Theo tác giả «Quyền bính», phe «cốt cán theo Tàu» trong Trung ương đảng, như Đỗ Mười, Lê Đức Anh, Đào Duy Tùng và nhứt là Nguyễn văn Linh không thể để cho Ông Võ văn Kiệt nắm Tổng Bí thư đảng bởi họ lo sợ đường lối đổi mới của Ông Kiệt thành công thì đảng cộng sản sẽ không còn chỗ đứng . Họ vẫn biết rõ đổi mới thật sự là hợp lòng dân nhưng họ phải bám theo nguyên lý «thà mất nước hơn mất đảng» . Ông Phan văn Khải giải thích tại sao phe cốt cán chống Ông Kiệt «Không chỉ có Ông Linh. Cái gốc của vấn đề là Ông Đỗ Mười và các ông khác đều rất sợ Ông Kiệt làm Tổng Bí thư. Bỡi nếu Ông Kiệt làm Tổng Bí thư, Việt nam sẽ đổi mới nhanh hơn. Tuy không được đào tạo hệ thống nhưng Ông Kiệt luôn nhất quán ủng hộ cái mới. Ông chán đến tận cổ mô hình xã hội chủ nghĩa miền bắc và ông làm tất cả để phá bỏ nó» .
Nguyễn Hà Phan, tên Nam kỳ gian
Theo Huy Đức, Nguyễn Hà Phan chẳng bao lâu, cơn thèm khát quyền lực đã làm Phan bỏ Kiệt không thương tiếc để kề vai sát cánh với « lũ chim sẻ chim ri ” Đào Duy Tùng, Nguyễn Đức Bình, thậm thụt vào ra với đám “MA vương” Mười – Anh, và Nguyễn Văn Linh .
Khi ông Kiệt chọn Úc thăm dò dầu khí ở mỏ Đại Hùng, ông Phan bảo “miền Nam không ai đồng tình vì bọn Úc đã đưa quân vào tàn sát đồng bào ta”. Khi ông Kiệt chủ trương cho Malaysia xây dựng sân bay Nội Bài, Phan đưa lý do “an ninh quốc gia”, không cho nước ngoài đầu tư ở cửa ngõ Thủ đô .
Lúc làm Bí thư Tỉnh Hậu giang, Phan ủng hộ chánh sách đa sở hữu đất đai, công nhận quyền tư hữu về ruộng đất . Nhưng khi ra Hà nội, được vào Ban Bí thư, Phan lập tức bọc sát theo Đỗ Mười, quay lại cực lực chống tư nhân hóa đất đai và trở thành một trong những người lớn tiếng bảo vệ chủ trương « sở hữu toàn dân » . …
Nhờ biết thay đổi quan điểm, Nguyễn Hà Phan rất được lòng Nguyễn văn Linh, Đỗ Mười và cả Lê Phước Thọ, Trưởng Ban Tổ chức . Phan đã được đề nghị thay thế Ông Kiệt ở chức vụ Thủ tướng .
Tháng 1 năm 1994 tại hội nghị giữa nhiệm kỳ, Phan đưa ra một bản thống kê mười sáu điểm chệch hướng của chính phủ ông Kiệt (…) để nhằm kết thúc sự nghiệp Ông Kiệt .
Cơ hội lớn đã đến với những đối thủ của ông Kiệt khi ông công bố « Thư gởi Bộ Chính Trị» (…)
Người chống đối lá thư này mạnh nhất là Nguyễn Hà Phan. Phan kết tội ông Kiệt là “nối giáo cho giặc”, « không vững vàng”, “ chệch hướng 100% ” .
Thảm đỏ đã trải ra để ông Phan bước vào leo lên chiếc ghế Thủ tướng chánh phủ ở Hà nội nếu như không có một vụ án “ Nguyễn Hà Phan” » !
Nguyễn văn Linh không chỉ chống Võ văn Kiệt vì chống cánh nam kỳ tiến bộ trong đảng mà chống cả những người nam kỳ khác không trực tiếp tranh quyền lãnh đạo chánh trị với ông . Như truờng hợp Lý Chánh Trung, trí thức nam kỳ, trong vụ « Bão tố tận diệt mầm mống phản động của những phần tử trong nhóm Những Người Kháng Chiến Cũ » (Nguyễn văn Lục, Lý Chánh Trung, đcv) . Linh phải dập tắt ngay mọi mầm móng làm sống lại phong trào kháng chiến trong Nam vì như vậy mới dành trọn công đánh Tây đánh Mỹ về cho đảng cộng sản của cánh miền Bắc lãnh đạo. Trước kia, Hồ Chí Minh cũng đã dẹp Nguyễn Bình, Trần văn Giàu, Phạm Ngọc Thạch, …và Nam bộ kháng chiến để lãnh đạo kháng chiến chỉ còn đảng cộng sản bắc kỳ .
