THƯ GỬI BẠN TA của Bùi Bảo Trúc
Các bài viết hàng tuần của Nhà Báo Bùi Bảo Trúc trong mục Thư Gửi Bạn Ta
NAM KỲ KHỞI NGHĨA TIÊU CÔNG LÝ
Những người ở tù
chung với Vũ Hoàng Chương tại khám Chí Hoà thời gian sau tháng 4 năm 1975 kể lại
rằng trong nhà giam Cộng Sản, một lần, khi nhắc chuyện đường xá thay tên ở Sài
Gòn, nhà thơ hàng đầu của văn học Việt Nam thế kỷ XX (bằng một giọng chắc là
ngán ngẩm lắm), đã đọc hai câu này:
Nam Kỳ Khởi Nghĩa tiêu Công Lý
Đồng Khởi vùng lên mất Tự Do
Ở Sài Gòn, đường Công
Lý chạy song song với đường Pasteur ngang tòa án sau tháng 4 liền bị đổi thành
Nam Kỳ Khởi Nghĩa. Đường Tự Do (Catinat cũ) bị đặt tên mới là đường Đồng Khởi.
Công Lý và Tự Do mất tiêu sau khi có Nam Kỳ Khởi Nghĩa và Đồng Khởi.
Không như những cái
tên lịch sử mà Cộng Sản thù ghét bị thay tên mới lập tức, đường Công Lý hoàn
toàn không đụng chạm gì tới những người chủ mới của Sài Gòn cũng bị dẹp bỏ vì
những người Cộng Sản rất dị ứng và thù ghét công lý. Trong khi tên đường Tự Do
thì chỉ có chính phủ mới được quyền nhận vơ ghép vào giữa hai thứ mà họ chẳng hề
đem lại cho cái nước Cộng Hoà Xã Hội chủ nghĩa Việt Nam là Độc Lập và Hạnh Phúc.
Hai câu của Vũ Hoàng
Chương ghép mấy cái tên đường cũ mới của Sài Gòn càng nghĩ càng thấy đúng.
Tuần qua, báo chí
trong nước bỗng xôn xao hẳn lên vì hai cuốn sách cũng dính líu ít nhiều tới công
lý qua những cái bìa của chúng.
Một cuốn có tựa đề là
Bộ Luật Dân Sự Và Văn Bản Hướng Dẫn Thi Hành 2014. Cuốn thứ nhì là Bộ Luật Hình
Sự Và Văn Bản Hướng Dẫn Thi Hành 2014. Cả hai đều do nhà xuất bản Lao Động Xã
Hội in và phát hành. Nếu chỉ có những hàng tựa của hai tập tài liệu về luật này
thì đã không có gì để gây xôn xao suốt mấy ngày qua. Chính những cái bìa của hai
cuốn sách đã tạo ra những phản ứng của các độc giả của nhiều báo trong nước. Hai
cái bìa còn kèm theo những hình minh họa chắc để cho đỡ khô khan. Việc làm đó (kèm
theo hình minh họa) cũng là chuyện bình thường. Bộ sách Triết của linh mục Trần
Văn Hiến Minh cho học sinh ở cấp trung học hơn nửa thế kỷ trước sử dụng bức ảnh
chụp tác phẩm điêu khắc Le Penseur của Rodin thì vừa đẹp vừa hợp lý. Cuốn luật
dân sự dùng hình của một người đàn ông trên người có độc nhất một chiếc quần
shorts rất ngắn, hai tay cầm hai chiếc bàn cân giống như một chiếc cân thiên
bình. Người trình bầy bìa cuốn sách dường như muốn dùng hình ảnh chiếc cân để
gợi ý cho nội dung cuốn sách luật. Thay vì dùng hình ảnh của tượng nữ thần công
lý của La Mã hay Hy Lạp thường thấy tại các pháp đình ở nhiều nơi trên thế giới
với tay trái cầm thanh gươm hai lưỡi, tay phải cầm chiếc cân, hai mắt bịt kín
tượng trưng cho công lý vô tư, công bình, thì bìa cuốn sách dùng bức ảnh người
đàn ông mặc quần shorts ngắn cũn cỡn để tạo ra hình chiếc cân công lý.
Có điều khuôn mặt
ghép cho thân hình lực lưỡng đó là hình chụp một diễn viên hài kịch nổi tiếng
nghệ danh là Công Lý. Như thế, kịch sĩ hài hước Công Lý được cho thay thế nữ
thần công lý trên bìa cuốn sách luật dân sự.
Nếu như cái mặt không
phải là của diễn viên hài kịch, mà của một người không ai biết thì cũng tạm chấp
nhận được đi. Nhưng ông ta lại là một nghệ sĩ chuyên đóng hài kịch thì bộ luật
pháp, công lý là trò hề hay sao?
Bìa cuốn sách thứ hai,
cuốn mang tựa đề Bộ Luật Hình Sự thì dùng hình của một chiếc cân với một bàn cân
trên có một sấp đô la trông rất rõ, không thể lầm là bất cứ một thứ gì khác. Thế
thì có phải là chẳng có cái quái gì là công lý cả. Cứ ấn cho một nắm đô la là
xong hết hay sao? Đến nỗi chuyện chạy án cũng được bầy ra ngoài bìa sách thì
việc hướng dẫn thi hành là bằng đô la chăng?
Sau khi có nhiều ý
kiến không tốt về bìa hai cuốn sách, Cục Xuất Bản mới quyết định đình chỉ phát
hành cả hai cuốn sách và phạt nhà xuất bản 252 triệu đồng.
Người vẽ kiểu bìa
sách có thể là một ngươì quá ngu dốt nên mới dùng chân dung một anh hề để làm
bìa cho cuốn sách. Đáng lý bìa cuốn sách phải được trình bầy một cách nghiêm túc
thì nó được minh họa hài hước như vậy.
Nhưng cũng có thể
người vẽ mẫu bìa cho cuốn sách luật dân sự là một người cực kỳ thông minh dùng
nó để chửi cái chế độ không hề có công lý như câu chơi chữ của Vũ Hoàng Chương
đã tiên đoán.
Hai cái bìa sách chỉ
nói đúng được chuyện công lý ở Việt Nam thôi mà. Tịch thu rồi còn phạt làm khó
nhau mà chi trong khi ai mà chẳng biết công lý thì tiêu từ khi có Nam Kỳ Khởi
Nghĩa, hay nếu có thì cũng chỉ là trò hề thôi mà.
