March 7, 2014 at 7:56am
Những câu truyện của Trần Mai Lan trên FB, đã sống 25 năm ở Ukraine, gõ bằng điện thoại
Ảnh minh họa: Maiky
Euromaidan( cuộc biểu tình hướng về châu Âu) ở Kiev vừa qua chomình qua nhiều cảm xúc,có lẽ mình sẽ ghi lại những mẩu chuyện nhỏ để lưu lại vềsau,(mong FB sẽ còn hoạt động thêm nhiều năm nữa)
Câu chuyện thứ nhất:
Bắt đầu.
Cuộc biểu tình đã bắt đầu được vài hôm rồi, mình đã chẳng để ý lắmngoài thông tin là chính phủ Ucraina đã huỷ bỏ việc kí kết hợp tác với liênminh châu Âu vào phút cuối. Rồi một buổi trưa mình thấy hai cô nhân viên vănphòng đến xin nghỉ buổi chiều để ra Maidan( quảng trường Độc lập): vì đêm qua cảnhsát đuổi đánh sinh viên biểu tình tay không trong các lều trại. Nước mắt lưngtròng các cô ấy nói"họ đánh con cái chúng ta,dân Kiev đang kéo ra quảng trườngphản đối, chung tôi cũng muốn đi "
Và thế là mọi sự bắt đầu.
Từ mấy cái lều cắm trại của sinh viên biểu tình bị dẹp bỏ và vàisinh viên bị đánh phải bỏ chạy trốn trong nhà thờ,trong mấy ngày cuối tuần lượngngười tập trung ở quảng trường đã lên đến gần 800000, họ không phải là lực lượngkhủng bố hay bạo loạn như mọi người vẫn nghĩ, họ là hai cô nhân viên vp củamình tuổi xấp xỉ 50, họ là mấy ông chồng về hưu sống ở ngoại ô nghe vợ con gọi điệnđi chuyến xe cuối lên Kiev, họ là giáo viên và học sinh các trường đại học nghetin sinh viên bị đàn áp bỏ cả thi kéo nhau tới hỗ trợ..
Ngày hôm sau, những con người như thế từ khắp các thành phố kéonhau lên Kiev, họ biết rằng những người hôm qua đứng, hôm nay phải có ai đóthay, người này truyền tin cho người khác, tự nguyện và không hề có động cơ gì đặcbiệt, chỉ là sự phẫn nộ của những người có nhận thức và có lương tri.
Ngày hôm sau đi làm, giọng khản đặc vì nhiễm lạnh, cô kế toán củamình kể rằng người ở nơi khác đến, không có đồ ăn, không đủ áo ấm.Cả văn phòngquyết định chiều lại ra Maidan. Mình chạy ra cửa hàng mua bánh mỳ, giò và phomát, cả phòng ngồi gói thành xuất để phân phát,tin tức về việc chính quyền tăngthêm lực lượng đàn áp làm ai cũng lo lắng. Anh Tuyen Nguyensy gọi chomình hỏi bên em có ra không anh đi cùng với. Sau giờ làm việc từng đoàn người lạikéo nhau đi lên Maidan..
Cả tuần biểu tình trong hoà bình, tối đến ca sỹ ra hát miễn phí,những bà cụ về hưu đi từ quê lên ủng hộ mang theo 1 lọ mật ong và dưa chuột muốinhà làm.Thuốc men, quần áo ấm lien tục được mang ra,họ đứng tập trung ở Maidanbàn bạc, trao đổi để xác định rằng chính quyền này quá coi thường dân chúng,coi thường pháp luật,tham nhũng và lạm quyền... Họ quyết định đứng tiếp và ranhững yêu cầu thay đổi cho chính phủ..và những con buôn chính trị xuất hiện.
Bắt đầu có đại diện các phenhóm chính trị và mục tiêu cá nhân, người vô tư, kẻ lợi dụng.. Chính quyền lo lắngvà căng thẳng leo thang.
Euromaidan
Câu chuyện thứ 2:
Quảng trường độc lập
Diễn biến ở Maidan bất ngờ cho cả nhân dân và chính phủ,khichính quyền thành phố Kiev quyết định dùng một số lượng đông cảnh sát chống bạođộng( Berkut) với lí do dẹp lều trại của sinh viên biểu tình để lắp cây thông đónnăm mới ở quảng trường Độc lập, rồi khi sinh viên các trường đại học kéo lên phảnđối hành động đó, họ cho điểm danh những người vắng mặt tại trường những ngàynay bất kể lí do gì, doạ sẽ không cho thi, cắt học bổng...Càng doạ dẫm, ngườidân Kiev và các thành phố khác kéo lên hỗ trợ nhau càng đông. Họ lên mạng xã hộithông báo: hôm nay xe cá nhân biển số :....., lên Kiev sẽ đỗ ở vi tri này, còn... chỗ trống, ai muốn đi cùng cứ việc ra lên xe đi theo, người góp chút tiền xăng,người mang đồ ăn đường cùng san sẻ.
