Trong những tuần qua, kể từ khi lá thư của 5 vị dân biểu liên bang Hoa Kỳ đề ngày 17 tháng 12, 2015 gởi ngoại trưởng John Kerry để yêu cầu chính phủ Hoa Kỳ tái cứu xét và “gia hạn cũng như mở rộng” chương trình định cư “HO” hầu cho phép các Thương Phế Binh VNCH (TPB) nhập cảnh HK theo diện tỵ nạn được phổ biến thì chúng tôi đã nhận được rất nhiều câu hỏi của quý vị khán thính và độc giả của đài truyền hình SBTN, Radio Bolsa, cơ quan truyền thông CaliToday, hội HO Cứu Trợ TPB&QP VNCH, thậm chí ngay cả trên website của Trung Tâm Asia cùng email cá nhân của tôi liên quan đến đề tài nói trên. Hầu hết đều tập trung vào 4 câu hỏi dưới đây:
1. Nỗ lực vận động của các vị dân cử bao gồm toàn bộ toàn bộ TPB VNCH hay chỉ tập trung vào thành phần “Sĩ Quan” mà thôi?
2. Thành phần “Sĩ Quan” được đề nghị cho phép định cư bao gồm tất cả mọi sĩ quan hay phải là “Sĩ Quan TPB” mới hội đủ điều kiện?
3. Trong lá thư của quý vị dân cử có đề cập đến danh sách “500 Sĩ Quan TPB VNCH” do Hội HO Cứu Trợ TPB&QP VNCH cung cấp! Vậy ai là người thành lập danh sách này và dựa theo tiêu chuẩn nào?
4. Lá thư của các vị dân cử liên bang Hoa Kỳ gởi ngoại trưởng John Kerry có liên hệ gì đến đề nghị định cư “toàn bộ TPB VNCH” của thượng nghị sĩ tiểu bang California Janet Nguyễn hay không?
Để rộng đường dư luận đồng thời giúp cho quý vị TPB ở quê nhà có một cái nhìn chính xác hơn, hầu tránh sự hiểu lầm hay bị lạm dụng, chúng tôi xin trình bầy lại một cách trung thực và rõ ràng toàn bộ về nỗ lực cùng tiến trình vận động định cư TPB VNCH sau đây, dựa vào những dữ kiện cùng tài liệu đã được phổ biến. Mọi tổ chức, hội đoàn hay cá nhân mà chúng tôi đề cập đến trong bài viết này đều có quyền lên tiếng hoặc điều chỉnh các tin tức do chúng tôi trình bầy qua bài viết này.
I. Liên tục trong tuần lễ đầu của tháng 11, 2014, nhạc sĩ Trúc Hồ cùng LS Đỗ Phủ và một phái đoàn gồm các thành viên trong ban quản trị đài truyền hình SBTN cùng đại diện của Hội HO Cứu Trợ TPB&QP VNCH đã tiếp xúc và gặp gỡ một số quý vị dân cử liên bang HK để vận động “phục hoạt và điều chỉnh” đạo luật “HO” hầu cho phép khoảng 500 “Sĩ Quan TPB VNCH” được định cư ở HK. Cần nói rõ ở đây rằng danh sách “500 sĩ quan TPB” này chỉ là con số quý vị TPB cấp bậc sĩ quan gởi đến Hội HO Cứu Trợ TPB để xin cứu trợ hàng năm mà nhóm SBTN yêu cầu hội cung cấp để làm dữ kiện trong cuộc vận động của họ mà thôi chứ không dựa vào bất cứ “tiêu chuẩn” định cư nào của đề nghị nói trên:
http://www.sbtn.tv/vi/tin-cong-dong-hai-ngoai/sbtn-van-dong-phuc-hoat-va-dieu-chinh-luat-ho-cho-cac-thuong-phe-binh-vnch
Phái đoàn SBTN, đại diện hội HO/TPB tiếp xúc dân biểu Alan Lowenthal
II. Hơn 1 tháng sau đó, vào ngày 14 tháng 12, 2014 thì TNS tiểu bang California là bà Janet Nguyễn cùng LS Andrew Đỗ (lúc đó đang vận động tranh cử vào chức vụ ứng cử viên Giám Sát Viện thành phố Garden Grove), đã mở cuộc họp báo tại hội trường nhật báo Việt Báo ở thành phố Westminster để “ủng hộ” đề nghị của nhóm SBTN, đồng thời thông báo kế hoạch vận động định cư “toàn bộ TPB VNCH” bằng cách yêu cầu lưỡng viện quốc hội tiểu bang thông qua nghị quyết SJR5 với mục đích kêu gọi chính phủ HK cho phép định cư các TPB VNCH. Sau đó vào ngày 30 tháng Tư, 2015 thượng viện California đã thông qua nghị quyết nói trên.
