LGT: Câu chuyện kể sau đây là câu chuyện về một người bạn đã
hy sinh trong lúc mở đường về vào cuối năm 1983, ngay trong giai đoạn đầu của
cuộc chiến đấu giành lại tổ quốc. Bằng lối kể chuyện tự nhiên, tác giả đã ghi lại
những kỷ niệm rất thật mà tác giả đã chứng kiến hoặc đã nghe được. Câu
chuyện về một người bạn theo như tác giả là câu chuyện về một thế hệ, về một
quãng đời thanh xuân đáng sống nhất của chính người viết. Viết về những kỷ niệm
đã mấy chục năm mà vẫn như mới ngày hôm qua, vẫn còn đâu đó khí thế ngợp trời của
những con người đã đứng lên tháo dỡ vòng khăn tang để đi vào hành động. Bạn đã
hy sinh, nhưng ước mơ của bạn và dân tộc cho quê hương vẫn còn đó như câu thơ
được viết lên bởi nhà thơ Nguyễn Chí Thiện:
Sẽ có một
ngày,
con người
hôm nay,
vất súng
vất cùm
vất cờ vất
đảng
------------------------
Tiếng
sáo mục đồng êm ả
Tình quê
tha thiết ngân nga
Là tiếng
diều cao vút trên nền trời bao la.
Xin kính
mời quí vị và các bạn cùng theo dõi tâm sự của Trần Đức Huy qua bài viết:
Tháng
Tám Tưởng Niệm Các Anh Hùng Đông Tiến - Viết Về Anh.
Như đã có lần
tâm sự trong một bài viết năm trước, cứ đến tháng 8, khi Tsuyuake (梅雨明けmùa
mưa vừa dứt) thì lòng mình lúc nào cũng có cảm giác “bừng bừng” xen lẫn “bồi hồi”
khi nghĩ đến những người bạn đã nằm xuống, năm nay sự “bồi hồi” lại tăng lên gấp
bội vì sự ra đi mới đây (5/7/2013) của nhà báo Lê Thiệp, một người bạn và cũng
là một người anh đáng kính. Hôm nay bên ngoài đang là cái nóng kinh người,
nhưng trong lòng vẫn thấy giá băng khi nhìn lại một bức hình, nghe lại một câu
chuyện của 35 năm về trước mà cả 3 (ANH, Ngô Chí Dũng, Lê Thiệp) đều có mặt
hàng đầu. Hôm nay thì cả 3 đã rủ nhau trở về cõi ấy để lại bao tiếc thương cho
người ở lại. Trong cái hạn hẹp về thời gian, về tư liệu, về khả năng chỉ xin được
ghi lại những gì mà mình đã được nghe và được chứng kiến.
Một
ngày đáng nhớ
Buổi chiều ngày
2 tháng 9 năm 1978, khu vực gần nhà ga Yoyogi không giống như mọi ngày, có một
đoàn người xếp hàng một, đầu chít khăn tang, họ bắt đầu di chuyển từ nhà ga
Yoyogi, băng qua con dốc thoai thoải tiến vào sứ quán việt cộng. Người Nhật đi
bộ đã ngừng lại vì đoàn người đó. Họ ngừng lại để nhìn cho rõ và chợt nhận ra:
đoàn biểu tình của người tị nạn Việt Nam đây mà, cũng nơi đây vài tuần trước,
vài tháng trước cả khu phố đã vang dội vì tiếng hét to đòi tự do dân chủ, nhưng
hôm nay thì những người này chỉ lặng yên âm thầm bước tới.
Dẫn
đầu là Anh, trên đường tiến vào sứ quán (trái) Đối diện cổng sứ quán (phải)
ANH đi đầu, rồi Ngô
Chí Dũng, theo sau là Lê Thiệp và những người Việt thầm lặng của nhóm Fujisawa
(Sun Swallow) và nhóm Kamakura. Từng bước một, đoàn người tiến đến dàn hàng
ngang trước cửa sứ quán. Bên trong thì ồn ào vì bọn họ đang mừng cái ngày gọi
là “độc lập”, bên ngoài thì im lặng ngoại trừ tiếng điện đàm từ máy liên lạc của
cảnh sát, chỉ có một giọng nói duy nhất từ đoàn người rõ ràng từng tiếng một
rót vào bên trong: Ngày 2 tháng 9 chỉ là
ngày độc lập với nhân quyền, độc lập với tự do. Trong đoàn người thầm lặng đầu
chít khăn tang tay trương biểu ngữ đó có Anh đang đứng thẳng.
