Đây chỉ là một truyện của nhà văn Arimasa Mori có tên là Akugatawa Ryunosuke dựng ra để nhắc nhở chúng sinh , chớ Phật đã nói là : "ngay cả Phật và Bồ Tát cũng không hoán chuyển được luật nhân quả ".
Sợi Tơ Nhện
Trọng Lễ Âu Dương
Một sớm mai trong lành, an nhiên, nơi cõi Tịnh Độ, Phật Thích Ca một mình tản bộ thong dong quanh Ngọc Liên Trì.Các cánh hoa sen nở rộ, màu trắng tợ ngọc lưu ly và từ trung tâm của mỗi đóa hoa, các đài hoa vàng tỏa hương thơm dịu dàng bất tuyệt vào mười Phương Phật, chín Phương Trời.
Và rồi, Đứng Thế Tôn dừng lại, vẫn cạnh bên bờ hồ, với tâm vô ngại, Người phóng huệ nhãn qua
mấy tầng lá sen đan đầy phủ kín mặt hồ, xem điều gì xảy ra bên dưới. Ngọc Liên Trì nằm đúng vào vị trí đối điểm của ngục A Tỳ, làn nước trong vắt như pha lê của hồ sen vẫn soi rõ mồn một dòng sông ba nhánh và quang cảnh của núi gươm đao.
Chính lúc đó, tia nhìn của Phật bất chợt gặp một hình người tên là Cao Tự Kiêu đang giẫy dụa nơi đáy ngục A Tỳ giữa đám tội nhân lúc nhúc bị đọa đày khác. Y vốn là một tên bất lương, cường đạo, tự kiêu, tự mãn, đã phạm nhiều tội ác như : giết người, cướp của, đốt nhà,hãm hiếp phụ nữ v.v…Mặc dù làm tất cả tội ác đó, nhưng trong đời y đã có một lần làm được điều tốt, một lần duy nhất thôi, nhưng vẫn đáng ghi vào phần thiện nghiệp của mình.
Chuyện là như thế này: Có một lần Cao Tự Kiêu, một mình đi qua khu rừng thẳm, y thấy một con nhện nhỏ đang bò theo đường y đang đi. Vừa đi vừa nghĩ sẽ chà nát con nhện này dưới chân mình, bỗng nhiên y thảng thốt, ngại ngùng về ý nghĩ sát sinh đó của mình và tự nhủ : Khôn , không! dù bé nhỏ hèn mọn đến thế nào con nhện kia vẫn có một đời sống. Thật độc ác, nếu ta tước đi đời sống của nó. Và thay gì chà nát nó, y đã để cho con nhện yên lành bò đi…
Quan sát những gì đang diễn ra nơi địa ngục, Phật Thích Ca hồi tưởng đến lòng từ bi của Cao Tự Kiêu đối với con nhện bé tý xíu kía, nên Người muốn cứu vớt y ra khỏi địa ngục để tưởng thưởng chút thiện nghiệp của y. Và ngay trong lúc đó, bên cạnh Người, một con nhện nơi Tịnh Thổ, bằng sợi tơ lóng lánh màu bạc, đang dệt mạng trên sắc lam ngọc của từng lá sen. Phật Thích Ca điềm đạm nắm sợi tơ nhện ấy trong tay, và xuyên qua những đóa sen màu bạch ngọc ; Người thả sợi tơ xuống tận đáy sâu xa tít của ngục A Tỳ, và nơi đó, trong ao máu, Cao Tự Kiêu đang lặng hụp, lúc nổi, lúc chìm, cùng với bao sanh linh bị đọa đày khác. Quay về hướng nào y cũng chỉ thấy có bóng tối dày đặc, thỉnh thoảng ánh lên vài tia sáng ghê người của núi Gươm Đao. Cao Tự Kiêu cảm thấy khiếp sợ, rùng rợn, không sao tả xiết. Một thứ im lặng nặng nề đến nghẹt thở như nơi bãi tha ma ngự trị khắp chung quanh, hoà với tiếng rên rỉ, thở than nho nhỏ, thoát ra từ miệng của những kẻ bị đọa đày. Có lẽ bọn họ đã kiệt sức từ lâu vì những cực hình của Thập Điện Diêm Vương, nên không còn đủ sức để khóc than; và cả y nữa, tên cường đạo lừng danh Cao Tự Kiêu xưa kia, giờ đây đang ngập chìm trong biển máu; giẫy dụa, lạy van đều vô ích, trông giống như một con nhái bị chặt đầu. Bất chợt khi ngước mắt nhìn lên, Cao Tự Kiêu hướng tia mắt nhìn vào vòm trời đen ngòm trùm lên ao máu, y bỗng thấy trong bóng tối yên lặng, một sợi tơ nhện lóng lánh ánh vàng từ trên trời xa xăm buông xuống về phía y, liên tục buông xuống, mà hình như không ai khác trông thấy, ngoài y. Nhận ra sợi tơ nhện vàng óng ánh, Cao Tự Kiêu lòng tràn ngập hân hoan, vỗ tay vui mừng và hai tay bám chặt vào sợi tơ đó, leo lên không ngừng nghỉ, y chẳng để mất cơ hội thoát khỏi được ngục A Tỳ; và có lẽ y còn có quyền hi vọng, nếu mọi việc được êm xuôi, trót lọt, y sẽ được về Miền Cực Lạc. Lúc ấy y sẽ chẳng còn khổ hình nào nữa, chẳng phải còn sợ bị đày ngồi trên núi Gươm Đao, hay bị ném xuống ao máu hôi tanh khủng khiếp…Trong niềm hi vọng đó, Cao Tự Kiêu vội vã nắm chặt sợi tơ nhện bằng cả đôi tay, và bắt đầu thăng thoắt trèo lên với hết sức mình, càng lúc càng cao hơn. Vả chăng, từ xưa kia, y vốn là một tên trộm tài ba, đã quá quen thuộc với việc trèo tường, khoét vách.
