THƯ GỬI BẠN TA của Bùi Bảo Trúc
Các bài viết hàng tuần của Nhà Báo Bùi Bảo Trúc trong mục Thư Gửi Bạn Ta
NGỌN LỬA SỚM MAI
Sáng sớm hôm 23 tháng 5, một phụ nữ tên là Lê thị Tuyết Mai 67 tuổi nhà ở quận Bình Thạnh thuộc ngoại ô Sài Gòn đã tới trước dinh Độc Lập cũ mang theo 6 tấm biểu ngữ viết tay và một thùng xăng, rồi bình tĩnh ngồi xuống tự tưới xăng lên người, châm lửa tự thiêu để phản đối việc làm của Trung quốc tại các vùng biển của Việt Nam.
Những tấm biểu ngữ do chính tay bà viết đã nói rất rõ mục đích việc tự thiêu của bà, đó là bà muốn làm ngọn lửa để tăng thêm sức mạnh cho cảnh sát biển và các ngư dân đánh cá trong vùng biển của Việt Nam đang bị Trung quốc ngang nhiên xâm phạm. Bà đòi nhà cầm quyền Trung quốc rút ra khỏi các đảo Hoàng Sa và Trường Sa mà
Trung quốc đã cưỡng chiếm và bỏ ngay các toan tính xâm lược nhắm vào lãnh thổ của Việt Nam.
Những điều đó đã do chính bà viết tay trên 6 trang giấy mà công an thu được tại hiện trường. Lý do bà đem mạng sống của mình ra làm ngọn đuốc chống lại những việc làm của Trung quốc như vậy đã quá rõ.
Nhưng ngay lập tức đã có một số ý kiến muốn làm nhẹ thái độ chống lại việc làm của Trung quốc, việc làm đưa tới quyết định hy sinh thân xác của người phụ nữ 67 tuổi này.
Một bài tường thuật của tờ Tuổi Trẻ thì nói rằng bà Lê Thị Tuyết Mai đang có những chuyện buồn trong gia đình. Ý nói bà tự thiêu là vì một phần cũng là chuyện cá nhân và vì thế, chuyện phản đối Trung quốc cũng chỉ là một phần đưa tới việc tự thiêu của bà. Nêu chi tiết chuyện buồn gia đình (nếu có thật) là tờ báo muốn cho việc phản đối Trung quốc của bà nhẹ đi một phần. Nhưng trên những biểu ngữ có bút tích của bà, người ta chỉ thấy những lời tâm nguyện cho đất nươc hòa bình an lạc và đòi Trung quốc trả lại bình yên cho biển đảo của Việt Nam. Những tấm biểu ngữ cũng kêu gọi bạn bè quốc tế ủng hộ nhân dân Việt Nam bảo vệ quyền lãnh thổ hải phận Việt Nam. Người ta không hề thấy một tấm nào ghi những chuyện buồn đau riêng tư trong gia đình của bà.
Tờ báo, khi nói rằng bà Lê thị Tuyết Mai có chuyện buồn trong gia đình trước khi tự thiêu rõ ràng muốn người đọc coi nhẹ sự chống đối nhắm vào Trung quốc của bà Lê thị Tuyết Mai. Việc tự hủy thân xác mình bằng ngọn lửa phải nói là một hành động rất can đảm. Phải có một quyết tâm, một tâm nguyện hết sức lớn mới dám làm công việc đó. Những phản ứng tự nhiên của cơ thể với ngọn lửa, với sự đau đớn chắc là rất lớn, bản năng sinh tồn của con người tự động làm chùn tay lại và quay sang lựa chọn một giải pháp khác. Đối diện với một cái chết hết sức đau đớn là việc không phải ai cũng làm được. Chính ngọn lửa thiêu nhục thể của Hòa Thượng Quảng Đức đã gây kinh hoàng cho cả thế giới và đưa tới sự sụp đổ của một chế độ.
Sự lựa chọn cái chết can đảm đó đã bị làm cho nhẹ bớt đi qua ý kiến nói ràng bà buồn chuyện gia đình và việc phản đối Trung quốc chỉ là một phần đưa tới quyết định tự hủy mình mà thôi.