Mình thật khâm phục người dân Ucraina khi nhìn thấy những điềudiễn ra ở Maidan,dù đã sống ở Kiev 24 năm, nếu không có Maidan mình cũng khôngthể nghĩ rằng họ lại văn minh đến thế, tử tế và nhận thức chính trị cao đến thế.Mấyngày liền mua thực phẩm cho nhân viên xách ra đóng góp, họ kiên quyết bắt mình ởlại văn phòng vì mình có con nhỏ, sợ mình ra ốm về lây cho trẻ con, họ kể rằng ởMaidan người biểu tình đã lập một nhà ăn,thực phẩm dân mang ra góp được nhà ăntiếp nhận,san đều ra các khay rồi mang ra phục vụ tất cả những người có nhu cầu.Gối và chăn ấm được phát buổi tối cho những người ở lại trực đêm, sáng hôm saulại trả về khu lưu giữ, trà và cà phê luôn nóng,thuốc phát miễn phí. Mọi người đềuvui vẻ lịch sự. Đến tối người biểu tình chia thành 2 đội đá bóng trên phố đi bộ,một cái đàn Piano được ai đó chở ra để ở góc phố, thỉnh thoảng các nghệ sỹ nghiệpdư trong nhóm biểu tình nổi hứng lại dạo một bài nhạc vui...Anh Minh làm ở côngty mình sống ở thành phố khác ghé Kiev để về Việt Nam, nghe kể thế không tin lắm,đòi anh Phi Sang Dao chở ra tận nơi,ăn một bát súp nóng, nhâm nhi ly cà phê được mời rồi xin viên thuốc đau đầu uốngtạm mới chịu đi ra sân bay...
Trời lạnh bất ngờ và tuyết rơi dầy đặc, những người biểu tìnhlàm nóng người bằng cách xúc tuyết cho vào bao tải,dọn sạch đường phố, lúc đó họcũng không biết rằng những bao tuyết này sẽ giúp họ tạo thành công sự để chốnglại cuộc tấn công buổi đêm của Berkut.
Lực lượng Berkut lập ra đểchống bạo động được sử dụng để chống lại dân chúng, những con người lương thiệnvà hiền lành không chấp nhận điều đó, chính quyền thay vì lắng nghe và tìm tiếngnói chung với nhân dân thì lại ngang nhiên coi họ như kẻ thù. Đã bắt đầu có ngườibiểu tình mất tích,mấy hôm sau tìm thấy một trong số họ với nhưng vết đánh trọngthương bị vứt ngoài rừng tuyết, một đã chết tay chân còn đang trói chặt. Cô nhàbáo đưa tin biểu tình trên đường về nhà bị một toán đàn ông lái xe đuổi theo,lôi ra khỏi xe đánh cho đến biến dạng mặt mày.Vì luôn tác nghiệp nên cô này đểmáy quay tự động ghi lại toàn bộ sự việc, nhóm hành hung bị bắt rồi ...thôi.
Euromaidan
Câu chuyện thứ 3
Tiếng chuông nhà thờ Mikhail
Những ngày cuối năm 2013 dần trôi qua, toàn bộ khu trung tâmKiev được biến thành khu vực riêng của người biểu tình, dân thành phố đã quen vớiviệc này và chính quyền cũng vậy. Cây thông năm mới với khung sắt lắp dang dở đượcdân chúng tự trang hoàng bằng bất cứ cái gì họ có, mấy quả thông bằng thuỷ tinhmàu, con gấu bông cũ hay vài bông hoa giấy, trông giản dị và ngộ nghĩnh biếtbao.
Các cửa hàng trong lòng khu biểu tình vẫn mở cửa,đồng hô Patek Phillipegiá 100000$ hay túi LV 5000$ một sản phẩm vẫn bày trên kệ sau khung kính, đuquay nhạc cho trẻ em vẫn rộn ràng,không có cướp bóc hay đập phá gì trong suốt mộttháng qua. Cái ung dung tự tại của người dân Ucraina nói riêng và dân Kiev nóichung có lẽ lây sang cho cả tổng thống và chính phủ của ông ta. Họ vẫn kéo nhauđi trượt tuyết ở Áo và Thuỵ sỹ, còn thổng thống Yanukovich thì bay sang TrungQuốc và đi dạo bảo tàng nhàn tản ở Bắc Kinh khi một vài đêm trước chẳng biết aira lệnh,Berkut lại tấn công ban đêm vào khu của người biểu tình, những ngườidân không vũ khí, không nơi ẩn nấp chạy vào nhà thờ Mikhail, các tu sỹ mở cửacho họ và kéo chuông suốt đêm, người dân Kiev lại kéo nhau ra đường hỗ trợ ngườibiểu tình, dòng người miên man kéo về nhà thờ trong tiếng chuông rền rĩ gợi nhớthời trung cổ khi thành phố lâm nguy.
Cảnh sát ngày càng lạm quyền, họ đã quen với cách đàn áp dânchúng vô lối mà không phải chịu trách nhiệm gì, đã có thêm vài người biểu tìnhchết trong khi xô xát với Berkut, trên mạng xã hội có vài đoạn Video quay từ điệnthoại cho thấy họ lôi một thanh niên biểu tình vào góc phố, 12 cảnh sát đánh đậpdã man bằng chân tay và báng súng mặc anh ta la hét. Đoạn video quay cảnh mộttoán Berkut bắt anh G, thuộc nhóm biểu tình Codak , giữa thời tiết âm 20 độ C,lột trần truồng chỉ còn đôi tất ở chân rồi người đấm đá, kẻ cười cợt cho đồngngũ dùng điện thoại để quay. Hàng mấy chục người dân căm phẫn đứng nhìn cảnh nhụchình này cách nhà quốc hội 100 mét giữa ban ngày còn nghe họ thách thức: nhìn đi,có muốn quay video thì quay đi...mọi việc đã đi quá giới hạn của luơng tri.
