"..Hỏi tội Formosa thì há miệng mắc quai! Cho nên đảng Cộng Sản Việt Nam phải ngậm miệng ăn tiền, tìm cách đánh bùn sang ao, coi như việc Formosa lên tiếng xin lỗi và “thí cho” 500 triệu đô la là xong, xí xóa hết!..."
Gần ba tháng sau khi cá chết tràn ngập bờ biển, chính quyền cộng sản mới công bố: Công ty Formosa chịu trách nhiệm!
Ngay từ đầu, người dân Hà Tĩnh đã kết luận thủ phạm chính là nhà máy gang thép của Formosa! Một ngư dân đã nhìn thấy tận mắt ống dẫn chất thải của công ty này đổ nước đỏ lòm dưới đáy biển! Một người đã chết vì bị nhiễm độc khi lặn dưới biển gần các ống cống đó. Nhưng lúc đó, phản ứng đầu tiên của chính quyền Hà Nội là chạy tội cho thủ phạm! Ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Hà Tĩnh còn đi thăm giao hảo với ban giám đốc Formosa mà không thèm ngó đến hàng ngàn ngư phủ mất nguồn sống! Ngay trong Tháng Tư, ba tuần lễ sau khi dân nhìn thấy tai họa, thứ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi Trường trong chính phủ Hà Nội còn họp báo nói rằng, sau khi đã thử nghiệm và thâu lượm bằng chứng, không có gì chứng tỏ chất thải từ nhà máy của Formosa liên can đến vụ cá chết! Ông ta còn lớn giọng giải thích bằng hai nguyên nhân khác: Một là chất độc do con người thải ra (không nói những người đó là ai, nhưng Formosa đã được miễn tội rồi); hai là hiện tượng rong biển gây thủy triều đỏ (một điều bị các chuyên gia về biển gạt bỏ ngay). Ông ta còn cam kết nước biển không có dấu hiệu nhiễm độc hơn mức bình thường, trong khi chính quyền tỉnh Thừa Thiên nói trên đài truyền hình rằng các chất độc ammonium và chromium trong nước đã lên cao quá mức.
Bây giờ đến lượt Bộ Trưởng Tài Nguyên và Môi Trường Trần Hồng Hà chính thức kết luận Formosa là thủ phạm. Nhưng cung cách tuyên bố kết luận này cho thấy đảng Cộng Sản Việt Nam cố ý hạ thấp mức quan trọng của những thiệt hại môi trường do công ty Formosa gây ra.
Từ ba tháng nay, dân Việt Nam đang chờ coi đảng Cộng Sản nói gì về vụ cá chết. Hàng triệu người không dám ăn đồ biển, không dám dùng cả nước mắm, ngàn ngư dân mất công việc kiếm ăn, chất độc trong nước biển không biết còn đọng bao nhiêu năm nữa. Ai cũng sốt ruột chờ đợi kết quả cuộc điều tra dềnh dang kéo dài sẽ nói gì.
Nhưng cuộc họp báo được triệu tập trước hết là để Bộ Trưởng Chủ Nhiệm Văn Phòng Chính Phủ Mai Tiến Dũng thông báo nhiều nghị định mới ban hành quy định chi tiết việc thi hành các luật đầu tư, luật doanh nghiệp, có hiệu lực từ đầu Tháng Bảy. Thêm vào đó, các quan chức lớn mới nói đến nguyên nhân khiến cá chết bất thường ở bờ biển các tình miền Trung. Chính quyền Cộng Sản cố ý cho thấy họ coi thảm họa môi trường chỉ là một “chuyện bình thường,” không cần chú ý đặc biệt! Hơn nữa, trước ngày các quan chức lớn họp báo, báo chí do đảng chỉ huy đã tiết lộ bức thư nhận lỗi của Formosa rồi. Dân chúng đọc trên mạng đầy đủ lá thư của Formosa, thừa nhận họ đã gây ra thảm họa cá chết. Ngày hôm sau, việc công bố kết luận của nhà nước trở thành một tin cũ, tin nhạt nhẽo, ai cũng biết rồi! Và công ty Formosa còn chạy tội, đổ lỗi chất độc được thải ra biển vì “mất điện!” Cả nước Việt Nam dân đã quen cảnh mất điện, thành ra cái tội này càng nhỏ!
