”...Dân chủ nên ôn hòa hơn, nay chưa có lãnh tụ hợp thời, trước mắt phải tìm ra nhà lãnh đạo, có đường lối xây dựng sao có thể dành được cảm tình của cử tri hơn là lang thang trên con đường vô định...”
Trước khi luận tội một ông Tổng Thống người ta phải mở cuộc điều tra. Hiến pháp qui định Phản quốc và Tham nhũng hối lộ là hai trọng tội để Đàn hặc, truất phế một Tổng thống. Trên thực tế các Tổng thống đã bị Đàn hặc vì những tội khác như cản trở công lý, nói dối... Đàn hoặc (theo tự điển Hán Việt của Đào Duy Anh Đàn hặc nghĩa là Luận tội một ông quan) là kết tội rồi truất phế ông Tổng Thống.
Hiến Pháp cũng ghi thêm một cách mơ hồ những tội lớn, nhỏ khác.
Tôi đã viết trong bài Chuyện Truất phế Tổng Thống Hoa Kỳ nay chỉ xin nhắc sơ vấn đề tại đây. Chỉ có Hạ Viện mới có quyền làm thủ tục truất phế, chỉ cần hội đủ đa số. Sau đó chuyển lên Thượng viện xét xử, Chủ tịch Tối cao pháp viện chủ tọa, tại đây phải có 2/3 (hai phần ba) tức 67 phiếu đồng thuận, nó cần hội đủ 2/3 số phiếu của Thượng viện để truất phế ông Tổng thống. Số phiếu đòi hỏi này này rất cao khiến Quốc Hội rất khó truất phế một ông Tổng thống do dân bầu lên (1) Chuyện Đàn hặc, truất phế một ông Tổng thống Mỹ khó khăn vô cùng không đơn giản tí nào.
Từ ngày lập quốc tới nay chỉ có 3 vị bị Luận tội, Đàn hặc trong đó hai vị khi lên Thượng Viện không hội đủ 2/3 số phiếu và một vị biết là sẽ mất chức nên vội từ chức. Nay năm 2019 lại có thêm một trường hợp thứ tư nữa là Tổng thống Donald Trump nhưng chỉ mới bị mở cuộc Điều tra chứ chưa Luận tội.
Tôi xin nói theo thứ tự thời gian và trước hết Tổng thống Andrew Johnson bị đàn hặc năm 1867. (2)
Trường hợp thứ nhất
Tổng thống Andrew Johnson
Ông là Tổng thống thứ 17 của Hoa Kỳ từ 1865-1869.
Ông là phó của Tổng thống Abraham Lincoln và lên thay thế Lincoln khi ông này bị ám sát. TT Andrew Johnson bị buộc tội vi phạm luật Giới hạn quyền Tổng thống (Tenure of Office Act năm 1867), nó đòi hỏi Tổng thống muốn cách chức một ông Bộ trưởng phải có sự chấp thuận của Thượng viện. Ba ngày sau khi ông đuổi Bộ trưởng chiến tranh, hôm 24-2-1868 Hạ viện Đàn hặc ông, nhưng khi lên Thượng viện ông thoát vì chỉ thiếu một phiếu để đủ 2/3 số phiếu, họ bầu lại ba lần nhưng ông vẫn thoát.
Trường hợp thứ hai
Tổng thống Richard Nixon
Ông là Tổng thống Hoa Kỳ thứ 37 của Hoa Kỳ từ 1969-1974
Vụ Watergate đã khiến TT Nixon phải từ chức để khỏi bị truất phế. Năm nhân viên được cho là người của Nixon đã đặt máy nghe lén đảng Dân Chủ tại khu nhà Watergate từ 1972. Báo Washington Post nắm được vụ bê bối (tháng 6-72) và tố cáo trước dư luận. Vụ này ngày một lớn dần, những người phản chiến, đảng đối lập làm ầm ĩ, một năm sau thì tình hình vô cùng nguy hiểm. Từ giữa năm 1973 Nixon chối cãi, cho xóa băng ghi âm, tháng 10 ông cách chức vị luật sư điều tra Watergate. Tỷ lệ ủng hộ Nixon xuống thấp, ngày 9- 5-1974 Hạ viện mở điều trần luận tội Nixon. Đầu tháng 8 các chức sắc Cộng Hòa tại Quốc hội cho Nixon biết nếu bị đàn hặc, tại Thượng Viện ông sẽ chỉ được 15 phiếu, chắc chắn sẽ bị Impeach, truất phế nên ông từ chức ngày 9-8-1974. TT Nixon được coi như là người duy nhất bị truất phế (cho dù ông từ chức trước).
