Bài viết của Vy-Hùng
Lúc đang theo học,bài vở
lý thuyết và thực hành của hôm nay, phải lập tức xem lại và ôn tập trước khi đi
ngủ,vì đợi đến hôm sau: Bạn đã mất hết 40% lòng nỗ lực ghi nhớ, đó là chưa kể bạn
không hề xem lại cho đến khi đi học những giờ kế tiếp . Đây là là sự khinh suất
thời gian ghi nhớ, đánh mất dần lòng hăng hái hiếu học.
Sự ghi chép lúc nghe giảng
và thực hành, phải tốc ký kỷ lược, vì một
trí nhớ đậm nhất không bằng một thứ mực nhạt nhất. Riêng phần thực hành, phải tập
dượt ngay lúc đó, để sớm tìm ra những sai lầm hay thiếu sót. Khi chưa hiểu rõ, hãy
đặt câu hỏi chính xác và thông minh – vì có những câu hỏi sẽ tố cáo chỉ số IQ
kém. Điểm quan yếu là sự thực hành , vì nó là câu trả lời rõ ràng nhất,là thước
đo khả năng chính xác. (xem tiếp phần 5 ‘’Học và
Hành phải đi đôi’’).
Sự tự học
giải trí, sự tự học hậu học đường (chơi hay thật), là then chốt thành công
sau này và thăng hoa tài năng vốn liếng đã thủ đắc được. Những sách vở bày bán ở
tiệm sách (hay internet) là những khu rừng phong phú cho kiến thức - bạn lựa chọn
những tác phẩm tác giả và nội dung hợp với
trình độ của mình. Lập chương trình quyết chí tự học tại nhà với giờ giấc
và ngày tháng nhất định, đừng tùy hứng lúc học lúc không, đó là phương pháp tiết
kiệm thời giờ và tiền bạc.
Muốn sự học có kết quả tốt (bất cứ học
ngành gì),cần hội đủ 3 yếu tố :
1/Phương pháp giảng dạy đúng đắn,cập nhật,áp dụng và thực hiện được
ngay.
2/Công cụ,dụng cụ, phải đúng của nó mà còn phải tốt (đừng mua thứ rẻ tiền).
3/Người theo học hay tự học thật sự yêu
thích,và có năng khiếu ngành học đó.
Phần 1: Nói
chuyện INTERNET
Xin mở một dấu ngoặc về sự
đọc và học trên internet: Đây là một kho chứa tài liệu phong phú THẬT CŨNG NHƯ GIẢ, bạn phải
có sự suy luận,phân tích riêng,vì Internet
là thiên đường của bình minh và bóng tối ! (trở nên thiên thần hay ác quỷ khi đưa tài liệu của mình phổ biến trên mạng)
– nếu chưa hiểu thấu, thì nên hỏi
một người đáng tin cậy, họ sẽ chỉ dẫn cách thức phán đoán tổng hợp phân tích đúng
cho bạn.
Trên internet, những địa chỉ, tư liệu, tài liệu hay dữ kiện phổ biến, đa
số nếu không tào lao thì là làm thương mại, mua bán đổi chác (vật dụng hay xác thịt), thậm chí có cả những thủ đoạn mưu mô, có kẻ thả virus để bán những
phương sách chống lại,@rao bán những “mua trâu vẽ bóng”, công bố tư liệu khiến
những đời sống riêng tư cá nhân trở nên những trò cười, trò đùa cho thiên hạ - mục
đích để bêu xấu,trả đũa, chọc ghẹo với ác ý, trả thù riêng...Ta thường gọi là thơ
rác hay xả rác bừa bãi.
Bên cạnh đó,vào các
mạng internet có nhiều lợi ích sâu xa cho người muốn biết như: Tìm trường học tốt
cho con cái. So sánh những kinh nghiệm hay kết quả của bên này bên nọ mà quyết định. Biết
chính xác giá cả và giá trị của một món đồ, một ý kiến… Chỉ vào những địa chỉ mà
bạn tin cậy để tìm học, sẽ tránh được tin tặc.
