Thời gian vừa qua, thời tiết miền Bắc liên tục thay đổi thất thường khiến nhiều người phải nhập viện vì các bệnh liên quan đến đường hô hấp, tiêu hóa. Đây là bệnh nhiễm khuẩn hô hấp do virus cúm gây nên. Bệnh xảy ra hàng năm, thường vào mùa đông và mùa xuân, lây nhiễm trực tiếp từ người bệnh sang người không bệnh qua đường hô hấp. Các virus gây bệnh cúm thường gặp là cúm:
A/H1N1 là cúm heo hay cúm lợn (Swine flu)
A/H3N2 là cúm heo hay cúm lợn (Swine flu)
A/H5N1 là cúm chim (Avian influenza "Bird flu")
A/H7N9 là cúm chim (Avian influenza "Bird flu")
Và cúm B
Sau khi bị nhiễm virus cúm, người bệnh sẽ có các triệu chứng như sốt cao 39-400C kèm theo rét run, nhức đầu, buồn nôn, đau mỏi toàn thân, mệt mỏi, hoặc có thể kèm theo sổ mũi, hắt hơi, nghẹt mũi, đau họng, ho...
Bệnh cúm mùa thường lành tính, nhưng cũng có thể biến chứng nặng và nguy hiểm hơn ở những người có bệnh về tim mạch và hô hấp, người bị suy giảm miễn dịch, người già trên 65 tuổi, trẻ em dưới 5 tuổi và phụ nữ có thai. Bệnh có thể gây viêm phổi nặng, dẫn đến tử vong. Khi tiếp xúc với người bệnh nhiễm cúm phải đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên, tránh tập trung đông người khi có dịch xảy ra.
Theo báo cáo của CDC, tuần vừa qua đã có 7 trẻ em thiệt mạng, nâng con số tử vong từ đầu năm 2018 trong đại dịch này lên tới 37 trường hợp. Hiện nay rất khó để ước tính số trẻ em thiệt mạng trong dịch cúm năm nay. Ngoài ra, Tiến sĩ Jernigan cũng khuyến cáo các bác sĩ và nhà thuốc kiểm tra trên website vaccinefinder.org để tìm kiếm các nhà cung ứng vắc-xin để dự phòng. Một vài khu vực đã bắt đầu cạn kiệt nguồn thuốc như Tamiflu. Do đó, CDC đang cố gắng cung cấp thuốc ở những khu vực cần thiết nhất.
Năm 2009, virus là H1N1, năm nay là H3N2. Virus này thường xuất hiện khoảng 50 năm một lần, lần đầu là "Đại dịch Hồng Kông" năm 1968. Tuy nhiên H3N2 cũng chính là nguyên nhân gây nên các đại dịch 1997-1998 và 2003-2004. Số lượng người nhập viện và tử vong trong nhóm độ tuổi trưởng thành ít hơn là lượng ngưởi trên 65 tuổi và dưới 5 tuổi. Khoảng 41% người trong độ tuổi trưởng thành không được tiêm phòng, người trên 65 tuổi được tiêm phòng là 57%. Người cao tuổi thường được tiêm phòng liều cao gấp 4 lần do hệ miễn dịch của họ đã yếu đi. Mặc dù mọi nổ lực của chính quyền liên bang, số lượng người được tiêm phòng mỗi năm lại giảm nhẹ. Số người mắc bệnh cúm ở các tiểu bang như California và West Coast năm nay tăng gấp 4 lần so với dịch cúm 2014-2015, tiểu bang Minnesota cao gấp hai lần và New York và vùng Đông Bắc xấp xỉ dịch cúm 2014-2015. Năm 2014-2015 có khoảng 6,6% bệnh nhân nhiểm H3N2, 7,7% bệnh nhân nhiểm H1N1.
