Vi khuẩn Zika giống như Cộng
sản Trung Quốc. Trong khi cả thế giới chăm
chú theo dõi Thế Vận Hội Rio Ba Tây, Trung Cộng tiếp tục xây dựng căn cứ thương
mại và quân sự trên các đảo trên vùng biển tranh chấp ở Nam Thái Bình Dương bất
chấp luật pháp quốc tế, nhất định hoàn thành chính sách “một vòng đai một con
đường lụa” đi xuống đến Tân Gia Ba còn vi khuẩn Zika phát xuất, từ rừng già Phi
Châu có cùng tên, năm 1947 là năm đảng CSTQ bắt đầu hoành hành từ trong rừng, tấn
công khắp nơi trên thế giới từ hầu hết các xứ Phi Châu qua Nam và Đông Nam Á Châu,
sau khi lây bệnh trên 54 quốc gia hầu hết vùng Châu Mỹ La Tinh, Caribbbean và các
đảo vùng Thái Bình Dương. Vi khuẩn Zika nay là vấn đề y khoa công cộng khẩn cấp
ở những vùng nhiều muỗi, nhiệt đới, nghèo với nhiều rừng già. Hoa Kỳ không có nhiều yếu tố khiến vi khuẩn
Zika bùng phát trừ Florida, Texas và Louisiana.
Florida đã có 28 trường hợp Zika, bộ y tế Florida và Texas báo động vì các
trường hợp này do muỗi địa phương mang vi khuẩn chứ không phải muỗi từ các nước
Nam Mỹ mang bệnh về.
Các trường hợp bệnh ở Florida và
Houston đã làm các chuyên viên y tế lo ngại.
Giáo sư khoa trưởng bệnh nhiệt đới đại học Houston, Peter Hortez kêu gọi
quốc hội cần có biện pháp phòng ngừa với chương trình 1.9 tỷ Mỹ Kim của T T
Obama đang bị dìm ở quốc hội vì tranh chấp giữa hai đảng Cộng Hoà và Dân Chủ
trong mùa bầu cử tổng thống, chính TNS Marco Rubio, đảng Cộng Hòa Florida, cũng
phải lên tiếng, quên quyền lợi đảng.
Giai đoạn từ tháng 8 đến đầu tháng 9 là thời gian muỗi mang vi khuẩn
sinh sản bùng phát mạnh nhất, đợi đến sau ngày lễ Lao Động khi quốc hội họp lại,
cơ hội để chận đứng cơn dịch Zika lan tràn từ vùng nam Florida qua các vùng vịnh
Mễ Tây Cơ sẽ quá chậm.
Sau những con vi trùng độc Vibrio “ăn
thịt sống” ở vùng biển nay Zika, xâm nhập Mỹ Châu năm 2015 đã đánh thức con người
về những đe dọa của những sinh vật vô cùng nhỏ sống trong cùng một thế giới với
loài người trong cả triệu năm nhưng vẫn giữ phong thái bí mật. Vi khuẩn là những sinh vật nhỏ hơn vi trùng,
nhỏ hơn 10 đến 100 lần, được khám phá sau vi trùng. Vi khuẩn độc hại hơn vi trùng. Trong thế giới vi trùng có bạn và thù, trong
thế giới vi khuẩn khoa học gia chỉ tìm ra được một vi khuẩn bạn có tên là BAM
vi khuẩn nằm trong chất nhờn giúp cơ thể chống lại các vi trùng như vi trùng E.
coli trong ruột. Vi khuẩn (virus), danh
từ xuất phát từ tiếng La Tinh có nghĩa là độc, sinh vật cực nhỏ mang các tín hiệu
di truyền RNA hay DNA. Vi khuẩn tự nó không
sinh sản như vi trùng, nên phải sống trong các tế bào chủ của loài người, loài
vật hay cây cối vì vậy đôi khi vi khuẩn được xem như là loài ký sinh trùng (như
giun sán). Vi khuẩn khi xâm nhập cơ thể,
tấn công các tế bào trong người, chép lại các DNA, RNA để làm của riêng giống
như bọn cướp. Vi khuẩn khác vi trùng về
kiến trúc, không có tế bào, gây bệnh và cơ thể chống lại bằng hệ thống miễn nhiễm
qua tế bào T cell.
Cái chết đầu tiên gây ra bởi vi khuẩn
Zika ở Mỹ xảy ra vào ngày 9 tháng 7, 2016 tại tiểu bang Utah. Trước đó, các trường hợp nhiễm Zika được xem
là nhẹ không nguy hiểm với những triệu chứng như các bệnh cảm do các vi khuẩn gây
ra, đa số trường hợp không được định bệnh.