Euromaidan
Câu chuyện thứ 4.
Mùa đông ảm đạm
Cuộc biểu tình đã đi vào ngõ cụt, những người dân thường ra đườngphản đối chính quyền đã trở về cuộc sống áo cơm, họ lại kiên nhẫn chờ cuộc bầucử tới . Thay chỗ của họ ở Maidan là những nhóm người có tổ chức và mục tiêuchính trị rõ ràng, được lãnh đạo bởi một đảng phái chính trị nào đó, và mộtnhóm các sinh viên ở miền tây lên quyết đi đến cùng vì tương lai của họ. Chínhkhách các nước đổ đến Kiev , ra tận Maidan gặp các nhóm biểu tình,trên mạng xãhội nhiều thông tin nói rằng 3 km vuông ở Maidan là một chiến trường khốc liệtgiữa các chính trị gia và tình báo quốc tế(?)
Dù họ có lợi ích và mưu đồ gì, thì họ cũng làm được cho nhân dânUcraina một điều là yêu cầu chính quyền đối thoại hoà bình và tôn trọng quyền tựdo của người biểu tình, tránh đàn áp và đổ máu.
Cái lạnh của mùa đông đã lên tới đỉnh điểm, khi nhiệt độ ngoàitrời là âm 20 độ C vào ban ngày và âm 27 độ C vào ban đêm. Người biểu tìnhkhông trụ được trong các lều bạt trên phố với thùng củi và ngọn lửa sưởi leolét, họ kéo nhau vào chiếm vài toà nhà công sở trong Maidan và đặt trụ sở chínhở toà nhà công đoàn,ai đã từng đến Kiev sẽ nhớ toà nhà đối diện bưu điện trungtâm trên có bảng đồng hồ , toà nhà này đã được cho thuê từ lâu, và các công tytư nhân có văn phòng ở đó rút đi từ khi cuộc biểu tình bắt đầu để lại mấy tầngnhà trống. Các bác sỹ tình nguyện làm việc ngoài đó kể rằng đến đêm, trong toànhà là cả dàn đồng ca những tiếng ho của người biểu tình nhiễm lạnh.Dù gì vớihoàn cảnh này người biểu tình đã vi phạm pháp luật khi chiếm công sở của nhà nước.
Chính quyền phản ứng rất khó hiểu và tiêu cực, họ lập những nhómngười ở vùng ủng hộ tổng thống, trả tiền thuê biểu tình và chở các thanh niên đólên Kiev. Họ là những thanh niên khoẻ mạnh tham gia các câu lạc bộ quyền anhhay võ thuật ở địa phương, được lên Kiev chơi miễn phí lại có tiền tiêu nên cũnghào hứng lắm, việc của họ nghe đơn giản chỉ là ủng hộ chính quyền và ngăn bọn"gây rối" ở Maidan. Có một anh chàng tên là Vadim Titusko, dẫn đầu một nhómnhư vậy ở Kiev, anh ta hung hăn nổi tiếng đến mức những người như anh ấy đã đượcgọi theo họ của anh ta, từ Tituski ( những người giống Titusko) chính thức xuấthiện như vậy đấy( một từ hoàn toàn mới trong tiếng Nga nhé). Sau khi dẫn đội đigây rối vài nơi, về Maidan đứng trước đoàn người biểu tình toàn sinh viên vàtrí thức, những ông cựu chiến binh và các bà già về hưu, anh chàng này biết họbị lợi dụng bởi thông tin sai lệch. Vadim Tituski cùng nhóm của anh ta liền xinlỗi nhân dân và chạy sang đứng vào hàng của người biểu tình, mặc cho cảnh sátngăn cản và doạ truy cứu.
Câu chuyện bi hài này được kể râm ran ở bến xe, trên tàu điện ,còn Vadim thì vẫn đang chẻ củi đắp công sự ở Maidan cho đến ngày hôm nay. Chỉcó điều tên họ của anh đã biến thành từ mới chỉ những người gây rối, và chiềuchiều với điếu thuốc trên môi ngồi trầm ngâm ở Maidan anh ấy ngậm ngùi thấu hiểu:Trăm năm bia đá cũng mòn, ngàn năm bia miệng vẫn còn trơ trơ.
Euromaidan
Câu chuyện thứ 5
Họ là ai?
Tình hình Kiev đã trở nên bất ổn bởi nhiều đoàn người từ khắpcác vùng kéo đến,với ý đồ và mục tiêu khác nhau.Ở các thành phố khác nhưKharcops,Odessa... cũng vậy.Bất ổn nhưng không nguy hiểm như mọi nguời vẫn nghĩ.Baogiờ cũng thế và ở đâu chẳng vậy: vài vụ đánh nhau,ai đó bị đâm hay kho hàng bị ăntrộm lúc nửa đêm..nhưng vì cuộc biểu tình ở Maidan nên chính quyền quy kếtnguyên nhân do nguời biểu tình gây rối,báo chí nuớc ngoài đưa vài hiện tuợng nổibật làm dư luận xôn xao.
Ngay cả nguời dân Ucraina và chính phủ cũng không thể hiểu đuợc điềugì đang thực sự diễn ra hàng ngày.
