của TC.
Trong mắt TC, phản ứng của ông Trump là một hình thức “sáng kiến phá hủy - creative destruction”. Ông đang phá hủy, một cách có hệ thống, các tổ chức hiện có - từ Tổ Chức Thương Mại Thế Giới (WTO) và Hiệp Định Thương Mại Tự Do Bắc Mỹ (NAFTA) đến NATO và thỏa thuận hạt nhân với Iran - là bước đầu để tiến tới việc đàm phán lại trật tự thế giới với các điều kiện thuận lợi hơn cho Washington.
Khi trật tự bị phá hủy, giới trí thức TC tin rằng, ông Trump sẽ chuyển sang giai đoạn hai: đàm phán lại mối quan hệ của Mỹ với các cường quốc khác. Bởi vì Hoa Kỳ vẫn là quốc gia hùng mạnh nhất trên thế giới, họ sẽ có thể thương lượng với các quốc gia khác ở một vị thế mạnh nếu họ đàm phán với từng quốc gia một thay vì xuyên qua các tổ chức bao gồm nhiều quốc gia yếu kém để gây bất lợi cho quốc gia mạnh.
Ông Trump là vị tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ trong hơn 40 năm đã, cùng một lúc, đánh mạnh vào Trung Cộng trên cả ba mặt trận: thương mại, quân sự và tư tưởng. Giới trí thức TC đã mô tả ông Trump như là một chiến thuật gia bậc thầy (master tactician), tập trung vào một vấn đề tại một thời điểm, và đạt được càng nhiều nhượng bộ của đối phương càng tốt. Họ nói về cách khéo léo mà ông Trump đã đối xử với Tập Cận Bình. “Hãy xem cách ông ấy giải quyết vụ Bắc Hàn,” một người nói. “Ông ta đã khiến Tập Cận Bình đồng ý với các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc [nửa tá] lần, bóp nghẹt nền kinh tế của quốc gia này. TC gần như đã biến Bắc Hàn trở thành kẻ thù của họ.” Nhưng họ cũng thấy ông Trump là một nhà chiến lược, sẵn sàng tuyên bố một thỏa thuận “ngừng bắn - truce" (tạm ngưng đối đầu) ở mỗi khu vực khi không thể có thêm một sự nhượng bộ nào nữa của đối phương, và sau đó bắt đầu lại với một mặt trận mới.
Giới trí thức TC cảm thấy rằng họ Tập đã đi quá đà (over-reached) và đang lo lắng cho rằng đó là một sai lầm, khi cùng một lúc, chống lại Hoa Kỳ về mặt kinh tế và quân sự ở Biển Đông. Họ ủng hộ các nhượng bộ kinh tế và một sự rút lui khỏi các chiến thuật hung hăng như đã được mô tả về chính sách đối ngoại gần đây của TC.
Nếu đây thực sự là quan điểm chung của giới trí thức TC, điều này có khả năng là đúng, thì danh tiếng của họ Tập đã bị hư hại một cách đáng kể.
Bùi Phạm Thành
chuyển ngữ
