Mùa hè năm 1954, Hoàng Đế Bảo Đại lúc đó là Quốc Trưởng, mời cụ Ngô Đình Diệm đảm nhiệm chức vụ Thủ Tướng. Nghe nói mời cụ tới ba lần cụ Diệm mới nhận. Ngày 7/7/1954, cụ Ngô Đình Diệm về nước chấp chính. Chưa đầy hai tuần sau, ngày 20/7/1954, Hiệp Định Jenève được ký kết phân chia nước Việt Nam thành hai miền. Từ vĩ tuyến 17 trở ra thuộc miền Bắc dưới quyền quản trị của chính quyền Cộng Sản do ông Hồ Chí Minh lãnh đạo hay nói cho đúng hơn là do đảng Lao Động Việt Nam tức đảng Cộng Sản Việt Nam đổi tên, lãnh đạo. Từ vĩ tuyến 17 trở vào thuộc miền Nam dưới quyền quản trị của chính quyền Quốc Gia do cụ Ngô Đình Diệm với chức vụ Thủ Tướng lãnh đạo.
Về nước đúng lúc đất nước bị chia đôi, miền Nam lại chia năm xẻ bẩy: nào Bình Xuyên, Cao Đài, Hòa Hảo, nào phe thân Pháp, phe thân Cộng. Quốc gia thì chậm tiến, xã hội thì đảo điên, dân trí thì thấp kém. Các đảng phái quốc gia, các chính trị gia thì thiếu kiến thức chính trị cũng như thiếu hiểu biết về hoàn cảnh thực tại chính trị. Cụ Ngô Đình Diệm lại phải lo cho cả triệu người Bắc di cư vào Nam để tránh nạn Cộng Sản. Vậy mà cụ Ngô Đình Diệm cũng đã ổn định được miền Nam và lập lên nền Đệ Nhất Cộng Hòa Việt Nam với một thể chế dân chủ tuy không được hoàn hảo như các nước tân tiến tây phương nhưng cũng đủ để đen lại cho người dân một cuộc sống tự do dân chủ và an tòan.
Có thể nói suốt thời gian từ 1954, lúc cụ Diệm về nước cho tới 1963 là lúc cụ Diệm và bào đệ của cụ là ông Ngô Đình Nhu bị thảm sát bởi một số tướng lãnh vô ý thức, những bậc cha anh của chúng ta đã được sống một cuộc sống thanh bình và no ấm. Còn những người cở tuổi chúng ta, nghĩa là sinh vào khỏang giữa thập niên 1930 và 1940 đã được hưởng một nền giáo dục tốt đẹp, đầy tính cách nhân bản và khai phóng. Nhờ đó mà chúng ta đã có đủ khả năng và kiến thức để phục vụ trong nền Đệ Nhị Cộng Hòa Việt Nam. Đừng nói là nhờ có Mỹ viện trợ. Thế miền Bắc có được Nga Tầu viện trợ không ? Miền Bắc lại không bị chia năm xẻ bẩy như miền Nam lúc đó; vậy mà có ai được sống một cuộc sống no ấm như mọi người dân ở miền Nam và có ai được hưởng một nền giáo dục tốt đẹp, đầy tính cách nhân bản và khai phóng như những người dân miền ở Nam không ?
Dĩ nhiên một quốc gia lạc hậu, chậm tiến và bị đô hộ vừa mới thu hồi được độc lập với mọi hạ tầng cơ sở như cầu cống, đường sá bị tàn phá, thành một chế độ Tự Do và Dân Chủ thì không thể nào được toàn hảo. Hơn nữa cũng không thể nào toàn hảo được khi mà trình độ dân trí vẫn còn quá thấp, khi mà ông Hồ Chí Minh ngay ngày 22/7/1954, tức sau ngày hiệp định Jenève được ký kết 2 ngày, đã vội vã kêu gọi đồng bào cả nước: “Đấu tranh để củng cố hoà bình, thực hiện thống nhất…”, và khẳng định: “Trung, Nam, Bắc đều là bờ cõi của nước ta, nước ta nhất định thống nhất, đồng bào cả nước nhất định được giải phóng”.
Vậy mà một số trí thức miền Nam cũng như một số đảng phái quốc gia vì bất mãn cá nhân, vì quyên lợi riêng của đảng, đã lợi dụng quyền tự do báo chí và ngôn luận, chỉ trích và chống đối chính quyền của nền Đệ Nhất Cộng Hòa Việt Nam nói chung và chính quyền Ngô Đình Diệm nói riêng, khiến không những một số người lầm tưởng chế độ Ngô Đình Diệm là một chế độ độc tài, tham nhũng và thối nát mà ngay cả người Mỹ cũng nghĩ như vậy.