TNS tiểu bang Janet Nguyễn cùng LS Andrew Đỗ họp báo
Sau những diễn tiến vừa kể, bẵng đi hơn 6 tháng không có thêm một tin tức gì, thì vào khoảng tháng đầu tháng 6, 2015, chúng tôi lần lượt nhận được nhiều thư từ hoặc emails hay điện thoại gởi về cho các diễn đàn Di Trú & Tỵ Nạn do tôi phụ trách trên các đài truyền thanh, truyền hình tại nhiều thành phố ở HK để hỏi thăm tin tức về sự tiến triển của những đề nghị định cư TPB nói trên. Nhưng đặc biệt và đáng quan tâm nhất là điện thư gởi đến địa chỉ emails của TNS Janet Nguyễn, nhạc sĩ Trúc Hồ cùng bà Hạnh Nhơn (hội trưởng hội HO Cứu Trợ TPB VNCH) và cá nhân tôi, đồng thời lá thư này cũng được phổ biến trên trang Blog của Nha Kỹ Thuật VNCH, cùng các diễn đàn truyền thông khác, báo động về việc có những tổ chức ở Việt Nam đang đứng ra “lập các đơn xin định cư” tại HK theo diện TPB VNCH “với giá hạ” qua nội dung của email dưới đây (nguyên văn):
From: Pham Hoa <Sent: Tuesday, June 2, 2015 1:07 AM
Subject: Re: [pd219] Thương Phế Binh VNCH / Được sang Hoa Kỳ
Subject: Re: [pd219] Thương Phế Binh VNCH / Được sang Hoa Kỳ
Quý anh chị thân mến,
Hôm nay chúng tôi nhận điện thoại anh em TPB từ VN đã có những cơ quan "không chính thức" tại VN và đã quảng cáo giúp đở anh em TPB/VNCH thiết lập hồ sơ để được định cư tại Hoa Kỳ với "giá hạ". Nhận thấy việc quảng bá tin tức gần đây về vấn đề định cư TPB/VNCH tại Hoa Kỳ rất quan trọng và ảnh hưởng rất nhiều cho anh em TPB và gia đình và chúng tôi cũng vừa thành lập xong trang blog những tin tức sẽ được cập nhật thường xuyên qua những tin tức thâu thập.
Xin quý vị có trách nhiệm trong việc xin định cư cho anh em TPB/VNCH biết về "STATUS" tình trạng tiến hành công việc của quý vị và xin trả lời cho chúng tôi biết trong một thời gian sớm nhất để phổ biến đến anh em TPB tại quê nhà
Xin ghi nhớ NHỮNG TIN TỨC CỦA QUÝ VỊ RẤT ẢNH HƯỞNG ĐỜI SỐNG CỦA ANH EM TPB/VNCH
và gia đình tại Việt Nam.