-------------------------
Có những
địa danh
Kamakura thuộc tỉnh Kanagawa, cách Tokyo khoảng
50km về hướng nam-tây nam, từng là cố đô của Nhật Bản. Ở đó có tượng Phật khổng
lồ bằng đồng Kamakura Daibutsu (鎌倉大仏) cao 13,35 mét, nặng 121 tấn, nằm trong ngôi
chùa Kodokuin, được xây dựng năm 1252. Nếu từ ga Kamakura rẽ phải sẽ gặp khu phố
bán quà kỷ niệm rất sầm uất mà ở giữa là đường đi bộ với hai hàng cây Anh Đào, đi
thêm một quãng thì tới đền Tsuruoka Hachiman (鶴岡八幡宮) là ngôi
đền lớn nhất tại khu này. Vào các dịp lễ, đã có đến hàng triệu người đến đây
thăm viếng. Mỗi lần có dịp, tôi hay ghé qua và lúc nào cũng có cảm nhận giống
nhau: dù
tấp nập, không khí xung quanh vẫn hiền hòa, êm ả, nhưng với tôi nó lại là cái
êm ả dị kỳ, nó không làm tôi rung động, nó như ở ngoài và không liên quan gì đến
tôi. Ngược lại, nó lại dẫn tôi đến một suy nghĩ khác.
Nơi anh tạm dung
là một trại tị nạn của Caritas cũng ở khu này, từ nhà ga muốn đến trại phải đi
qua một chiếc cầu mà phía dưới có con suối nhỏ. Mỗi lần vào trại, lúc ra về, Anh
thường tiễn tôi ra ga, đến cái cầu thì tụi tôi dừng lại lặng im nhìn ngắm những
con cá vàng đang tung tăng bơi lội, rồi anh thường khắc khoải nhắc nhớ đến một
địa danh mà trước đây anh đã phải đau lòng đào thoát.
Đồng
Bò.
Vào năm 1978, trong
một chuyến ghe được cứu và đưa đến Nhật, nếu không nói ít ai nghĩ đến là trên
chuyến ghe đó hiện diện 2 nhân vật vừa thoát khỏi một cuộc truy lùng gắt gao. Qua
những lần tiếp xúc, tôi biết được là tại Đồng Bò Nha Trang vào tháng 4/78, có một
trận đánh bất cân xứng giữa một trung đoàn cộng quân với một tiểu đoàn của lực
lượng phục quốc, tiểu đoàn hầu như tan rã. 1 trong 2 nhân vật đó là Anh.
Tên anh là Phùng Tấn Hiệp
----------------------------------
Theo lời kể và
qua những tư liệu tôi ghi nhận thì chỉ 3 tháng sau ngày miền Nam rơi vào tay giặc,
lúc đó anh mới 22 tuổi, dù có một vợ và một con, nhưng anh đã bắt đầu tham gia
vào một tổ chức phục quốc mà căn cứ chính đặt tại Đồng Bò. Năm 76, anh được tổ
chức giao trách nhiệm là tiểu đoàn phó TĐ 818 và bí mật lập căn cứ tại Gò Cà,
quận Diên Khánh và mở các hoạt động trải dài theo quốc lộ 1 từ Cam Ranh lên đến
tận Tuy Hòa.
Tháng 4/1977 anh
vào Tây Ninh móc nối với lực lượng kháng chiến thuộc giáo phái Cao Đài và tháng
7 anh trở lại Phú Khánh để chuẩn bị công tác tấn công đài phát thanh và phi trường
Nha Trang, nhưng chẳng may bị lộ, cho đến tháng 3/78 thì anh bị bắt tại Diên Thủy,
hai ngày sau anh vượt ngục và trở lại Gò Cà tiếp tục xây dựng lực lượng. Trước
sự lớn mạnh của lực lượng, việt cộng đã phải dùng đến cấp trung đoàn tấn công mật
khu Đồng Bò. Sau một trận chiến bất cân xứng về quân số, tiểu đoàn anh hầu như
tan rã. Anh nói: tụi nó dí tôi quá, nên
tôi và thằng Hải phải tìm cách thoát ra bên ngoài để tìm sự yểm trợ.
