Lê Thanh Phong
NQL: Trong chúng ta có cả Lê Thanh Phong và Nguyễn Quang Lập. Trí thức Việt Nam nói chung, giới cầm bút nói riêng, cái gì cũng có, chỉ thiếu đúng một chữ Dũng. Vì thiếu chữ Dũng mà chúng ta bé nhỏ thấp hèn đi rất nhiều, Đất nước vì thế mỗi ngày một lụn bại, để cho bọn lú lấp quân mất dạy lũ trộm cướp hoành hành... thật khốn lắm thay!
Xuân nào cũng dạo một vòng các phố bán tranh thư pháp. Ở thời này, ngắm một bức thư pháp cũng như một sự lắng đọng, một điểm dừng của tâm tưởng, của tâm tư.
Người xưa viết thư pháp chữ Hán, nay các ông đồ thời hiện đại viết thư pháp chữ Việt, ngạc nhiên hơn là thư pháp chữ Tây. Không biết nên khen hay chê, nhưng thực sự khó có cảm xúc với tranh thư pháp ký tự Latinh.
Thôi không bàn đến chữ mà xin bàn về nghĩa của chữ. Hình như thói quen, nên ai cũng thích mua tranh chữ "Đức", để gia đình tích lũy nhân đức. Chữ "Phúc" cũng quá nhiều, vẽ bao nhiêu bức cũng bán được, không sợ ế - một ông đồ trẻ nói như vậy. Còn chữ "Lộc" thì ôi thôi rồi, ai mà chẳng thích lộc vào nhà, vì vậy mà vẽ xấu cũng bán chạy.
Chữ "An" nhiều người chuộng. "An" trong đạo học ít ai hiểu, mà chỉ thích an theo nghĩa an thân. Ai làm gì mặc, miễn sao thân mình yên là ấm. Chữ "An" thời nay có lẽ vì thế mà đắt khách. Nói ai cho xa, mình cũng là kẻ hèn, né tránh nhiều việc để tìm cái an.
Nhưng nhiều nhất là chữ "Nhẫn". Ai cũng tìm chữ này bởi vì nghĩ rằng mình đạt đạo, là minh triết. Nhưng ẩn giấu bên trong e cũng là chữ hèn. Nhẫn của bậc đắc đạo khác với nhẫn của kẻ sợ hãi. Với kẻ sĩ "Phú quý bất năng dâm, bần tiện bất năng di, uy vũ bất năng khuất" (không thấy giàu sang mà tham, không thấy nghèo mà xa lánh, không thấy quyền lực mà sợ hãi) thì cần chi phải nhẫn.
Có một chữ cả nước này, mọi công dân đang cần nhất chính là chữ "Dũng".
Một dịp Tết cách đây chừng 5 năm, người viết bài này đã đi tìm chữ "Dũng" ở Văn Miếu. Tuy rất ít, nhưng dù sao cũng lác đác đôi bức và có người hỏi mua. Viết về chữ "Dũng" lúc ấy tuy đau lòng nhưng còn hy vọng.