Nhưng khi bệnh gây biến chứng và chết, tin đồn thất thiệt lan tràn đã
khiến cơ quan kiểm soát bệnh CDC ở Atlanta phải đính chánh nhiều tin đồn như bệnh
truyền dễ dàng qua va chạm hay hôn. Vi
khuẩn truyền bệnh do muỗi Aedes aegypti cắn, bệnh có thể truyền qua đường sinh
dục từ đàn ông qua đàn ông, đàn bà qua đàn ông, đàn ông qua đàn bà khi giao hợp. Bệnh truyền qua máu, tinh dịch, nước âm đạo,
truyền qua thai nhi khi phụ nữ mang thai.
Vi khuẩn tìm thấy trong nước bọt, nước tiểu và máu.
Một trong những cách phòng ngừa là chống
muỗi, ở trong nhà có máy lạnh, nhà có màn lưới, ngủ trong mùng, trách các chậu nước
ứ đọng ở ngoài sân, giết muỗi bằng thuốc sát trùng. Trong mùa bầu cử, dân Mỹ có dạo chống chủng
ngừa cho rằng thuốc chủng ngừa gây tàn tật cho trẻ em nay với Zika tin đồn thuốc
sát trùng gây quái thai cho trẻ em chứ không phải Zika đã làm hại đến chương trình
phòng bệnh!
Vi khuẩn Zika cùng trong gia đình với
các loại vi khuẩn gây các bệnh nổi tiếng: Sốt xuất huyết Dengue, West Nile và sốt
vàng da. Vi khuẩn được đặt tên cánh rừng
Zika tại xứ Uganda, vi khuẩn tìm thấy trong khỉ. Khác với các chứng sốt xuất huyết hay
chikungunya, ngoài các triệu chứng mận đỏ ngoài da, đau nhức bắp thịt, mắt người
bệnh Zika đỏ (conjunctivitis) do viêm kết mạc mắt. Đinh bệnh bằng thử nghiệm máu. Đến cuối năm 2015, có đến 7,000 trường hợp trên
khắp thế giới. Vi khuẩn đi du lịch vòng
quanh thế giới, từ Phi Châu đến Ba Tây năm 2013 khi đội túc cầu Haiti đến Ba Tây
dự giải túc cầu thế giới. Tháng 7 năm
ngoái các bác sĩ Ba Tây nhận thấy có 49 trường hợp hội chứng Guillian-Barré ở
người lớn do Zika gây ra (người bệnh bị liệt từ từ, từ dưới chân đi lên, đến ngực
làm liệt bắp thịt thở giữa ngực và bụng, người bệnh tắt thở) đến cuối mùa hè năm
ngoái, các bác sĩ Ba Tây lại nhận thấy số trẻ em sơ sinh với chứng não teo
(Microencephaly) gia tăng. Các trẻ em não
teo bị chứng động kinh, phát triển chậm, tai điếc, mắt mù. Tháng 11 năm 2015 có 141 trường hợp đến tháng
1 năm 2016 gần 4,000 trường hợp não teo so với năm 2015 dưới 200. Bộ y tế Ba Tây
làm cuộc điều tra cho thấy các sản phụ đã bị nhiễm Zika trong khi mang thai nhưng
giới y tế vẫn “chưa rõ tất cả những yếu tố ảnh hưởng đến sự gia tăng chứng bẩm
sinh trong thời kỳ dịch Zika”. Giáo sư
Eva Harris đại học y tế công cộng UC Berkeley nghiên cứu các bệnh Dengue và
Zika giải thích “nhiều yếu tố như nhiều người bị nhiễm bệnh , loại vi khuẩn, yếu
tố di truyền của người bệnh, môi trường sống chung quanh, các yếu tố miễn nhiễm
như khi đã bị bệnh ngày trước và sốt xuất huyết v.v…
Biến chứng não teo có thể chỉ là một
biến chứng óc của Zika. Các bác sĩ quang
tuyến Ba Tây đã thấy những thay đổi trên não của các bào thai, các chất vôi đọng
trên óc. Có thể phải đợi vài năm nữa các
bác sĩ mới biết biến chứng óc lâu dài trên trẻ sơ sinh bị nhiễm Zika ngoài trường
hợp não teo. Cách tốt nhất là các bà sản
phụ tránh đi đến các vùng bị Zika. Cũng
như bệnh sốt xuất huyết Dengue, chưa có thuốc chữa vi khuẩn Zika mặc dù các bác
sĩ đã hiểu rõ hơn về con vi khuẩn đi từ khỉ qua muỗi đến người. BS Dan Barouch, trung tâm y khoa Beth Israel
Deaconess ở Boston đã tìm ra 4 loại Zika, các loại này có bộ máy di thể giống
nhau. Khác với vi khuẩn HIV gây bệnh
AIDS, một vi khuẩn nguy hiểm thay hình biến dạng từng ngày, các loại HIV không
gìống nhau, nên chúng xâm nhập vào hệ thống miễn nhiễm giết các tế bào miễn nhiễm
khiến bệnh nhân chết nhanh, vi khuẩn Zika không biến đổi về di thể nên khi bệnh
nhân hết nhiễm vi khuẩn sẽ bình phục hoàn toàn và có kháng thể miễn nhiễm tự
nhiên chống lại Zika.