Vượt
thoát
2 anh đã có mặt
trên chiếc ghe do một người nguyên là thuyền trưởng cầm lái, bắt đầu cho một cuộc
vượt thoát có mục đích thật rõ ràng: chuẩn bị cho một chuyến trở về. Đến Nhật, các
anh đã mau chóng tiếp xúc với tổ chức Người Việt Tự Do để nói về tình hình quốc
nội, các anh cho biết là khá tuyệt vọng và tình nguyện là những người tiên
phong dẫn đường nếu mở được lối về.
Đài
phát thanh trên biển
Trong suốt thời
gian tạm trú tại Nhật từ 78 đến 81, các anh đã đi đây đi đó để kết nạp thêm những
người đồng chí hướng. Nhóm Quyết Thắng đã ra đời và có mặt trên khắp các chiến
trường “đánh nhau” với Cộng con tại Nhật Bản.
Khoảng năm 79
hay 80, mọi người đều nghĩ đến một đài phát thanh hướng về Việt Nam được đặt trên
chiếc tàu đánh cá ngoài khơi biển Nam Hải. Với sự giúp đỡ của một số những người
Nhật yêu tự do, trong đó có giáo sư Tonooka, một chiếc tàu đánh cá nhỏ với thiết
bị tương đối tạm đầy đủ đã được chuẩn bị. Tuy nhiên, sau nhiều tính toán về các
mặt tiếp vận, tài lực…. công tác nguy hiểm này đã phải gác lại vì có quá nhiều
rủi ro, chúng ta kêu gọi đồng bào đứng lên, rồi sau đó chúng ta làm gì để thực
hiện lời kêu gọi đó? Vì đây đơn thuần chỉ là một đài phát thanh chứ không phải
là một tiếng nói của lực lượng hay mặt trận có tầm vóc. Thời đó, dự định có mặt
vào công tác này còn có cả nhà báo Lê Thiệp và hải quân thiếu tá Trần Trọng Ngà,
thủ khoa khóa 12 đệ nhất Song Ngư của Hải Quân VNCH..
Về
rừng
Năm 1981, khi
trong ngoài đã nối kết, toán tiên phong từ Nhật gồm anh và một số anh em đã đặt
chân đến Đông Dương, hợp cùng với các anh em quốc nội, các nơi khác trên toàn
thế giới xây dựng chiến khu, mở đầu cho một trận thư hùng mới. Nghe một anh em
kể lại khi vừa tới nơi, sau vài ngày băng rừng vượt suối, đến vùng đất mà c/h
Hoàng Cơ Minh luôn nhấn mạnh: “đây là đất của chúng ta” anh tung tăng như con
chim sổ lồng và la lớn: Hổ đã về rừng.
Về “rừng”, do những
kinh nghiệm sẵn có anh được Mặt Trận giao phó trách vụ đoàn trưởng đoàn võ
trang Hồng Hà, với những nhiệm vụ thật nặng nề: hướng dẫn và bảo vệ cho các
đoàn võ trang mở đường xâm nhập cũng như bảo vệ an ninh cho các yếu nhân Mặt Trận
trong mọi công tác di chuyển.
Hy
sinh
Hàng trăm khó
khăn được vượt qua cùng với những trận đánh nghẹt thở, cuối cùng Mặt Trận hoàn
tất mỹ mãn chiến dịch Đông Tiến vào gần cuối năm 1983, nhưng cũng ngay giờ phút
vinh quang này anh đã hy sinh tại chiến trường E7 khi đụng độ với một toán việt
cộng đang trên đường ra Bắc.
Ngày 17 tháng 12
năm 1983 Mặt Trận công bố tin tức anh đã hy sinh.
Ngày 26 tháng 12
cùng năm anh được Mặt Trận tuyên dương là anh hùng Đông Tiến với thành tích:
· Là một
trong những chiến hữu có công đầu trong chiến dịch Đông Tiến
· Anh
dũng hy sinh tại chiến trường E7 vào giai đoạn cuối chiến dịch Đông Tiến
Người Việt các
nơi, đặc biệt tại Nhật bàng hoàng trước tin anh gục ngã. Mặt Trận mất đi một
Kháng Chiến Quân ưu tú, Tổ quốc Việt Nam mất đi một người con yêu quí phải ra
đi ngay trong giai đoạn đầu của cuộc chiến.