Cũng còn thêm một chuyện khác mà người ta ghi nhận qua bản tin của tờ báo điện tử VNExpress, đó là lời tuyên bố của Lê Trương Hải Hiếu, phó chủ tịch Ủy Ban Nhân Dân quận 1 về gia đình bà Mai. Người đàn ông này nói rằng, nguyên văn,
"Qua xác minh, gia đình bà Mai luôn chấp hành tốt chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước. Từ trước đến nay chưa có vấn đề gì bức xúc với chính quyền địa phương."
Nhận xét này có cần không? Chắc không. Câu nói vớ vẩn đó được đưa ra chỉ nhắm mục đích ca ngợi đảng và nhà nước một phát. Nó không hề dính dáng gì tới việc hy sinh cao cả thân xác của một phụ nữ yêu nước dâng hiến cho quê hương biển đảo. Nó chỉ là một câu nói với ý nghĩa và ngu dốt của một đứa không dám bình luận gì thêm, không biết nói được một câu gì trước cái chết anh hùng của bà Lê thị Tuyết Mai cho tổ quốc.
Cái chết đó đã không được nhắc đến thêm một lần nào nữa. Và đám tang của bà Mai đã bị bọn công an gây đủ mọi chuyện khó dễ. Những vòng hoa phân ưu bị tháo gỡ mang đi lập tức để khỏi làm phiền lòng bọn cướp đất cướp biển đang tiếp tục những trò khốn nạn ngang ngược ở biển Đông.
Hèn với giặc là thế đó.
ANH NGỮ TRONG ĐỜI SỐNG HÀNG NGÀY
REFLEXIVE PRONOUNS (TÁI QUI ĐẠI DANH TỪ) AND THEIR OTHER USES
QUỲNH ANH
Đây là chương trình Anh Ngữ Trong Đời Sống Hàng ngày với Bùi Bảo Trúc, Lãm Thúy và Quỳnh Anh. Chương trình được phát hình trên đài truyền hình Hồn Việt để ôn lại những điều chúng ta thường gặp hàng ngày trong Anh ngữ. Quí vị có thể gửi thắc mắc về Hồn Việt TV, chương trình sẽ giải đáp. Thưa anh, Thúy có thắc mắc muốn đặt câu hỏi với anh.
LÃM THÚY
Thưa anh, Thúy nghe những chữ này thường lắm nhưng không biết chúng là loại tiếng gì và dùng chúng như thế nào. Đó là những chữ như MYSELF, YOURSELF...,
QUỲNH ANH
Quỳnh Anh thấy là hình như chúng cũng có vài ba cách dùng khác nhau nữa.
BÙI BẢO TRÚC
Tôi xin trả lời thắc mắc của cả hai cô. Trước hết là thắc mắc của Lãm Thúy . Đó là các đại danh từ được dùng làm túc từ (OBJECTS). Chính xác tên của chúng là REFLEXIVE PRONOUNS mà chúng ta gọi là TÁI QUI ĐẠI DANH TỪ.
REFLEXIVE nghĩa là phản lại, phản ánh, dội ngược lại... do động từ TO REFLECT mà ra. THE WILD PALM TREES REFLECT IN YOUR BLUE EYES...
LÃM THÚY
Mắt em lả bóng dừa hoang dại của ông Đinh Hùng đó...
BBT
Đúng rồi. Chúng được dùng khi việc làm của chủ từ quay trở lại với chính chủ từ. Khi nói I HELP HIM là tôi giúp anh ấy thì HIM là túc từ của động từ HELP. Hành động HELP của tôi được thực hiện và anh ấy nhận được sự giúp đỡ của tôi. Hành động HELP được anh ấy tiếp nhận. Nhưng khi hành động đó quay ngược trở về với chủ từ là tôi (I) thì chúng ta nói I HELP ME, hay rõ hơn, chúng ta dùng REFLEXIVE PRONOUN MYSELF thì hay hơn, đúng hơn để thành I HELP MYSELF.
MYSELF là REFLEXIVE PRONOUN, hay TÁI QUI ĐẠI DANH TỰ. Tái là lại một lần nữa. Qui là quay lại. Tái qui đại danh tự là đại danh tự được dùng khi nó quay trở về (với chủ từ) một lần nữa.
Quỳnh Anh nói đúng. Còn có thêm ít nhất một cách dùng nữa của các đại danh từ này. Chúng ta sẽ đề cập tới vào cuối bài học hôm nay.