Trân Trọng
Phạm Hòa
Ban Chấp Hành Gia Đình Nha Kỹ Thuật
Tin tức trên cũng được nhà văn Văn Quang (một trong số những ngòi bút rất uy tín ở trong nước được giới truyền thông người Việt tại hải ngoại trân trọng và phổ biến rộng rãi các bài viết của ông) tái xác nhận qua một bản tường trình có tựa đề là “Tin quan trọng gửi đến các anh em Thương Phế Binh ở Việt Nam”:
Qua vai trò cố vấn di trú và định cư, tôi đã tìm hiểu cặn kẽ về mọi nguồn tin liên quan đến vấn đề trên tại các cơ quan hành pháp và lập pháp liên bang HK và sau khi biết rằng các đề nghị định cư TPB VNCH cho đến nay vẫn chưa có một tiến triển nào ở phía chính quyền liên bang, do đó tôi đã lên tiếng cảnh báo về các âm mưu lừa đảo trong đó có vấn đề “bán đơn” xin định cư theo diện TPB tại HK:
Tiếp theo các lời cảnh báo của tôi thì ngày 10 tháng Sáu, 2015 văn phòng TNS Janet Nguyễn cũng cho phổ biến trên các cơ quan truyền thông báo chí một thông báo về sự việc trên:
Để tránh những sự hoang mang trong dư luận cũng như để thống nhất tin tức, TNS Janet Nguyễn đã gởi thư mời tôi cùng nhạc sĩ Trúc Hồ đến họp với bà tại văn phòng địa phương nằm trên đường Garden Grove, thành phố Garden Grove. Cuộc họp đã diễn ra vào ngày 1 tháng 10, 2015, và qua đó bà Janet Nguyễn cho chúng tôi biết diễn tiên mới nhất là cả hạ viện tiểu bang California cũng vừa thông qua nghị quyết SJR5 và bà đã gởi bản nghị quyết chung cuộc của lưỡng viện tiểu bang đến cho bà Barbara Boxer, thượng nghị sĩ quốc hội liên bang HK để xin chính phủ HK định cư “toàn bộ TPB VNCH”. Đồng thời hứa rằng sẽ thông báo cho chúng tôi biết các diễn biến mới nhất nếu có.
Vì có một số TPB ở VN không hiểu rõ cơ cấu tổ chức lập pháp ở HK cho nên tôi xin nhấn mạnh ở đây một điểm rất quan trọng là tất cả các quốc hội tiểu bang trên toàn nước Mỹ đều không có thẩm quyền để ban hành hay đề nghị các dự luật quốc gia, mà phải do lưỡng viện quốc hội liên bang mới thực hiện được điều này. Chính vì thế cho nên Nghị Quyết SJR5 chỉ có giá trị như một “lá thư yêu cầu” gởi chính phủ HK để thúc đẩy tiến trình nhân đạo này mà thôi:
Qua những chi tiết trên, chúng ta có thể nhận thấy rằng hiện nay đang có 2 cuộc vận động, dù cùng một mục tiêu là TPB VNCH, nhưng được chia thành hai nhóm: Một là các “Sĩ Quan TPB” do NS Trúc Hồ cùng đài SBTN vận động, tạm gọi là “đề nghị #1”, và một là “toàn bộ TPB” do TNS Janet Nguyễn cùng ông Andrew Đỗ, giám sát viện thành phố Garden Grove đề nghị, tạm gọi là “đề nghị #2”! (Tuy nhiên kể từ khi đắc cử vào chức vụ vừa kể thì người ta không thấy LS Andrew Đỗ lên tiếng hoặc dính líu gì vào tiến trình vận động định cư TPB VNCH bên cạnh TNS Janet Nguyễn nữa?)