Con đường phải đi là diệt muỗi và tìm
thuốc chuẩn ngừa, hai đường đang đi từ nhiều năm qua dựa trên sự hiểu biết của
các khoa học gia về muỗi và DNA trong di thể.
Thuốc sát trùng không hiệu nghiệm nhiều
với muỗi lại còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và môi sinh nên để giết các muỗi
gây ra bệnh như sốt rét, sốt xuất huyết, sốt vàng da, sốt Chikungunya, mỗi năm
giết hơn một triệu người trên thế giới, công ty Oxitec của Anh đã phát minh ra
các con muỗi được thay đổi di thể thả vào rừng như ở Ba Tây và Cayman nhưng cũng
vì dư luận Mỹ ở Florida cơ quan FDA đang gặp trở ngại thả muỗi này ở vùng
Florida Keys. Các con muỗi Aedes aegypti
bị thay đổi di thể giết các con ấu trùng muỗi trước khi chúng biết bay. Vì chỉ có muỗi cái cắn, nên các loại muỗi được
thả vào rừng là các con muỗi đực, khi các con muỗi đực làm tình với muỗi cái các muỗi con sanh ra sẽ chết. Trong sáu tháng năm 2012, Oxitec thả 3 triệu
300 ngàn con muỗi đực ở Cayman Islands và thành công giảm dân số muỗi xuống
96%!
Dân Florida chống muỗi của hãng Oxitec
vì họ sợ các con muỗi cái bị thay đổi DNA cắn người sẽ làm thay đổi DNA của họ!
Khoa học từ xưa đến nay vẫn khó làm thay đổi thiên kiến của con người.
Khoa học gia Scott O’neil xử dụng phương
pháp khác trên con muỗi cái bằng cách dùng vi trùng bạn của loài người để trừ
vi khuẩn kẻ thù của người. Công ty “loại
trừ sốt Dengue” của Scott O’neil bơm vi trùng vào con muỗi. Công ty này nắm vào loại muỗi Aedes aegypti mỗi
năm truyền bệnh cho 400 triệu người. Bệnh
sốt xuất huyết cũng giống Zika, không có thuốc, không thuốc chủng ngừa, nên từ
trước đến nay y tế công cộng cũng chỉ nhắm vào giết muỗi, ngủ mùng, thuốc sát
trùng, giữ nước sạch sẽ. Từ mấy năm qua công ty “loại trừ sốt Dengue” đã dùng
phương pháp mới, bơm vi trùng Wolbachia vào muỗi Aedes. Vi trùng Wolbachia tìm thấy vào năm 1924 bởi
Marshall Hertig nhà bệnh lý và nhà côn trùng học Simeon Burt Wolbach. Vi trùng Wolbachia là vi trùng bạn, mặc dù hình
dáng giống như Rickettsia vi trùng gây ra bệnh sốt Rocky mountain (cũng do
Wolbach kiếm ra), nhưng không ra bệnh.
Sau này vi trùng Wolbachia được Hertig đặt tên là Wolbachia pipiens để
tưởng nhớ đến một bạn.
Đến thập niên 1980-1990, các khoa học
gia tìm thấy vi trùng Wolbachia hiện diện mọi nơi như trong các con ong bắp cầy
(Wasp), con rận gỗ. Ở các đảo Fiji và Samoa, vi trùng này giết các ấu trùng của
loài bướm đực kết quả là số bướm cái 100 lần hơn bướm đực (một tin xấu cho phái
nam).
