Montréal, nếu mùa đông không quá lạnh và mùa Xuân không có những cơn lụt lội thì quả là một chốn thiên đường. Tuy nhiên, tạo hóa rất công bình, nên chẳng có nơi nào trên trái đất không có những vấn đề của nó.
Chúng ta đang ở vào đầu tháng ba 2018. Mùa đông đã gần hết và Mùa Xuân đang trở về với những cơn mưa. Tuần vừa qua, một người bạn điện thoại cho tôi biết là anh đang sợ bị lụt, vì nước đã lên tới thềm nhà. Anh bạn này của tôi là một người giầu có. Nhà của anh ta nằm trên đường Gouin, cạnh bờ sông Rivière des Prairies, là một căn biệt thự sang trọng, vì ở khu này, giá một căn nhà thường lên đến cả triệu đô la. Người dân Montréal thường thích ở cạnh sông, vì sự thơ mộng của nó, và vì không khí ở đây rất thoáng đãng, nhất là trong mùa hè, khi các người ở trung tâm thành phố khổ sở vì nóng bức và vì khói mà các xe cộ, nhà máy phun ra. Mọi việc đều có cái giá phải trả, vì Mùa Xuân ở Québec là mùa của những cơn lụt lội.
Thời gian nguy hiểm là tháng tư và tháng năm.
Năm vừa qua, 2017, mùa đông tuyết rơi nhiều, tháng 3 lại có những cơn bão tuyết đến chậm, làm dòng sông Saint-Laurent chịu đựng đế 70 cm tuyết hai bên bờ. Tháng tư, tháng năm mưa tầm tã, nên ngày 5 tháng năm 2017, tiểu bang Québec trở thành nạn nhân của một vụ lụt có thể xếp vào những vụ lụt tai hại nhất . Vụ lụt 2017 đến ngày hôm nay vẫn còn có những nạn nhân chưa được ổn định thì mùa xuân 2018 lại trở về với những đe dọa của nó mà người dân, trong đó có anh bạn của tôi, đang mất ăn mất ngủ.
Năm 2017, có 5371 căn nhà bị lụt. Số người dược chính quyền đem đi di tản tránh lụt là 4066 người.Canada có nhiều hồ lớn. Khi mùa xuân đến, mực nước trong các đại hồ lên cao, chẩy tràn vào các con sông. Năm 2017, nước hồ Ontario đạt tới mức 75,48 mètre. Hình ảnh truyền bằng vệ tinh cho thấy nước hồ chẩy tràn vào các con sông Saint-Laurent, sông Outaouais, sông Saint-Maurice, sông Saguenay…v..v. gây ra một cơn lụt khủng khiếp kéo dài mãi đến đầu tháng 6.Có 2 người bị chết trong trận lụt này : Tại vùng Saint-Anne-des-monts, một người lớn và một trẻ em đang ngồi trong xe, lụt kéo đế rất nhanh cuốn đi cả cái xe, và xác hai nạn nhân được tìm thấy ngày 7 tháng năm năm đó. Để chống lụt, chính phủ Québec phải nhờ đến quân đội, đủ để nói lên sự quan trọng của thiên tai này. Các con đường bị đóng lại, công chức, học sinh được nghỉ tại nhà để tránh tai nạn. Nhiều người nhân dịp này đi đến nhà các nạn nhân để giúp đỡ. Các cơ quan chính phủ nhiều nơi hoạt động ngày đêm để tìm chỗ trú cho các nạn nhân bị di tản. Hội Hồng Thập Tự săn sóc về thức ăn và thuốc men, 676.000 bao cát được phát không cho người dân.Tại Montréal, những vùng ở ven sông Riviere des Prairies là những vùng ngập lụt : Pierrefonds-Roxboro, Ile Bizard lụt ngày 6 tháng năm, Vùng Ahunctsic-Cartierville trong đó có Boulevard Gouin lụt ngày 7 tháng năm. Bênh viên Sacré-Coeur năm trong khu này. 86 bệnh nhân được di tản khẩn cấp. Laval, Montréal được đặt trong tình trạng báo động khẩn cấp- Xa lộ 20 bị đóng lại, gây nên một sự ứ đọng về xe cộ khủng khiếp.Cơn lụt kéo dài cho đến hết tháng năm nhưng hậu quả về tài chánh cho Québec thật là đáng kể : Chính quyền Quebec do thủ tướng Philippe Couillard bồi thường cho mỗi căn nhà hư hại hoàn toàn 200.000 đô la. Nếu chủ nhân các căn nhà này chịu dọn đi vùng khác ở, lại được cho thêm 50.000 đô la .Về phương diện tinh thần, ban nhạc Đại Hòa Tấu Montréal tổ chức những buổi hòa nhạc để cho những nạn nhân giải trí trong thời gian họ cư ngụ trong các hotels chính phủ mướn cho dân di tản ở tạm. Dân chúng thi đua đóng góp để cứu trợ các nạn nhân.Tám tuần lễ lụt lội năm vừa qua cho thấy việc người Canada, từ dân cho đến quân, từ cấp chính phủ cho đến người phó thường dân đoàn kết đến cỡ nào.
Sau cơn lụt, chính phủ Quebec rút kinh nghiêm : Trên các con sông Saint-Laurent, song Outaouais và Sông Saint-Maurice, họ cho thiết lập các con đập. Hydro Québec và Hydro Ontario giữ nhiệm vụ coi chừng không cho nước tràn quá về phía dưới. Thí dụ như trong mùa đông, dung lương chưa ở đập Mercier phải tăng lên sao cho mực nước trong hồ Lac des deux montagnes phải thấp hơn hồi tháng năm 2017 là 50 cm.
Trông người lại nghĩ đến ta, Việt Nam năm nào cũng có nạn lụt. Lụt tại Miền Trung, Lụt tại vùng Cà Mau, đồng Tháp Mười. Trong những thiên tai đó, chính quyền CS làm gì ??
Họ giúp gì cho dân, họ có biện pháp gì để phòng bị Ai ở trong nước, làm ơn cho chúng tôi biết, và làm ơn cho những con số để so sánh.
Trần Mộng Lâm