Sau hơn 2 tháng chờ đợi, thì vào ngày 22 tháng 12, 2015, đài Radio Bolsa, là một trong số các cơ quan truyền thông mà tôi phụ trách chương trình Di Trú và Tỵ Nạn đã nhận được lá thư của 5 vị dân biểu liên bang gởi cho ngoại trưởng HK ông John Kerry, yêu cầu Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ xem xét đưa 500 sĩ quan thương phế binh VNCH sang định cư tại Mỹ
Qua nội dung lá thư thì chúng ta có thể nói rằng quyết định này dựa vào mục đích của cuộc vận động do nhóm SBTN chủ trương, tức là “đề nghị #1” có nghĩa là chỉ chú trọng đến các thành phần “Sĩ Quan TPB” mà thôi. Theo sự nhận định của tôi thì đây là một bước tiến rất khả quan và là một bước đi đúng hướng của các vị dân cử liên bang HK. Khả quan là vì thành phần dân cử ký tên tham dự gốm cả hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ. Đồng thời trong số những vị dân biểu đó có sự hiện diện của ông Christopher Smith (R) và bà Zoe Lofgren (D) là hai vị dân biểu rất quan tâm, ủng hộ và nhất là rất tỏ tường về các chương tỵ nạn VN từ trước đến nay! Việc tôi cho rằng họ đi đúng đường là vì Bộ Ngoại Giao HK là cơ quan có thẩm quyền để “tái mở lại” (re-open) đạo luật “Vietnamese Re-Ed Detainee Resettlement Program” (tên chính thức của đạo luật định cư tù nhân cải tạo mà người Việt thường gọi là chương trình “HO”) đã có sẵn để cho phép hoặc đề nghị vào dự trình định cư của tài khóa (fiscal year) 2016 (hoặc những năm sau đó) một số thành phần sĩ quan TPB VNCH trong tổng số khoảng 70 ngàn người tỵ nạn thuộc nhiều chủng tộc mà chính phủ HK nhận vào Mỹ định cư hàng năm. Quan trọng hơn nữa là ngoại trưởng John Kerry có thể thực hiện được điều này mà KHÔNG CẦN PHẢI CÓ MỘT DỰ LUẬT THÔNG QUA Ở QUỐC HỘI LIÊN BANG. Hình thức này cũng đã được BNG-HK áp dụng để kéo dài chương trình ODP thêm 2 năm (2006-2008) qua diện HR tức Humanitarian Resettlement Program, và cách đây hơn 10 năm trong cuộc vận động định cư khoảng 2000 người Việt còn lại tại Phi Luật Tân do luật sự Trịnh Hội cùng một số tình nguyện viên thực hiện. Nói một cách khác có thể “by-pass” (qua mặt) các thủ tục lập pháp cầu kỳ từng áp dụng với một số đạo luật định cư người tỵ nạn VN trước kia như “Vietnamese Re-Ed Detainee Resettlement Program”, hoặc “Amerasian Home Coming Act”, tức đạo luật định cư những trẻ em lai Việt Mỹ, hoặc đạo luật “Indochine Parolee”, cho phép cấp thẻ thường trú và công dân HK cho khoảng 40 ngàn người Việt nhập cảnh HK qua diện PIP tức Public Interest Parolee v..v…
Một dấu hiệu tích cực khác mà tôi cũng được biết là vào trung tuần tháng 10 vừa qua, NS Trúc Hồ đã cùng cộng đồng người Việt tại Arizona đến thăm viếng TNS John McCain và cam kết sẽ ủng hộ ông trong cuộc tái tranh cử vào chức vụ TNS tiểu bang này trong năm 2016, đồng thời nhắc nhở ông về “đề nghị #1” mà nhóm SBTN đã đệ trình và được ông hứa sẽ hỗ trợ hết lòng. Nếu đúng như vậy thì hy vọng định cư các sĩ quan TPB VNCH còn cao hơn cả bất cứ một nỗ lực nào, bởi vì ông chỉ cần đưa ra một “tu chính án” (amendment) cho đạo luật “Re-Ed” tức “HO” như ông đã thực hiện và thành công trước đây, đó là “McCain Amendment” (PL107-185), ban hành ngày 30 tháng 5, 2002 cho phép những người con độc thân trên 21 tuổi của quý vị cựu tù nhân chính trị được phép định cư cùng với cha mẹ của mình.