Tuy nhiên,vì internet có
quá nhiều nguồn cung cấp kiến thức và dữ liệu, nên người đọc đã không còn đủ kiên nhẫn để đọc lâu (không như thú đọc sách trước đây), không có đủ thời gian để phân phối thời giờ và lập
chương trình cái nào trước, cái nào sau – và vì nhiều quá nên phát hoảng lúc tìm
kiếm, không phân biệt được thật giả thực hư. Đó là chưa kể vì ỷ lại vào
internet, mà kiến thức chất chứa trong đầu (hay trong bụng) trở nên
ít ỏi nghèo nàn, dẫn chứng lâu lắc (truy
tìm trong hàng đống dữ liệu) - cái gì
cũng vào coi (có ngày liệt máy) rất thường thì bị trả nhiều tiền phụ phí.
Muốn sự học, hay tự học qua
internet, bạn phải lập chương trình (và
tôn trọng nó), bạn phải ghi ra tập vở
theo cách học cổ điển – có như thế mới nhớ những bài học – đó là chưa kể vào
internet, cơ hội bị virus tấn công máy của bạn rất cao, bị những thủ đoạn làm tiền
dụ dỗ áp đảo – đau khổ vẫn là những lúc cúp điện (black-out), máy trục trặc hay hư hẳn
nhưng bạn sẽ dành thời giờ bị rủi ro đó để đọc lại rất kỷ những ghi nhớ đã viết
trong tập vở lúc trước.
Có lẽ ngành âm nhạc trong
internet (học hay nghe) là một thế giới muôn màu muôn sắc vàng thau lẫn lộn, bởi
có những người chuyên nghiệp hướng dẫn đã đành, mà còn có nhiều kẻ háo danh ưa
cường điệu (nói xạo) và dạy liều.
Phần 2: Nói riêng về ngành âm nhạc
Học nhạc tốt hơn hết nên
theo một khóa học trực tiếp,bởi nhạc khí hay kỹ thuật ca hát,có rất nhiều điều
cần phải được trông thấy trước mắt mà thực hành theo,sao cho đúng cách. Ở
internet,mức độ chính xác rất thấp vì ta sẽ gặp những người “biết thì
không nói, mà nói thì không biết”
– đó là chưa kể gặp những kẻ làm nổi,làm liều,sính nói búa xua và hứa những điều
rất vô lý (chẳng hạn: Viết nhạc tức
sáng tác nhạc – không cần biết nhạc lý,không cần chơi đàn giỏi),họ dạy cách dùng máy móc computer để mà mắt bạn, gạt
gẫm thính quan,tự lừa gạt nhạc tài (vốn
chưa có đủ ở bạn).Hơn nữa bạn thực hành sai
sót,không làm sao biết lỗi đó - hồn nhiên tưởng đúng rồi tự thấy mình danh giá
hơn.
Kỹ thuật ca hát thì nhiêu
khê hơn – cần phải có một điều kiện tiên quyết – đó là chất giọng phải độc đáo,phải
truyền cảm được sự rung động(sở hữu làn
hơi thiên phú như Châu-Đình-An,Vũ-Khanh,
Ngọc-Hạ,Y-Phương …) – còn sau đó,những kỹ thuật khác hay nhạc lý nhịp
nhàng, sẽ được bổ sung sau qua năng luyện.Về nhạc khí,bạn phải học thử để tự
khám phá năng khiếu:Thích hợp về sử dụng nhạc khí dùng hơi,dùng dây,mõ trống
hay điện khí (ghi-ta thùng hay điện,piano,keyboard
điện tử,kèn,trống …).
Các loại nhạc khí hay sách
vở nên mua những thứ tốt từ trung bình trở lên,vì giá bán là chất lượng,là nội
dung hàm chứa.Những thứ hàng rẻ tiền,chắc chắn nghèo nàn về kỹ thuật và nội
dung,sẽ sớm tạo ra những bực dọc,thất vọng cho những người hiếu học trên đường
tự học (bất cứ ngành gì). Sự tồi tệ về chất lượng sẽ sớm đưa người học vào chán nản,bỏ cuộc – bởi
những chế tác (máy móc) hay trước tác (sách vở) công phu,săn sóc (giá sẽ đắt) sẽ gia tăng sự hiếu học,gia tăng sự hào hứng khi tập dượt (đàn keyboard điện tử giá từ $1500 trở lên chẳng hạn), chất lượng những microphones tốt cũng làm người tập
hát thấy hăng hái và tự tin hơn,khi nghe giọng mình trở nên hay ho líu lo như tiếng
oanh ca.