Lê Khả Phiêu phản ứng cực kỳ mạnh bức thư gởi Bộ Chánh trị của Ông Kiệt khi phổ biến trên báo Quân đội nhân dân và nhờ đó được làm Tổng Bí thư, hất văng Kiệt ra xa khỏi cuộc chơi, kế nhiệm Đỗ Mười .
Tại sao Ông Linh chống Ông Kiệt chết bỏ trong lúc đó ông lại chọn ủng hộ Nguyễn Hà Phan cũng cùng dân nam kỳ như nhau và là đàn em của Ông Kiệt đã từng được Ông Kiệt nhiệt tình ủng hộ? Phải chăng vì ăn cánh hay không ăn cánh với nhau? Nhưng theo qui luật biện chứng thì cộng sản chỉ tồn tại khi còn dựa được trên những mâu thuẫn . Nên họ nhìn đâu cũng thấy có mâu thuẫn và nếu không, thì cũng phải thường xuyên tạo mâu thuẫn, ngay cả trong nội bô đảng ? Cái mâu thuẫn mà Linh thấy là chủ trương đẩy mạnh «đổi mới» thật sự của Ông Kiệt . Lúc nằm nhà thương chợ Rẫy điều trị cơn bịnh thập tử nhứt sanh, Ông Linh vẫn giữ quyết tâm chống Ông Kiệt để ngăn chận Ông Kiệt làm Tổng Bí thư đảng: «Nhiều anh em không hiểu vì sao mình đi đâu cũng nói chuyện Sáu Dân . Trên thực tế, mình lo. Nếu tới đây, Sáu Dân trở thành Tổng Bí thư thì gay lắm. Sáu Dân thông minh, phiếu cao, rất dễ thành Tổng Bí thư …. » . Ở cương vị Tổng Bí thư, khi « đổi mới thật sự » thành công thì cánh Linh không có chỗ đứng . Kiệt nắm đảng . Lần đầu tiên, cờ lọt vào tay cánh nam kỳ ! Điều này không có một ủy viên Chánh trị bộ nào chấp nhận cả . Nhứt là khi còn Đỗ Mười, Lê Đức Anh, …nắm đảng .
Bức thư gởi Bộ Chánh trị
Trong bức thư gởi Bộ Chánh trị, Ông Kiệt đưa ra những điểm then chốt . Về tình hình quốc tế, ông cho rằng« tính chất đa dạng, đa cực » đang chi phối quan hệ giữa các quốc gia thay vì « mâu thuẫn đối kháng giữa chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa đế quốc » như đảng từng quan niệm . Ông Kiệt nhấn mạnh Việt nam theo chủ nghĩa xã hội vẫn có thể trở thành thành viên của ASEAN, ký hiệp định khung với Liên Hiệp Âu châu . Cũng trong thư, Ông Kiệt nói tiếp, rõ hơn « Ngày nay, Mỹ và các thế lực phản động khác không thể giương ngọn cờ chống cộng để tranh thủ dư luận và tập họp lực lượng chống lại nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt nam như trước nữa » .
Lại rõ hơn, cũng trong thư, Ông Kiệt cho rằng không nên kỳ vọng vào sự phục hồi của «phong trào cộng sản và công nhân quốc tế» bởi nó không bao giờ có «giá trị và chất lượng cộng sản như ngày xưa nữa» . Với 4 nước xã hội chủ nghĩa còn lại, Ông Kiệt cũng cho rằng «tính chất quốc gia sẽ lấn át tính chất xã hội chủ nghĩa», thậm chí quan hệ Việt nam-Trung quốc vẫn «tồn tại nhiều điểm nóng» ….
Ông Kiệt còn cảnh báo sẽ là «thảm họa cho đất nước» nếu Đại Hội «rụt rè bỏ lỡ cơ hội xây dựng dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh» . Đồng thời, nếu không đáp ứng được đòi hỏi phát triển của đất nước, «đảng sẽ đứng trước nguy cơ bị tước quyền lãnh đạo» !
Về «kinh tế định hướng xã hội chủ nghĩa», Ông Kiệt phê phán «để giữ được định hướng xã hội chủ nghĩa, đòi hỏi bức xúc là phải nâng cao tính hiệu quả của kinh tế quốc doanh, nhằm làm cho nó chiếm một vai trò chủ đạo trong thị trường nước ta chứ không phải dành cho nó «quyền nắm thứ này, thứ khác» …
Lúc bấy giờ, qua một loạt thành công của chánh phủ nhờ sự giúp đỡ tận tình của một nhóm người Miền nam cũ, họ là những chuyên viên kinh nghiệm về các nghành nghề quản trị đất nước được Ông Kiệt can thiệp ra tù sớm, làm cho uy tín của Ông Kiệt lên cao từ bên trong nước tới bên ngoài, có thể đưa ông lên Tổng Bí thư đảng, điều mà Trung quốc, Đỗ Mười, Lê Đức Anh và Nguyễn văn Linh, …không có ai muốn cả .