http://www.sbtn.tv/vi/tin-cong-dong-hai-ngoai/cong-dong-nguoi-viet-arizona-chuc-thanh-cong-buoi-gay-quy-ung-ho-thuong-nghi
Tuy nhiên không chỉ TNS McCain mà bất cứ một vị dân biểu hoặc thượng nghị sĩ liên bang nào cũng có thể đưa ra đề nghị “tu chính” hoặc gia hạn chương trình “Re-Ed” tức “HO” nói trên, bởi vì đạo luật này ĐÃ CÓ SẴN, mà nguyên tắc chính vẫn phải là “Sĩ Quan VNCH” và bị giam giữ trên 3 năm. Chỉ khác một điều là các “Sĩ Quan TPB” vì là phế nhân nên không bị bắt đi “cải tạo” (re-education), nhà cầm quyền Cộng Sản nghĩ rằng có những biện pháp để kiểm soát được họ. Ngoài ra vì là những cựu quân nhân bị tàn tật cho nên họ không có phương tiện, hoàn cảnh hay cơ hội vượt biên, vượt biển như những người cơ thể lành lặn và đó chính là sự thiệt thòi cùng những lý do thuyết phục việc “mở rộng” diện HO hầu tạo sự công bằng cho các thành phần nói trên. Điều này có thể gián tiếp trả lời rằng điều luật này nếu được chấp thuận hoặc áp dụng thì sẽKHÔNG bao gồm tất cả mọi sĩ quan mà phải là “Sĩ Quan TPB” mới hội đủ điều kiện!
Sau cùng qua phần trả lời cuộc phỏng vấn dành cho đài RFA của dân biểu Alan Lowenthal, đại diện cho các dân biểu đồng ký tên trong bức thư gởi Bộ Ngoại Giao HK như Ed Royce, Christ Smith, Zoe Lofgren và Gerald Connolly, ông đã tái xác nhận rằng nỗ lực của họ hiện tại chỉ tập trung vào “đề nghị #1” của nhóm SBTN đệ trình tức “Sĩ Quan TPB VNCH” mà thôi. Và tương tự như phần nhận định phía trên của chúng tôi, ông cũng đã nhấn mạnh rẳng (nguyên văn): “đây là việc làm hợp lý. Chúng tôi bây giờ đã có sẵn họ tên của những người này, chúng tôi có số lượng giới hạn (500). Chúng tôi không giới thiệu một dự luật mới nên chúng tôi có nhiều hy vọng. Chúng tôi sẽ bắt đầu thảo luận với Bộ Ngoại giao và chúng tôi hy vọng là chừng nào chúng tôi không phải đề nghị Bộ Ngoại giao đưa ra một dự luật mới mà chỉ đề nghị họ dùng chương trình hiện tại thì chúng tôi có nhiều hy vọng là đề nghị này sẽ được thông qua”.