Dân chúng huớng sự phẫn nộ vào lực luợng cảnh sát,họ tìm ra nhàriêng của một ông chỉ huy Berkut,chặn nguời thân của ông ta lại yêu cầu gọi chồngcon về nhà.Một đoàn nguời có xe riêng cắm cờ Ucraina tập hợp thành đội xe gọilà Avtomaidan tìm đến nhà bộ truởng bộ nội vụ và nhà riêng của tổng thống để biểutình chống đàn áp...Vài cảnh sát bị thuơng.thêm một cậu thanh niên 20 tuổi nguờigốc Armeni,sinh ra tại đất Ucraina bị giết.Nguời cha cậu bé lên nhận xác connghẹn ngào kể lại:Nghe tin con trai cùng bạn bè ở đại học đi lên Kiev biểu tìnhtrên Maidan,ông gọi điện bảo con:về nhà đi,đừng dại dột ,họ trả cho con baonhiêu tiền mà con ở trên đó lâu thế? (chính quyền buộc tội nguời biểu tình vì đuợctrả tiền) Con trai ông trả lời:Bố! con sinh ra ở đây,Ucraina là đất nuớc củacon,con làm như vậy vì tuơng lai của chính con.Không ai trả tiền cho chúng concả,con sẽ ở đây đến cùng..
Vâng,cậu ấy đã vĩnh viễn ở lại Maidan,mãi mãi...
Họ là ai?
Đại diện các đảng phái như đảng “TỔ QUỐC” của cựu thủ tuớngYulia Timosenko,đảng “Nắm Đấm” của cựu vô địch quyền anh Klichko,đảng "Tựdo" từ miền tây và vài ông tỷ phú liên tục ra Maidan kêu gọi nguời biểutình ủng hộ phe cánh của mình. Rồi bỗng nhiên xuất hiện nhóm cực hữu mang tên"cánh tả" với súng ống trong tay.Họ duờng như đuợc huấn luyện ở đâu đóvà từ khi nào đó,họ biết làm bom xăng,biết tấn công và phòng vệ ,tiến lui nhưnhững binh lính nhà nghề.Nghe bảo họ tập hợp đuợc những cựu chiến binh từng chiếnđấu ở Afganistan và Kavkatz( thời CCCP là những mật trận khốc liệt nhất línhLiên xô đã từng tham chiến),lại nghe nói các cựu binh này rất bất mãn với chínhtổng thống Yanukovich vì lần gần đây nhất khi họ tổ chức tuởng niệm đồng đội đãhi sinh,họ đã phải đứng duới trời mưa gần 2 tiếng đồng hồ,không đuợc phép đặthoa truớc khi tổng thống đến.Ông ta đến muộn,rầm rộ nhân viên bảo vệ, nhà báoquay phim,không chào hỏi những cựu binh tập trung quanh tuợng đài,đặt hoa xongra xe thẳng tiến.
Họ là ai trong chúng ta? những nguời dân Ucraina hiền lành vôdanh,hay cha con ông viện sỹ viện hàn lâm Ucraina:giáo sư tiến sỹ KuznesovMikhail và cậu sinh viên con trai ông(ảnh duới,hai bố con ông viện sỹ trong cuộcbiểu tình ngày 19-2 truớc nhà Quốc hội).Họ là bà bác sỹ Olga Bogomolez,cháu gáicủa phó chủ tịch viện hàn lâm khoa hoc Liên xô Aleksandr Bogomolez(1881-1946)-từnhững ngày đầu tiên bà đã ra Maidan cấp cứu cho những nguời biểu tình bị thươngkhông dám vào bệnh viện(sau một vài truờng hợp bệnh viện từ chối cấp cứu chonguời biểu tình,hoặc vào viện rồi bị bắt đi mất tích) bà ấy vì đồng bào mình vàlời thề thiêng liêng khi nhận bằng tốt nghiệp,không vì mục tiêu cá nhân hay độngcơ chính trị nào khác,bằng chứng là khi chính quyền mới thành lập,họ đã mời bànhận chức bộ truởng bộ y tế,rồi phó thủ tuớng nhưng bà từ chối.Họ là mấy chụcngàn tên tội phạm đuợc thả ra trong thời gian ngắn vừa qua ,là khuôn mặt chịu đựngcủa những cảnh sát cơ động vì nhiệm vụ phải đứng trên chiến tuyến chống lại đồngbào mình? Vì sao và vì cái gì?câu hỏi này ngay cả nguời trong cuộc cũng khôngtrả lời đuợc.Vậy những kết luận vội vàng và vô cảm từ chúng ta có quá bất công?!
Ngày hôm nay lại có báo đưa tin,họ là tỷ phú Soroc và nhà sáng lậphãng Ebay tài trợ cho nguời biểu tình Maidan,dưới đó kèm theo cmt là họ buônchính trị,lũng đoạn thị trường cũng có,bảo họ muốn xây dựng một nền dân chủ thưcsự ở Châu Âu cũng có.(uh,sao lại không nhỉ? Đâu phải nguời giàu nào cũng xấu,thayvì họ đầu tư xây giếng nước ở châu Phi xem ra mục địch rất rõ ràng,thì giúp ĐôngÂu xây dựng nền dân chủ thực sự cho mấy trăm triệu nguời lại có vẻ như là khóhiểu và không thực)
Lớp màn bao phủ Maidan đúng là khơi dậy nhiều hiếu kỳ , định đoán:nhữngbác sỹ nhân đạo cấp cứu khi đuợc phóng viên phỏng vấn làm sao họ có thể tiếnhành phẫu thuật phức tạp như vậy trong điều kiện tạm bợ ở Maidan,họ nói rằng:bạnkhông thể tin đuợc đâu,ở bệnh viện dã chiến tại Maidan có những máy móc và dụngcụ y tế trị giá 500000$,những thứ mà chưa từng có trong các bệnh viên công ởKiev(?)
