THƯ GỬI BẠN TA của Bùi Bảo Trúc
Các bài viết hàng tuần của Nhà Báo Bùi Bảo Trúc trong mục Thư Gửi Bạn Ta
NHỮNG MẨU NHẮN TIN
Chúng thỉnh thoảng
vẫn xuất hiện trên những trang báo Việt ngữ, có khi chúng bị đẩy vào những chỗ
khuất lấp, nép cạnh những quảng cáo không liên quan gì tới những nội dung của
chúng.
Những quảng cáo rao bán mắm muối, thịt cá, địa ốc, tiệm ăn, nhà hàng...
thì dính gì tới những mẩu nhắn tin tìm người quen ấy, như một ông thiếu uý ở một
tiểu khu nào đó thuộc quân đoàn I, một người hàng xóm cũ, một người di tản từ
năm 1975 tìm hai ba người thất lạc trong chuyến vượt biên bằng thuyền hồi những
năm 80, muốn tìm lại một người gặp lần cuối tại đảo Galang, một người bạn tù nằm
chung một góc phòng giam... Ngoài việc chúng xuất hiện trên những trang báo,
chúng còn được nghe thấy trong mục nhắn tin hàng tuần của một chương trình phát
thanh nọ. Mỗi lần thấy chúng, tôi cũng tò mò đọc xem có còn ai kiếm mình không.
Một người bạn cũ ở Sài Gòn, thời học trung học, một quen biết thời tuổi trẻ,
trong một tiệm nước bên một ly cà phê... những gặp gỡ vài ba chục năm, có khi
hơn nửa đời người...
Nhưng chúng vẫn được
đọc thấy, nghe thấy. Những người nhắn vẫn nuôi những hy vọng sẽ tìm được những
người cũ, không biết đã trôi giạt về những chân trời góc biển nào, trong khi
Kiều thì cũng chỉ luân lạc có 15 năm. Những thất lạc của chúng ta thì dài hơn
nhiều. Mười năm, hai chục, ba chục năm, hơn nữa cũng có. Những chi tiết có khi
rất rõ như địa chỉ của căn nhà cuối cùng, người ấy có mấy anh em, con cái tên là
gì, cha mẹ làm gì, cả những cái tên gọi thân mật ở nhà, xuống thuyền vượt biên
tháng mấy, năm nào hay di tản ngay trong những chuyến đầu của cuối tháng 4. Cũng
có khi nghe được tin tần chót từ Mỹ ở tiểu bang thành phố nào rồi dọn đi một địa
chỉ khác và bặt tin luôn...
Bao nhiêu nước đã chảy qua cầu. Những địa chỉ đầu tiên hay cuối cùng ấy không mấy người con nhớ. Cuộc sống hối hả và thay đổi, di chuyển quá nhiều làm sao còn lúc nào ngồi xuống moi móc trí nhớ ra những tháng ngày cũ. Nhưng ngần ấy thứ thỉnh thoảng vẫn trở lại. Người em bặt tin trong một trận đánh hồi tháng 3, gia đình vẫn hy vọng chỉ mất tích, đứa con vượt biển đã thoát, người đàn ông đi tù về cũng vượt biển từ năm 85 rồi sau một hai lá thư là bặt tin từ đó...
Nhưng cũng từ đó đã
bao nhiêu chuyện xẩy ra, bao nhiêu đổi thay cho cả hai phía, người nhắn cũng như
người được nhắn. Người được nhắn có khi chỉ để lại tấm thẻ bài trong một góc
rừng nào đó, hay một ngôi mộ không tên ở một hòn đảo xa vắng của Indonesia,
Malaysia, Thái không chừng. Đứa con có thể đang sống đâu đó ở nước Mỹ và đã lâu
không còn nhớ về gia đình cũ của nó, mà đời sống của nó củng chẳng có bao nhiêu
chuyện đáng để kể cho cha mẹ, anh em ở nhà. Người đàn ông vượt biển có thể đã có
những liên hệ mới, ràng buộc mới nên không thể liên lạc lại với người vợ và
những người con của đời sống cũ. Cũng có thể có những lúc quả tim lỡ một nhip
đập, và ý tưởng nhắn một mẩu tin tìm người nhen nhúm nhưng rồi lại thôi. Cũng có
những mẩu nhắn tin chỉ nghe qua cũng hiểu được nửa chuyện. Như lời nhắn tìm cô
em của một người bạn hồi ấy hay đi qua nhà nay "duyên ghé về đâu" (như lời bài
hát của Lê Trọng Nguyễn). Những năm tháng xa cách nay đã dài hơn cả thời gian
hai người tình già của Phan Khôi là 24 năm rất nhiều. Hai bên chắc nay đều đã
lục tuần cả. Tìm được thì làm gì đây?
...Khi tôi ngồi
xuống ở bên em
Mở tập thư xưa đọc trước đèn
Vẫn ngọn đèn mờ trang giấy lạnh
Tiếng mùa thu lạnh tiếng mưa đêm...( Đinh Hùng)
Mở tập thư xưa đọc trước đèn
Vẫn ngọn đèn mờ trang giấy lạnh
Tiếng mùa thu lạnh tiếng mưa đêm...( Đinh Hùng)
Hay là như Lý Thương
Ẩn trong Dạ Vũ Ký Bắc, đêm mưa gửi về bắc:
Quân vấn qui kỳ vị hữu kỳ
Ba sơn dạ vũ trướng thu trì
Hà dương cộng tiễn tây song chúc
Khước thoại Ba Sơn dạ vũ thì
Ba sơn dạ vũ trướng thu trì
Hà dương cộng tiễn tây song chúc
Khước thoại Ba Sơn dạ vũ thì
Tạm dịch:
Người hỏi ngày về, chưa thể nói
Ba Sơn mưa tối ngập ao thu
Bao giờ khêu lại tim nến cũ
Kể chuyện bên song vợi nỗi sầu
Ba Sơn mưa tối ngập ao thu
Bao giờ khêu lại tim nến cũ
Kể chuyện bên song vợi nỗi sầu
Nhưng những mẩu nhắn
tin vẫn thỉnh thoảng còn để nuôi tiếp những hy vọng đã từ gần nửa thế kỷ.