Tìm mọi cách biến thảm họa môi trường thành một chuyện nhỏ, chuyện bình thường, chính quyền Việt Cộng chỉ muốn người dân dễ dàng vui vẻ chấp nhận mấy lời xin lỗi và một món tiền đền bù thiệt hại 11,500 tỷ đồng Việt Nam, 500 triệu Mỹ kim!
Những ngư dân ở Hà Tĩnh, Quảng Bình, mất nghiệp vì tai họa biển nhiễm độc, không biết một triệu Mỹ kim nó lớn đến thế nào. Ðồng bào không biết rằng hai ngày trước đó, công ty xe hơi Volkswagen mới chịu bồi thường cho các khách mua xe ở Mỹ và cho chính phủ Mỹ gần 15 tỷ Mỹ kim, con số cao gấp 30 lần số tiền Formosa chịu bỏ ra!
Mà tội lỗi của công ty Volkswagen là cái gì? Tội làm cho máy xe VW chạy diesel của họ “biết nói dối.” Một bộ phận điện tử được gắn trong máy xe biết đánh lừa cả những máy trắc nghiệm, xe thả nhiều khói nhưng vẫn thấy có vẻ thả ít khói. Ðây là một tội “nói dối để bán hàng,” họ phải đền bù cho khách hàng. Nhưng vì nhiều người Mỹ đã dùng loại xe biết nói dối này, cho nên Volkswagen còn bị chính phủ Mỹ kết tội làm hại cho môi trường không khí của nước Mỹ. Fomorsa cũng phạm cả hai loại tội đó: Thứ nhất là phạm tội với các ngư phủ Việt Nam, phạm tội với cả những người đã ăn cá không biết cá đã bị nhiễm độc. Thứ nhì là tội tàn hại môi trường biển của nước Việt Nam.
Ðể đền tội, hãng Volkswagen, gốc ở nước Ðức, chịu mua lại tất cả những chiếc xe đã bán ở Mỹ, giá từ 12 ngàn đến 44 ngàn Mỹ kim. Với những khách hàng không thích bán xe lại, công ty Ðức này sẽ đứng ra thay thế mấy bộ phận để cái máy xe phải “nói thật;” đồng thời, mỗi chủ xe sẽ được “bồi thường thiệt hại” bằng tiền mặt, mỗi chiếc xe đền từ năm đến mười ngàn đô la Mỹ! Ðối với chính phủ Mỹ, hãng Volkswagen sẽ trả hai tỷ Mỹ kim để nhà nước Mỹ cổ động cho loại máy xe không phun khói, cộng với 2 tỷ 700 triệu Mỹ kim để làm cho môi trường sạch hơn! Số tiền hai tỷ bảy này sẽ được phát cho các tiểu bang, họ sẽ đi mua xe mới thay thế những chiếc công xa cũ thả nhiều khói quá! Nhưng Volkswagen chưa hết nợ! Chính phủ Mỹ có thể sẽ đưa công ty này ra tòa về tội vi phạm luật lệ môi trường! Bộ Tư Pháp Mỹ cũng đang nghiên cứu xem có đưa Volkswagen và các cá nhân liên hệ ra tòa về các tội hình sự hay không!
Tại sao chính quyền Mỹ gây khó khăn cho công ty Volkswagen như vậy? Bởi vì họ chịu trách nhiệm phải bảo vệ quyền lợi của người dân. Từng người dân đi mua xe, ai bị thiệt đồng nào thì thủ phạm gây tội phải bồi thường. Và dân Mỹ bắt chính phủ của họ phải lo bảo vệ môi trường sống. Nếu người cầm quyền không làm đúng hai nhiệm vụ đó, dân Mỹ sẽ dùng lá phiếu “hỏi tội” trong mùa bầu cử tới.
So sánh với vụ Mỹ phạt Volkswagen thì ai cũng thấy chính quyền Cộng Sản Việt Nam rất nhân từ đối với công ty Formosa. Tại sao? Vì họ bất cần dân. Họ không cần dân bầu lên, các quan chức đều do đảng “cơ cấu” cho ngồi trên đầu dân mà tham nhũng. Ðảng Cộng Sản coi dân Việt Nam như rác, giá trị thấp hơn hơn rác rưởi nữa!
Khi công bố trách nhiệm của công ty Formosa, các quan lớn Cộng Sản không hề nói đến trách nhiệm của những người trong guồng máy nhà nước đã không làm đủ bổn phận khiến tai họa xảy ra. Không một viên chức nào xin lỗi người dân Hà Tĩnh, Quảng Bình, cho tới Thừa Thiên. Không nói gì đến tội đàn áp những người đi biểu tình đòi làm sáng tỏ nguyên nhân gây tai họa. Tên thứ trưởng đã mở miệng nói dối, chạy tội cho Formosa ngay từ đầu vẫn ngồi đó.
Trên hết, cả guồng máy đầu não đảng và chính quyền Cộng Sản không dám nói đến việc truy tố công ty Formosa và những cá nhân có trách nhiệm trong công ty đó đã phá hoại môi trường, vi phạm luật lệ bảo vệ môi trường. Người dân phải thấy rằng chính quyền sợ. Các thủ phạm gây ra thảm họa cá chết có thể trưng ra đủ bằng cớ chứng minh rằng tất cả những việc họ làm đều đã được chính quyền từ trên xuống dưới ký giấy chấp nhận hết, từ lâu rồi! Nếu làm dữ đẩy Formosa đến chân tường, họ sẽ công bố những món tiền hối lộ từ trên xuống dưới thì biết làm sao?
Ai đã đã quyết định giao cho Formosa 2,000 héc ta đất và 1,200 héc ta mặt nước khiến 3,000 gia đình bị giải tỏa nhà, 15,000 ngôi mộ bị cải táng? Ai đã ưu đãi cho Formosa chỉ chịu thuế thu nhập 10% thay vì phải là 25%, và được thuê đất 70 năm thay vì tối đa là 50 năm – nhưng từ năm thứ 16 mới phải trả tiền thuê đất? Ai? Ai? Từ trên xuống dưới, bao nhiêu đứa?
Hỏi tội Formosa thì há miệng mắc quai! Cho nên đảng Cộng Sản Việt Nam phải ngậm miệng ăn tiền, tìm cách đánh bùn sang ao, coi như việc Formosa lên tiếng xin lỗi và “thí cho” 500 triệu đô la là xong, xí xóa hết!
Số tiền 500 triệu đô la làm được cái gì? Một tờ báo ở Sài Gòn loan tin Bộ Lao Ðộng Thương Binh Xã Hội đã “khẩn trương làm đề án” để giải quyết việc làm cho 1 triệu ngư dân bốn tỉnh Miền Trung chuyển sang làm nghề khác. Mỗi người được 500 đô la, có đủ để thay đổi cuộc đời hay không? Còn việc làm sạch môi trường ven biển, lấy tiền đâu ra? Ai bồi thường cho người dân Hà Tĩnh chết vì nước biển độc? Ai bồi thường cho hai người chết vì công an dẹp biểu tình trước nhà máy Formosa hồi Tháng Năm?
Dân Việt Nam không ngu. Thế nào cũng có người dám đứng lên đặt câu hỏi. Cho nên mấy bữa trước, Bộ Trưởng Công An Tô Lâm đã ra lệnh cho lực lượng khuyển mã phải lo ngăn chặn biểu tình trong một hội nghị tại Sài Gòn có mặt từ thủ tướng tới các trùm công an 63 tỉnh và thành phố.
Khi xác định chính quyền cộng sản không đưa công ty Formosa ra tòa, Mai Tiến Dũng, bộ trưởng, chủ nhiệm Văn Phòng Chính Phủ giải thích rằng “Chính phủ cũng có chính sách độ lượng, đánh kẻ chạy đi chứ không đánh kẻ chạy lại.” Thế là xí xóa.
Dân Hà Nội đang chuyền tai một chuyện tiếu lâm mới. Có một anh chồng về nhà thấy một người đàn ông lạ vừa bước ra khỏi phòng tắm. Anh quát lên, hắn chạy vào phòng ngủ. Người chồng vác gậy đuổi theo, mới bước qua cửa thì bà vợ chạy ra ngăn: “Trời đất ơi! Ðánh đứa chạy đi chứ ai nỡ đánh kẻ chạy lại? Anh Dũng ơi là Anh Dũng ơi!”
Ngô Nhân Dụng