Một
người không có tên…. trong danh sách
Ngày 4/3/1984, lễ
truy điệu cho anh được tổ chức thật trọng thể tại Tokyo qui tụ hầu hết những
người Việt trong vùng. Đây có thể nói là một trong những sinh hoạt khá đặc biệt
thời ấy, cơ quan trách nhiệm định cư Nhật Bản đã ngạc nhiên và ngả mũ chào vì: nhóm
người lưu vong này đang vận động cho một cuộc trở về bằng những cuộc mít tinh,
biểu tình, bằng cách đóng góp tài chánh cho Kháng Chiến. Khi cần phải “chào đón”
một VIP nào đó từ “quê nhà” thì hầu như các hãng xưởng đều thiếu vắng người Việt
với nhiều lý do giả cũng như thật: bị cảm, bị sốt, phải làm giấy tờ hay phải có
mặt “xuống đường”.
Họ thắc mắc: nhìn
bức hình của anh được trang trọng treo trong ngày truy điệu thì biết mặt nhưng trong
danh sách thuyền nhân định cư tại Nhật thì lại không thấy tên Phùng Tấn Hiệp.
Câu chuyện thế nào?
Như đã trình
bày, trên chuyến ghe vượt thoát, có người cầm lái nguyên là thuyền trưởng tên
Phan Đình Trọng, vì đã có ý chuẩn bị cho ngày trở về nên Anh, anh Hải đã đổi họ
và tên giữa của mình thành Phan Đình Hiệp và Phan Đình Hải. Cả 3 anh Trọng, Hiệp,
Hải đã trở thành 3 anh em kết nghĩa.
Chiếc
xe Kháng Chiến
Vào khoảng thời
gian đó thì tôi đang làm việc cho một công ty có giám đốc (社長) là
người Hồng Kông. Cạnh tranh không lại với các hãng khác, giữa năm 1981 thì phá
sản, “tài nguyên vật liệu” của hãng như bàn-ghế, xe hơi đều được tụi tôi thu
mua tất cả vì “trong đó” đang có nhu cầu, cái gì cũng cần vì cái gì cũng thiếu.
Có chiếc xe du lịch 12 chỗ còn mới, chạy được 3 năm, chúng tôi “vớt” luôn. Ở Nhật
thì một chiếc xe chạy 2 năm (xe mới thì 3 năm) phải đem đi cho sở giao thông kiểm
tra lại (車検) và
phải được chứng nhận là an toàn mới sử dụng tiếp được. Vì tính chuyện chuyển
vào bên trong, nên không ai nghĩ đến chuyện phải làm lại 車検 cả. Nhưng hôm
được lệnh nhập nội, vì có quá nhiều đồ đạc dùng cho một cuộc phiêu lưu mới, mọi
người đành sử dụng chiếc xe “đã hết hạn” để đưa anh em lên đường. Đến cửa vào
phi trường thì các anh đi trót lọt, còn chiếc xe bị chận lại, các anh phải xuống
và khệ nệ khuân đống hành lý ngổn ngang đến nơi làm thủ tục. Nửa tháng sau, tôi
và một anh bạn nữa lên tận phi trường để làm thủ tục nhận xe về. Sau khi nhận một
số những “sỉ vả” và nộp phạt, chúng tôi nhận lại xe phóng lên xa lộ trở về nhà,
nhưng nửa đường thì phải…. ngừng lại vì xăng không còn một giọt, báo hại tụi
tôi phải chờ trên cao tốc cả tiếng đồng hồ để nhờ xe của sở giao thông… cấp cứu.
1 tháng sau đó thì chiếc xe cũng theo các anh về rừng và nghe nói chiếc xe kháng
chiến này vẫn rày đây mai đó chuyên chở đồ tiếp vận cho đoàn quân Đông Tiến.