Thử hỏi trong 9 năm của nền Đệ Nhất Cộng Hòa Việt Nam, xã hội miền Bắc thế nào? xã hội miền Nam thế nào? Đã có nước nào trong vùng Đông Nam Á tốt đẹp hơn miền Nam Việt Nam không ? Vậy mà không hiểu tại sao tới tận bây giờ vẫn còn có những kẻ vô ý thức viết ra những lời chửi rủa chế độ Ngô Đình Diệm là độc tài, là tàn ác. Thử hỏi trong thời gian 9 năm của nền Đệ Nhất Cộng Hòa Việt Nam do Tổng Thống Ngô Đình Diệm lãnh đạo có giết một điền chủ nào trong chương trình cải cách điền địa không ? Không những thế, chính phủ còn bồi thường đầy dủ cho họ. Với quyết tâm “tránh dùng biện pháp đấu tố, tra tấn dã man và chém giết địa chủ để cướp đất của họ” như phong trào Cải cách ruộng đất của Cộng sản ở miền Bắc, Tổng thống Ngô Đình Diệm chỉ thị cho các quan chức địa phương trả tiền mua số đất vượt quá giới hạn một cách thỏa đáng, chứ không tịch thu. Sau đó chính phủ chia nhỏ số đất vượt giới hạn này để bán lại cho các nông dân chưa có ruộng, nếu không có tiền, họ được vay một khoản tiền không phải trả lãi trong kỳ hạn sáu năm để mua (1). Trái lại, miền Bắc do ông Hồ Chi Minh và đảng Cộng Sản Việt Nam lãnh đạo đã dùng chính sách đấu tố để tịch thu ruộng đất của người dân và đã giết chết cả trăm ngàn người dân vô tội trong phong trào Cải Cách Ruộng Đất.
Trong thập niên 1960, Nam Hàn đã có gì hơn Việt Nam? Vậy mà bây giờ Nam Hàn đã làm được cả máy bay chiến đấu và chiến hạm. Xe hơi và đồ điện tử thì Nam Hàn xuất cảng khắp thế giới. Đừng nói là tại chiến tranh. Đất nước đã hòa bình gần 40 năm, Việt Cộng đã làm được gì cho đất nước ngọai trừ những cao ốc nhiều tầng do ngọai quốc bỏ tiền đầu tư và một vài cây cầu, vài đọan xa lộ do ngọai quốc viện trợ ?
Đừng đổ lỗi cho người Mỹ đã bỏ Việt Nam mà phải hỏi tại sao người Mỹ bỏ Việt Nam ? Chính những chính trị gia họat đầu, chính bọn trí thức miền Nam thân Cộng, chính bọn thân Cộng đội lốt tôn giáo đã làm cho người Mỹ lầm tưởng rằng chế độ Ngô Đình Diệm là một chế độ độc tài, tàn ác và tham nhũng nên đã tìm cách lật đổ và đưa tới sự xụp đổ của miền Nam. Thử hỏi, sau khi nền đệ I Cộng Hòa Việt Nam xụp đổ, những chính trị gia miền Nam, những trí thức miền Nam thân Cộng cũng như bọn thân Cộng đội lốt tôn giáo đã làm được gì cho nhân dân miền Nam hay đã đưa miền Nam sớm lọt vào tay Cộng Sản ?
Có người cho rằng cụ Diệm là bầy tôi bất trung, được Hòang Đế Bảo Đại tín nhiệm mời làm Thủ Tướng sau lại phản lại ngài và tìm cách lật đổ ngài bằng cách tổ chức trưng cầu dân y để truất phế ngài. Đây là một sự lầm lẫn. Luật Sư Lâm Lễ Trinh (2) cho biết:
“Hiệp ước dình chiến Genève ký kết ngày 21/7/1954 chia đôi VN nơi vĩ tuyến 17. Bảo Đại gây khó khăn cho ông Diệm bằng cách từ Cannes gửi ngày 28/4/55 và 30/4/55 hai công điện lien tiếp triệu hồi TT Diệm qua Pháp để “tham khảo ý kiến” vì ông Diệm khai trừ tướng Nguyễn Văn Hinh…Ý đồ của Bảo Đại là thay thế Thủ Tướng Diệm…
Bị lấn vào chân tường, TT Diệm phúc đáp: “Hội đồng Nội Các không đồng ý để ông xuất ngọai giữa tình thế rối ren của xứ sở và một Hội nghị các chánh đảng và nhân sĩ quốc gia sẽ được triệu tập ngày 29/4/55 tại dinh Độc Lập để cho biết ý kiến “Thủ Tướng có bổn phận thi hành lệnh triệu thỉnh của Quốc Trưởng hay không ?” Hội nghị này gồm có 18 chính đảng/ đòan thể và 29 nhân sĩ miền Nam…”
Nhị Lang, tác giả cuốn sách “Phong Trào kháng chiến Trịnh Minh Thế cho biết: Đúng 10 giờ sáng ngày 29/4/55 Hội nghị khai mạc, Thủ Tướng Diêm tiến vào phòng họp với vẻ mặt ưu tư, ông tuyên bố: “Để qúy ngài được tự do thảo luận” rồi ông kiếu từ đi ngay…
…
Lúc 5 giờ chiều, sau phiên họp kéo dài 7 tiếng, Chủ Tịch Nguyễn Bảo Tòan mời TT Diệm xuống phòng họp nghe kết qủa (3). Nhị Lang viết: “Khi Thủ tướng nghe xong, tôi thấy mặt ông tái hẳn đi. Tôi chắc ông không ngờ Hội nghị này lại quay sang một chiều hướng khác và lôi kéo ông đi một bước quá xa như vậy. Thủ Tướng Diệm lộ vẻ đăm chiêu và nói bằng một giọng trầm mặc: “Xin qúy ngài cho tôi được có thì giờ suy nghĩ kỹ về vấn đề quan trọng này.”