Con vi trùng Wolbachia khôn ngoan có
thể cho phép côn trùng phái nam sống sót bằng cách thay đổi tinh dịch và tinh
trùng nên không tạo được trứng. Vi trùng
cũng xâm nhập vào noãn sào và trứng của côn trùng phái nữ. Các ông vi trùng bạn của loài người này xâm
nhập đến 40% các loài côn trùng sâu bọ loại có chân như nhện, bọ cạp, rận (đa số
7-8 triệu động vật là loài có chân). Đây
là căn bản của chương trình chống sốt xuất huyết của Scott O’neil: ông bạn
Wolbachia chận đứng con muỗi cái kể thù của loài người Aedes aegypti mang vi
khuẩn Dengue và Zika, khi vi trùng tấn công các loại muỗi trong rừng, bệnh
Dengue và Zika sẽ bị loại trừ. Con vi trùng
Wolbachia lại thông minh, người ta không phải tìm bắt hết các con muỗi, khi vi
trùng được thả vào rừng nó sẽ tự đi lùng tất cả con muỗi khác, con người chỉ thả
muỗi mang vi trùng Wolbachia vào rừng và ngồi đợi kết quả. Năm 1980, Scott O’neil bắt đầu chương trình, đến
năm 1997 có kết quả. Các con côn trùng bị
nhiễm vi trùng Wolbachia bị nổi phù lên trên óc, mắt, bắp thịt như hột bắp. Năm 2006, ông Mc Menimam cuối cùng đã thành công
bơm vi trùng vào trứng muỗi tạo ra loài muỗi Aedes mang vi trùng Wolbachia. Cuộc
sống chung giữa người và vi trùng có trên hàng triệu năm còn đồng minh giữa loài
vật và vi trùng của công ty O’ neil mới hơn 10 năm đã có tác dụng tốt. Từ 2011, ở hai thí điểm
Gordonvale và Yorkeys
Knob thuộc Queensland, Úc chưa có một trường hợp bệnh sốt Dengue mới.
Ở các nước Á Châu như
Ấn Độ, chính quyền đã nghi ngờ thiện chí khoa học của Scott O’neil vì ông là
người Mỹ nhưng nay công ty loại trừ Dengue của ông đã có chương trình thí nghiệm
ở Việt Nam, Ba Tây, Columbia và Nam Dương.
Chương trình này có thể diệt dịch Zika ở Ba Tây và Columbia nguồn xuất
phát dịch qua Mỹ. Điều lạ là khi mang vi
trùng Wolbachia, các con muỗi lại không còn mang Zika trong nước bọt, do đó cơ
quan y tế WHO đề nghị thử nghiệm muỗi mang vi trùng Wolbachia để chống lại nạn
dịch Zika ở Châu Mỹ. Con đường tìm thuốc
chủng ngừa cũng hào hứng như thế vận hội Rio.
Nguyên tắc thuốc chủng ngừa dựa trên hệ thống miễn nhiễm. Các khoa học gia dùng vi khuẩn yếu hay vi khuẩn
không hoạt động, hay chất đạm của vi khuẩn để kích động hệ thống miễn nhiễm của
chúng ta nhưng không gây ra bệnh. Khi hệ
thống miễn nhiễm bị kích thích bởi một tác nhân thì hệ thống miễn nhiễm sẽ nhớ
mặt nhớ tên đến khi thấy, một vi trùng hay vi khuẩn gây bệnh thì các tế bào miễn
nhiễm nhào đến bao vây kẻ lạ mặt. Hai bác
sĩ Barouch và Fauci dùng phương cách mới, chỉ dùng một mảnh DNA chứa di thể từ
vi khuẩn. Các tế bào ở vùng quanh DNA mới
vào nhào đến bao vây và tổng hợp chất đạm
Protein. Hệ thống miễn nhiễm đáp ứng với
kháng nguyên mới tạo ra kháng thể.
Barouch nhìn thấy nhiều hứa hẹn với phương pháp này, có thể dùng chủng
ngừa Zika mặc dù chưa thành công trong bệnh HIV, AIDS nhưng thành công trong bệnh
West Nile ở loài ngựa. Thuốc DNA chủng
ngửa này chưa được chấp thuận trên người.
Thử nghiệm trên người bắt đầu hồi tháng
8 bởi cơ quan y tế quốc gia N.I.H, Bethesda.
Giai đoạn 2, đầu năm 2017 thử trên 2,400 đến 5,000 người.
Thử nghiệm tốn kém khoảng 150 triệu Mỹ Kim, nếu thành
công mũi thuốc chủng ngừa Zika đầu tiên sẽ được dùng vào đầu năm 2018. BS Fauci của cơ quan y tế quốc gia NIH cũng
giống như BS Peter Hortez khoa trưởng đại học bệnh nhiệt đới ở Houston đều mong
hai đảng hợp tác để có ngân qũy chống Zika, “không ai muốn đợi một món quà Giáng
Sinh vào cuối năm, quá trễ để chống bệnh Zika”.
Thành kiến và chính trị, hai vấn đề lớn của nước Mỹ trong mùa bầu cử!
Việt
Nguyên
