Vào ngày Thứ ba 23/01/2018, một vụ án mạng xảy ra ngay tại trung tâm thành phố Bankstown gây chấn động khắp nước Úc cũng như cộng đồng người Việt tại Úc và khắp hải ngoại. Sát thủ ra tay nổ súng ngay trong thanh thiên bạch nhật tại một khu phố nhộn nhịp có đông người Việt cư ngụ vào thời điểm có đông người qua lại. Nhưng cái sốc lớn nhất là nạn nhân không ai xa lạ mà là Ls Lê Đình Hồ – một khuôn mặt khá quen thuộc trong cộng đồng người Việt tại Úc. Vào năm 2010, Ls Hồ đại diện cho Phillip Nguyễn trong vụ bố ráp dẫn đến cái chết của cảnh sát viên Bill Crews. Phillip Nguyễn bị tuyên án 12 năm tù vì tội ngộ sát. Trước đó, Ls Hồ đại diện cho Gs Nguyễn Thuyên kiện báo Tivi Tuần San trong một vụ kiện phỉ báng bắt đầu từ năm 2002 mà tới năm 2006 mới có phán quyết. Trong sinh hoạt cộng đồng, Ls Lê Đình Hồ là Cố Vấn Pháp lý cho tờ báo Saigon Times và cũng phụ trách trang luật pháp phổ thông của tờ báo này.
Ls Lê Đình Hồ bị bắn trước cửa tiệm Happy Cup trưa thứ Ba 23/1/2018 (Ảnh của The Sydney Morning Herald)
Câu hỏi mà tất cả mọi người đều đặt ra là lý do tại sao một người có vị thế nổi bật trong cộng đồng lại bị hành quyết một cách thảm hại như vậy? Có một vài giả thuyết đã được đưa ra. Thứ nhất, cảnh sát cho biết Ls Hồ chuyên về luật hình sự và có nhiều thân chủ là tội phạm hình sự thuộc dạng băng đảng có tổ chức. Có thể Ls Hồ có xung đột hoặc mâu thuẫn với một thân chủ nào đó dẫn đến sự kiện này. Doug Humphries, Chủ Tịch Hiệp Hội Luật Sư NSW phát biểu rằng các luật sư chuyên về luật hình sự hoặc luật gia đình có lúc phải đối diện với hiểm họa nghề nghiệp. Luật sư không chọn lựa thân chủ nhưng nếu Ls Hồ bị giết vì hành nghề luật sư thì đó là một điều đáng lo ngại. Ông Humphries cũng cho biết là Hiệp Hội Luật Sư sẽ mau chóng bổ nhiệm nhân viên quản lý tiếp quản hồ sơ và tiền trong trương mục tín thác của Ls Hồ để các thân chủ không bị thiệt thòi. Trạng sư Terry Luckman, người đã làm việc chung với Ls Hồ trong 20 năm qua cho biết ông thật là đau đớn và bàng hoàng vì không chỉ quan hệ nghề nghiệp mà với ông, Ls Hồ cũng là một người bạn. Chỉ mới 2 ngày trước, Ls Hồ có liên lạc nói chuyện và nhờ ông giúp chuẩn bị giùm một đơn hình sự nộp với tòa. Lúc đó, Ls Hồ không thổ lộ bất cứ mối đe dọa nguy hiểm nào với ông.
Báo Sydney Morning Herald cũng nêu ra vấn đề là đặc quyền bảo mật thông tin giữa luật sư và thân chủ (legal professional privilege) có thể sẽ cản trở tiến trình điều tra án mạng này. Quyền này dựa trên nguyên tắc là hệ thống công lý chí có thể vận hành hữu hiệu khi thân chủ có lòng tin tuyệt đối là những thông tin bí mật mà họ cho luật sư biết sẽ không bị ép tiết lộ ra ngoài. Hơn nữa, luật sư chỉ có thể tư vấn một cách đúng đắn và đầy đủ khi nắm vững mọi sự kiện liên hệ. Đây là quyền của thân chủ chớ không phải là của luật sư và do đó vẫn tiếp tục ”sống” ngay cả sau khi luật sư qua đời.
Quyền bảo mật thông tin sẽ được áp dụng nếu hội đủ 3 yếu tố. Thứ nhất là có một mối quan hệ luật sư và thân chủ. Có nghĩa là luật sư đang có bằng hành nghề và đại diện cho thân chủ trong một hồ sơ hoặc vụ kiện nào đó. Thứ hai là thông tin hoặc văn kiện phải có tính bảo mật chẳng hạn như thư từ trao đổi giữa luật sư và thân chủ. Các văn kiện ví dụ như council rate hoặc bill điện thoại mà thân chủ đưa cho luật sư thông thường không có tính bảo mật. Hồ sơ bệnh lý hoặc giấy khai sinh là những văn kiện có tính bảo mật.
Và thứ ba là thông tin hoặc văn kiện đã được tạo ra với mục đích chính là để luật sư tư vấn pháp lý cho thân chủ hoặc để sử dụng trong một vụ kiện đang hoặc sắp xảy ra. Những chuỗi điện thư mang tính xã giao hoặc thông tin hướng dẫn tổng quát sẽ không được bảo vệ.
Nguyên tắc này có 3 trường hợp ngoại lệ. Thứ nhất là thông tin trao đổi giữa luật sư và thân chủ hoặc văn kiện soạn ra trong tiến trình phạm pháp sẽ không được bảo vệ. Ví dụ như khi thân chủ nhờ luật sư soạn kế hoạch hoặc văn kiện dùng để tẩu tán tài sản hoặc trốn thuế. Thứ hai là trường hợp lừa đảo ví dụ như làm giấy ủy quyền với chữ kỷ giả để tước đoạt tài sản người khác. Thứ ba là lạm dụng một quyền lợi nào đó. Ví dụ như ký đơn xin tiền trợ cấp với chứng từ giả mạo. Nguyên tắc bảo mật cũng không còn áp dụng một khi thân chủ tiết lộ thông tin bảo mật, ví dụ như gửi thư hoặc văn kiện cho người thứ ba mà không phải là luật sư của mình.
Cũng nên nói rõ là tuy luật sư phải trung thành và phục vụ cho quyền lợi của thân chủ gồm có bổn phận bảo mật thông tin, nhưng luật sư còn có trách nhiệm cao hơn và tối thượng đối với tòa là phải thẳng thắn và không được lừa dối tòa. Khi biết thân chủ của mình cố tình gian dối với tòa thì luật sư phải rút lui khỏi vụ kiện.
Vào cuối tuần qua, báo The Australian có đăng tin là cảnh sát đã thu thập một số văn kiện và danh sách thân chủ từ văn phòng của Ls Hồ. Không biết là văn kiện gì nhưng danh sách thân chủ có lẽ không có tính bảo mật. Thứ nhất đó là văn kiện của riêng Ls Hồ chớ không thuộc về thân chủ nào. Thứ hai, không thể nói là danh sách đó đã được làm ra vì hoặc để phục vụ cho thân chủ trong tiến trình tư vấn pháp lý hoặc kiện tụng. Thông thường, luật sư nào cũng có danh sách thân chủ để tiện tìm hồ sơ cũng như trong việc liên lạc dễ dàng với thân chủ.
Giả thuyết thứ hai về vụ án này liên quan tới xã hội đen. Một số bài báo tường thuật cho rằng Ls Hồ mang nợ chồng chất và chủ nợ thuộc băng đảng xã hội đen. Báo cũng cho biết là vào tháng 3 năm 2017, công ty Ledinh Lawyers Pty Ltd của Ls Hồ đã ngưng đăng ký với ASIC trong 6 tháng. Theo lời khai của nhân chứng, sát thủ là một người gốc Đảo Quốc (Pacific Islander). Trước khi nổ súng, sát thủ không có lời nào trao đổi với nạn nhân và sau đó bỏ chạy và bước lên xe chờ sẵn trốn mất. Rõ ràng đây là một vụ án có tổ chức và chuẩn bị kỹ. Điều khó hiểu là các sát thủ chuyên nghiệp thông thường làm việc một cách kín đáo. Đằng này thì mọi việc xảy ra công khai. Không biết là tổ chức chủ mưu có muốn gửi một thông điệp nào chăng?
Giả thuyết thứ ba được Nhà báo Hữu Nguyên nêu ra với báo Daily Mail Australia là có liên quan tới yếu tố chính trị. Ông Hữu Nguyên là chủ bút báo Saigon Times đã đình bản (báo giấy) từ năm 2010. Chỉ còn lại trang mạng hoạt động giới hạn, thỉnh thoảng có đăng một vài bài viết. Trả lời báo Daily Mail Australia và sau đó bằng bài viết của chính mình, ông Hữu Nguyên xác nhận khi vụ án xảy ra thì ông đang ngồi uống cà phê với Ls Lê Đình Hồ và ông “VMC”. Chính Ls Võ Minh Cương Chủ Tịch Tổng Hội Cựu Quân Nhân QLVNCH/UC và Cựu Chủ Tịch CĐNVTD Liên Bang UC và NSW đã xác nhận là ông có mặt tại hiện trường. Cũng theo lời của ông Hữu Nguyên thì mục đích của cuộc họp ”cà phê” là vì ông Hữu Nguyên muốn yêu cầu Tổng Hội Cựu Quân Nhân rút lại một thông báo nào đó. Ngoài ra, ông cũng nói với Daily Mail là “có một mạng lưới tình báo cộng sản tại Úc. Họ ghét tôi và ghét ông ta (Ls Hồ)”.
