Friday 25 March 2016

Suy nghĩ về vấn đề dân trí - Đinh Thế Dũng

Dân trí là gì? làm thế nào đánh giá về trình độ dân trí? Nước Úc nâng cao dân trí bằng cách nào?

Sự lầm lẫn lớn nhất trong quan niệm dân trí là tin vào trí thức nhất là trí thức khoa bảng.
Sự lầm lẫn đồng hạng nhất là coi thường trí thức.

Sự khác biệt giữa khoa bảng và trí thức nằm ở chỗ đối tượng phục vụ, và mục đích phục vụ của những con người có tri thức.

Dân trí bao gồm nhiều yếu tố:

- Dân trí là sự hiểu biết, có đầy đủ kiến thức để phục vụ cho cuộc sống, cả trong sự nghiên cứu khoa học, phát triển văn hóa lẫn phát triển dân sinh (kỹ thuật, chính sách, khả năng thi công, tay nghề..).

- Dân trí là sự biết hấp thụ điều đúng, lợi và gạt bỏ điều có hại.

- Dân trí là sự ý thức quyền lợi cá nhân và bổn phận đối với tập thể

- Dân trí là sự biết phân biệt rạch ròi pháp luật và tình cảm, đạo đức và bản tính (tham, sân, si, áị lạc, hỉ, nộ)

- Dân trí là khả năng học hỏi cầu tiến

- Dân trí là ý thức dân chủ, tự do, độc lập, dân quyền một cách chính xác, biết đâu là những quyền phổ quát quốc tế đâu là tính đặc thù của từng quốc gia.

- Dân trí là khả năng tự kềm chế, trọng kỷ luật nhưng không mù quáng làm tôi trung cho mọi thứ quyền lực.

- Dân trí là khả năng trí tuệ thắng sự hèn yếu, và biết đoàn kết   

- Dân trí là khả năng bén nhậy hấp thu mọi kiến thức mới, nhưng không nhất thiết phải loại bỏ hoàn toàn những điều căn bản thuộc về văn hóa tốt đẹp

- Dân trí là sự ý thức trách vụ công dân yêu nước, nhưng không ích kỷ gói mình trong vỏ quốc gia cực đoan, hay dân tộc chủ nghĩa

- Dân trí là khả năng vừa giữ được đặc tính của dân tộc vừa  hòa nhập chung trong bước tiến nha6n loại

- Dân trí là sự biết hài hòa giữa chính trị, tâm linh, và thiên nhiên.

- Dân trí cao là ý thức vệ sinh, y tế, giáo dục, quốc phòng, hạ tầng cơ sở là quan trọng và người dân phải biết (qua quốc hội đúng đắn và báo chí) theo dõi, và kiểm soát.

- Dân trí cao là có nhiều tổ chức xã hội dân sự trong mọi ngành bao gồm thiện nguyện, nghiệp đoàn, giáo dục... hoạt động trong vòng luật định

- Dân trí cao là khả năng sửa sai của toàn dân tộc, biết can cường nhưng cũng phải biết xin lỗi 

- Dân trí cao là ngoại giao ôn hòa, khéo léo nhưng không kết bè theo đảng. Không nịnh nọt xin xỏ, và phải biết cố gắng hết sức mình, nhưng không chiu bị o ép.

- Dân trí là khả năng xử dụng quyền tự do ngôn luận trong ý thức tôn trọng luật pháp

- Dân trí là khả năng thảo luận mọi đề tài của cuộc sống trong tinh thần tôn trọng sự thật, chống bạo lực bè phái

- Dân trí là không phân biệt địa phương, nam nữ hay nam-nữ, tôn giáo. ọi cá nhân đêbình đẳng trong cuộc sống, trước pháp luật.

- Dân trí là khả năng phán đoán không nông nỗi hay bị mua chuộc phục vụ cho một chủ nghĩa, tôn giáo, hay quyền lực kinh tế, chính trị nào đó.

- Dân trí là khả năng tách biệt quân đội và công an ra khỏi chính trị hành pháp nội trị. 
...

0o0

Muốn đánh giá về dân trí của một dân tộc:

- Sự đo lường khoa học của mọi điều trên, đó là điều đương nhiên, nhưng trên thực tế, một dân tộc có một nền dân trí cao là một dân tộc biết điều khiển được những người "lãnh đạo" mình để đạt mục đích mà đa số muốn, trong lúc vẫn tôn trọng thiểu số.

- Điều này đạt được có thể qua nhiều cuộc cách mạng bạo động như ở Pháp, hay tránh được bạo động như ở Anh.

- Khi một dân tộc còn phải chịu sự "lãnh đạo" dù rằng anh minh của một thế lực độc tài, dù có được phát triển và trở thành một đại cường quốc kinh tế, nhưng nền dân trí đó vẫn chưa đạt hết mức của nó.

- (Trường hợp nước Anh, sau khi thắng trận, đã bầu cho thủ tướng khác thay vì "anh hùng thế chiến thứ hai" W. Churchill, cho thấy dân trí nước này rất cao. Dân trí cao chưa chắc đã hoàn toàn đúng trong mọi trường hợp, nhưng khả năng sửa sai rất cao.)

0o0

Làm thế nào để đưa dân trí lên cao?

- Giáo dục học đường là điều đương nhiên nhưng không phải duy nhất hoặc cần nhất. Người dân Mỹ lúc lập quốc đâu hẳn có học nhiều nhưng dân trí đã đủ cao để trở thành một siêu cường sau này.

- Giáo dục bản thân và trong gia đình, chòm xóm là điều quan trọng nhất.

- Báo chí, phương tiện truyền thông, phim ảnh.... đều đóng góp dđ^? đưa dân trí lên cao.

- Chính phủ nhận lương và trách vụ hành pháp, lãnh nhiệm vụ tối cao để đưa dân trí lên cao, qua đóng góp vaàkiểm soát của toàn dân (qua quốc hội và báo chí)

- (Ở bên Úc, các học sinh viết luận văn về mọi đề tài quan trọng đề tài lớn bé trong cuộc sống như ma túy, tình dục, chính trị địa phương...)

- Thư viện công miễn phí và đầy đủ sách bao từ mọi nơi trên thế giới với những kỹ thuật tân kỳ và tiến bộ hiện đại nhất.

- Sự minh bạch và trọng công lý trong mọi cơ quan chính phủ và tư nhân

- Không nể nang mọi vỏ bọc tôn giáo, lãnh tụ, ân nhân, đại gia... khi họ phạm tội.

- Mọi người dân đều theo dõi và thể hiện sự đóng góp cho xã hội

0o0

Hiện nay tinh thần đều cao dân trí, chấn dân khí của cụ Phan Chu Trinh đang lên cao tại VN, có lẽ cũng là lhúc ta cần đặt lại câu hỏi "tại sao dân tộc VN đã bỏ rơi cơ hội ngàn vàng đó?"

Đây là lúc những người trí thức VN cùng toàn dân brainstorming để cùng vượt ngọn thác dân trí.


Đinh Thế Dũng


0o0

Trao đổi thư tín ngày 25.03.2016
Posted by at
Labels: