Exryu Cuối Tuần đã upload 2 bài mới nhất của chị Trần Mộng Tú - Exryu thân hữu gởi về chia sẻ với gia đình Exryu tối qua.
* Người Thầy và chiếc áo ( Trần Mộng Tú - Exryu thân hữu)* Dấu Chân Trở Lại ( Thơ Trần Mộng Tú - Exryu thân hữu)
* Trà và Tháng Giêng ( Thơ Trần Mộng Tú - Exryu thân hữu)
* Bệnh Viện và Nghĩa Trang ( Trần Mộng Tú - Exryu thân hữu)
* Bệnh Viện và Nghĩa Trang ( Trần Mộng Tú - Exryu thân hữu)
Riêng bài : Người Thầy và chiếc áo đã được anh Lê Bá Vĩnh giới thiệu trên JPM tối qua. ERCT nhận được từ tác giả sáng nay
Mời các anh chị vào xem.
Nếu không xem được trực tiếp trong mail xin mời vào trang nhà : http://www.ERCT.com
Người Thầy và chiếc áo
Trần Mộng Tú
Thầy và trò của một lớp học trong tiểu chủng viện nhưng năm
1960-1965.
(Hình minh họa: Gia đình Cựu Chủng Sinh Huế)
(Hình minh họa: Gia đình Cựu Chủng Sinh Huế)
LỜI TÒA SOẠN: (**) Một kỷ niệm nhỏ của nhà thơ Trần
Mộng Tú thời còn là một “nữ sinh Lớp Tám” cho chúng ta thấy tư cách
của một thầy giáo và lòng tôn kính của phụ huynh học sinh đối với
thầy, ở Sài Gòn trước đây hơn nửa thế kỷ. Thời đó không có cảnh phụ
huynh học sinh de dọa thầy, cô, học trò tấn công cô giáo, hoặc bắt
cô giáo quỳ lạy trước công chúng, như đang diễn ra ở nước ta hiện
nay!
***
Tôi rụt rè đứng trước khung cửa sổ
văn phòng, trong khu nhà nội trú của các Thầy và các Linh Mục chủng
viện.
Con cần gì?
Thưa thầy, mẹ con nói con thưa với
cha Tùng đưa áo cho con đem về để mẹ con thay cái ống tay áo cho
cha.
Thầy Khoan bảo tôi ra ngoài văn phòng
nhà trường ngồi chờ, thầy đi tìm cha Tùng. Khoảng hai mươi phút sau,
thầy mang ra cái áo gói trong một tờ báo cũ, đưa cho tôi đem về.
Cha Tùng là thầy dạy tôi môn Anh văn.
Cha luôn luôn mặc áo cũ; hoặc sờn vai, hoặc rách khuỷu tay. Tôi đi
học về lại kể cho mẹ nghe, khoe hôm nay con thấy cha mặc cái áo rách
chỗ nào! Mẹ tôi nghe mãi chắc cũng mủi lòng, nên bảo tôi vào trường
mang chiếc áo chùng đen của cha về cho mẹ mạng lại hay mẹ vá giúp
những chỗ rách.
Tôi nhớ mãi câu chuyện ngày hôm đó (tôi
mới học lớp đệ Ngũ) cho tới bây giờ sau hơn 50 năm.
Tôi học trường tư thục Công Giáo, do
chủng viện Nguyễn Duy Khang-Thị Nghè lập.Trường chỉ có từ đệ Thất
đến đệ Tứ. Thi xong Trung Học Đệ Nhất Cấp tôi phải ra trường khác
học.
Một số các thầy là Linh Mục, hay Tu
Sinh trong chủng viện, còn một số giáo sư được mời từ bên ngoài vào
dạy.
Chủng Viện và trường học cùng ở trên
một miếng đất, tôi hồi đó không biết miếng đất rộng bao nhiêu, chỉ
biết có hai dẫy nhà, một dẫy cho các cha và các thầy ở, một dẫy làm
trường học, có hồ cá và vườn rau. Trường có nhà nguyện nhỏ cho các
thầy, chúng tôi không được vào đó bao giờ.