Tờ Saigon Times được nhiều người trong Cộng Đồng cho là có đường lối và phong cách chống Cộng cực đoan. Thật ra, những người sinh hoạt lâu năm và có hiểu biết trong Cộng Đồng không đặt vấn đề với quá khứ của ông Hữu Nguyên là một bộ đội hồi chánh từ miền Bắc. Nhưng đa số bất mãn vì những bài báo có tính công kích cá nhân hầu hết các vị Chủ Tịch Cộng Đồng Liên Bang và Tiểu Bang cùng với một số vị lãnh đạo tinh thần tôn giáo và các đoàn thể đấu tranh. Có lý tưởng và lập trường đấu tranh chống Cộng là một điều tốt. Nhưng phong cách cực đoan thường không giúp được gì mà chỉ tạo thêm nghi kỵ, gây chia rẽ nội bộ làm suy yếu Cộng Đồng dẫn đến thiệt hại cho công cuộc đấu tranh. Trong sinh hoạt cộng đồng nói chung, những người thật sự có tâm và có thiện chí đóng góp và xây dựng thì sẽ thẳng thắn trình bày quan điểm của mình một cách ôn hòa và tôn trọng ý kiến khác biệt của người khác. Nhưng cũng có một vài thành viên trong cộng đồng có quan điểm cực đoan và thái độ quá khích, luôn muốn áp đặt ý kiến của mình và bắt buộc người khác phải chấp nhận. Thay vì sử dụng lý lẽ nhẹ nhàng để thuyết phục thì họ lại nặng nề công kích cá nhân, thậm chí đôi lúc buông lời quy chụp đối với những người bất đồng quan điểm.
Nếu giả thuyết của ông Hữu Nguyên đưa ra là đúng thì đó là một diễn tiến rất đáng lo ngại cho Cộng Đồng. Vào 20 năm trước, vụ án chính trị John Newman tại Cabramatta đã có tác động lớn đến đời sống và sinh hoạt của Cộng Đồng người Việt tại Úc. Không lẽ Cộng Đồng lại phải đối diện với một vụ án chính trị thứ hai tại Bankstown? Nhưng nếu cộng sản muốn bịt miệng một tờ báo chống Cộng thì tại sao không nhắm vào chủ bút mà là Cố Vấn Pháp Lý? Rồi còn ông Chủ Tịch Tổng Hội Cựu Quân Nhân có mặt ngay tại hiện trường? Nhà cầm quyền CSVN chắc chắn biết được vợ và các con nhỏ của Ls Hồ đang có mặt trong nước. Tại sao họ không bắt giữ để uy hiếp nếu họ thật sự ”ghét” Ls Hồ?. Ông Hữu Nguyên cũng nêu giả thuyết là có thể là cộng sản giết Ls Hồ để “cảnh cáo” hoặc “dằn mặt” ông. Nhưng ông Hữu Nguyên có thật quan trọng đến vậy hay không? Một tờ báo mạng hoạt động khá hạn hẹp có đáng để cho nhà cầm quyền CSVN mướn sát thủ gây chấn động khắp cả thế giới hay không? Hoặc chấp nhận rủi ro ngoại giao với Úc còn hơn cả vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh tại Đức? Dù sao đi nữa, cho tới bao giờ cảnh sát tìm được bằng chứng rõ ràng thì không thể loại được bất cứ giả thuyết nào.
Ls Lê Đình Hồ sinh năm 1952 tại Quảng Trị là vùng đất khô cằn sinh ra những người con hiếu học. Vào ngày 30/4/1975, Ls Hồ là sinh viên luật năm thứ 4 cùng khoá với Ls Nguyễn Văn Thuần ở Đại Học Xá Minh Mạng. Theo lời kể của người anh ruột Lê Đình Bì, Giám Đốc Đài Truyền Hình Việt Today San Jose, Ls Hồ vượt biên tới Úc vào năm 1981. Gia đình ông tổng cộng có 9 anh em. Tất cả đều ở Mỹ và chỉ có Ls Hồ là định cư tại Úc. Vào năm 1993, ông Lê Đình Bì có sang Úc sinh sống trên 13 tháng để cùng vời Ls Hồ phát hành tờ báo Công Luận (Public Opinion). Nhưng tờ báo chỉ sống được 6 tháng rồi phải đình bản.