Đến khi Ông Đặng văn Thượng báo tin cho Ông Kiệt là Ông Linh đang ráo riết vận động đưa Nguyễn Hà Phan thay thế Ông Kiệt làm Thủ tướng, vì «Nguyễn Hà Phan là người có lịch sử chánh trị suông sẻ, tận tụy vô tư, sẽ giúp nhân dân đồng bằng sông Cửu long phát triển … », thì bỗng có hàng loạt đơn, thư tố cáo Nguyễn Hà Phan đã từng khai báo nghiêm trọng và khi ra tù, nhận làm nội gián cho địch » . Vụ này, Đỗ Mười biết lúc đưa Phan vào Bộ Chánh trị nhưng vì nhiệt tình ủng hộ Phán, chống Kiệt nên Đỗ Mười tuyên bố «không bươi đào quá khứ» . Nay trước khối thư gởi về khui quá khứ đen tối của Phan với những dẫn chứng đầy thuyết phục, Đỗ Mười, Lê Đức Anh phải chấp thuận cho mở cuộc điều tra. Nguyễn văn Linh nhứt định phản đối. Nên nhớ Ông Linh là người biết rõ Ông Kiệt hơn ai hết vì cùng hoạt động trong nam suốt thời gian dài .
Việc tìm sự thât về Nguyễn Hà Phan trong văn khố của đảng không phải đơn giản vì khối lượng tài liệu quá lớn và tệ hại hơn là có một số giấy tờ bị đốt trong thời gian có những biến cố . Nhưng Ông Kìệt cho biết sẽ tìm thầy lang giỏi cho Ông Nguyễn đình Hương . Thầy lang mà Ông Kiệt nói, đó là một «ông Đại tá lớn tuổi, trước kia ở Khu IX». Và một người nữa biết khá rỏ Phan là Ông Nguyễn văn Hơn, Bí thư An giang .
Ông Nguyễn đình Hương báo cáo hồ sơ Nguyễn Hà Phan suốt 2 giờ trước Bộ Chánh trị . Nguyễn Hà Phan nhận tội. Linh nghe qua, im lặng. Bộ Chánh trị đề nghị cách chức, không khai trừ khỏi đảng. Nhưng sau đó, Phan bị đuổi ra khỏi đảng và khăn gói ra về lại Miền nam. Lặng nhìn Phan đi như một tên tù vừa ra khỏi khám, Nguyễn văn Linh tím ruột bầm gan .
Ông Kiệt dĩ nhiên làm Thủ tướng cho tới ngày hưu trí chớ không leo lên Tổng Bí thơ được . Mục đích của Ông Linh kéo cẳng Ông Kiệt khỏi chức vụ tột đỉnh của hệ thống cộng sản như vậy là thành công . Nhưng Ông Linh thất bại đã không cấy được con gà của mình vào chức vụ Thủ tướng và Đào Duy Tùng không nắm được chức Tổng Bí thơ vì đột ngột bị tai biến mạch máu nảo, phải qua Singapour cấp cứu .
Nguyễn Tấn Dũng nhảy lên Trung ương
Về vụ Nguyễn Hà Phan theo Huy Đức như trên đây (Quyền Bính, trg 302 tới 315), Cỏ May góp riêng một giai thoại nghe được trực tiếp từ một người biết chuyện kể lại . Ông HQN, vừa học xong Tiểu học ở Cà mau, cùng với em trai HQM, dẫn nhau đi theo kháng chiến . Cả hai anh em bắt đầu sự nghiệp cách mạng cộng sản bằng nghề đặc công . Sau hiệp định đình chiến Genève, cả hai anh em đều tập kết ra Bắc .
Sau 30/04/75, những người nam kỳ tập kết kéo nhau về . Ba N và Tư M cũng về trong những đợt hồi hương này . Về trong niềm hân hoan chiến thắng .
Ba N ở Sài gòn làm Hiệu trưởng Trường Kinh tế vì ông có Phó Tiến sĩ Kinh tế ở Liên-sô . Sau khi chửa bịnh ở Pháp về, ông được cử làm Hiệu trưởng trường Đảng Nguyễn Ái Quốc ở Thủ đức .
Nhơn một hôm nói chuyện về tình hình Việt nam và vụ án Nguyễn Hà Phan trong lúc ông còn ở Paris, Ba N mới kể lại vụ Nguyễn Hà Phan vì Phan, trước kia, cùng hoạt động ở Miền Tây với ông . Hai người cùng trang lứa và quen biết nhau .