Đây là các tái qui đại danh từ: MYSELF, YOURSELF, HIMSELF, HERSELF, ITSELF, OURSELVES, YOURSELVES và THEMSELVES. Hai cô nhớ ngôi thứ nhất số nhiều là OURSELVES; ngôi thứ hai số nhiều là YOURSELVES và ngôi thứ ba số nhiều là THEMSELVES.
QUỲNH ANH
Đó là luật đổi số ít tận cùng bằng ELF ra số nhiều thành ELVES như SHELF cái giá sách thành SHELVES; ELF là ông tiên thành ELVES phải không thưa anh?
BBT
Cám ơn cô . Bây giờ hai cô cho nghe mỗi cô ba thí dụ với các REFLEXIVE PRONOUNS coi.
LÃM THÚY
THE DOG SAW ITSELF IN THE MIRROR là con chó nhìn thấy nó trong gương.
THEY ASK THEMSELVES THE SAME QUESTIONS AGAIN AND AGAIN là họ tự hỏi chính họ bao nhiêu lần mấy câu hỏi đó.
HE HID HIMSELF IN HIS ROOM FOR DAYS là nó (tự) trốn trong phòng suốt mấy ngày.
QUỲNH ANH
I TAUGHT MYSELF MANY KOREAN DISHES là tôi tự học để nấu nhiều món ăn Hàn quốc.
Câu này là của tổng thống Kennedy chứ không phải là của Quỳnh Anh... ASK YOURSELVES WHAT YOU CAN DO FOR YOUR COUNTRY hãy tự hỏi chính các bạn là các bạn có thể làm gì cho tổ quốc.
WE SAY SELFIE WHEN WE PHOTOGRAPH OURSELVES chúng ta dùng chữ SELFIE khi chúng ta tự chụp hình chúng ta bằng iPhone của chúng ta.
BBT
Cám ơn hai cô. Có một câu này không biết hai cô nghe chưa... KNOW THYSELF.
LÃM THÚY
Thúy chưa nghe chữ THYSELF bao giờ.
BBT
Cô rất đúng vì THYSELF là chữ cổ, thường chỉ thấy trong thi ca hay cách nói thời xưa. THOU là chủ từ. THY là túc từ nghĩa là ngươi, mi, nhà ngươi... Bây giờ chúng ta dùng YOURSELF chứ không dùng THYSELF nữa. KNOW THYSELF là câu của Socrates, một triết gia Hy Lạp. KNOW THYSELF nghĩa là hãy tự biết lấy chính mình. Trong tiếng Pháp, câu này là CONNAIS TOI, TOI MÊME, hãy tự giác.
QUỲNH ANH
Quỳnh Anh rõ ràng mấy lần nghe mấy đứa con nói HE THINKS OF HISSELF thay vì HE THINKS OF HIMSELF. Nói vậy có đúng không thưa anh?
BBT
Có một số dùng HISSELF như Quỳnh Anh nói. Ngoài ra, người ta cũng dùng THEIRSELVES thay vì THEMSELVES nữa. Hai cách dùng này không được coi là đúng. Nhưng những thành phần ít học, một số ở các tiểu bang miền nam nước Mỹ rất thường dùng chúng. Một số địa phương ở nước Anh cũng có nhiều người dùng chúng. Một số lý luận rằng phải dùng HISSELF mới đúng. Họ nêu lý do trong các trường hợp MYSELF, YOURSELF, HERSELF , OURSELVES thì MY, YOUR, HER, OUR là những chữ gốc POSSESSIVE ADJECTIVES tức là SỞ HỮU TĨNH TỪ vậy thì phải dùng HISSSELF vì HIS cũng là SỞ HỮU TĨNH TỪ mới đúng. Và cũng lý luận như thế họ dùng THEIRSELVES thay cho THEMSELVES.
LÃM THÚY
Nhưng trong trường hợp của THEMSELVES thì THEM là túc từ đại danh tự chứ đâu phải SỞ HỮU TĨNH TỪ như MY, YOUR, HER.
BBT
Cô nói đúng nhưng ... cãi với họ làm gì. Cũng như trong tiếng Việt, trong nhiều trường hợp, người đàn ông bao giờ cũng được cho đi trước như anh chị, chú thím, ông bà, cậu mợ... nhưng tại sao lại cô chú mà không phải là chú cô chẳng hạn.
