Mới đâytrong chuyến về Hải Phòngthăm quê cha đất tổtình cờ, nơi quán nước bên đườngtôi gặp lại một “người quen cũ”nhận ra anhnhờ khuôn mặt rỗvà vết sẹo khá sâuhình lưỡi liềm trên cổ
Anh không nhận ra tôiđon đả chào mời“Bác vào ngồi nghỉ, xơi chén nước”tôi mở hộp nhón thanh kẹo lạcnhắp ngụm chè Thái Nguyênmơ màng sống lại một kỷ niệm đau buồn
Năm 1975tôi, người lính VNCH thua trậnbị đẩy vào trại tập trungmột số bộ đội phía bên kiatrở thành cai tùnghếch mặt vì hào quang chiến thắng
Đám tù chúng tôirất nhiều những tấm gương dũng cảmmột số khác khá đônggiữ gìn tư cáchnín thở qua sôngvà dĩ nhiêncó cả không ít những anh hèn
Một “cựu” Trung Úy truyền tinmuốn lấy lòng mấy ông chủ mớithấy chỗ đông người là lê tớichỉ để khoe vài câu“Các anh ơi! Chủ Nghĩa Cộng Sảnđã có sẵn trong người tôi từ lâunày nhé!đũa, vợt, dao, liềm, bàn chải đánh răngtôi đều cầm tay tráitrên sân bóng, tôi cũng thuận chân tráingủ, tôi cũng nằm nghiêng,quay ngưởi về bên trái (1)chế độ này chắc rất hợp với tôi”mọi người nhìn hắn cườikhinh bỉ
Tôi (còn rất trẻ)bực bội bỏ vào nhà vệ sinhnói với bạn tù đứng đái bên cạnh mình“Tao, cái con mẹ gì cũng thuận bên phảichỉ có cái thằng khốn nạn nàylúc nào cũng ngoẹo đầu về bên trái”hai đứa phá lên cườinhưng vừa quay ra cửa thì hỡi ôi!Ông “cựu” Trung Úy truyền tin đã đứng đấy
Trưa hôm ấytôi bị gọi lên văn phòngvừa thấy tôi, Trung Úy C trưởng (2) mặt hầm hầmĐại Úy D trưởng (3) đập bàn đứng dậy“Thằng này náo!Dám dí buồi vào Chủ Nghĩa Cộng Sản của ôngÔng sẽ cho mày nát xương, mọt gông.”
Lần ấy tôi bị trận đòn lê lếtthêm mấy tuần chân cùm nằm conex(và có lẽ)một vết đen ngòmtrong hồ sơ cá nhâncủa đời tù cải tạo.
Tôi gợi chuyện hỏi thămbiết mình đã không lầm“kẻ thù” của tôi năm xưanay đã giànhưng vẫn còn lanh lợingồi cách tôi chỉ một tầm tay với
Tôi ngồi lặng imxem sinh hoạt của quán hàngmột số khách đến uống chè, ăn kẹohoặc mua hộp diêm, cút rượucũng có người đến nhờ khiếu nại, làm đơn“chồng cháu vô cớ bị công an bắt lên phường”có cả người đến vì sắp bị chiếm vườn, lấy đất
Anh nhìn tôi phân bua“Xã hội giờ thối nát quángành nào, địa phương nào cũng hối lộmua chức bán quyềnthân phận người dân đenthật khốn khổ mọi bề”
Khi anh rót cho tôi thêm chén chè(chén thứ mấy tôi cũng không nhớ)không khí đã rất cởi mởthân tìnhxích đến gần anhtôi kể lại chuyện năm đầu tiên cải tạonhững cực hình gánh chịuvì một câu nói tào lao
Anh trầm tư một lúc lâurít hơi thuốc làorồi chậm rãi nóimặt ẩn hiện sau làn khói“đã gần 38 nămsự việc của anhtôi cũng chỉ nhớ loáng thoa, loáng thoánganh đã phát biểucực kỳ phản độngở cương vị D trưởng của tôilập trường kiên địnhlý tưởng sáng ngờilối suy nghĩ ấytôi được lệnh diệt từ trong trứng nướcanh còn sống sót trở vềcũng là đại phúc”anh ngừng một lát“nhưng thế sự lúc này đã khác”rồi bằng một giọng chua chát đắng cay“Tôi trả thẻ đảng được mấy tháng nayđể khỏi phải ‘cùng hội cùng thuyền’với đám tham quan bán nước”tôi nắm tay anh thật chặtmối thù tưởng sẽ chẳng thể nào quênbỗng tự nhiêntan biến
Và thật bất ngờanh nhìn thẳng vào mắt tôivới nụ cười nửa miệng“Có điều này thật trái khoáythời gian gần đâytôi để ý khi đứng đáicái thằng khốn nạnđã ngoẹo hẳn đầu về bên trái”
Chú Thích:
- Ý nói “thiên tả” – nghiêng về phía trái, theo cộng sản
- Đại Đội Trưởng
- Tiểu Đoàn Trưởng
Phạm Đức Nhì
