Chuyện bầu cử ở Mỹ được nhiều người Việt quan tâm. Nhiều người ủng hộ ông Trump. Một trong những lý do là ông ta rất mạnh mẽ chỉ trích Trung Quốc.
Nhưng có những góc nhìn khác. Sau đây là quan điểm của nhà báo David Ignatius của tờ Washington Post.
Ứng viên Donal Trump |
Nhà bình luận truyền hình Hong Kong Ngô Quân nói là mặc dù ông Trump có lời lẽ chống Trung Quốc, nhưng thực ra ông ta sẽ là vị Tổng Thống Mỹ rất có lợi cho Trung Quốc. Tôi đồng ý với ông Ngô rằng Trump sẽ tạo điều kiện cho Trung Quốc làm bá chủ Châu Á và Thế giới.
Ông Ngô Quân mô tả cho mọi người hình dung một thế giới mà trong đó Trump làm Tổng thống Mỹ. Trump và Tập Cận Bình sẽ là hai gã đại gia ngồi ở khách sạn Mar-a-go sang trọng của Trump để bàn chuyện chia chác thế giới mà cóc cần đếm xỉa gì tới nhân quyền. Ông Ngô cho là đảng Cộng hòa thì thực dụng, còn Trump là dân làm ăn, cho nên ông ta sẽ đặt những mối lợi thương mại cho ông ta lên trên hết.
Tôi thì thấy còn có điều nguy hiểm hơn nữa là chính Trump sẽ là kẻ tạo điều kiện cho Trung Quốc đi lên. Các chính sách của Trump sẽ rất hợp với cái cách mà người Tàu quan niệm về thế giới này, nó sẽ phá vỡ những nền móng mà người Mỹ đã thiết lập ở châu Á, mặc dù là trong đó người Mỹ đã hình dung về một nước Trung Hoa phát triển.
Hãy xem Trump ảnh hưởng thế nào lên thế giới Hồi giáo. Một giám đốc điều hành một công ty lớn ở Nam Á nói rằng người có tất cả 1 tỉ sáu trăm triệu người Hồi giáo, và họ sẽ không quên những gì Trump nói về việc cấm dân nhập cư Hồi giáo đến Mỹ. Người Hồi giáo sẽ quay lưng lại với nước Mỹ, mà không chỉ có người Iraq, người Syria, ở Trung Đông, mà cả người Mã Lai, người Indonesia ở châu Á nữa. Và kẻ trục lợi trong chuyện này không ai khác là Trung Quốc.
Tổng Thống Obama cũng nói là những lời lẽ của Trump sẽ gây tác hại đến an ninh quốc gia của Hoa Kỳ. Ông nói là việc cô lập hay phân biệt đối xử người Hồi giáo không chỉ là phản bội lại những giá trị Mỹ, mà cho làm cho những người Hồi ở Hoa Kỳ, hay ở những nước khác chống lại nước Mỹ thay vì giúp đỡ nước Mỹ trong cuốc đấu tranh chống các thế lực cực đoan.
Chính sách nước Mỹ trên hết của Trump sẽ làm nước Mỹ không còn lãnh đạo thế giới nữa. Và điều này là có lợi cho Trung Quốc. Kiểu khích bác của Trump về thỏa thuận thương mại TPP là như thế, mặc dù ông ta không phải là kẻ phá đám duy nhất. Tờ WSJ trích lời Thủ tướng Lý Hiển Long của Singapore rằng nếu Mỹ thất bại trong việc tiến hành TPP thì Trung Quốc sẽ mạnh lên, hàng hóa Mỹ sẽ gặp vô vàn bất lợi.
Thủ tướng New Zealand thì nói là nếu TPP mà đỗ vỡ thì chổ trống của Hoa Kỳ sẽ được thay thế ngay.
Trung quốc từ lâu đã tạo dựng cho mình một hệ thống kinh tế, một sự ảnh hưởng chính trị để thay thế trật tự mà họ cho rằng người Mỹ đã lập ra sau thế chiến thứ hai. Ví dụ như họ mong rằng ngân hàng phát triển hạ tầng châu Á của họ sẽ thay đổi ngân hàng thế giới.
Trung quốc có sẳn một kế hoạch Marshall của họ để sẳn sàng thay thế Mỹ (nếu Trump làm Tổng thống và) không quan tâm đến thế giới nữa. Dự án một con đường một vành đai của người Tàu chính là để thống trị đất liền cho đến tận Moscow của Nga, và thống trị biển cả cho đến tậm Rotterdam của Hà Lan.
Mộng bá chủ toàn cầu của người Trung Hoa là rất kiêu ngạo, họ thậm chí xây cất những thành phố vắng ngắt ở phía Tây Trung Quốc để hăm hở chinh phục thế giới. Họ ỷ mình giàu và mạnh để mặc kệ những tốn kém như thế. Fukuyama nói rằng nếu họ được thuận lợi thì cả lục địa Á Âu sẽ thay đổi theo ý họ trong vài thế hệ tới đây.
Người Tàu xem mộng bá chủ của họ là đương nhiên, ngay cả lúc này đây, lúc mà nước Mỹ vẫn là kẻ thống trị. Điều đó làm cho họ rất hăng hái.
Lời kêu gọi của Trump về một nước Mỹ vĩ đại thực ra là một cái nhìn hướng nội, cũng giống như chuyện áp phe của ông ta vậy, chỉ là chuyện mua đi bán lại vặt vảnh chứ không phải là đầu tư cho phát triển. Ông ta có thể có một quan niệm về sự vĩ đại nào đấy, nhưng kẻ thắng ở đây sẽ là... Bắc Kinh.
David Ignatius
Kính Hòa dịch
Kính Hòa dịch
(FB. Kính Hòa)