Nhưng địa ngục ở cách xa thiên đường vạn dậm, dù hối hả đến đâu, dù cố gắng đến đâu, y cũng chưa nhanh chóng đi đến thành công một cách dễ dàng, và sau nhiều lần sảy hết tầm tay, y quá kiệt sức, không thể cố gắng hơn được nữa. Lúc đó, y muốn nghỉ ngơi một chốc lát cho lại sức, nhưng tay vẫn luôn luôn bám vào sợi tơ nhện, và quay mặt nhìn về phía dưới. Nói đúng ra, cuộc tranh đấu ngoan cường của y đã không phải là vô ích, cái ao máu mà y vừa thoát ra, giờ đây đã xa mờ dưới bóng tối dày đặc của đêm đen, ánh sáng lập loè rợn người của núi Gươm Đao giờ đây cũng đã ở dưới chân y. Và với nhịp điệu này, có lẽ cuộc chạy trốn khỏi ngục A Tỳ của y sẽ được hoàn thành dễ dàng hơn là y đã tưởng. Quấn sợi tơ nhện chặt vào cánh tay, y tự nhủ với nụ cười thỏa mãn: bằng một giọng nói mà y đã quên từ lâu ( kể từ khi y bị đày xuống chốn này) không biết đã bao nhiêu năm?; nhưng mà, ồ kia, cái gì đang xảy ra ở dưới đó ¸ chợt nhận thấy đầu sợi tơ nhện bên dưới có vô số những sanh linh bị đọa đày như y, tiếp tục leo theo y như một đàn kiến, nặng nhọc theo hướng của y. Nhìn thấy vậy, Cao Tự Kiêu hoảng hốt đến điếng cả người, miệng y há hốc như phỗng đá, và trong một lúc, Cao Tự Kiêu không biết làm gì hơn là đảo tròn xoe đôi mắt và tự nghĩ: Ồ, với sợi tơ nhện mỏng manh như thế này, chỉ vừa đủ để nhắc mình lên, chớ làm sao có thể chịu đựng nổi sức nặng của cả binh đoàn như thế kia? Và, nếu sợi tơ nhện đứt, sẽ quăng mình xuống cùng với họ, và sẽ lộn đầu trở về địa ngục, nơi mà mình vừa mới thoát ra với bao gắng công khổ nhọc. Phải bằng mọi giá, ngăn chận biên cố khủng khiếp này…Cùng lúc đó, những kẻ bị đọa đày, hằng trăm, rồi hằng nghìn, hằng vạn, hiện ra, hàng hàng, lớp lớp, từ đáy sâu thẳm của ao máu trèo lên không ngừng nghỉ, như những con sâu róm ngang ngạnh bám vào sợi tơ nhện mong manh và lấp lánh ánh vàng. Phải bằng cách này hay cách khác, ngăn chận bọn chúng lại, trước khi trở thành quá muộn, nếu không sợi tơ nhện sẽ đứt … Thế là Cao Tự Kiêu ráng hết sức gân cổ hét lên: Này bọn người kia: sợi tơ nhện này chỉ dành riêng cho ta Ai cho mấy người bám bào? Xuống! xuống! xuống hết đi!…Khi y vừa hét xong những lời ấy, thì sợi tơ nhện đến lúc đó vẫn còn chắc, bỗng dưng đứt ra, làm sao có thể chịu nổi được một binh đoàn, với một tiếng « phựt » sắc gọn, đúng nơi Cao Tự Kiêu đang bám vào, trong nháy mắt, y bị rơi lộn cổ trở xuống dưới trong tiếng rít vù vù của không khí, và như một con vụ xoay tròn, đầu trút xuống, cấm sâu vào tận đáy đêm đen…
Sau biến cố, chỉ còn lại sợi tơ nhện bị cắt ngang ở giữa, mỏng manh lấp lánh ánh vàng, treo lơ lửng giữa không gian, không trăng sao…
Đức Phật Thích Ca, bên hồ Ngọc Liên Trì, nơi Tịnh Thổ, đứng bất động, nhìn những gì đã diễn ra..
Khi Cao Tự Kiêu đã chìm hẳn như một viên đá dưới đáy ao máu; Người thông thả tản bộ, nhưng gương mặt đượm buồn. Người cảm thấy một nỗi buồn mênh mang hoà lẫn với lòng xót xa thương tiếc vì tánh ích kỷ của Cao Tự Kiêu. Y chỉ muốn thoát thân một mình ra khỏi số phận đọa đày, nên việc y rơi trở xuống Ngục A Tỳ lần này quả thật đáng tiếc, nhưng không có lý do để biện bạch nữa!…
Những biến cố chẳng hề làm xao động những đóa hoa sen trên mặt hồ, trắng muốt, trong veo tựa ngọc lưu ly, các đóa hoa sen vẫn đong đưa bên chân Phật Thích Ca, và những đài hoa vàng vẫn tỏa ngát hương dịu dàng khắp mười phương Tịnh Thổ. Có lẽ lúc đó vào buổi ban trưa…
Trọng Lễ Âu Dương
Phóng tác từ Tập Truyện dịch sang Pháp văn « Rashomon et autres contes » của Arimasa Mori. Nguyên tác bằng Nhật ngữ của Akutagawa Ryunosuke) Đầu Đông năm 1974, cảnh vật ở ngoại ô Paris buồn thê thảm, gió ào ạt, tuyết bay lả tả…