Rồi lốp xe cũ chất cao như núi tại Maidan dùng để đốt ngăn cảnhsát tấn công,rồi củi để suởi suốt ngày đêm ròng rã mấy tháng trời( mình mua mộtbó củi 2kg đốt lò suởi nhà mình giá 3$ tại siêu thị,cháy cùng lắm đuợc 3 tiếng).Rồithức ăn đồ uống,rồi mạng WIFI miễn phí ở Maidan.Nếu nói rằng chính quyền cho họmang các thứ đó vào Maidan thì không phải,nhưng cấm họ mang vào thì rất dễ,vậythì tại sao nó có ở đó? tại sao???
Không còn hiểu ra làm sao nữa,tổng thống Yanukovich vừa gặp bàCatherine Ashton ,đại diện ngoại giao của khối châu Âu buổi chiều hứa sẽ thuơnglượng với bên biểu tình và tìm giải pháp trong hòa bình để tránh đổ máu,đến đêmvài nhóm cảnh sát lại tấn công nguời biểu tình làm hai bên có nguời bị thương,sánghôm sau đại biểu quốc hội chất vấn chính phủ thì chẳng có ai chịu đứng ra nhậntrách nhiệm cả.Vài lần như vậy trong mấy tuần liên tiếp…Tại sao tổng thống cũ lạilàm thế?hay là ông ta quá coi thuờng mọi thứ,hay là ông ta phát điên rồi?hayông cũng không kiểm soát đuợc tình hình nữa?
Dư luận quốc tế phẫn nộ,nhân dân phẫn nộ,ngay cả Berkut cũngchán ngán lắm vì nhiệm vụ rất nặng nề và vô nghĩa họ đang phải làm.Rất nhiềunguời đã đầu hàng phía biểu tình,họ đuợc những nguời biểu tình dẫn đi và bảo vệđể họ không bị đánh bởi phần tử quá khích,ông cha đạo đi trước dẫn đuờng đưa họvề nhà thờ trú tạm.
Thật là đau lòng vì sự vô nghĩa trong nhiệm vụ phải thực thi củađội Berkut,họ là những phần tử uư tú nhất của ngành công an,vậy mà nay họ nhậnsự phẫn nộ từ chính đồng bào của họ,đến mức một đội bóng đá mang tên Berkut -2quyết định đổi tên để không mang tiêng xấu này.
Vài tay súng bắn tỉa xuất hiện,bắn chết những nguời biểu tình,bắncả vào lực luợng y bác sỹ đang cứu nguời trên phố,mấy nhà báo bị giết hại.Nhândân quá phẫn nộ lại đổ ra đuờng…rồi bất ngờ hơn khi phía cảnh sát cũng bị bắn,từđạn súng bắn tỉa của Anh(mỗi khẩu súng này có giá vài chục ngàn $)…Ai là nguờibắn?
Ngày hôm qua nguời thuộc phe biểu tình tìm thấy những căn phòngbí mật dưới hầm ngầm trong tư dinh tổng thống cũ,họ đã tìm đuợc nhiều tài liệumật chứng tỏ các tay súng bắn tỉa là nguời đuợc Mockva đưa xuống,xin trích dẫn đuờnglink(xin lỗi những bạn không đọc đuợc tiếng Nga).Đây chỉ là thông tin tham khảo,nhưngnó chứng tỏ nhiểu câu hỏi tại sao ở phía trên mà chính quyền cũng như nhân dânUcraina và cộng đồng thế giới luôn thắc mắc:
Euromaidan
Câu chuyện thứ 7 (tác giả không viết câu truyện thứ 6)
Bực bội và lo âu.
Dân Ucraina là những người hiền lành và kiên nhẫn, dù cuộc sốngmấy năm nay rất khó khăn, dù họ biết rõ chính quyền Yanukovich tham nhũng và lộngquyền, dù chán cái chế độ gia đình trị này đến tận cổ ,họ cũng bình thản chờ cuộcbầu cử mới. Nếu như Euromaidan khởi đầu bằng nhóm sinh viên và trí thức yêu cầuchính quyền kí hợp ước với liên minh Châu Âu có mục tiêu chính trị rõ ràng, thìmấy trăm ngàn ngưởi biểu tình sau đó chỉ để phản đối sự lộng hành của nhà cầmquyền với những người biểu tình mà thôi
Kiev - Đón năm 2014 trong trạng thái bực bội và lo âu, mình thấyghét nhóm " TỰ DO" quá khich kéo bằng được tượng Lê Nin ở đối diện chợĐầu bò( бессаравский рынок). Bức tượng đẹp, cùng chất liệu và kích thước với tượngLê Nin ở Hà nội.Dân Kiev cũng ra cắt cử nhau cùng cảnh sát bảo vệ không cho họphá buc tượng này, không phải vì họ còn tôn sùng vị lãnh tụ Cộng sản, mà vì họtrân trọng lịch sử.
Chính quyền thờ ơ, người dân lương thiện ngoài ánh sáng không ngănđược dã tâm của kẻ trong bóng tối, bức tượng bị lật nhào vào một đêm cuối năm,mình căm phẫn thấy vài tên phá hoại trong hàng ngũ biểu tình xúm quanh đập từngmảnh vỡ một cách hả hê... Thật là man rợ và kém văn minh, đất nước Ucraina chắccũng chẳng trông chờ gì được vào đảng dân tộc chủ nghĩa này!