Bức
hình luân chuyển
Lễ
truy điệu Anh Hùng Phùng Tấn Hiệp 4/3/1984
Khi được tin anh
hy sinh, xứ bộ Mặt Trận tại Nhật hay ai đó (tôi quên rồi) đã cho phóng lớn tấm
hình của anh và gửi đến các trại tị nạn trên toàn nước Nhật đề nghị làm lễ truy
điệu. Tại trại Misono (Fujisawa), tấm hình của anh cũng được treo tại phòng hội
chính của trại. Có một tối, mọi người thấy tấm hình biến mất, ai cũng thắc mắc và
sau đó thì hiểu: có một số anh em thân thiết với anh đã “mượn” tạm tấm hình về
nhà một tối để thắp cho anh một nén hương, rồi từ đó trở thành “thông lệ”, bức
hình cứ được chuyền từ nhà này sang nhà khác mỗi khi có nhà nào đó muốn tâm sự
với anh.
Tôi
gửi cho anh.
Anh Hiệp kính mến.
Xin kể anh nghe câu
chuyện của một người luôn có niềm tin nơi sự che chở của anh.
Tôi có một người
bạn. Bạn tôi là một người không theo một tôn giáo nào. Bạn tôi tin Đức Mẹ, tin
Phật, tin Trời, tin Ông bà, Cha mẹ và những anh hùng đã khuất. Trước khi ngủ, bạn
tôi đọc lời khấn cầu tới tất cả các Đấng Trên, Ông Bà, Cha Mẹ, và những Anh
Hùng Đông Tiến đã khuất, cầu xin sự hướng dẫn tinh thần để sống xứng đáng với
giá trị con người. Sáng thức dậy, trước khi rời nhà bạn tôi chắp tay chào các niềm
tin tinh thần của bạn.
Vào một dịp nào
đó, bạn tôi được tặng một bức vẽ, tuy là bức vẽ nhưng theo bạn tôi thì “rất có thần”
nhất là cặp mắt bao dung nhìn người đối diện. Bạn tôi chưng bức vẽ ngay phòng
khách cạnh bức hình của người anh cả Mặt Trận. Từ khi có bức vẽ, trước khi ra
khỏi nhà, và sau khi về nhà, sau khi vái chào ông bà bố mẹ, bạn tôi lại thêm
thói quen đứng trước bức vẽ và chào ANH cùng các chiến hữu “Đông Tiến.” Không
những chỉ có bạn mà ngay cả 2 con của bạn cũng được dặn dò: đi đâu gặp khó khăn hãy nhớ cầu nguyện xin
bác phù hộ. Bức vẽ mà bạn tôi cho là “rất thần” đó, chính là bức vẽ chân
dung ANH do bạn anh là nhà văn Võ Hoàng họa lại.
Bạn tôi tâm sự: xem
anh là một anh hùng và là một người anh đáng kính.
Anh Hiệp kính
Trên đó, chắc
anh đã gặp anh Hoàng Cơ Minh, anh Ngô Chí Dũng, anh Võ Hoàng, anh Lê Thiệp và các
anh khác rồi chứ? Còn dưới này thì tụi tôi lúc nào cũng “trước sau như một”, đồng
bào mình còn kiên cường lắm, sớm muộn gì thì cũng có cái ngày mà nhà thơ Nguyễn
Chí Thiện đã nói:
"Sẽ có một ngày
con người hôm nay
Vất súng, vất cùm, vất
cờ, vất Đảng
Đội lại khăn tang, đêm
tàn
Quay ngang vòng nạng
oan khiên
Về với miếu đường, mồ
mả gia tiên
Mấy chục năm trời bức
bách lãng quên
Bao hận thù độc địa dấy
lên
Theo hương khói êm
lan, tan về cao rộng
Tất cả bị lùa qua cơn
ác mộng
Kẻ lọc lừa, kẻ bạo lực
xô chân
Sống sót về đây an nhờ
phúc phận
Trong buổi đoàn viên
huynh đệ tương thân
Đứng bên nhau trên mất
mát quây quần.
Kẻ bùi ngùi hối hận
Kẻ bồi hồi kính cẩn
Đặt vòng hoa tái ngộ
lên mộ cha ông
Khai sáng kỷ nguyên
tã trắng thắng cờ hồng!
Tiếng sáo mục đồng êm ả
Tình quê tha thiết
ngân nga
Thay tiếng " Tiến
quân ca"
Và Quốc tế ca
Là tiếng sáo diều trên
trời xanh bao la!
(thơ Nguyễn Chí Thiện)
---------------------
Thôi tôi ngừng ở đây.
Nhớ phù hộ cho tôi, bạn tôi, đồng bào mình anh nhé.
Mến chào anh,
Trần Đức Huy
Tháng 8 năm 2013
