Giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc đang ở ngang vùng biển Quảng Bình của Việt NamPetrotimes
Báo chí Việt Nam ngày 29/12/2015 loan tin là Cục Hải sự Trung Quốc vừa thông báo là giàn khoan Hải Dương 981 sẽ khoan thăm dò tại một khu vực ở Biển Đông từ ngày 28/12/2015 đến ngày 10/02/2016.
Trả lời trang mạng Zing.vn, Thiếu tướng Nguyễn Quang Đạm, Tư lệnh Cảnh sát biển của Việt Nam cho biết, theo như thông báo của Cục Hải sự Trung Quốc ngày 28/12, hiện giàn khoan Hải Dương 981 đang ở vị trí ngang vùng biển Quảng Bình của Việt Nam, cách đường trung tuyến (ranh giới phân định trên vịnh Bắc Bộ giữa Việt Nam và Trung Quốc) 70 hải lý về phía Đông.
Vào tháng 05/2014, Trung Quốc đã từng hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 gần quần đảo Hoàng Sa, tại khu vực mà Hà Nội khẳng định là nằm trong thềm lục điạ, vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Vụ này đã gây căng thẳng nghiêm trọng cho quan hệ Việt-Trung, và đã dẫn đến nhiều cuộc biểu tình bạo động chống Trung Quốc ở Việt Nam. Đến tháng 07/2014, Bắc Kinh đã rút đi giàn khoan Hải Dương 981.
Về hoạt động mới của giàn khoan Hải Dương 981 ở Biển Đông, giáo sư Carl Thayer, chuyên gia về Việt Nam thuộc Học viện Quốc phòng Úc, nhận định:
“Hải Dương 981 là giàn khoan rất đắt tiền, với chi phí xây dựng được ước tính là khoảng 6 tỷ nhân dân tệ (hơn 900 triệu đôla). Xét trên phương diện thương mại, Trung Quốc sẽ không thể để công trình này nhàn rỗi".
Vị trí hạ đặt giàn khoan mà Cục Hải sự Trung Quốc thông báo hôm 28/12 nằm phía bắc quần đảo Hoàng Sa và phía đông nam đảo Hải Nam, nơi Trung Quốc đang tiến hành các hoạt động thăm dò dầu khí. Nó nằm bên phía Trung Quốc nếu xét theo đường trung tuyến, nơi mà vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam và Trung Quốc nằm chồng lấn lên nhau.
Trên phương diện này, giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc chỉ đơn thuần thực hiện các hoạt động thương mại và không đe dọa tới chủ quyền của Việt Nam như thời điểm giàn khoan này hoạt động ngoài khơi đảo Tri Tôn từ tháng 5 đến tháng 7 năm 2014.
Trả lời câu hỏi về ý đồ của Bắc Kinh khi đưa giàn khoan Hải Dương 981 trở lại Biển Đông ngay trước khi diễn ra Đại hội Đảng lần thứ 12 vào tháng 01/2016, giáo sư Carl Thayer nói:
“Với những thông tin hiện có, tôi không nghĩ có mối liên hệ nào giữa việc Hải Dương 981 hoạt động trên Biển Đông với Đại hội Đảng lần thứ 12, sẽ diễn ra từ ngày 20/01 đến 28/01/2016. Hiện giờ Trung Quốc đang nỗ lực giành lại niềm tin từ phía Việt Nam, để ngăn Việt Nam ngả thêm về phía Mỹ. Nếu Hải Dương 981 được đưa tới Biển Đông tới nhằm mục đích khiêu khích, hành động này sẽ phản tác dụng và gây nên tâm lý chống Trung Quốc ở Việt Nam.”
Như vậy, chuyện gì sẽ xảy ra sau đó? Chuyên gia Carl Thayer dự báo : “Bộ Ngoại giao Việt Nam chắc là sẽ đưa ra lời phản đối thông thường, rằng việc đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào Biển Đông là xâm phạm chủ quyền của Việt Nam. Ở thời điểm hiện tại, không có gì đáng báo động.”
