Patrick Winn | Trà Mi
Hải quân Nhân dân Việt Nam – một bộ phân của Đảng Cộng sản Việt Nam – vừa được Tòa Bạch Ốc cho phép tuần duyên với súng của Mỹ.
Một người lính hải quân Việt đứng canh gác tại đảo Thuyền Chài thuộc quần đảo Trường Sa, ngày 17 tháng 1 năm 2013. Nguồn: Quang Lê / Reuters.
Đánh dấu một sự thay đổi lớn: Với vài ngoại lệ, Mỹ chưa từng cung cấp vũ khí cho bất kỳ một nước Cộng sản nào kể từ Thế chiến II, khi Mỹ trang bị vũ khí cho Liên Xô trong cuộc chiến chống phát xít Đức.
Với những người lính Mỹ trong chiến tranh Việt Nam, cung cấp vũ khí cho quân đội Cộng sản là điều không thể tưởng tượng được. Những bây giờ nó không còn là chuyện bất thường nữa.
Toà Bạch Ốc đã dỡ bỏ cấm vận một phần việc bán vũ khí gây chết người cho Việt Nam hồi năm ngoái. Cho đến nay, có một điều kiện chính: những vũ khí mua của Mỹ phải được dùng trong việc phòng thủ “liên quan đến hàng hải”. Nhưng một số giới chức Mỹ đang đẩy mạnh để bỏ hoà toàn lệnh cấm vận vũ khí giết người.
Quân đội của Mỹ và Việt Nam đang đến gần với nhau hơn bao giờ hết vì một mục tiêu chung: ngăn cản sự thống trị của Trung Quốc trong những tranh chấp nóng bỏng ở Biển Đông.
Nhưng dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí cho Việt Nam vẫn là một dấu tích lịch sử.
Đáng chú ý hơn nữa là liên minh quân sự Mỹ-Việt này đang được xây dựng ở Biển Đông. Đây là nơi, ở Vịnh Bắc Việt, hải quân của Việt Nam Dân chủ Cộng hoà bị vu cáo là bắn vào một tàu chiến Hoa Kỳ vào năm 1964. Đó là hành động “công khai gây hấn trên biển”, tên gọi sự kiện của Tổng thống Lyndon B. Johnson, đã được dùng để biện minh cho viiejc khởi đầu cuộc chiến toàn diện và khủng khiếp với Bắc Việt.
Đã có rất nhiều thay đổi trong năm mươi năm qua. Hoa Kỳ và Việt Nam hiện nay đang cáo buộc một quốc gia khác đang mở cuộc xâm lược: Trung Quốc, quốc gia đang bận quân sự hoá những hòn đảo nhỏ và nhấn mạnh rằng hầu như tất cả vùng biển phía Nam Trung Quốc là lãnh hải rộng lớn của họ.
Các quốc gia Đông Nam Á khác cũng khẳng định một phần của vùng biển này. Nhưng chỉ có Việt Nam có sức mạnh quân sự để đe dọa tham vọng của Trung Quốc.
Thay đổi cũng đã đến trong giới lãnh đạo Việt Nam. Cán bộ lãnh đạo Việt Nam hiện vẫn còn công khai tôn thờ tư tưởng Mác Lê. Nhưng họ, từ lâu, đã bỏ chủ nghĩa cộng sản cách mạng, chống chủ nghĩa đế quốc. Lãnh đạo đảng Cộng sản VN hiện nay ủng hộ một thương hiệu của chủ nghĩa tư bản dẫn đầu bằng các ngành công nghiệpquốc doanh.
Mặc dù những lá cờ búa và liềm vẫn bay ở Hà Nội, Việt Nam, dễ hiểu nhất, là một nhà nước độc tài độc đảng. Về mặt đó, nó không có gì khác so với các chế độ không được dân bầu mà quân đội của Mỹ hiện vẫn bao che khắp thế giới. Thí dụ, Thái Lan, Turkmenistan hay Saudi Arabia.
Ngoài Việt Nam, chỉ có một số ít các quốc gia cộng sản tồn tại: Trung Quốc, Cuba, Lào và Triều Tiên (North Korea). Tất cả bốn quốc gia đó đều bị cấm vận, không được mua vũ khí của Mỹ.
