Tuesday, 15 April 2014

Nữ thợ săn 13 tuổi và đại bàng - William Kremer BBC World Service

Một nhiếp ảnh gia đã chụp được những hình ảnh về cô gái có lẽ là duy nhất trên thế giới đi săn với chú đại bàng vàng. Ông nói theo dõi việc cô gái săn mồi thật thú vị.
Asher Svidensky nói rằng hầu hết những đứa trẻ đều ít nhiều sợ hãi những chú đại bàng vàng. Những đứa bé trai người Kazakh ở miền tây Mông Cổ 13 tuổi thì bắt đầu học cách điều khiển loài ưng điểu này cho việc săn cáo, thỏ, và khi đó những chú chim lớn đậu trĩu nặng những cánh tay còn yếu ớt của các em. Svidensky, một nhiếp ảnh gia và là một cây viết chuyên về du lịch, đã chụp hình năm thiếu niên đang học cách săn mồi với đại bàng, và ông cũng chụp hình Ashol-Pan.
“Theo dõi cô bé cùng đại bàng thật là tuyệt diệu,” ông nhớ lại. “Cô bé tỏ ra thoải mái hơn nhiều, khỏe hơn nhiều và điều khiển dễ dàng hơn nhiều.”

Người Kazakhs sống ở dãy núi Altai, miền tây Mông Cổ là những người duy nhất dùng đại bàng vàng để săn mồi, và ngày nay có chừng 400 chú chim làm việc này. Ashol-Pan, con gái của một thợ săn lừng danh có lẽ là nữ thợ săn duy nhất ở nước này.
Họ đi săn vào mùa đông, khi nhiệt độ xuống -4 độ C. Việc đi săn bắt đầu với những ngày rong ruổi trên lưng ngựa qua lớp tuyết trên núi, hoặc triền đá để chú chim có thể quan sát được xa hàng km. Các thợ săn thường đi theo nhóm. Khi phát hiện được con cáo, họ sẽ đuổi cho nó chạy ra chỗ trống, rồi chú đại bàng được thả ra. Nếu chú chim không hạ được con mồi thì một chú chim khác sẽ được tung ra.
Svidensky nói kỹ năng săn mồi cùng đại bàng nằm ở sự khắc nghiệt, khó đoán của tự nhiên. “Bạn không thực sự kiểm soát chú đại bàng. Bạn chỉ khuyến khích nó săn một con thú khác, và đó là vấn đề bản năng. Chú đại bàng sẽ làm gì? Làm thế nào để nó lại quay về với bạn sau khi bắt được mồi?”
Các chú đại bàng không được nuôi trong điều kiện cầm giữ, mà được bắt từ tổ về khi còn rất non. Người ta chọn các chú đại bàng cái non, bởi chúng về sau sẽ lớn hơn các con đực. Một chú chim trưởng thành có thể nặng tới 7kg, với sải cánh trên 230cm. Sau nhiều năm phục vụ, vào một buổi sáng mùa xuân, thợ săn sẽ thả chú đại bàng đi lần chót, và để một chú cừu đã giết chết trên núi như món quà chia tay. “Đó là cách mà các thợ săn Kazakh làm, để đại bàng trở về với tự nhiên và đẻ trứng, có con, tiếp nối những thế hệ tương lai,” Svidensky nói.
Ông mô tả Ashol-Pan là một cô bé luôn tươi cười, dễ thương và rụt rè. Các tấm hình của ông chụp cô đang làm công việc mà những người đàn ông nơi này từng làm suốt 2000 năm qua kể về một câu chuyện Mông Cổ trong thế kỷ 21.
“Thế hệ sẽ quyết định xem điều gì sẽ xảy ra với những gì cổ truyền của Mông Cổ chính là thế hệ này,” Svidensky nói. “Mọi thứ sẽ thay đổi và sẽ được định nghĩa lại, có lẽ là theo cách rất thú vị.”