Hoàng Sa là nhóm đảo nhỏ và bãi cạn. Không phải chổ nào cũng có thể cập bến bằng tàu lớn. Vấn đề nhóm quần đảo HS, ít người để ý, chính là vấn đề hải trình. Đường biển, marine traffic. Đường lưỡi bò là gì, chính là hải trình. Vấn đề nằm tại đường lưởi bò chứ không phải tại HS.
Bằng cớ là Đảo Lý Sơn, Cù Lao Ré ngoài khơi Quãng Ngãi thuộc VN, cách Hoàng Sa 200 hải lý, vẫn bị TQ khống chế bởi đường "lưỡi bò" thòng xuống bao gồm cả quần đảo Trường Sa phía dưới rộng lớn hơn nhiều. Dân chúng VN trên đảo Lý Sơn sống về nghề biển luôn luôn làm ăn trong sự phập phòng lo sợ bị tàu "lạ" ủi chìm và đánh đập. Tại sao? Tại vì hải trình lưỡi bò chứ không phải quần đảo Hoàng Sa.
Từ đây suy ra, nếu VN kiểm soát được vùng duyên hải của mình, tức là bề mặt biển hay hải trình đi lại thuộc VN, tự dưng HS sẽ bị vô hiệu hóa, hay ít lắm là cũng sẽ trở nên rất khó khăn quản lý.
Câu hỏi đặt ra là tại sao VC không có khả năng kiểm soát ngay chính vùng cận duyên hải trình thuộc địa lý VN? Quý vị nên nhớ, vùng cận duyên khác vùng viễn dương thuộc hải phận QT. Đường lưỡi bò của TQ bao gồm cả cận duyên VN lẫn lãnh hải QT. Vấn đề mắc mướu tại chổ nầy!
Không thể nói là một chính phủ quá nghèo và quá yếu đến nổi không thể bảo vệ bờ biển của mình. Về mặt quân sự, chỉ cần những giàn pháo binh hạng nặng đặt an toàn trong đất liền thì đã là những lợi thế khiến địch thủ phải gờm. Chưa kể máy bay hay những vũ khí chiến lược khác.
VN yếu hơn TQ về hải quân. Đúng. Nhưng đó là hải quân mạnh trên lãnh hải QT kìa. Thí dụ, hạm đội Hoa Kỳ có thể tung hoành khoảng cách xa Mỹ vạn dặm. Nhưng vùng cận duyên nước khác thì khó xâm phạm.
TQ rất láu cá, đường lưỡi bò chỉ nhắm vào VN là chính. Khống chế hải trình và ngư trường lẫn dầu khí. Chứ sự đi lại của QT thì không ảnh hưởng. Ấn Độ hay Hoa Kỳ hay nước khác nếu dùng hải trình QT nầy thì TQ không thể nào ngăn chận được. Điều nầy dĩ nhiên, vì nó thuộc luật QT, và TQ tính toán chi li lợi hại lời lổ, cũng như khả năng quân sự cũng giới hạn trên một bề mặt quá rộng.
Tóm tắt, không chừng những hòn đảo HS chỉ là diện, điểm là toàn cõi Nam Bang nước VN đấy