Cali Today News – Vào ngày 12 tháng Tư 2014 giá dầu bắt đầu lao dốc chỉ còn $66.81. Sự hạ giá từ đó đến nay đã gây choáng váng cho khu vực sản xuất dầu lửa khổng lồ thế giới Trung Đông, Siberia, Nam Mỹ và cả Hoa Kỳ. Con bài dầu của chính phủ Mỹ phải chăng bắt đầu lật hay ‘tố’?
Từ cao điểm 3 con số tức có lúc lên đến trên 140 đô la/ 1thùng ($147.27/barrel vào ngày 11 tháng Bảy năm 2008) là thời gian khối OPEC hốt bạc. Bao nhiêu chi tiêu các nước Trung Đông đều lệ thuộc vào dầu. Chuyện giàu sang của khối dầu Trung Đông bao lâu nay là chuyện ai cũng biết. “Cú gây sốc” này là những gì khối dầu Bắc Mỹ hay “chú Sam” đã tính từ trước song song trong sự vận hành của hệ Petrodollar. Càng bán dầu càng xài đô la và Bắc Mỹ vừa cất dầu vừa “in đô la” cho những ông chủ dầu Trung Đông “cất” cho sự giàu sang của họ.
Các cụm bơm dầu trên đất liền của Mỹ
Người ta tính rằng nếu dầu hạ xuống 80 đô la một thùng thôi thì Trung Đông đã thiết hại hàng tỷ đô la mỗi ngày. Giờ dầu đang dưới 40 đô la cái hậu quả là OPEC lại càng gia tăng sản lượng dầu để giữ mức thu nhập và cung tăng thì cầu giảm đó là lẽ thuờng, sẽ đẩy giá dầu tuột dốc.
Chúng ta lại bàn qua Putin ra sao?
Qua nhiều năm có nguồn ngoại tệ lớn nhờ giá dầu và khí đốt và từ đó sự ‘láu cá ma mảnh’ của Putin càng ngày càng cao và cho đến giờ này, gần 3 năm ‘cháy túi’ do số lợi tức từ ‘vàng đen’ bị mất hơn một nửa? Putin đã và đang đánh canh bạc dầu và khí đốt đối với Mỹ và Tây Phương. Tưởng tượng mùa đông rét mướt không có khí đốt của Nga thì Đông và Tây Âu chắc chết? Nhưng chính Nga mới là kẻ ‘ngắc ngư’ trước. Chính vấn đề này càng làm cho Putin trở nên ‘cay cú’ và ‘thọc’ vào Ukraine để ‘rửa hận’.
Giấc mông Liên Bang Nga của Putin đang bị khựng lại vì cái nạn “dầu rớt giá”. Phải chăng đây là ‘đòn độc’ của Washington? Hiện nay 68% lợi tức của hàng hoá xuất cảng của Putin nhờ vào dầu và khí. Khi cái giá dầu từ hơn 100 đô la/thùng trước 2014 cho tới năm 2016 chỉ còn dưới 40 đô la thùng, thử hỏi Putin chịu đựng bao lâu? Cái phép giải nào cho Putin giữ cái ghế độc tài lâu dài khi đời sống dân Nga và kinh tế của nước Nga càng ngày càng ‘thắt lưng buộc bụng’ hơn do giá dầu?
Putin khoan vội hung hăng
Chúng ta cũng biết công nghiệp khai thác dầu khí của Mỹ cũng bị ‘vạ lây’ nhưng sức mạnh kinh tế của Mỹ đa dạng hơn nước Nga rất nhiều. Nước Mỹ không sống nhờ vào xuất cảng dầu và khí như các nước OPEC và Non OPEC hay nước Nga và thậm chí không giống Venezuela.
Mỹ đã dùng dầu Trung Đông phát triển kỹ nghệ song hành trong chiến lược “dầu +đô la” hay “Petro Dollar”. chủ trương hay PETRO-DOLLAR. Cho đến hôm nay kinh tế Mỹ bắt đầu xử dụng khối dầu dự trữ của Bắc Mỹ và khí đốt để trở thành cường quốc số 1 trong vấn đề sản xuất “dầu + khí”cùng tương đương. Vào năm 2020 Hoa Kỳ sẽ là nước đứng đầu thế giới về sản xuất dầu khí qua mặt Arab Saudi một chuyện khó tin nhưng sẽ là sự thật. Theo Bloomberg kể từ năm 2014 Hoa kỳ vượt qua Arab Saudi, trở thành nước sản xuất dầu vói năng xuất 11 triệu thùng/1 ngày trong quý đầu. Mỹ đã sản xuất khí đốt đứng đầu thế giới kẻ từ năm 2010.
Theo Cơ Quan Năng Lượng Quốc Tế, IEA, thì Mỹ đứng đầu thế giới về lượng dầu và khí thiên nhiên hóa lỏng. Vào năm 2019, Mỹ sẽ sản xuất lên con số 13.1 triệu thùng 1 ngày. Kỹ nghệ khổng lồ khí đốt và khí hoá lỏng sẽ thế Nga cung cấp cho EU ào ạt trong vài năm tới.
Giá dầu và khí là tình hình kinh tế chung, chưa hẳn là ‘đòn’ của ai, lý do cung cầu và thị trường điều khiển nó. Mỹ chỉ gián tiếp ‘nhúng tay’ phần nào khi chiến lược khai thác dầu khí nội địa đã đến lúc khởi động hàng loạt và nó có phần ảnh hưởng đến thị trường cung ứng thế giới.
Giấc mơ của Putin đánh “sụm’ Hoa Kỳ bằng dầu và khí đốt chắc còn lâu, hoạ chăng khi Mỹ cạn sạch ‘dầu và khí” mà thôi.
Đinh Hoa Lư