Như vậy, việc truất phế Hòang Đế Bảo Đại đâu có phải do Thủ Tướng Ngô Đình Diệm quyết định mà là do cả một Hội nghị gồm có 18 chính đảng/ đòan thể và 29 nhân sĩ miền Nam.
Tóm lại, kể từ khi Nhật đầu hàng và trao trả độc lập cho Việt Nam cho tới bây giờ, đã có một vị Tổng Thống, Quốc Trưởng hay Chủ Tịch nước nào đạo đức và liêm khiết bằng Tổng Thống Ngô Đình Diệm ? Và cũng kể từ khi Việt Nam được độc lập, đã có chính phủ nào thực hiện được những thành quả tốt đẹp như chính phủ Ngô Đình Diệm ?
Giáo Sư Sử Gia Edward Miller viết: “Ngô Đình Diệm là một người có hoài bão. Với tư cách là người lãnh đạo Miền Nam từ 1954 đến 1963, Diệm mong muốn trở thành nhà lãnh đạo hàng đầu trong việc xây dựng chính quyền quốc gia, Ông cương quyết tìm ra một đường lối khác biệt với con đường mà Hồ Chí Minh và đảng Cộng Sản Việt Nam đang theo đuổi” (2003).
Và Sử Gia Henry Fairbanks đã tóm tắt sự thật lịch sử nầy bằng lời lẽ khách quan, trong một bài báo tựa đề “The Enigma of Ngô Đình Diệm”, được đăng trong tờ Commonweal, như sau: “Ông Diệm tìm kiếm và khôi phục những giá trị cổ truyền làm nền tảng cho giải pháp canh tân xứ sở trong khi đó những người khác lại đi tìm những học thuyết ngoại lai … Dù sao đi nữa, Ông ta vẫn là một người có cái nhìn sâu sắc về tương lai. Cả thế giới nầy đều yêu mến các chiến sĩ dũng cảm và ai ai cũng phải nể trọng những kẻ đeo đuổi một lý tưởng cao cả nào đó. Ông Diệm ao ước thực hiện một nhà nước được xây dựng trên những giá trị cổ truyền tốt đẹp nhất của Á Châu và Tây Phương, những đặc điểm đúng đắn và khả thi nhất để phục vụ quyền lợi chung và tôn trọng nhân phẩm. Ông Diệm cho rằng Xã Hội Chủ Nghĩa và Tư Bản Chủ Nghĩa đều là những học thuyết cực đoan cần có một hình thức trung gian, một lực lượng đứng giữa, nhằm tổng hợp được những giá trị ưu tú nhất của cả hai để phục vụ cho lợi ích chung: công bằng với người nầy là tự do của kẻ khác, cũng như loại bỏ độc tài toàn chế và tinh thần vô trách nhiệm của Chủ Nghĩa Cá Nhân.”Hội đồng Nội các không đồng ý để ông xuất ngọai giữa tình thế rối ren của xứ sở và một Hội nghị và Nhân sĩ Quốc gia sẽ được triệu tập ngày 29.4.1955 tại Dinh như triệu thỉnh của Quốc trưởng ha
y
Chú thích
(1) Chương trình này bị gián đọan vì biến cố 1/11/1963.
(2) Lâm Lễ Trinh: Truất phế Bảo Đại và khai sinh Đệ I Cộng Hòa – Ký ức 50 năm sau.
(3) Kết qủa của Hội nghị này là Hội nghị đã đưa ra một quyết nghị gồm 3 điểm:
· Truất phế Bảo Đại.
· Giải tán chính phủ Diệm và ủy nhiệm chí sĩ Ngô Đình Diệm thành lập Chính nhủ Cách mạng Lâm thời.
· Tổ chức tổng tuyển cử, tiến tới chế độ cộng hòa.