QUỲNH ANH
Thưa anh, trở lại với thắc mắc của Quỳnh Anh. Ngoài cách dùng trên, các REFLEXIVE PRONOUNS này chắc còn được dùng trong những trường hợp khác nữa phải không thưa anh?
BBT
Đúng vậy. Nhưng đó là khi chúng KHÔNG đóng vai túc từ (OBJECT) của động từ trong câu.
Thí dụ trong câu này: I HEARD THE THUNDER là tôi nghe thấy tiếng sấm sét. Chủ từ là I, động từ là HEARD, túc từ là THE THUNDER. Bây giờ chúng ta cho thêm PRONOUN MYSELF vào thì câu sẽ như thế nào, cô Thúy?
LÃM THÚY
Thưa anh sẽ là I HEARD THE THUNDER MYSELF, hay Thúy cũng đã nghe người ta nói I MYSELF HEARD THE THUNDER, hay MYSELF, I HEARD THE THUNDER. Cả ba cách nói như vậy đều đúng phải không thưa anh?
BBT
Tất cả đều đúng. Nhưng MYSELF trong ba câu của Thúy đều KHÔNG phải là TÚC TỪ. Túc từ đã là THE THUNDER rồi. Đại danh từ MYSELF KHÔNG còn giữ vai trò túc từ nữa.
QUỲNH ANH
Khi nghe mấy câu Thúy nói, Quỳnh Anh hiểu MYSELF là CHÍNH TÔI, CHÍNH TÔI ĐÃ ĐÍCH THÂN NGHE TẬN TAI tiếng sấm chớp.
BBT
Vậy thì MYSELF trong những câu ấy làm công việc gì hai cô biết chứ?
LÃM THÚY
Đại danh từ MYSELF không là túc từ mà làm chỉ làm cho câu nói nghe mạnh hơn, rõ hơn, quyết liệt hơn, chặt chẽ hơn, ý nghĩa nặng hơn. Bỏ MYSELF ra, câu vẫn có đầy đủ ý nghĩa nhưng thêm MYSELF vào thì chuyện nghe thấy tiếng sấm được hiểu là chính tai tôi, tôi trực tiếp, tôi nghe rất rõ, không thể sai lầm được, với chính hai tai của tôi.
BBT
Cám ơn cô Thúy. MYSELF làm cho câu nói mạnh mẽ hơn. Chúng ta gọi chúng là INTENSIVE PRONOUNS. Chữ INTENSIVE nghĩa là mạnh mẽ, rõ ràng. Các INTENSIVE PRONOUNS này được dùng chỉ cốt làm cho ý nghĩa của câu mạnh hơn mà thôi. Bỏ đi cũng được. Nhưng dùng chúng thì ý rõ hơn, nghĩa mạnh hơn. Quỳnh Anh và Thúy cho nghe mỗi cô ba thí dụ với INTENSIVE PRONOUNS coi.
QUỲNH ANH
MY GRAND FATHER BUILT THIS HOUSE HIMSELF hay MY GRANDFATHER HIMSELF BUILT THIS HOUSE là chính tay ông nội Quỳnh Anh đã xây căn nhà này.
THEY THEMSELVES DID NOT LIKE CHINESE FOOD hay THEY DID NOT LIKE CHINESE FOOD THEMSELVES là chính họ không thích cơm Tầu.
WE MET THEM OURSELVES WHEN WE FIRST CAME TO AMERICA hay WE OURSELVES MET THEM WHEN WE FIRST CAME TO AMERICA là chính chúng tôi đã gặp họ ngay khi tới nước Mỹ tức gặp mặt họ trực tiếp, đích thân, không qua trung gian nào.
LÃM THÚY
SHE HERSELF DID NOT TALK TO US hay SHE DID NOT TALK TO US HERSELF là đích thân cô ấy không trực tiếp nói chuyện với tôi.
THEY THEMSELVES HELP US MOVE THE PIANO là chính họ đã đích thân giúp chúng tôi di chuyển cái đàn. Hay cũng có thể nói THEY HELP US MOVE THE PIANO THEMSELVES.
HE HIMSELF WARNED ABOUT THE RISK hay HE WARNED US ABOUT THE RISK HIMSELF là chính anh ấy đã cảnh cáo về những rủi ro đó.
QUỲNH ANH
Chương trình Anh Ngữ trong đời sống hàng ngày tạm chấm dứt ở đây. Chương trình sẽ trở lại trong tuần tới.