Nét lo âu hằn trên khuôn mặt người dân Ucraina,chịu đựng và vịtha như trong suốt chiều dài lịch sử của đất nước,họ đoàn kết và yêu thươngnhau hơn bao giờ hết. Nhiều câu chuyện cảm động rơi nước mắt trong thời Maidan làmmình cảm phục và trân trọng đất nước và con người nơi đây.Mình mong và cho rằnghọ sẽ có một tương lai tốt đẹp dù phía trước còn muôn vàn khó khăn.
Trung tâm Kiev luôn đẹp rực rỡ đến mộng mị với đèn mầu đón năm mớilấp lánh dưới tuyết rơi những đêm cuối năm chỉ còn là nỗi nhớ, cuộc biểu tìnhvà thái độ mập mờ của chính quyền (trong việc giải quyết triệt để vấn đề nằmtrong tầm tay của họ ) làm tan biến mọi niềm vui.
Thỉnh thoảng lại tìm thấy một xác chết đeo cờ của người biểutình dạt vào bờ sông háy cháy trong xe, mà kết luận của cơ quan điều tra lại là: tự tử(?)
Vài chiếc xe bị đốt cháy, tội phạm gia tăng do " bần cùngsinh đạo tặc" , do chính quyền buông lỏng trật tự và những kẻ gây rối lợidụng.
Người biểu tình đã có tổ chức chặt chẽ hơn, chia thành từng đội100 người gọi là Sotnhia( сотня) nghe nói cho đến cuối tháng 1-2014, cotnhia thứ38 đang tuyển tình nguyện viên, có nghia là 3800 người biểu tình luôn túc trực ởMaidan.
Báo chí và truyền hình vô cùng nhanh nhậy và tích cực, chưa baogiờ minh được thấy CMI( giới truyền thông) làm việc tốt và hiệu quả như thế, họđưa tin Maidan từng giờ trong mục Maidan online, đưa tin chính xác và vô tư cảvề bên chính quyền lẫn bên biểu tình. Trong đêm có người của Cotnhia thứ 7 lấyquần áo tại một cửa hàng trên phố, sáng thông tin đã lên mặt báo rồi( mình phụccách quản lí ở Maidan ghê cơ, nếu có một vụ trộm trong hoàn cảnh bình thườngthì cơ quan điều tra chắc cũng không xác đinh được tội phạm nhanh hơn thế;). Tấtcả video cảnh sát đánh người,nghị trường cãi vã hay người biểu tình kêu gọi đềuđược đăng tin nóng hổi trên báo và TV. Vài nhà báo Ucraina đã hi sinh khi lấytin,mấy phóng viên nước ngoài áo đầy máu vẫn bám sát điểm nóng.
Không lẽ cứ thế này cho đến cuộc bầu cử năm 2015?
Euromaidan
Câu chuyện thứ 8
Lửa đã cháy và máu đã đổ.
Tuần lễ từ 15/2 đến 21/2/2014 là thời gian khốc liệt nhất của cuộcbiểu tình, khi có thông tin đêm 16/2 chính phủ sẽ huy động một lực lượng hùng hậucảnh sát quét sạch quảng trường và đập tan cuộc biểu tình.Dù người biểu tình cónhiều phe nhóm và mục tiêu khác nhau, dường như có một bộ chỉ huy thống nhất, đồngloạt ở các thành phố dân tình kéo đến chiếm toà thị chính,ở Kiev họ khẩn trươngchuẩn bị đối đầu.Cảnh sát dùng xe phun nước đẩy người biểu tình lùi vào khu đã đượcquây bằng lốp xe và bao tuyết( dùng nước phun vào người ở nhiệt độ ngoài trời-20 độ C thật nguy hiểm) bên kia dùng bom xăng ném lại và kéo đến vây phủ tổngthống và nhà quốc hội. Cảnh giằng co trở nên khốc liệt hơn vào ngày thứ 3, nhữngphát súng bắn tỉa từ trên cao làm vài người chết, và không chỉ người biểu tìnhbị giết, bên cảnh sát cũng hi sinh bởi những phát đạn chính xác vào cổ hoặc đầugây dat thương tức thì. Cả hai bên đã mất kiểm soát, họ trút căm hờn lên nhau.Cảnh sát trước đây chỉ được dùng súng bắn đạn cao su, nay được lệnh bắn đạn thật,línhdù ( loại lính thiện chiến nhất)được điều về Kiev,xe bọc thép tiến vào quảng trường...
Đã có mấy chục người chết, chính quyền và cảnh sát không thể chấpnhận được việc bọn bạo loạn giết người thi hành công vụ, còn người biểu tình vàdân chúng không tha thứ cho nhà cầm quyền giết người tay không vũ khí. Thành phốsôi sục.Đêm hôm thứ 4 toà nhà công đoàn, trụ sở chính của người biểu tình và cũnglà bệnh viện dã chiến bốc cháy. Không phải là cảnh sát đốt vì toà nhà nằm giữakhu quảng trường do người biểu tình kiểm soát. Chỉ có thể là AI ĐÓ trà trộn vàodám biểu tình hoặc bọn tituski ( những kẻ quấy rối) gây ra vụ này thôi... Gần50 người chết trong đám cháy gồm phụ nữ, bệnh nhân và cả các bác sỹ tình nguyệnthổi bùng lên ngọn lửa phản kháng trong dân.