Thầy dạy Anh Văn của chúng tôi là
Linh Mục Đinh Cao Tùng, dạy Việt Văn và Âm Nhạc là thầy Đinh Ngọc
Khoan, tu sinh, em ruột của cha Tùng, thầy Cầu dạy Toán, thầy Tiếng
dạy Lý Hóa, linh mục Nguyễn Khoa Cử là Hiệu Trưởng.
Ngoài tu sinh và linh mục trong chủng
viện, cha hiệu trưởng còn mời một số sinh viên Văn Khoa hay Luật
Khoa mới ra trường “dạy giờ” cho những lớp nhỏ, đệ Thất, đệ Lục.
Chủng Viện nghèo, các linh mục, tu sĩ
cũng nghèo. Mẹ tôi là cô giáo dạy thêu đan nên vá mạng rất khéo, mẹ
giúp thì các cha chỉ biết cảm ơn. Nhưng một chiếc áo cũ đem mạng hay
vá mãi cũng hết cách, nhất là cánh tay áo, bộ phận được cử động
nhiều nhất, mạng vô nó lại rách ra! Cho nên, có khi mẹ thay cả cái
ống tay áo mới, ghép vào cái áo đã bạc màu!
Rồi đến một năm, trước lễ Giáng Sinh,
nhìn cái áo vá chằng vá đụp chắc không còn dùng được mấy tháng nữa,
chắc chắn cần thay bằng áo khác, mẹ bàn với tôi mua vải về, mẹ cắt,
may cho cha Tùng một cái áo chùng đen mới.
Tôi nhớ cái ngày hai mẹ con tôi đem
cái áo chùng đen đó tới biếu cha. Sau giờ học, hai mẹ con tôi xin
được gặp riêng cha ở văn phòng nhà trường. Cha ra tiếp, nghĩ là mẹ
con tôi đến xin trả tiền học trễ tháng này (thỉnh thoảng vẫn có phụ
huynh tới xin phép đóng trễ tiền học cho con). Khi thấy mẹ tôi xin
biếu cha cái áo mới, cha cảm động lắm. Nhưng cha không bày tỏ tình
cảm của mình với thái độ vui mừng, vồn vã, như người khác khi được
tặng quà. Cha vẫn đứng cách mẹ con tôi một khoảng khá xa, miệng nói
lời cám ơn, giọng nhỏ nhẹ, từ tốn. Cả mẹ và tôi cũng không biết nói
gì, chỉ đứng khoanh tay cúi đầu; nhưng trong lòng chúng tôi vô cùng
sung sướng. Trên đường về mẹ tôi nói là chỉ sợ cha không nhận, và
khi mặc cái áo mới chắc cha sẽ lúng túng lắm.
Tôi nhắc mẹ là chiếc áo cũ đã hết chỗ
để thay, để mạng rồi mẹ ạ, để cha mặc một cái áo dòng với nhiều
miếng vá, con thấy tội nghiệp cha quá.
Nhưng tại sao khi cha nhận được cái
áo mẹ tặng, cha lại không tỏ ra vui mừng, hả mẹ?
Mẹ tôi nói. “Cha giữ lòng tự trọng
của một người thầy giáo.”
Buổi học đầu sau mấy ngày nghỉ lễ
Giáng Sinh năm đó, trở lại lớp, tôi thấy cha (người thầy đáng kính
của tôi) mặc chiếc áo mới đi dạy. Nét mặt cha vẫn từ tốn, nghiêm
nghị. Trước vẻ bình thản của cha, các học sinh cũng không ai dám hỏi
đùa, “Cha mặc áo mới?” Sau giờ học, tôi phụ thu góp bài làm của các
bạn đặt lên bàn giấy giáo sư. Cha Tùng ngẩng mặt lên nhìn tôi, nói:
Cám ơn con.
Tôi nghe trong giọng nói vẫn giản dị
như mọi khi, nhưng hình như cũng chứa cả một niềm biết ơn đậm đà.