Một thủy thủ nhìn vào tuyên truyền trong thành phố cảng phía Bắc của Việt Nam, Hải Phòng, ngày 21 tháng mười năm 2011.
Ngoại lệ lớn nhất trong lệnh cấm bán vũ khí của Mỹ cho quân đội cộng sản xảy ra trong những năm 1980. Khí đó, Tổng thống Ronald Reagan, có thể được nhớ đến như là một tổng tống chống cộng triệt để. Nhưng ông đã chấp thuận việc bán ngư lôi và xe tăng cho Trung Cộng, tất cả không ngoài nỗ lực để giúp Trung Cộng tránh khỏi bất kỳ mối đe dọa nào từ phía địch thủ hàng đầu của Mỹ lúc đó: Liên Xô.
Những vũ khí đó, tuy nhiên, không bao giờ được chuyển giao cho Trung Quốc. Thỏa thuận bán vũ cuối cùng đã bị toà Bạch ốc cho chìm xuồng năm 1989 sau vụ thảm sát Thiên An Môn.
Như thế Việt Nam là quốc gia cộng sản đầu tiên trong nhiều chục năm qua được phép mua vũ khí của Mỹ. Nhưng nó không có nghĩa Việt Nam đang chuẩn bị để mua sắm túi bụi. Ian Storey, một chuyên gia an ninh tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á của Singapore cho biết,
“Tôi không nghĩ rằng chúng ta sẽ thấy Việt Nam mua lập tức bất kỳ vũ khí hạng nặng nào Mỹ. Đơn giản vì hầu hết những bộ vũ khí của Mỹ quá đắt đối với Việt Nam.”
Còn một rào cản nữa khiến Việt Nam không thể phung phí mua súng Mỹ. Súng củ Mỹ là không tương hợp với các máy bay và tàu biển thời Liên bang Xô Viết – và Storey nói, vũ khí của Nga hiện nay chiếm, “khoảng 90% thiết bị quân sự của Việt Nam”.
Và cũng không phải một ít vũ khí của Mỹ sẽ cho Việt Nam sức mạnh để chống lại lực lượng hải quân hiện đại và mạnh mẽ của Trung Quốc. Storey nói tiếp,
“Việt Nam có một quân đội đáng tin cậy và ngân sách quốc phòng của họ đang tăng. Trung Quốc sẽ phải suy nghĩ hai lần trước khi thách thức Việt Nam vào cuộc xung đột … nhưng Việt sẽ không thắng được. Trung Quốc rõ ràng có thể thắng thế trên mọi mặt.”
Có lẽ Việt Nam cần máy bay trinh sát cao cấp và một số trọng pháo loại cũ của Mỹ. Storey nói, “Bỏ lệnh cấm bán vũ khí có thể là một động thái mang tính biểu tượng vì nó chứng tỏ Mỹ và Việt Nam đang thắt chặt mối quan hệ chiến lược của họ.”
Nó cũng chứng minh rằng tình trạng thù địch từng âm ỉ giữa Mỹ và Việt Nam gần như hoàn toàn bị dập tắt.
Từ “cộng sản” – hay nhóm chữ nhẹ hơn, “xã hội chủ nghĩa”- vẫn được dùng trong nghĩa sỉ nhục chính trị ở Mỹ. Nhưng quyết định của toà Bạch Ốc đồng ý bán vũ khí cho Cộng sản Việt Nam vẫn chưa bị phe bảo thủ đối lập với Tổng thống Mỹ Obama chính trị hóa.
Thượng nghị sĩ John McCain, bị Cộng sản Hà Nội tra tấn trong chiến tranh Việt Nam, là một trong những tiếng nói to nhất kêu gọi Mỹ bán súng hơn cho chính phủ Việt Nam hẳn đã giúp phẩn dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí cho Hải quân Nhân dân Việt Nam hôm nay.
© 2015 DCVOnline
Nguồn: Patrick Winn, Good Morning, Vietnam: In turnabout, US to arm former Communist enemy. GlobalPost, December 28, 2015.