TV đưa tin liên tục, chưa bao giờ từ sau chiến tranh thế giới thứ2 số người chết lại nhiều như mấy hôm đó, cảnh sát bắn chết một bà hưu trí điqua đám biểu tình, một cô gái bị lựu đạn xém lưng khi nằm che cho một bà cụ vềhưu lúc cảnh sát tấn công..Đến 15:00 Metro ở Kiev đóng cửa, chuyến tàu Lvov-Kiev ngừng hoạt động ngăn người từ miền tây lên hỗ trợ Maidan...
Cô thư kí lao vào phòng kế toán lạc giọng hét: ra Maidan thôi, bọnhọ đánh phụ nữ, bọn họ giết người. Hai cô kế toán nhìn nhau: đi chứ?
-Nhưng tôi đang mang giày cao gót...
- Metro đóng rồi, xem có ai đi xe ra quảng trường chúng ta đithôi.
...,.....
Căng thẳng quá, mình ra ngoài pha cốc cà phê, nghe cô thư kí gọiđiện cho con trai( cô ấy là mẹ đơn thân, con trai mới 13 , 14 tuổi gì đó)
- Mẹ ra Maidan đây, nếu đêm nay mẹ không về nữa, con biết mẹ ở đâurồi đấy..
Mình nghẹn ngào,sau khi nghe điều đó thì tất cả những lời nói đềusẽ là vô nghĩa.
Euromaidan
Câu chuyện thứ 9
Ván bài
Cuộc khủng hoảng chính trị của Ucraina kéo dài nhiều năm đẩy đấtnước này vào tình trạng kiệt quệ và suy yếu.
Trong thời " cai trị" của mình ông Yanukovich đã thâutóm hầu hết quyền lực và kinh tế vào tay những người thân cận với gia đình ông,thậm chí không nương tay với những người đồng đảng " các khu vực" đã đưaông ta lên " ngai vàng".Mâu thuẫn với đảng đối lập " Tổ quốc"của bà Timoshenko hướng tới cuộc bầu cử 2015 đưa ông ta đến sự lựa chọn Ngathay vì EU vào phút cuối.
Khi biểu tình nổ ra ở Maidan, rất nhiều thành viên đảng "Các khu vực" đã rời khỏi đảng.
Các chính khách ngoại giao và đại diện các đảng phái lặn ngụpngoài Maidan để tìm giải pháp đồng minh chống lại chính quyền của ôngYanukovich. Sở dĩ vấn đề Maidan phát triển một cách không logic và nhiều bất ngờ,bởi lẽ các chính trị gia đối lập ra vào thoả thuận vài điều kiện với chính phủlại không đại diện cho người biểu tình ở Maidan, mà chỉ cho đảng của họ màthôi. Người biểu tình ở Maidan không hoàn toàn ủng hộ bất cứ ai trong đám chínhtrị gia đối lập ấy, cũng chẳng có được một đại diện cho chính mình.Các thoả thuậngiữa chính phủ và người biểu tình thông qua đại diện những đảng phái đó không đượctuân thủ 100% từ cả 2 phía.
Cuộc xung đột đẫm máu trong tuần trước làm lợi thế nghiêng vềcác đảng phái đối lập khi nhân dân lại đổ ra đường chống chính phủ, dù sao họ cũngở bên chiến tuyến của người biểu tình, dù sao thì đám đông cũng cần người đạidiện, và họ cũng đã tìm được tiếng nói chung.
Trước sức ép ngoại giao của Mỹ và EU về việc chấm dứt xung độtvà sức ép từ phần đông dân chúng, tổng thống đã chịu ngồi vào bàn thương lượngngày 20-2 và các điều kiện thoả thuận đó sẽ được kí vào ngày hôm sau cùng sự chứngkiến của vài ngoại trưởng các nước EU.
Nghe một nhân chứng EU kể lai, cuoc thương lượng rất khó khăn,ông Yanukovich liên tục ra ngoài gọi điện thoại , sau một cuộc điện đàm vớiPutin, ông đã nhanh chóng đồng ý thoả hiệp( đến thời điểm này thì ông Putin đượcđề cử giải Nobel vì hoà bình năm 2014 là có lý:)
Đêm hôm đó ông Yanukovich vội vã bay đi, chỉ là đi họp đảng ởKharcop thôi, nhưng ông đã vội vã bay 2 trực thăng cùng gia đình đi trong đêm,có lẽ ông đã biết ông không còn quay về nữa.
Khi đại diện các bên của phe biểu tình đến kí hiệp ước theo thoảthuận vào ngày hôm sau, tổng thống không đến, chẳng ai biết ông ở đâu, đến nhàgõ cửa thì đội bảo vệ cũng không còn ai,biết kí với ai bây giờ?
Cách mạng thắng lợi bao giờ cũng do biết tận dụng thoi cơ, họ liềnkêu gọi tập hợp quốc hội và phế truất tổng thống.
Đảng " Tổ quốc" của bà Timoshenko thắng lớn, nói theongôn ngữ của người chơi tá lả là ù luôn trên tay. Họ có sẵn người trong quốc hội,họ đã từng nắm quyền và là cac chính trị gia lão luyện. Ngay lập tức họ phân bốngười của họ vào các vị trí chủ chốt trong chính quyền lâm thời, chức vụ tổngthống, thủ tướng và bộ trưởng bộ nội vụ,và các tỉnh trưởng.
