THƯ GỬI BẠN TA của Bùi Bảo Trúc
Các bài viết hàng tuần của Nhà Báo Bùi Bảo Trúc trong mục Thư Gửi Bạn Ta
KHÔNG BÁN
NƯỚC
Bức ảnh
không biết được chụp ở đâu vì background
không rõ lắm. Chỉ là những chấm sáng xanh đỏ của đèn đêm. Trong hình có
hai phụ nữ tóc đen, rõ ràng là người Á châu. Một người ở gros plan có cầm trong
tay một tấm bìa trắng có những chữ viết
bằng bút đỏ. Kiểu chữ cho thấy người viết
phải là người Việt vì dấu được đánh rõ ràng, đúng chỗ, không phải là người không biết chữ Việt
chỉ cố gắng … vẽ lại những chữ đó một cách vụng về.
Hàng chữ
nguyên văn như thế này: “Bán trôn không bán nước”.
Trôn là
tiếng ngày nay thấy ít có người dùng nhưng ý nghĩa thì mọi người đều hiểu. Ít
người dùng có thể một phần là vì ý nghĩa
của nó không thanh tao lắm. Ngay khi dùng
nó, người ta cũng dùng để tránh khỏi phải dùng cái tên chỉ bộ phận kia, thô tục
hơn nhiều. Trôn là bộ phận dưới cùng của
cơ thể con người dùng trong việc bài tiết. Người ta dùng trôn để không phải gọi
bộ phận kia bằng đích danh của nó. Cũng có thể để đối với “miệng”, người ta dùng
“trôn” chăng?
Nhưng dù
gì chăng nữa thì “bán trôn nuôi miệng” cũng là việc làm không tử tế và danh giá
bao giờ. Nói thẳng ra, “bán trôn nuôi miệng”
là làm đĩ.
Bán cái
bộ phận ấy để nuôi thân thì vừa thảm vừa nhục nhã. Nhục nhã vì phải dùng cái bộ
phận ấy ở phía dưới, không sạch sẽ để nuôi cái bộ phận ở trên cao, nơi dùng để ăn,
để ăn uống nuôi cơ thể, lại còn là nơi phát ra tiếng nói, là “tú khẩu cẩm tâm”,
là lời vàng tiếng ngọc. Đem bán cái ở dưới để nuôi cái ở trên thì còn gì thảm hơn,
nhục nhã hơn?
Những
người phải làm công việc ấy không bao giờ
được dành cho những sự đối xử tử tế, nếu không nói thẳng ra là bị khinh bỉ, ghê
tởm nhất trong xã hội.
Người phụ
nữ trong bức ảnh không biết có làm cái nghề bán cái bộ phận ấy hay không. Trông
cô có vẻ hiền lành hơn là hình ảnh chúng ta có sẵn trong đầu. Cô có nét mặt không
vui. Một tay cầm tấm bìa, tay trái chỉ vào
hàng chữ trên tấm bìa. Hàng chữ khẳng định cô có thể bán cái ấy của cô nhưng cô
không bán nước.
Chao ôi,
cô sẵn sàng nhận cô làm đĩ. Cô nói thẳng ra như vậy. Cô không dấu giếm chuyện làm
đĩ của cô. Nghề của cô không vinh dự và cao quí gì nhưng cô vẫn sẵn sàng nhận là cô làm việc đó. Cô đem bán cái của cô.
Cô không đem bán những thứ không phải của cô, những thứ của dân tộc, của tổ tiên
lịch sử để lại. Những thứ ấy thì cô không bán. Cô không bán cả mấy ngàn cây số
vuông ở gần biên giới miền bắc, không tự
động dâng hết đất lại đến biển, nhường quyền khai thác các tài nguyên, quặng mỏ
cho nước ngoài, không cho người ngoài
ngang nhiên vào sinh sống xây nhà cửa thành phố như những vùng đất hoang vô chủ.
Nhìn cô
người ta không thể không nghĩ tới bài thơ của Đỗ Mục, bài Tần Hoài Dạ Bạc. Đỗ Mục
có vẻ buồn trong bài thơ ông viết trong đêm
neo thuyền ở bến sông Tần Hoài:
Yên lung
hàn thủy nguyệt lung sa
Dạ bạc Tần
Hoài cận tửu gia
Thương nữ
bất tri vong quốc hận
Cách
giang do xướng Hậu Đình Hoa.
Đời sau,
nhiều người cho là Đỗ Mục quá khe khắt với người thương nữ . Đâu phải người thương
nữ nào cũng thản nhiên vô tình với cảnh mất nước nhà tan. Mà cũng đâu phải những
người không phải là thương nữ cũng đều biết đau niềm đau mất nước.
Người thương
nữ trong bức ảnh cầm tấm bìa nhận là cô
có làm đĩ thật nhưng việc cô chỉ bán cái
trôn của cô. Cô bị đẩy tới việc phải theo nghề làm đĩ vì cái đất nước nằm trong
tay cai trị của một bọn chó má tệ lậu hèn với giặc, ác với dân đem biển đảo ngoài khơi, đất đai tiền nhân để lại
đem bán hết cho giặc rồi nhâng nhâng nháo nháo khoe giữ nước, với lại dựng nước.
Để cô đứng
cạnh những thứ như thế thì cô vẫn là người đáng quí trọng hơn nhiều. Trông cô bình
thản không mắc cở gì về cách kiếm sống của cô chút nào.
Bùi Bảo Trúc
