Ông bà ta có câu “Nuôi ong tay áo" để chỉ những kẻ phản phúc đã không trả ơn người giúp đỡ mình khi hoạn nạn, lại còn tìm cách ám hại ân nhân. Đó là hành động “Lấy oán trả ơn" của những kẻ có tâm địa ác độc như con rắn trong truyện cổ của tây phương, đã không biết ơn người cứu cho nó khỏi bị chết cóng ngoài tuyết lại còn tấn công người đã cứu nó. Mời quý vị đọc bài thơ ngụ ngôn của La Fontaine, “Người và Rắn" đã được Bùi Phạm Thành chuyển ngữ qua thể thơ lục
| Le Villageois et le Serpent Ésope conte qu’un manant, Charitable autant que peu sage, Un jour d’hiver se promenant À l’entour de son héritage, Aperçut un Serpent sur la neige étendu, Transi, gelé, perclus, immobile rendu, N’ayant pas à vivre un quart d’heure. Le Villageois le prend, l’emporte en sa demeure, Et, sans considérer quel sera le loyer D’une action de ce mérite, Il l’étend le long du foyer, Le réchauffe, le ressuscite. L’animal engourdi sent à peine le chaud, Que l’âme lui revient avecque la colère. Il lève un peu la tête, et puis siffle aussitôt ; Puis fait un long repli, puis tâche à faire un saut Contre son bienfaiteur, son sauveur et son père. « Ingrat, dit le Manant, voilà donc mon salaire ? Tu mourras. » À ces mots, plein d’un juste courroux, Il vous prend sa cognée, il vous tranche la bête ; Il fait trois serpents de deux coups, Un tronçon, la queue, et la tête. L’insecte, sautillant, cherche à se réunir ; Mais il ne put y parvenir. Il est bon d’être charitable : Mais envers qui ? c’est là le point. Quant aux ingrats, il n’en est point Qui ne meure enfin misérable. Jean de La Fontaine | Người và Rắn Ngày xưa có chuyện kể rằng Một người tốt bụng, kém phần khôn ngoan. Mùa đông vui bước lang thang Trong khu đất rộng thênh thang quanh nhà. Chợt trong tuyết trắng nhận ra Một con rắn lớn chắc là lạnh co. Chắc không sống nổi nửa giờ, Động lòng thương xót nên đưa về nhà. Là người có lòng vị tha, Thấy vật hoạn nạn thế là cứu ngay. Đặt rắn bên lò sưởi này, Nhờ được hơi ấm rắn này hồi sinh. Là loài độc ác, gian manh, Con rắn vươn cổ phóng mình thật nhanh. Tấn công người vừa cứu mình, Quả là “Lấy oán đáp tình, trả ơn". Còn gì có thể xấu hơn, Khiến người nổi giận chẳng còn thứ tha. Lấy rìu chặt rắn kia ra Đầu, mình, đuôi đứt thành ba đoạn rời. Mới hay sống ở trên đời Có lòng từ thiện là người đáng khen. Nhưng có một điểm đừng quên Giúp kẻ đáng giúp, chẳng nên giúp càn Giúp cho những kẻ vô ơn Có khi mang họa, ngậm hờn, khổ thân. Bùi Phạm Thành |