Nixon bị đàn hặc vì nghe lén, cản trở công lý, nói dối với người dân... nhưng nghe lén không phải là một tội gì lớn lao, TT Lyndon Johnson (Dân Chủ) năm 1968 cũng cho nghe lén ứng cử viên Nixon (Cộng Hòa) trong cuộc tranh cử Tổng thống Mỹ tháng 11 năm 1968. Ông đã cử bà Anna Chennault sang Sài Gòn khuyến khích ông Thiệu không dự hòa đàm Paris (mới mở) có lợi cho Dân Chủ. Sử sách cũng đã ghi rõ TTJohnson cho FBI, CIA nghe lén điện thoại của Anna Chennault với VNCH để theo dõi (3). TT Johnson cho FBI, CIA nghe lén đối lập thì chẳng ai nói tới, Nixon cho nghe lén bị tố cáo ầm ĩ, bị phát động truất phế, bêu xấu. Sở dĩ như vậy vì Dân chủ suốt thời chiến tranh VN họ đều nắm đa số cả hai Viện tại Quốc hội với tỷ lệ rất cao, họ nắm vững cả phong trào Phản chiến, Truyền thông nên tha hồ làm mưa làm gió:
- 1960 Hạ viện Dân chủ 262 ghế (60%) Cộng hòa 175 ghế
Thượng viện DC 64 (64%), CH 36
Thượng viện DC 64 (64%), CH 36
- 1968 HV DC 243 (64%) CH 36 - TV DC 57 (57%) CH 43
- 1972 HV DC 242 (56%) CH 192 - TV DC 57 (57%) CH 43
- 1974 HV DC 291 (57%) CH 144 (40%) - TV DC 60 (60%) CH 38
Năm 1972 Dân chủ thảm bại trong cuộc tranh cử Tổng thống, Nixon đại thắng 96% phiếu cử tri đoàn (520/17) tại 49 tiểu bang, McGovern (Dân chủ) chỉ thắng tại tiểu bang quê nhà, nhục nhã đến thế. Vì thua quá đau nên Dân chủ phải tìm cách trả thù cho bõ tức.
Trường hợp thứ ba
Tổng thống Bill Clinton
Ông là Tổng thống Hoa Kỳ thứ 42 từ 1993-2001
Bị Hạ viện Luận tội ngày 19-12-1998 vì nói dối qua vụ bê bối tình dục tại tòa Bạch Ốc với cô sinh viên thực tập Lewinsky. Bill Clinton bị đàn hặc vì nói dối và cản trở công lý, Thượng viện tha tội cho ông ngày 12-2, với tỷ lệ phiếu bầu 55/45 và lần bầu lại 50/50, rất xa số phiếu đòi hỏi 2/3 tức 67 phiếu.
Clinton nhận tội và xin lỗi đại chúng:
“Thực ra tôi có liên hệ với cô Lewinsky và việc làm này sai. ... tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm”
Trước khi có cuộc điều tra ông thề trước tòa và chối bai bải không có liên hệ gì tới cô này nhưng sau khi điều tra và có chứng cớ rành rành nên ông đổi giọng nhận tội.
Thời điểm này Cộng Hòa giữ đa số tại Lưỡng viện: Hạ viện họ giữ 51% và Thượng viện 55%, tuy nhiên không đủ mạnh để được 67 phiếu Thượng viện. Cộng Hòa phát động Luận tội Clinton để trả thù cho TT Nixon bị Dân Chủ Luận tội trong vụ Watergate năm 1974.
Như đã nói trên vụ Watergate xảy ra khi Quốc hội nằm trong tray Dân chủ suốt thời kỳ Chiến Tranh VN từ đầu thập niên 60 (Kennedy) cho tới giữa thập niên 1975. Họ lại được Truyền thông báo chí cũng như Phản chiến ủng hộ mạnh khiến phong trào chống Nixon mạnh như vũ bão, ông biết chắc sẽ bị truất phế đành phải từ chức cho đỡ nhục.