Theo Ba N, trong một trận đụng độ với bên quốc gia (địa điểm và thời gian, Ba Nhựt có nói rõ, nhưng lâu ngày đã quên – xin cáo lỗi), bên việt cộng bị tiêu diệt sạch, chỉ còn Nguyễn Hà Phan sống sót nhờ lủi trốn kịp . Sau đó, Phan mới lập hồ sơ báo cáo có lợi cho mình và giành công về mình . Lúc bấy giờ vì giữ bí mật do hoạt động trong vùng địch, đảng được tổ chức ngăn cách chặt chẻ . Việc kiểm chứng đúng sai, thiệt giả một sự việc không phải đơn giản . Thế là Phan nhận đủ thành tích về mình .
Thời gian sau, Phan bị phía quốc gia bắt và khai thác . Phan khai thật chỉ ra hết cơ sở, nhờ đó bên quốc gia mới càn quét dọn sạch . Chuyện này, Phan giữ kín . Bên quốc gia cũng không tiết lộ cho báo chí . Nhờ thành tích đó mà Phan được thăng quan tiến chức mau.
Đến khi Phan, ở Hà nội, say mê vinh quang, dọn mình bước lên ghế Thủ tướng, kết cánh với phe Linh, quay ngược lại phản thùng với người đã từng nâng đỡ mình là Võ văn Kiệt, thì một người trong gia đình của Nguyễn Tấn Dũng (không biết có phải vị Đại tá lớn tuổi trước kia ở Khu IX trên đây không), biết rõ hai trường hợp gian dối của Nguyễn Hà Phan, không thể giữ im lặng được nữa, bèn đưa thông tin về Nguyễn Hà Phan cho Ba Dũng tố cáo phản đòn .
Nhờ đó, Ông Kiệt giữ ghế Thủ tướng, Ông Phan văn Khải, rồi Nguyễn Tấn Dũng, từ Thứ trưởng Nội vụ, Bộ trưởng và sau cùng Thủ tướng cho tới ngày nay . Đúng như Ba Dũng nói chính đảng cử ông làm Thủ tướng chớ ông không xin nên ông không thể từ chức được!
Phải thấy rõ nếu không nhờ hồ sơ hạ bệ Nguyễn Hà Phan, Ba Dũng khó mà bước chân về tới Sài gòn chớ đừng mơ chức Thủ tướng .
Qua suốt «Quyền Bính», người ta không thấy Ông Kiệt thừa thắng xông lên hạ luôn cánh Nguyễn văn Linh đã vi phạm sai lầm nghiêm trọng ủng hộ vào chức vụ Thủ tướng chánh phủ một cán bộ phản bội đồng đội, đồng chí . Ông Kiệt không phản ứng, lẽ ra phải có một cách bình thường, phải chăng vì sợ ảnh hưởng xấu đến uy tín của đảng? Hay vì tánh nam kỳ «xuề xà, cực chẳng đã mới làm và như vậy cũng đủ rồi» ?
Khi nhắc lại chuyện cũ tới đây, cỏ May chợt nhớ lời của một người bạn cựu Đại tá Quân đội VNCH, quê Long Xuyên, thường nói với bạn bè «Dân nam kỳ đi cờ bạc, bị sạch túi vì không đủ sức với cờ gian bạc lận, đi buôn bán thua lỗ vì không lanh lợi, đi làm chánh trị, không bằng ai vì không dám làm hết mình và không biết bám mục tiêu, bị đè đầu. Dân nam kỳ chỉ có ăn nhậu, tức lên, chửi đổng … » .
Thực tế cho thấy Nam Bộ Kháng chiến rồi Mặt trận Giải phóng Miền nam đều bị cộng sản bắc kỳ bóp mũi chết tức tưởi mà không dám ho he! Chẳng lẽ dân nam kỳ tệ như vậy thiệt sao?
Còn Ông Linh ? Dĩ nhiên Ông Linh không như Ông Kiệt giữ an phận «chuyện xong rồi!» . Lúc về hưu, ông Linh thề cống hiến cho đảng đến hơi thở cuối cùng. Viêc cống hiến trong hơn mười năm cuối đời này là ông Linh chỉ làm một việc «Mang ông Kiệt ra thui như người ta thui bê làm món nhậu»!
Trường hợp ông Kiệt có giá trị tấm gương cho «việt kiều» ngày nay đem tâm trí và tiền bạc về xây dựng quê hương khi Việt nam còn dưới chế độ cai trị bằng Điều IV Hiến pháp. Họ sẽ được cộng sản chiêu đãi bê thui hay chính họ sẽ là bê thui đãi các «đồng chí» cộng sản đây?
Nguyễn thị cỏ May