Trong hai ngày tiếp theo,đang trên đà thắng lợi , dưới sự đe doạcủa các người biểu tình ngoài phố, quốc hội thông qua tất cả các điều luật họmuốn với số phiếu tối đa,đảng viên đảng " các khu vực" người bỏ chạyra nước ngoài, người ra khỏi đảng, người ngậm ngùi bỏ phiếu thuận vì biết rangkhông thể làm khác được. Trong ngày hôm đó 64 chuyến bay VIP rời khỏi Kiev.
Cách mạng thành công,nhân dân ngơ ngác, các phần tử quá khíchcoi thường pháp luật nghênh ngang vác súng ngoài đường, hò nhau đánh vài nghị sỹhoặc quan chức chính quyền cũ trả thù riêng,phá thêm mấy bức tượng mà chẳng hiểusao lại làm thế. Cái lũ " hồng vệ binh" ấy có lẽ là hệ quả tất yếu củatất cả các cuộc cách mạng(?)
Bà Timoshenko được thả ra ngay lập tức, bà bay về Kiev, ngồi xelăn ra Quảng trường phát biểu say sưa, bà rơi nước mắt xúc động nói: tôi khôngnghĩ vì tôi mà nhiều người bỏ mạng như thế.
Đám người biểu tình mừng cho bà thoát nạn, nhưng cũng ngậm ngùithương cảm nghĩ : chắc bà ở tù lâu nên có chút nhầm lẫn gì chăng(?)
Trong suốt cuộc biểu tình Euromaidan, ngoài mấy chính trị gia đảng" Tổ quốc" ra vào quảng trường, chưa có lần nào tên bà ấy được ngườibiểu tình nhớ tới.
Giới truyền thông nhậy bén vô cùng, họ quay cảnh tiền hô hậu ủngvệ sỹ ,xe đưa bà đến quảng trường lao vào đám đông, nhưng trải qua cuộc bể dâuvừa rồi, đám đông không dẹp ra tránh đường như ngày xưa nữa, ai đó nói rằng giờkhác rồi, muốn làm quan chức kiểu cũ thì đừng ra đây!, rất nhanh bà hiểu ra vấnđề, nhã nhặn xin lỗi.
TV quay bà phát biểu, ống kính hướng xuống đôi giầy cao gót bàmang ở chân và cmt một cách lo lắng, không biết người ngồi xe lăn như bà đi giầycao thế kia để làm gì? Và có nguy hiểm không? ( thôi thông cảm vì bà là phụ nữ,liệt cũng phải điệu;)
Đúng là cách mạng luôn làm nên kì tích, bị liệt đã lâu và luônxin ra tù để đi chữa bệnh, thậm chí bà Merken nhiều lần cử bác sỹ từ Đức sangkhám và kết luận là phải đưa bà Timoshenko đi chữa bệnh gấp, còn đưa hẳn việc đóvào như một điều kiện để EU kí hiệp ước với Ucraina,thế mà sau 1 ngày từ khi dờinhà tù bằng xe lăn, bà Yulia đã nện bước khắp nơi trên đôi giầy cao gót, vai thẳngvà mái đầu tóc tết kiêu kì ngẩng cao.Quả là trình độ y khoa của Ucraina đáng đượcxếp hạng nhất nhì thế giới.
Các chính trị gia đúng là có khả năng thiên bẩm, và ông trời thìlại công bằng quá,gương mặt dân Ucraina thấy đáng tin là cựu vô địch quyền anhcủa đảng " Nắm đấm" vì đã nhận quá nhiều vinh quang trên vũ đàichuyên môn, ở vũ đài chính trị ông lại hơi yếu thế, ông không thể nói năng cuốnhút đám đông, vì sống lâu ở nước ngoài nên ông chịu ảnh hưởng phương tây, khôngthể hứa vung vít cho mọi người hài lòng. Nhưng ông quả là đã rất cố gắng.
Bộ ba chính trị gia đã chia nhau: Klitchko có thể làm tổng thốngsau khi quốc hội thông qua việc quay lại hiến pháp năm 2004( quyền lãnh đạokhông dồn lên vai tổng thống nữa), ông Yashenuk làm thủ tướng vì trong quốc hộiđảng " Tổ quốc" của ông chiếm số đông, đại diện đảng " tựdo" sẽ làm chủ tịch quốc hội.
Bà Timoshenko xuất hiện làm cả 3 cùng lúng túng, biết đưa bà ấyvào đâu?
Ván bài tuy đã ù nhưng con gà chưa to, sau khi quan sát một hồibà Timosshenko thấy đây là chính quyền lâm thời, sẽ kết thúc vào 15-5 tới, vàtrước mắt tình hình còn vô vàn khó khăn. Cô con gái bà khi mẹ ra tù đang tung tăngnghỉ tại một ks đắt nhất tại Italia đã kịp bay về, đưa mẹ về thăm bà ngoại mộtvài hôm. Bà Timosshenko quyết định lùi lại một bước, tuyên bố không nhận mộtchân nào trong chính phủ lâm thời nhưng để ngỏ khả năng tranh cử tổng thốngtrong đợt bàu cử tới
Thật khó khăn cho võ sỹ chính trị gia Klichko, người ta không đánhphụ nữ dù chỉ bằng một nhánh hồng, nắm đấm vo song tren võ đài chẳng dùng làmgì được nhỉ:)