Phần 3: Phương
pháp học đàn và học hát
Khi Đàn : Năng tập
đều đặn và chăm chỉ từng bài một,xác định những lúc ôn tập này là tạo vốn liếng
hành trang trên đường lập danh hay giải trí lợi ích thanh nhã.Dù đàn hay
hát,cũng phải nỗ lực chuyên cần ôn tập thường xuyên.
Một bài đàn hay một bài hát
đang tập dượt đều tạo ra sự yêu thích và thư giãn.
Phần đệm đàn phải được thử
nghiệm với tất cả những gì đã học qua.Tiến bộ hơn là tìm ra những thủ thuật mới,phong
cách trình diễn tránh bắt chước rập khuôn. Điều nghiên sáng tạo cách bỏ ngón
đàn ngón bấm sao cho đẹp và gọn gàng.
Khi Hát : Phải xác
định đúng cao độ người hát,tập đúng Tông hát và tập dượt với tông đó.Phải biết
nạp hơi và sử dụng hơi vào năng luyện nhuần nhuyễn mới thôi.
Một ca khúc phải được tập
dượt với tông chính xác.Tông của nguyên tác và tông đã xuống hay lên phải đúng
giọng khả thi của người hát.Cố hát sẽ thất bại.
Dặn dò trước: Phần việc
của người đệm đàn phải tập kỹ lưỡng và chính xác với người hát. Các hợp âm đệm
đàn ngoài sự đúng đắn ra còn phải thật thích hợp với nội dung lời ca. Nỗ lực tập
luyện vì đường có đi mới tới, việc có làm mới nên,vạn sự khởi đầu nan của người
đàn lẫn người hát !
Tâm niệm:”Hãy luôn hát đúng,hay hát và khi hát phải hát
hết mình”.
Từ một dòng nhạc có cao độ
trung bình,bạn gặp phải một tràng nốt cao hơn – bạn vội vã hát lòn xuống thấp một
bát độ tràng nốt đó – thứ nhất,dòng nhạc đang hát trở nên dở hẳn ra,thứ hai hát
lòn như vậy là đánh mất nét độc đáo của ca khúc đó.Hãy cố gắng
tập dượt sự chuyển hơi cho thuần thục, thứ đến phải tôn trọng cao độ đó,và hát
cho đúng
cho rõ lời (tròn tiếng) những nốt thấp,nốt vừa,nốt cao.Tuy vậy vẫn có những bạn gặp
phải tràng nốt thấp lại tự động hát cao hơn 1 bát độ (trừ trường hợp hát lên cao 1 bát độ để chấm dứt). Còn nếu không hát được những
nốt đó,phải lập tức đổi tông thấp hơn hay cao hơn ngay từ đầu.
Hay hát nghĩa là hát hoài
hát mãi – nhưng phải hát đúng ngay từ đầu – vì có những sai lầm luôn lặp lại ở
những chỗ vấp đó.Nếu gặp phải những chỗ không đúng,không chắc chắn,lại càng phải
thao dượt kỷ lưỡng hơn nữa – có như thế,mới gia tăng lòng tự tin – mà lòng tự
tin rất cần ở mọi người khi muốn làm việc gì.
Phần 4: Học
nhạc tạo thư giãn cho mọi người
Đời sống càng lúc càng
khó khăn,công việc thúc bách tạo ra căng thẳng làm thương tổn tinh thần và thể
xác không trừ một ai. Có người biết phòng bị , nên tạm thoát,nhưng đa số cứ để mặc
cơn sân si tuôn tràn, vì không còn kềm giữ được lòng tự chủ nữa. Từ sự căng thẳng
tinh thần đã sản sinh ra không biết bao nhiêu là bệnh tật cho thể xác như ngẩn
ngơ,khật khùng,tai biến tim hay mạch máu não, phổ thông hơn cả là chứng ung thư
(mụt nhọt mọc ngầm) lan tràn.
Từ các em nhỏ 5,6 tuổi đến
những người lớn tuổi (gần đất
xa trời) – tất cả đều đã mang chứng
căng thẳng nặng nhẹ khác nhau : Với các em nhỏ là bài vở ngập mặt ở trường cho
đến những việc làm sinh kế thường nhật của người lớn hay già hơn, đã tạo ra
không biết bao nhiêu là áp lực, buồn bực,lo lắng,ưu sầu,thậm chí cả tủi nhục…
đó là chưa kể mặt tình cảm (tiếng
nói con tim) bị ruồng bỏ bởi thân nhân
hay người tình. Những kẻ chủ động tạo ra căng thẳng cho người khác,không bao
lâu,bị luật nhân quả ghé thăm (gieo
gì gặt đó),chúng lại thay vào vị
trí làm nạn nhân.