Sau đó ít năm khi mà ảnh hưởng của Dân chủ đã nhạt dần, người dân suy xét lại thấy công lao của Nixon đối với nước Mỹ quá lớn: ông đem quân về nước, thực hiện Hòa bình trong danh dự ít ra Đông Dương không sụp đổ khi rút lui, trái với Dân chủ muốn vứt bỏ để chạy mặc cho giải đất này sụp đổ. Ngoài ra ông đã thực hiện được nền hòa bình lâu dài cho Hoa Kỳ, tháng 2-1972 ông hòa được với Trung Cộng, tháng 5-1972 ông hòa được với Nga giúp cho cả Mỹ và thế giới sống trong một nền hòa bình lâu dài. Ngay cả những kẻ đã xỉ vả, phỉ báng Nixon, lật đổ ông vẫn được hưởng nền hòa bình do chính ông mang lại.
Người ta thấy đây chỉ là một cuộc trả thù hèn hạ, mang tính phá hoại hơn là xây dựng. Tội nghe lén chẳng có gì phải lên án, chính TT Lyndon Johnson đã cho các cơ quan tình báo nghe lén Nixon tháng 10 và tháng 11-1968, sử sách còn ghi rõ ràng. Ngay trên Wikipedia cũng ghi đầy đủ, nay ai cũng đều biết cả, nhưng không thấy ai lên án Johnson. Ông này sa lầy trong cuộc chiến, chẳng có tí uy tín nào, có xỉ vả, truất phế ông cũng bằng thừa.
Sau thập niên 70 khi mà cuộc chiến Đông Dương đã lùi vào quá khứ, Lập Pháp Dân Chủ cũng theo đó lùi vào dĩ vãng, Cộng Hòa lại nắm Quốc hội dưới thời các TT Clinton, Bush con, Obama... và người ta càng thấy rõ hơn cuộc Luận tôi, truất phế (Impeach) TT Nixon năm 1974 là một sự sai lầm lớn, chỉ là cuộc trả thù Đảng phái, ngoài ra không có gì khác, kể từ đây nước Mỹ sẽ không bao giờ có Luận tội, người dân không muốn như vậy.
Trước đây trong thời Chiến tranh VN người ta ủng hộ phản chiến, nay bọn này lại bị khinh thị thậm chí còn bị coi là phản quốc như Jane Fonda phải cúi đầu tạ tội, trốn chui chốn lủi. Cựu Ngoại trưởng John Kerry ứng cử Tổng thống ngày 2 tháng 11-2004 với ông Bush con đã thua cuộc, cử tri hỏi Kerry : Ông đã chống chiến tranh, nay ông có đủ tư cách làm Tổng Tư lệnh quân đội không? Bọn phản chiến hiện bị đánh giá thấp. Truyền thông báo chí nay cũng hết thời.
TT Clinton không phải được tha vì tội nhẹ, ông cũng đã làm ô uế Tòa Bạch ốc, mất thể diện Quốc gia, cũng nói dối, bội thệ, cản trở công lý, cũng không phải Cộng Hòa không vận động được Quần chúng, Truyền thông ... mà vì người dân quá chán cái trò Luận tội, truất phế như đã diễn ra năm 1974 nó chỉ là trò Đảng phái trả thù đánh phá nhau một cách tồi tàn, hèn hạ.
Trường hợp thứ tư
Tổng thống Donald Trump
Ông là Tổng thống Hoa kỳ thứ 45, vào Tòa Bạch Ốc từ tháng Giêng năm 2017, ông hiện đang bị Công tố viên chính phủ Mueller Điều tra Luận tội thông đồng với Nga trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016.