Như vậy một cách gián tiếp đã trà lời rằng “đề nghị #2” bao gồm “toàn bộ TPB” của TNS Janet Nguyễn cùng ông Andrew Đỗ đã không nằm trong cuộc vận động hiện tại của 5 vị dân biểu liên bang HK, mà cần phải đệ trình một dự luật mới, nhưng theo dân biểu Alan Lowenthal thì điểu này rất khó thực hiện vì hiện nay tại quốc hội đang “có quá nhiều dự luật về nhập cư được đưa ra và có nhiều khả năng nó sẽ bị kẹt lại trong đó”. (xin xem toàn bộ cuộc phỏng vấn DB Alan Lowenthal đính kèm):
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/us-congressmen-seek-ways-bring-500-vn-disable-to-us-vh-12302015103101.html
Nước Mỹ đang ở trong năm tổng tuyển cử, hành pháp HK sẽ có một chính phủ mới, một vị tổng thống mới, một nội các mới. 99.9% là ông ngoại trưởng John Kerry sẽ trở thành “phó thường dân”, hy vọng trước khi “về vườn” ông sẽ làm một cử chỉ đẹp bằng cách chấp thuận đề nghị định cư TPB/VNCH để tri ân những người bạn đồng minh tàn phế bất hạnh mà ông đã lãng quên từ hơn 40 năm qua? Về phía lập pháp thì toàn bộ ghế dân biểu liên bang cũng sẽ được bầu chọn lại cùng với nhiều chức vụ thượng nghị sĩ, trong đó có thượng nghị sĩ John McCain, Cộng Hòa, tiểu bang Arizona. Theo chỗ chúng tôi được biết thì lần này ông sẽ phải đương đầu với một đối thủ “nặng ký” thuộc nhóm “Tea Party”. Riêng bà TNS liên bang Barbara Boxer thuộc đảng Dân Chủ tại California, người đang cầm giữ nghị quyết SRJ5 do bà TNS tiểu bang Janet Nguyễn trao lại cũng đã quyết định về hưu sau 4 nhiệm kỳ, và sẽ không tranh cử nữa. Chiếc ghế bỏ trống của bà đang có nhiều người ngắm nghía, trong số đó có các bà Janet Napolitano, cựu bộ trưởng nội an và bà Hilda Solis, cựu bộ trưởng lao động, cả hai đều thuộc nội các của TT Obama. Nhưng có lẽ đáng chú ý hơn cả là nữ dân biểu liên bang Loretta Sanchez. Ngược lại vị trí bỏ ngỏ của bà Loretta Sanchez tại đơn vị 46th cũng sẽ không thiếu gì người “tranh dành”, ít nhất là hai người đã báo tin cho tôi biết, đó là ông Lou Correa, cựu TNS tiểu bang, và ông Bảo Nguyễn, đương kim thị trưởng Garden Grove.
Ở Hoa Kỳ, bất cứ một đề nghị lập pháp hay dự luật nào cũng đều phải có những cuộc vận động hành lang quốc hội hay hành pháp liên bang một cách tích cực và mạnh mẽ. Muốn như vậy thì chúng ta cần phải kết thân hay “làm bạn” với nhiều vị dân cử! Mà phương cách kết thân hoặc làm bạn hữu hiệu nhất là giúp họ vận động tranh cử, cam kết ủng hộ những ứng cử viên đó bằng lá phiếu cử tri của cá nhân, cộng đồng hay các tổ chức hội đoàn của mình, nhưng thực tế vẫn là “tiền”. Tài chánh đóng một vai trò không nhỏ trong sự thành công của nhiều vị dân cử tại HK.
Xin đừng quên rằng hầu hết quý vị sĩ quan TPB hiện nay đều ở vào lứa tuổi từ 65-70 hoặc già hơn. Họ không còn nhiều thời gian để chờ đợi. Hậu quả cuộc chiến đã tàn phá thân thể họ kể cả niềm tin và hy vọng. Hơn thế nữa, phần lớn con cái đều đã trưởng thành và có gia đình. Vì thế dù có được phép định cư thì đa số chỉ có “hai ông bà già”, luật tỵ nạn không cho phép con cái trên 21 tuổi hay đã có gia đình được tháp tùng cha mẹ! (ngoại trừ quốc hội gia hạn tu chính án McCain)!
Một lần nữa, đây chỉ là một bài phân tích, nhận định và tường trình dựa vào các dữ kiện đang xẩy ra để trả lời một số câu hỏi của quý vị khán thính giả nói chung cùng quý vị Thương Phế Binh VNCH hiện đang sống ở quê nhà nói riêng, những người rất quan tâm đến tiến trình “định cư TPB VNCH” tại Hoa Kỳ. Nếu có những ý kiến đóng góp xây dựng khác xin quý vị liên lạc với tác giả qua địa chỉ email: namlocnguyen@yahoo.com