Bỗng nhiên hai giọt nước mắt tôi ứa ra, tôi vội vàng quay nhanh về
chỗ.
Về nhà tôi kể lại cảm xúc mình cho bố
mẹ nghe. Bố tôi nói:
Con ơi, Thầy giáo là cha mẹ thứ hai
của mình. Các con phải luôn luôn kính trọng Thầy. Các con sai thì
Thầy phạt, các con đúng thì Thầy khen thưởng. Phải biết công ơn của
Thầy. Như bố mẹ đây cũng phải kính trọng và mang ơn Thầy, vì Thầy đã
giúp bố mẹ giáo dục các con. Thầy dạy chúng con có nhiều điều bố mẹ
không biết nhưng căn bản là các con hãy lễ phép và biết tôn kính
Thầy như tôn kính cha mẹ.
Rồi bố tôi kể lại truyện về một người
học trò ngày xưa, hết lớp ở làng lên tỉnh học, thi đỗ làm quan huyện
rồi về thăm quê. Trước tiên là thăm người Thầy dạy mình thời thơ dại.
Ông Thầy già đã được lính tới tận nhà báo trước là có quan huyện ghé
thăm. Khi quan Huyện khom lưng bước vào ngôi nhà tranh, vách đất,
thấy Thầy mình ngồi trên tấm phản, vẫn tấm phản ngày xưa, chỉ có
Thầy là già đi và ốm yếu. Quan khoanh tay, cúi lạy Thày. Thầy vẫn
ngồi yên trên phản, khẽ gật đầu, giơ tay mời anh học trò cũ của mình
ngồi xuống uống chén trà. Ông quan trẻ đó trước sau vẫn không dám
ngồi ngang với Thầy mình, ông khoanh tay đứng suốt buổi hầu trà Thầy,
cho tới khi cúi đầu chào đi giật lùi ra cửa.(*)
Cha tôi nói; đó là truyền thống đạo
đức của người Việt mình con ạ. “Tôn Sư Trọng Đạo” Người học trò biết
giữ cái lễ với Thầy, người Thầy biết giữ cái lòng tự trọng của mình,
với cả những người làm quan, có chức có quyền.
Như Linh Mục Tùng, Thầy của con, khi
nhận được chiếc áo mới, Thầy biết là mình rất cần, vì cái áo cũ rách
quá rồi. Tự trong thâm tâm Thầy con rất cám ơn, nhưng không tỏ ra
biết ơn một cách quá vồ vập. Vì lòng tự trọng của một người thầy
giáo nghèo.
Một người nghèo mà quá vui mừng khi
được một cái áo mới thì tỏ ra là mình đang thèm muốn cái áo đó lắm.
Một ông thầy tự trọng thì dù mặc cái áo cũ hay áo mới cũng không coi
là quan trọng. Ai cho áo mới thì cảm ơn, nhưng không vồn vã quá. Bây
giờ các con còn nhỏ, nếu không được giáo dục như thế, khi lớn lên
con không thể nào trở thành một người cha, người mẹ tốt trong gia
đình và một người công dân tốt cho xã hội được.
Bây giờ thì cả cha mẹ tôi và Thầy
Tùng, vị linh mục khả kính của tôi đã qua đời. Tôi đã thay vào chỗ
của cha mẹ, đến lượt đưa con tới trường. Rồi các con tôi lại đưa con
của chúng tới trường. Chúng tôi cùng cố gắng dạy cho trẻ nhỏ biết
kính trọng thầy cô như chính chúng tôi cũng biết kính trọng những
người dậy dỗ con cháu mình, vì cái gương đẹp nhất bao giờ cũng từ
cha mẹ.
Ơn cha nghĩa mẹ công thầy
Ở sao cho xứng phận này làm con.
Câu thơ trên tôi được học từ nhỏ, vẫn
nhớ tới bây giờ. (Trần Mộng Tú)
(*) Phỏng theo Quốc Văn Giáo Khoa Thư – ngày xưa
(**) Bài đăng trên báo Người Việt - nhận trực tiếp từ
chị Mông Tú