Vào năm 1994, Ls Hồ xuất bản quyển sách đầu tiên là “Tự Điển Phân Giải Chính Trị và Bang Giao Quốc Tế”. Một thập niên sau, ông xuất bản quyển sách thứ hai mang tựa đề “Tự Điển Luật Pháp Anh Việt – Việt Anh” dày 1881 trang. Tuy không hoàn hảo nhưng hai tác phẩm này là những đóng góp vào kho tàng kiến thức chính trị, bang giao quốc tế và luật pháp cho Cộng Đồng người Việt hải ngoại.
Ls Hồ đi học lại và lấy bằng Cao Học Chính Trị và Cử Nhân Luật sau khi vượt biên tỵ nạn tới Úc khi đã gần 30 tuổi, chứng tỏ một tinh thần và ý chí hiếu học mãnh liệt. Trong 3 đứa con với người vợ trước thì hai cô con gái lớn cũng tốt nghiệp và hành nghề luật sư, thể hiện yếu tố di truyền tinh thần hiếu học của Ls Hồ. Trên phương diện nghề nghiệp, có một vài người cho biết là Ls Hồ sẵn sàng giúp tư vấn và đại diện cho họ mà không đặt nặng vấn đề thù lao.
Ls Hồ cũng từng là một thành viên tích cực thường xuyên tham dự các phiên họp và sinh hoạt Cộng Đồng. Tuy nhiên, phong cách trình bày quan điểm một cách mạnh mẽ của ông không được lòng nhiều người. Trong một buổi sinh hoạt gây quỹ cho Chiến Sĩ Lý Tống tại Nhà hàng Crystal Palace vào năm 2006, Ls Hồ được mời lên phát biểu về một quyển sách mà tác giả tặng cho Ban Tổ Chức trong chương trình gây quỹ. Không biết ông phê bình các tướng lãnh VNCH thế nào mà ông đã làm cho một số cựu quân nhân rất là tức giận đến nỗi đại diện Ban Tổ Chức phải ngỏ lời xin lỗi. Vào cuối năm 2015, một clip xuất hiện trên Facebook quay lại cảnh Ls Hồ tranh cãi với một phụ nữ lớn tuổi người Úc về tấm bảng ”Thank You Australia” do CĐNVTD/NSW thực hiện tại Đài Tưởng Niệm Thuyền Nhân (chỉ cách tiệm Happy Cup vài bước nơi Ls Hồ bị bắn) thu hút nhiều lời phê bình và chỉ trích thậm tệ. Đúng là trong một xã hội tự do, dân chủ thì tất cả mọi người đều có quyền phát biểu ý kiến dù cho đó là ý kiến khác thường hoặc trái nghịch với số đông. Nhưng phong cách mạnh bạo của Ls Hồ khi tranh luận với một người phụ nữ lớn tuổi đã tạo ấn tượng không tốt về văn hóa ứng xử của ông khiến nhiều người chê trách.
Nhưng có lẽ điều đáng tiếc nhất là mối quan hệ của Ls Hồ với Saigon Times. Đại đa số các thành viên lãnh đạo BCH/CĐ cũng như các hội đoàn, đoàn thể dị ứng với Saigon Times vì phong cách cực đoan và quy chụp của tờ báo. Lẽ ra, một nhân tài như Ls Hồ đã có thể đóng một vai trò lãnh đạo quan trọng trong Cộng Đồng. Trong một bài phỏng vấn đăng trên mạng hồi tháng 9 năm ngoái mà ông Hữu Nguyên là người đặt câu hỏi, Ls Hồ trả lời rằng: ”chúng tôi tin tưởng khẳng định NGAY KHI MỚI NGOÀI 20 TUỔI, TRẦN KIỀU NGỌC ĐÃ ĐƯỢC VT TUYỂN CHỌN VỀ VN HUẤN LUYỆN, TRỞ THÀNH NỮ CÁN BỘ TUYÊN HUẤN, ĐỂ RỒI RA HẢI NGOẠI, THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH CỦA CSVN: ĐÓNG VAI ĐỐI LẬP CUỘI NHẰM THỦ TIÊU ĐỐI LẬP THẬT.” Vì lời cáo buộc này mà Ls Hồ đã bị một số người trên cộng đồng Facebook chỉ trích nặng nề vì họ cho rằng nêu ra một cáo buộc nghiêm trọng như vậy mà chỉ dựa vào lập luận hoặc suy diễn từ một vài sự kiện mà không đưa ra bất cứ bằng chứng cụ thể nào thì không xứng đáng với cương vị của một luật sư.