Các em nhỏ bị cha mẹ ép học
nhiều,học quá mức đang dần vướng bệnh căng thẳng,ngày nay trẻ em chơi games nhiều
quá sẽ sớm mắc bệnh stress.Có những cha mẹ ép con học những môn nó không kham nổi,không
có năng khiếu – hoặc giả trí óc của em nhỏ không sao hấp thụ được vì trí tuệ của
nó có giới hạn. Sẽ có một ngày chúng nó mặc kệ và buông bỏ mọi thứ - và ngày đó
không xa lắm !
Phương thuốc tự nhiên mà
thần diệu chữa lành tâm tư dao động cho các em nhỏ và người lớn bị căng thẳng,
là nên khuyên họ đi học nhạc để có một giải trí thanh nhã, tạo bình yên và thư
giãn cõi lòng (cũng là cõi tình) – hơn nữa đối với các em nhỏ,học nhạc giải trí
còn làm phát triển trí thông minh,trí phán đoán phân tích và tổng hợp...- Ít có
phụ huynh nhận chân ra điều này,nếu biết thì phải làm ngay!
Phần 5: Học
và Hành phải đi đôi
Bất cứ môn học nào,sự biết
và làm được phải gắn bó như hình với bóng.Lý thuyết cho bạn biết trước những
trình tự trước sau để dẫn đến kết quả như ý.Thực hành là thước đo, đi từ kinh
nghiệm đến thành công.Thực hành quá ít (còn gọi là thiếu kinh nghiệm hay không có kinh nghiệm) hoặc hiểu sai lạc lý thuyết, sẽ không thể nào
thành công được – vậy “Tri hành hợp nhất”(đọc riêng bài Học và Hành) mãi
mãi là đuốc soi đường.Lý thuyết không thực hành sẽ khiến quờ quạng mò mẫm,nhưng
thực hành mà không biết lý thuyết thì sẽ gây ra tai hại,tai nạn.
Khi thực hành,ta sẽ đặt
ra được những câu hỏi chính xác và thông minh cho phần lý thuyết ,nếu lỡ như
trước đó không biết gì nhiều. Có người nói còn tùy vào từng trường hợp và hoàn cảnh sẽ khiến “Biết dễ làm khó” hay “Biết khó làm dễ”.
Có những cái ta nhìn thấy
rất dễ,nhưng bắt tay vào,nó xuất hiện nhiều khó khăn, nhiều tỉ mỉ chi tiết : chẳng
hạn nghề cắt kim cương,hay làm đồng hồ Thụy Sĩ,ráp động cơ. Hoặc quan sát một
nhạc sĩ đệm đàn,ta thấy họ chơi nhạc thật hay sao quá dễ dàng, nhưng đến khi ta
cầm tới đàn : Mới hay sự việc bao nỗi phức tạp công phu,cần phải trải qua nhiều
khó khăn,tập dượt khổ luyện mờ người.
Có những cái ta nhìn thấy
rất khó,nhưng lúc làm lại thấy dễ hay không khó lắm: Chẳng hạn quan sát một
chính trị gia (hay một bạo quyền tàn độc), ta thấy để trở nên những loại này thì rất khó (phải phi nhân tính),đến khi họ nắm được quyền lực thì họ làm lung tung rất dễ - lấy thí dụ
ở vai trò chính trị gia chỉ cần hứa cuội hứa liều hay bạo quyền đã chuẩn bị sẵn
các đội công an cảnh sát hùng hậu dùng khi đàn áp là nói gì,làm gì cũng không
ai dám có ý kiến,và bạo quyền cứ thế lún sâu vào tội ác.
Sự theo học và tự học sẽ
đạt thành quả tốt,khi nào ta thực hành ngay để hiểu rõ thấu đáo phần lý thuyết (sẽ xuất hiện những câu hỏi thông minh,chính xác). Sự bàn bạc tranh luận cùng nhau (trò và thầy,trò và trò), cũng sẽ tìm ra những lý thuyết đúng nhất,để phần thực hành đạt đến
thành công sớm sủa nhất. Có thể nói: lý
thuyết và thực hành là đôi bạn đời
sánh bước bên nhau - ví như đôi dép, không thể thiếu một chiếc được.
Vy-Hùng
