Trước khi đi vào 2 vấn đề trên, tôi muốn nói về sự kiện Mỹ liên tiếp bắt gián điệp Trung quốc trước.
Vấn đề gián điệp Trung quốc là một vấn đề nghiêm trọng trong quan hệ Mỹ - Trung được nêu lên từ khá lâu, trước cả khi chiến tranh thương mại bùng nổ. Giám đốc FBI Mỹ cho biết gián điệp kinh tế Trung quốc có mặt trong khắp 50 tiểu bang Mỹ và trong tất cả các lĩnh vực. Theo ước tính Mỹ bị thiệt hại mỗi năm 600 tỷ USD chỉ từ việc bị Trung quốc đánh cắp bí mật công nghệ. Chỉ riêng vấn đề này thôi đã cho thấy việc đàm phán thương mại Mỹ - Trung không có lối ra rồi.
Tính từ tháng 9 đến nay, đã có 4 đợt bắt gián điệp kinh tế Trung quốc. Đợt thứ nhất vào ngày 25/9, đợt thứ 2 ngày 10/10, đợt thứ 3 vào 30/10 và đợt mới nhất vào đầu tháng này.
Như vậy ngay trước thềm cuộc gặp gỡ tại G20 giữa ông Trump và ông Tập, Mỹ đã liên tiếp giáng nhiều đòn vào Trung quốc. Bắt gián điệp, yêu cầu rút tên lửa ra khỏi giàn khoan… là những động thái mạnh mẽ không chút nể nang.
Vấn đề tiếp theo là bóng đen phá sản ở Trung quốc khiến các nhà đầu tư khiếp sợ. Các áp lực tài chính đè lên nhiều doanh nghiệp Trung quốc, đặc biệt lĩnh vực bất động sản khiến các doanh nghiệp này rơi vào nguy cơ đe dọa phá sản. Theo Bloomberg, các doanh nghiệp bất động sản tại Trung quốc sẽ đối diện với 18 tỷ USD nợ tới hạn cả trong và ngoài nước trong quý I/2019, dự kiến còn tăng gấp đôi nếu nhà đầu tư lo lắng yêu cầu trả nợ trước thời hạn với một số trái phiếu. Theo Xinhua New Agency, ít nhất 4 doanh nghiệp khổng lồ có liên quan tới bất động sản phá sản vì không có khả năng trả nợ trong năm nay. Điều này sẽ tác động dây chuyền rất lớn đến nhiều nhà đầu tư.
Trong một bối cảnh ảm đạm tang thương của nền kinh tế như vậy, thì lãnh đạo Trung quốc chắc chắn không còn thiết tha gì với những diễn đàn kinh tế nữa. Lòng dạ đâu mà quan tâm! Có lẽ vì vậy nên “Diễn đàn kinh tế mới” quy tụ nhiều lãnh đạo nền kinh tế khu vực và thế giới theo dự định sẽ được tổ chức ở Bắc Kinh nhưng bị Trung quốc huỷ, sau đó phải dời qua Singapore.
Khi dời qua Sin, chỉ có một mình ông Phó chủ tịch nước Vương Kỳ Sơn bay qua phát biểu rồi về ngay, còn các quan chức khác theo dự kiến đã không có mặt, trong khi một trong những chủ đề chính là chiến tranh thương mại Mỹ - Trung. "Có lẽ họ quá bận rộn hoặc là không muốn đến" - GS Zha Daojiong của Trường ĐH Bắc Kinh nói.
Có một số tờ báo Việt Nam thỉnh thoảng viết một số bài rằng Trung quốc không hề hấn gì trong cuộc chiến thương mại, nhưng thực ra đó là những bài báo mang tính chất tung hỏa mù bạn đọc mà thôi. Còn thực tế thì theo tôi, nền kinh tế Trung quốc hiện rất bi đát, ngày đắp mộ sẽ không xa.
Trần Đình Thu
