Biểu tình tại Đài Loan phản đối công ty Formosa xả nước thải khiến cá chết hàng loạt ở các tỉnh miền Trung Việt Nam. Ảnh chụp ngày 18 tháng 6 năm 2016.
AFP PHOTO
00:00/00:00
Gây ảnh hưởng môi trường sống
Liên quan đến thảm họa cá chết hàng loạt ở miền Trung Việt Nam mà nghi phạm là công ty Formosa ở Vũng Áng, Hà Tĩnh, thì tại Đài Loan liên tiếp 2 ngày 15-16 tháng 6 đã có một cuộc họp báo ở quốc hội và một ngày họp tiếp sau của các cổ đông Formosa, trong lúc bên ngoài thì một cuộc biểu tình phản đối Formosa với sự góp mặt của một số người Việt.
Được mời tham dự và góp tiếng tại buổi họp báo ở quốc hội cũng như có mặt trong cuộc biểu tình ngày hôm sau, linh mục Nguyễn Văn Hùng, giám đốc Văn Phòng Trợ Giúp Pháp Lý Cho Công Nhân Và Cô Dâu Việt ở Đài Loan, thuật lại diễn biến sự việc. Đầu tiên, ông trình bày những thông tin về Formosa Việt Nam mà ông biết được:
Cái huy hiệu gắn trên con đường vào công ty Formosa thì quốc huy đó là quốc huy của Trung Quốc chứ không phải của Đài Loan. Thứ hai là hiện nay trong công ty Formosa cò rất nhiều công nhân lao động người Trung Quốc.
-LM Nguyễn Văn Hùng
LM Nguyễn Văn Hùng: Công ty Formosa ở Hà Tĩnh có vốn đầu tư là 75% của công ty Formosa Plastic Đài Loan, 25% của công ty gang thép là công ty quốc doanh của Đài Loan, và 5% của công ty Nhật Bản. Tính ra vốn đầu tư hết 95% là của Đài Loan.
Những gì tôi vừa mới nói là dựa trên tư liệu được công khai trên trang mạng của công ty Formosa Plastic ở bên Đài Loan. Còn ở trong Formosa Plastic có bao nhiêu cổ đông là người Trung Quốc thì chúng tôi không biết, tuy nhiên nhìn cái huy hiệu gắn trên con đường vào công ty Formosa thì quốc huy đó là quốc huy của Trung Quốc chứ không phải của Đài Loan. Thứ hai là hiện nay trong công ty Formosa cò rất nhiều công nhân lao động người Trung Quốc.
Thanh Trúc: Thưa linh mục Nguyễn Văn Hùng, được biết hôm thứ Năm 16 tháng Sáu 2016 có một cuộc họp báo ở quốc hội Đài Loan để nêu vấn đề Formosa, Văn Phòng Hỗ Trợ Pháp Lý Cho Lao Động Việt Nam tại Đài Loan, mà linh mục làm giám đốc, có được mời?
LM Nguyễn Văn Hùng: Cuộc họp báo được tổ chức bởi các dân biểu quốc hội Đài Loan cộng với các tổ chức phi chính phủ gồm Liên Minh Theo Dõi Và Thực Thi Công Ước Nhân Quyển, Hiệp Hội Luật Sư Về Môi Trường và Văn Phòng Trợ Giúp Công Nhân Và Cô Dâu Việt Nam . Phia văn phòng có tôi và một người lao động, anh Lê Quang Đông, xuất thân từ huyện Kỳ Anh. Gia đình của họ cũng là một trong những gia đình bị bắt di dời khỏi vùng Đông Yên. Anh ấy đã trình bày những gì đã thấy, đã nghe và đã biết.
Thanh Trúc: Xin linh mục cho biết nội dung những phát biểu của ba nhà lập pháp Đài Loan về Formosa tại cuộc họp báo ở quốc hội?
LM Nguyễn Văn Hùng: Dân biểu Ngô Công Dụ, một giáo sư đại học, nói về vấn đề hóa chất có thể gây nên thảm trạng ô nhiễm môi trường. Dân biểu Tô Trị Phân, đến từ tỉnh Vân Lâm, là tỉnh mà ở đó cũng có một công ty Formosa lọc dầu. Chính công ty này đã gây nên ảnh hưởng rất nhiều đến môi trường sống chung quanh của người dân Đài Loan cũng như các loài cá sống trong vùng biển mà họ thanh lập công ty.
Biểu tình tại Đài Loan phản đối công ty Formosa xả nước thải khiến cá chết hàng loạt ở các tỉnh miền Trung Việt Nam.
Sau cùng là dân biểu Vu Mỹ Nữ đã nói lên quyền được sống, được an cư lạc nghiệp, được chọn nơi mình ở, được giáo dục... Thì những quyển đó đã bị tước đoạt khi mà công ty Formosa đền Hà Tĩnh, đã bắt cả ngàn hộ dân ở vùng Đông Yên phải di dời mà hiện nay còn 180 hộ từ chối không di dời vì mức bồi thường không công bằng. Vì vậy cho nên để tạo áp lực, nhà nước Việt Nam không cho con em của họ đi học ở trường quanh đó mà bắt các em phải đến cái trường nơi đó họ yêu cầu gia đình các em phải di dời đến.
Thanh Trúc: Thưa linh mục, đại diện các tổ chức NGO đã trình bày những gì?
LM Nguyễn Văn Hùng: Sau đó, đến những phát biểu của đại diện Hiệp Hội Luật Sư Về Môi Trường. Lý do là năm 2009 công ty Formosa cũng đã đệ trình dự án thành lập một công ty như công ty Formosa ở Hà Tĩnh nhưng đã bị chính quyền Đài Loan yêu cầu làm lại những việc họ nghĩ chưa tốt và sẽ ảnh hưởng đến môi trường sống, Sau đó công ty Formosa đã rút lui dự án đó và đưa dự án đó qua Việt Nam.