Trong mùa cúm 2017-2018, cơ quan Y tế của tiểu bang California (CDPH) của Mỹ cho biết đã nhận được 17 báo cáo về các trường hợp tử vong do cúm, các trường hợp tử vong là bệnh nhân ở độ tuổi dưới 65. Theo kênh truyền hình địa phương ABC7 ngày 5/1, dịch cúm đang lan rộng và đến sớm hơn thường lệ. Cụ thể, tại thành phố Riverside ở bang California, các nhân viên y tế đã thực hiện 3.415 lượt đưa bệnh nhân cúm tới các cơ sở y tế, tăng 31% so với mức trung bình.Giới chức y tế California cũng cho biết mùa cúm năm nay cũng diễn biến phức tạp hơn so với những mùa trước đó do dịch cúm lan rộng rất nhanh. Nhiều bệnh viện tại California đã bị quá tải do nhiều bệnh nhân mắc cúm đến khám. Thậm chí, một số cửa hàng thuốc cũng thông báo thiếu thuốc Tamiflu, loại thuốc kháng virus cúm.
Theo Trung tâm Kiểm soát và ngăn ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), California là một trong số 49 tiểu bang của Mỹ và Puerto Rico, vùng lãnh thổ thuộc Mỹ đã báo cáo dịch cúm theo khu vực hoặc lan rộng trong tuần tính đến ngày 23/12/2017. Dịch lan rộng được xác định hơn 50% diện tích khu vực đó báo cáo có dịch cúm.
Tại Mỹ, dịch cúm đã lây lan trong nhiều tuần gần đây, nhất là virus cúm A (H3N2). Trên phạm vi toàn quốc đã ghi nhận hơn 13.000 ca mắc cúm, cao gấp 6 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Cúm xuất hiện tại 36 tiểu bang. CDC khuyến cáo sử dụng các loại thuốc kháng virus càng sớm càng tốt để phòng ngừa cúm và tăng hiệu quả điều trị ở người đã mắc bệnh và những người có nguy cơ cao bị biến chứng nguy hiểm.
Thuốc trị và ngừa cúm A hay B có nhản hiệu là Tamiflu, tên khoa học là Oseltamivir
Oseltamivir được khám phá ra bởi Gilead, thuốc này được tổng hợp từ Shikinic acid.
Shikinic acid có được trích ra (extract) từ tai hồi (Chinese star anise).
Tamiflu thường dùng nhiều và rất thông dụng cho cúm H5N1. Năm 2008, hãng thuốc Ấn Độ đã đưa ra một tên thuốc mới giống Tamiflu nhưng rẻ tiền hơn (cheaper generic version) đó là Cipla.
Đối với người Việt, khi bị cúm, cách giải quyết trước tiên là đến ngay tiệm phở ăn TÔ PHỞ BÒ, hành trần, giá trụng, đặc biệt phải hỏi chủ tiệm có nấu gia vị TAI HỒI không? vì phở gà không có tai hồi mà chỉ có gia vi là lá chanh.
Ăn xong tô phở sẽ giải cảm 50 phần. Giai đoạn kế tiếp là chế Tamiflu tại nhà bằng cách ghé tiệm Á Đông mua tai hồi (1 kg khoãng 15 dollars), pha như pha trà uống thế nước lọc, có thể thêm sả cây, cắt nhỏ phơi khô pha chung với tai hồi. Có thể dùng chanh xắc lát ngâm trong mật ong pha chung với tai hồi và sả. Tuy nhiên những người bị tiểu đường thì tránh dùng mật ong. Chú ý là phải mua tai hồi Tàu, không mua tai hồi Nhật vì tai hồi Nhật Bản có chứa một loại hóa chất độc, uống vào sẽ bị ngộ độc.
Ngày 16 tháng 2 năm 2018 nhằm ngày mồng một Tết Mậu Tuất. Tết Nguyên Đán mà bị cúm thì mất vui cho nên để ngừa cúm thì nên uống trà Tai Hồi mỗi ngày vài lần. Đang bị cúm thì uống dẫu vào, càng uống nhiều trà tai hồi mỗi ngày để còn đi chợ Tết, chụp hình khoe với bà con là mình còn phong còn độ.
Nhân dịp năm mới sắp đến chúc bà con dồi dào sức khoẻ nhất là không dính “CÚM”.
Tổng hợp by Chemist TNS-Lệnh Hồ Công Tử
Montreal, 31/01/2018
