THƯ GỬI BẠN TA của Bùi Bảo Trúc
Các bài viết hàng tuần của Nhà Báo Bùi Bảo Trúc trong mục Thư Gửi Bạn Ta
TRẺ TRÂU
Danh từ "trẻ trâu"
xuất hiện ở Việt Nam cách đây không lâu. Hai chữ này được dùng để mô tả những
thiếu niên hư hỏng, ăn nói vô giáo dục, thô tục, mở miệng là chửi thề bằng những
ngôn từ hết sức dơ bẩn, độc ác và tục tĩu, sẵn sàng tung chưởng giao chiến dữ
dội ở bất cứ mọi nơi, trong lớp, ngoài đường. Những thành phần này xuất hiện rất
nhiều ngay sau khi miền Nam đổi chủ với những đợt bộ đội, cán bộ cùng gia đình
và đám dân từ miền Bắc kéo vào. Chúng gây kinh hoàng trong các lớp học ở miền
Nam, cả tiểu học lẫn trung học. Không chỉ những thành phần nhỏ tuổi, mà luôn cả
các sinh viên đại học, kể cả các giáo sinh sư phạm ở Hà Nội cũng ăn nói cùng một
loại ngôn ngữ như thế. Chính báo chí trong nước, từ những năm 70 kể cả tờ Nhân
Dân cũng lớn tiếng phàn nàn nhiều lần.
Danh từ trẻ trâu được
cho vào tiếng Việt chắc là để thay cho hai chữ cao bồi đã được du nhập vào tiếng
Việt từ những năm 1950 ở Hà Nội, rồi cao bồi lô canh nghĩa là cao bồi nội địa
chứ không phải là những anh chăn bò trong các phim kể chuyện miền viễn tây nước
Mỹ. Thực ra những thứ gọi là cao bồi lô canh hồi đó cũng không mất dậy và khốn
nạn như bọn trẻ trâu hiện nay. Nhiều lắm thì cũng kiếm cái áo sơ mi ca rô mặc
vào, tay khuỳnh khuỳnh ăn nói hơi du côn một chút là cùng.
Trẻ trâu thì dữ dằn
hơn nhiều. Bọn này thường tuổi tác khoảng 9 hay 10 tuổi cho đến 14 hay 15, bé
thì không còn bé nữa, mà lớn thì cũng chưa lớn hẳn. Nhưng mức độ mất dậy thì
đúng là không đợi tuổi. Gọi chung chúng là "trẻ trâu" vì chúng bị coi là những
đứa trẻ thất học hư đốn, mất dậy như bọn chăn trâu chăn bò vậy. Thế là chú bé
mục đồng của bài tập đọc trong bộ Quốc Văn Giáo Khoa Thư mà ai cũng yêu quí bỗng
nhiên bị làm bẩn đi rất nhiều vì hai chữ trẻ trâu ngày nay ở trong nước.
Với sự phổ biến ngày
càng rộng rãi của những chiếc điện thoại di động, hình ảnh, ngôn từ của chúng
được đưa đi khắp nơi chỉ trong tích tắc. Vào internet, đánh những chữ "trẻ trâu
đánh nhau" là người ta có thể xem hàng mấy chục video clip thu lại cảnh chửi bới,
đánh nhau kinh hoàng của chúng.
Những vụ đánh nhau
như thế diễn ra gần như ở khắp nơi, không chỉ ở vài ba vùng nam hay bắc. Chỉ cần
nghe những câu chửi bới của chúng là có thể biết chúng là người vùng nào ngay.
Chúng dùng những đòn độc để đánh nhau: túm tóc, đá đạp vào mặt, vào bụng, nhắm
những chỗ hiểm, ghì đầu xuống, lên gối... Trong những vụ bạo hành đó, người ta
thấy đa số các bên là giữa các trẻ gái, ăn mặc sạch sẽ rất thời trang và gần như
luôn luôn có cảnh xé quần áo của nhau giữa những tiếng cổ võ của đám đông đứng
chung quanh. Đặc biệt là những đám đông đó rất ít khi can thiệp, ngăn cản những
vụ bạo động đó, trái lại chỉ đứng xem, cổ võ, xúi đánh những đòn mạnh hơn, tụt
quần áo của nhau và dùng điện thoại thu hình để bỏ lên face book phổ biến rộng
rãi. Ngay giữa Hà Nội, một ngôi trường đã phải dựng bảng yết thị nói rõ là các
học sinh không được cởi quần áo của nhau. Điều này cho thấy những vụ xé quần áo
của nhau rất thường xẩy ra. Trong những vụ đánh nhau như thế, thành phần đứng
xem phần lớn bao giờ cũng là các nam sinh và rất ít khi bước vào can ngăn. Các
trẻ gái này vừa đánh vừa chửi những câu thông thường tưởng chỉ từ mồm miệng của
những người đàn ông tục tĩu xúc phạm mẹ của nhau.
Nguyên do đưa tới
những vụ bạo động ấy nhiều khi chỉ từ những mâu thuẫn nhỏ ở trong lớp, ở cửa
trường. Và cũng còn cả những vụ tranh giành bạn trai của nhau. Những vụ đánh
ghen như thế diễn ra giữa những trẻ gái chỉ mới 11 hay 12 tuổi. Rất nhiều vụ
đánh nhau diễn ra với sự tham gia của ba bốn trẻ ở một bên nhắm vào một đối
tượng hệt như cảnh đấu tố giữa sân làng...
Xem những video clip
đó người ta không thể không thắc mắc chúng là những thành phần như thế nào. Nhìn
quần áo, giầy dép của chúng, người ta thấy chúng là những đứa thuộc gia đình
không đến nỗi túng thiếu. Có cả những thứ hàng hiệu trên người của chúng. Một số
còn đeo ở cổ những chiếc khăn quàng đỏ. Biết đâu gia đình của chúng lại chẳng
được coi là "gia đình văn hoá" có gắn bảng ghi rõ ngoài cửa. Chúng có thể là
những "cháu ngoan bác Hồ" giao chiến ngay trong lớp, dùng bàn ghế đánh nhau
trong khi trên tường treo những tấm bảng kêu gọi chúng "học tốt theo gương đạo
đức của Hồ Chí Minh"...
Những đứa trẻ trâu ấy
vài ba năm nữa chúng sẽ thành niên và sẽ hội nhập vào xã hội của người lớn. Lúc
đó chúng sẽ là những người như thế nào?
Lại nhớ một câu trong
Kiều:
Đường xa nghĩ nỗi sau này mà kinh...