Sau đó, đến phần báo cáo của một nhân viên cao cấp trong Bộ Môi Sinh, là khi biến cố cá chết xảy ra ở Hà Tĩnh thì chính họ có đề nghị với chính phủ Việt Nam là hợp tác để điêu tra nhưng bên phía Việt Nam từ chối.
Yêu cầu Formosa Đài Loan phải điều tra
Thanh Trúc: Về phần linh mục thì ông đã nói điều gì thưa ông?
LM Nguyễn Văn Hùng: Tôi nhấn mạnh đến vấn đề quan tâm của giáo hội Công Giáo. Năm ngoái Đức Giáo Hoàng Francis đã ra một công huấn liên quan đến môi sinh, Ngài có nói đến một yếu tố rất quan trọng là sự liên hệ việc tàn phá môi trường sống mà những công ty kinh doanh trong đó có công ty của nước ngoài, làm ô nhiễm môi trường sống là tội lỗi chống lại tự nhiên, chống lại chúng ta và chống lại Thiên Chúa.
Công ty Formosa Đài Loan phải điều tra và phải giải trình một cách công khai cho người Đài Loan, cho chính phủ Đài Loan và cho người Việt Nam biết được nguyên nhân gây tác hại môi trường sống như vậy.
-LM Nguyễn Văn Hùng
Tôi cũng yêu cầu chính phủ Đài Loan nghiêm túc yêu cầu công ty Formosa Đài Loan phải điều tra và phải giải trình một cách công khai cho người Đài Loan, cho chính phủ Đài Loan và cho người Việt Nam biết được nguyên nhân gây tác hại môi trường sống như vậy.
Thanh Trúc: Thưa linh mục, được biết là bước sang ngày thứ Sáu 17 tháng Sáu 2016 lại có cuộc họp các cổ đông Formosa, linh mục cũng có tham dự?
LM Nguyễn Văn Hùng: Vâng, ngày 17 tháng Sáu các tổ chức phi chính phủ đã có cuộc họp báo biểu tình tại khách sạn Vương Triều là bởi vìu công ty Formosa có một cuộc họp cổ đông tại khách sạn này. Mục tiêu của cuộc biểu tình là để nói cho những cổ đông của công ty Formosa biết họ giúp vốn làm ăn để kiếm lợi nhưng họ có biết là công ty Formosa đã đến những quốc gia, trong đó có Việt Nam, và nơi họ đầu tư đã xảy ra tình trạng cá chết hàng trăm tấn, ảnh hưởng đến đời sống người dân. Dân không đi biển được vì sợ không an toàn, có những người đi biển bắt cá về thì dân không dám ăn và những vấn đề liên quan khác đến nước mắm, đến muối, hệ quả của việc thải chất độc kim loại nặng trong lòng biển.
Buổi họp báo biểu tình hôm nay có rất đông báo chí , truyền thanh, truyền hình đến lấy thông tin. Số người Việt Nam chúng tôi khoảng chừng 30 người, chúng tôi in hình ảnh cá chết, hình ảnh người thợ lặn chết là anh Lê Văn Ngày, hình ảnh những gia đình vì không muốn di dời thành ra nhà họ bị phá, con em không được đi học. Chúng tôi dùng những hình ảnh đó dơ lên cao, hô khẩu hiệu bằng tiếng Việt và tiếng Hoa để những người cổ đông họ thấy và mong là họ hiểu được tại sao chúng tôi có mặt ngày hôm đó.
Trong khi biểu tình ở ngoài này thì một vài người trong ban tổ chức đã vào được bên trong buổi họp cổ đông. Họ đã lên phát biểu, nêu những vấn đề liên quan đến ô nhiễm môi trường sống, họ đặt vấn đề với công ty Formosa.
Thanh Trúc: Thưa linh mục, phản ứng của các cổ đông trong công ty Formosa như thế nào?
LM Nguyễn Văn Hùng: Phải nói là công ty Formosa phủ nhận, nói là không có chuyện cưỡng bức di dời ở vùng Hà Tĩnh ở ngay Vũng Án. Họ nói họ không biết chuyện con em những gia đình không đồng ý di dời không được đi học. Rồi họ nói họ hiện đã và đang hợp tác với chính phủ Việt Nam, đã thành lập một nhóm đặc biệt để mà điều tra vụ cá chết này bởi vì đến cuối thang Sáu họ sẽ công bố kết quả. Sau đó họ cũng nói luôn là họ đã bồi thường cho những người di dời vân vân và vân vân... họ không chấp nhận những nghi ngờ họ chính là nguyên nhân.
Tôi nghĩ cuộc họp báo biểu tình ngày hôm nay đã tạo nên sự chú ý của dư luận cũng như các cơ quan truyền thông Đài Loan. Những điều mà công ty Formosa Đài Loan tự biện bạch cho mình, nói là họ không làm sai thì tôi nghĩ tối thứ Hai tới đây một đài truyền hinh công cộng sẽ cho trình chiếu đề tài liên quan đến sự kiện cá chết và vấn đề cưỡng bách di dời người dân sống tại Vũng Án. Tại vì phai đoàn của đài TV này đã về tới Việt Nam sau khi có sự cố cá chết. Tôi nghĩ họ đã có được một số thông tin chính xác hoặc những hình ảnh có thể chứng minh được là những cái phủ nhận của công ty Formosa trong buổi họp cổ đông ngày hôm nay là thiếu sự thành thật.
Thanh Trúc: Xin cảm ơn linh mục Nguyễn Văn Hùng.