Cuộc điều tra này chắc quí vị độc giả đều biết cả, theo tin Reuters Bộ trưởng Tư Pháp William Barr hạ tuần tháng 4-2019 báo cáo ông Mueller đã kéo dài gần hai năm với hàng nghìn trát đòi hầu tòa, hàng trăm lệnh khám xét, thẩm vấn... Công tố viên xác nhận Nga đã tài trợ các nỗ lực can thiệp vào cuộc bầu cừ Tổng thống Mỹ năm 2016 để giúp cho Donald Trump thắng bà Clinton, tuy nhiên cuộc điều tra cũng kết luận không có sự thông đồng từ Ban vận động của ông Trump hay bất cứ người Mỹ nào.
Nay nội bộ Dân chủ đang có hai khuynh hướng chia đôi, một bên muốn Luận tội, đưa ra Hạ viện truất phế TT Trump, và một phía không chủ trương như vậy vì sợ phản ứng ngược của người Mỹ.
Chúng ta hãy so sánh cuộc Điều tra của công tố Viên năm 2017 và các cuộc Điều tra, Luận tội kề trên
Trường hợp thứ nhất TT Andrew Johnson bị Quốc hội Luận tội, Đàn hặc cuối tháng 2-1868 vì vi phạm Luật Giới hạn quyền Tổng thống. Sự vi phạm rõ ràng có chứng cớ, không phải điều tra mất nhiều thời gian, ông thoát nhờ may mắn
Trường thợp thứ hai TT Nixon bị điều tra vì nguyên do rõ ràng, năm người nhân viên của Tòa Bạch Ốc đã bị an ninh bắt vì nghe lén đảng đối lập. Cuộc điều tra điều của Luật sư có phần nguy hại, Nixon cách chức ông này, cản trở công lý rõ rệt.. trước khi từ chức (9-8-74) mấy tháng, vào tháng 5-74 ông thừa nhận đã nói dối người dân.
Cuộc điều tra Nixon có bằng chứng rõ ràng, ông nói dối và cản trở công lý.
Cuộc điều tra luận tội TT Bill Clinton cũng vậy, có bằng chứng rõ ràng nhưng không tiện nhắc lại vì nó quá tục tĩu, dơ bẩn. Bill Clinton đã thừa nhận nói dối, bội thệ trước tòa và xin lỗi người dân
Nhưng cuộc điều tra của Công tố viên Mueller năm 2017 thì khác hẳn, kéo dài quá khiến người ta ngao ngán không biết bao giờ mới dứt. Bắt giam nhiều người, truy tố hết người này sang người khác với hàng nghìn trát đòi hầu tòa, hàng trăm lệnh khám xét thẩm vấn.....
Các cuộc điều tra Luận tội Tổng thống từ thời TT Andrew Johnson năm 1868, TT Nixon năm 1974, TT Bill Clinton năm 1998 kể trên người ta không làm những trò này. Các cuộc điều tra ấy căn cứ vào những chuyện có thật, người thật việc thật và các vị ấy đều đã nhận trách nhiệm.
Trong khi các cuộc điều tra trước rõ ràng minh bạch, căn cứ vào những tin tức có thật thì cuộc điều tra của Mueller căn cứ vào những chuyện rất mơ hồ: Nga can thiệp vào cuộc bầu cử khiến bà Clinton thua và nhờ đó mà ông Trump thắng, Ban vận động tranh cử của Donald Trump có thông đồng với Nga trong vụ này!!
Nay Bộ trưởng Tư Pháp William Barr cho biết Mueller sau gần hai năm điều tra không thấy tăm hơi gì mà vẫn tiếp tục điếu tra như thế có mục đích gì? và Bộ Tư Pháp sẽ cho điều tra chính bản thân Mueller cũng như cuộc điều tra mờ ám của chính ông.
Cuộc điều tra Mueller dựa vào những tin tức mơ hồ, vô căn cứ:
Sở dĩ bà Clinton và Dân chủ năm 2016 không thắng cử được vì nhiều lý do rất rõ rệt:
- Đảng Dân chủ đã làm 2 nhiệm kỳ từ 2008-2016, không thể làm thêm một nhiệm kỳ nữa. 63 năm từ thời TT Eisenhower tới nay chỉ có một trưởng hợp đặc biệt duy nhất một đảng làm 3 nhiệm kỳ dưới thời TT Reagan (Cộng hòa) từ 1981-1989, vì uy tín của ông quá lớn nên phó TT Bush cha nhờ đó kéo thêm một nhiệm kỳ từ 1989-1993.