Vào ngày 31/01/2018, trang mạng Saigon Times có đăng bài viết mang tựa đề “Vì sao LS LĐH không theo Nghị Sĩ Lê Phước Sang về VN?” trong đó có đoạn: Trích:“Cái chết của LS Lê Đình Hồ là do Việt Cộng gây ra, mặc dù không có bằng chứng cụ thể. Ngay cả “xã hội đen” cũng do bàn tay Việt Cộng!” Đánh giá sự nguy hiểm của VC và VT, ông cũng một lần nữa sáng suốt xác nhận: “…giống như nhà báo Kiêm Ái khẳng định “Việt Tân là em Việt Cộng” thật là chính xác. Nhưng theo tôi, Việt Tân nguy hiểm hơn Việt Cộng, vì còn có nhiều người tị nạn cộng sản cứ tưởng Việt Tân chống Cộng. Không! Việt Tân đã bị Việt Cộng dùng làm tay sai rồi!” (hết trích).
Một lần nữa, Saigon Times ngang nhiên vu khống và chụp mũ một hội viên đoàn thể của CĐNVTD/NSW là tay sai cộng sản mà không đưa ra bất cứ bằng chứng cụ thể nào. Tuy là quan điểm của một người viết nhưng khi đăng báo thì dù là báo giấy hay báo mạng thì tờ báo đó cũng phải chịu trách nhiệm.
Dù sao đi nữa thì Ls Đình Hồ cũng là một người Việt tỵ nạn có lý tưởng chống Cộng đã bị hành quyết một cách công khai và thê thảm bỏ lại một người vợ trẻ thứ hai cùng với 3 đứa con nhỏ dại. Chúng ta hãy cảm thông và chia sẻ với gia đình của Ls Lê Đình Hồ vì không có ai đáng phải gánh chịu một tai hoạ bi đát đau thương tột cùng như vậy. Hy vọng là cảnh sát sẽ sớm tìm ra câu trả lời để gia đình có thể khép lại một biến cố đau buồn. Và cũng hy vọng là sẽ không có người nào lợi dụng cái chết tức tưởi của Ls Lê Đình Hồ để khai thác và tạo thêm nghi kỵ gây chia rẽ trong sinh hoạt cộng đồng của người Việt tại Úc.
Ls Nguyễn Văn Thân
TIN NÓNG: SÁT THỦ SÁT HẠI LUẬT SƯ LÊ ĐÌNH HỒ ĐÃ BỊ BẮT TẠI PHI TRƯỜNG SYDNEY KHI CHUẨN BỊ BAY SANG BALI - INDONESIA
Bắt được nghi phạm giết luật sư Lê Đình Hồ tại phi trường quốc tế Sydney
Vào sáng nay thứ ba, đội mật thám đã bắt giữ một người đàn ông 38 tuổi tại phi trường quốc tế Sydney có liên quan đến vụ sát hại luật sư Lê Đình Hồ tại Bankstown hồi tháng trước. Đương sư chuẩn bị lên phi cơ đi Bali.
Cảnh sát đã có mặt khi nhân viên hải quan báo động trong lúc kiểm tra hộ chiếu của đương sự và sau đó đã áp tải đương sự đến đồn cảnh sát Mascot để thẩm tra về vụ nổ súng tại quán cà phê Happy Cup.
Luật sư Hồ đã chết tại chỗ khi bị bắn nhiều phát đạn vào lúc 3g40 chiều ngày 23 tháng giêng. Cảnh sát cho rằng vụ sát hại có chủ đích. Hiện chưa rõ nghi phạm bị truy tố vào những tội trạng nào.
Đoạn phim CCTV cho thấy hung thủ đầu đội mũ, khoác áo màu xanh lá cây phủ đầu. Luật sư Hồ có 5 con sống tại Randwick, chuyên các vụ án hình sự. Hiện cảnh sát đang xem xét các mối liên hệ giữa công việc của luật sư Hồ với vụ sát hại giữa thanh thiên bạch nhật.
Tư lệnh đội tội phạm thanh tra mật thám Scott Cook cho biết: “Luật sư Hồ có một số thân chủ liên quan đến tội phạm có tổ chức và những tội phạm khác. Do đó chắc chắn là có liên quan đến công việc làm ăn của ông ta”.
VN Enterprises News