- Người dân Mỹ không muốn cho gia đình Clinton trở lại tòa Bạch Ốc, họ cũng không muốn gia đình nhiều tai tiếng này làm ô uế dinh cơ một lần nữa. Họ đã hai lần từ chối gia đình Clinton từ năm 2008 và nay 2016
- Bà Clinton không có chính sách ra hồn, chỉ trần sì có chính sách Nữ Tổng thống đầu tiên. Năm 2008 bà bị Obama hạ vì chủ trương “Change? Yes we can” và nay 2016 vì chủ trương đem Job về của Donald Trump.
Nay nội bộ Dân chủ chia rẽ, những người quá khích vẫn đòi phải Luận tội ông Trump, nhóm kia không muốn thế vì sợ phản ứng ngược của người dân. Từ sau khi giành được đa số Hạ Viện, Dân chủ đánh phá Cộng hòa dữ dội ra mặt để làm mất uy tín của đối phương khiến ngay nội bộ của họ còn phải than phiền. Đài MSNBC, một đài Dân chủ cách đây một tháng rưỡi đã nói nếu đảng ta (Dân chủ) không có chính sách xây dựng nước Mỹ mà chỉ đánh phá không những năm 2020 không lấy được Hành pháp mà ngay cả năm 2024 chưa chắc đã lấy lại được Tòa Bạch Ốc, đài CNN (Dân chủ) cũng nói vậy.
Nếu Dân chủ tấn công Cộng hòa bây giờ là điều thất sách, trên nguyên tắc khi yếu phải phòng thủ, khi mạnh mới tấn công, nay Dân chủ rất yếu.
Trong phần nói về bầu cử giữa nhiệm kỳ trên Wikipedia
(United States midterm election - Wikipedia) họ đưa ra một danh sách các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ từ 1910 cho tới năm 2014 và kết luận trong những cuộc bầu cử Midterm từ Thế chiến thứ Hai đến nay, đảng của ông Tổng Thống mất trung bình 30 ghế Hạ Viện và Thượng Viện chỉ có 5 trường hợp đảng của TT chiếm thêm ghế tại một viện và hai trường hợp chiếm cả hai viện
Như ta thấy trong cuộc bầu cử Giữa nhiệm kỳ 2018 vừa qua, Dân chủ chỉ thắng được vài chục ghế Hạ Viện, không lấy được một ghế Thượng viện nào, Cộng hòa lấy thêm ghế và giữ đa số Thượng viện. Trong khi đó năm 2010 trong cuộc bầu cử Midterm thời Obama, Cộng Hòa đã lấy được 66 ghế (sáu mươi sáu) Hạ viện và 6 ghế Thượng Viện, tổng cộng 69 ghế (sáu mươi chín)
Đã yếu thế lại hung hăng đánh phá sẽ không mang lại lợi ích gì hơn là làm mất lòng dân. Nay phía Cộng hòa ngày càng mạnh, họ không ngờ nay đã thực hiện nhiều tiến bộ lớn về kinh tế: Bản tin TV cho biết Tăng trưởng Growth lên rất cao trong quí một 3.2%, thêm được 260,000 việc làm, tỷ lệ thất nghiệp xuống 3.6, thấp nhất trong vòng 55 năm qua...người dân chỉ mong có thế, đối với họ chỉ có Jobs là quan trọng
Tôi nghĩ đài MSNBC nói đúng, Dân chủ nên ôn hòa hơn, nay chưa có lãnh tụ hợp thời, trước mắt phải tìm ra nhà lãnh đạo, có đường lối xây dựng sao có thể dành được cảm tình của cử tri hơn là lang thang trên con đường vô định.
Trọng Đạt
(1) Trang VOX- Impeachment of the president, explained, (and it’s quite difficult to impeach, convict, and remove a president from office)
(2) Thought Co - List of Presidents Who Were Impeached
(3) Xin coi Chương Một của cuốn Khi Đồng Minh Tháo Chạy, Nguyễn Tiến Hưng và Việt Nam Cộng Hòa 10 Ngày Cuối Cùng (trang 41 tới 69) của Trần Đông Phong.Trên Wikipedia tiếng Anh cũng nói rõ như vậy.
