Thượng nghị sĩ Canada Ngô Thanh Hải
Một Thượng nghị sĩ Canada mạnh mẽ lên án chính phủ Việt Nam ‘nói dóc’, ‘chối cãi sự thật’ về lịch sử ngày 30/4/1975.
Phát biểu của nhà lập pháp gốc Việt Ngô Thanh Hải, tác giả đạo luật ‘Hành trình tới tự do,’ trong cuộc phỏng vấn với VOA Việt ngữ hôm nay là phản hồi chính thức đối với chỉ trích của Hà Nội về việc Canada thông qua luật này hôm 23/4.
Luật được thông qua giữa lúc đánh dấu 40 năm chiến tranh Việt Nam kết thúc quy định trên cả nước Canada, hằng năm, ngày 30/4 sẽ được biết đến như là ‘Ngày Hành trình đến Tự do’, một ngày lễ tưởng niệm nhưng không phải là ngày nghỉ lễ chính thức.
Hà Nội đã triệu đại sứ Canada đến để phản đối. Việt Nam nói đạo luật ‘Hành trình tới tự do’ ‘xuyên tạc lịch sử’, ‘khiêu khích chia rẽ đoàn kết dân tộc’ và rằng thông qua luật này là ‘bước lùi nghiêm trọng trong quan hệ hai nước, gây ảnh hưởng tiêu cực đển quan hệ đang phát triển tốt đẹp giữa Việt Nam và Canada.’
TNS Ngô Thanh Hải: Đạo luật của tôi nhấn mạnh ngày 30/4/1975 quân đội cộng sản Việt Nam đã không tôn trọng Hiệp định Paris, cưỡng chiếm miền Nam. Mục tiêu thứ hai, luật nói sau 30/4/75 có hơn 2 triệu người bỏ nước ra đi vì cộng sản đã vi phạm nhân quyền. Thứ ba, luật này để tưởng nhớ 250 ngàn người Việt thiệt mạng trên biển cả trong cuộc di cư đó. Thứ tư, luật công nhận chính phủ và nhân dân Canada đã đón tiếp những người Việt tị nạn.
VOA: Ngay sau khi Canada thông qua luật này, Việt Nam chính thức lên tiếng phản đối nói rằng luật ảnh hưởng tiêu cực tới quan hệ đang phát triển giữa hai nước. Là tác giả luật này, phản hồi của ông ra sao:
TNS Ngô Thanh Hải: Đạo luật của tôi không liên quan đến ngoại giao Việt-Canada, không dính líu tới bang giao hai nước, không liên quan gì đến chính phủ Việt Nam.
VOA: Việt Nam nói luật này làm tổn thương tình cảm người dân Canada vì ‘Canada trước đây từng ủng hộ người dân Việt Nam trong các cuộc kháng chiến chống xâm lược,’ thưa ông?
TNS Ngô Thanh Hải: Như vậy họ càng sai hơn nữa vì Canada đã tham gia vào cuộc chiến Việt Nam với các hoạt động giám sát quốc tế để hỗ trợ mục tiêu thiết lập hòa bình và chấm dứt chiến tranh bằng cách hỗ trợ việc thi hành Hiệp định Paris 1973 mà chính cộng sản Việt Nam đã vi phạm.
Thứ hai, sau khi nhân dân Canada chấp nhận 60.000 người mà sau này lên tới khoảng 300.000 người Việt tị nạn, Cao ủy Liên hiệp quốc đã trao Giải thưởng Nansen cho dân Canada năm 1986. Giải thưởng này tương đương Nobel hòa bình về vấn đề người tị nạn của Cao ủy Tị nạn Liên hiệp quốc. Chính phủ Việt Nam không bao giờ chấp nhận sự thật, luôn luôn chối cãi bởi vì không muốn thế giới biết đến những sự vi phạm, giết chóc của họ đối với nhân dân Việt Nam.
VOA: Ông nói luật không ảnh hưởng bang giao song phương, nhưng Việt Nam cho rằng luật này đi ngược lại quan hệ chính trị-kinh tế-xã hội đang phát triển của hai nước, viện dẫn lý do luật công nhận 30/4 là ngày quốc lễ của Canada.
TNS Ngô Thanh Hải: Đạo luật này quy định 30/4 là một ngày lễ của quốc gia Canada tưởng niệm cuộc di cư của người Việt tị nạn cộng sản được đón nhận vào Canada. Nói nó liên quan đến vấn đề chính trị, bang giao tôi cho đó là sai.VOA: Việt Nam nói luật này ‘xuyên tạc lịch sử’ vì ‘lịch sử đã chứng minh đây là cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc mà cộng đồng quốc tế trong đó có Canada ủng hộ.’ Quan điểm của ông ra sao?
TNS Ngô Thanh Hải: Vậy Việt Nam không công nhận 30/4 là ngày họ chiếm miền Nam à? Quân đội miền Nam cộng hòa có ra ngoài Bắc đánh không? Chính quân đội miền Bắc xuống xâm chiếm miền Nam mà. Họ không công nhận là họ vi phạm Hiệp địnhParis 1973 họ đã ký à? Những điều cộng sản nói ra là nói dóc, chối cãi sự thật.
VOA: Cũng có ý kiến cho rằng luật này mang tính khiêu khích chia rẽ tinh thần đoàn kết dân tộc giữa người Việt với nhau vì giữa lúc vết thương chưa lành mà gợi nhớ lại những đau thường càng khơi dậy hận thù quá khứ, không giúp ích cho công cuộc hòa giải dân tộc sau chiến tranh. Ý kiến thượng nghị sĩ Hải thế nào?
TNS Ngô Thanh Hải: Cộng sản Việt Nam nói hòa giải dân tộc, xin hãy hòa giải với người dân trong nước trước vì chính họ là nạn nhân của cộng sản Việt Nam. Ở hải ngoại, chúng tôi đâu cần hòa giải với cộng sản Việt Nam. Hòa giải thì cộng sản Việt Nam phải làm việc đó trước vì người dân trong nước đã bị họ kèm kẹp và vi phạm tất cả những nhân quyền. Sau khi có thể chế tự do dân chủ rồi, mới nói tới cộng đồng Việt Nam hải ngoại. Và phải chấp nhận sự thật trước rồi mới tính tới, chứ tối ngày cứ nói láo thì cộng sản Việt Nam sẽ không đi tới đâu cả.
VOA: Nhưng làm thế nào để chữa lành vết thương cũ khi không chịu rời bỏ hận thù quá khứ?
TNS Ngô Thanh Hải: Muốn bỏ hận thù quá khứ, chính cộng sản phải làm trước: thả hết tù chính trị, tự do tôn giáo, tự do sở hữu, tự do-dân chủ-nhân quyền..v..v..
VOA: Vậy theo ông, việc hòa giải hoàn toàn tùy thuộc vào thiện chí của phía cộng sản?
m. Hòa giải thì cộng sản Việt Nam phải làm việc đó trước vì người dân trong nước đã bị họ kèm kẹp và vi phạm tất cả những nhân quyền. Sau khi có thể chế tự do dân chủ rồi, mới nói tới cộng đồng Việt Nam hải ngoại. Và phải chấp nhận sự thật trước rồi mới tính tới, chứ tối ngày cứ nói láo thì cộng sản Việt Nam sẽ không đi tới đâu cả.
VOA: Nhưng làm thế nào để chữa lành vết thương cũ khi không chịu rời bỏ hận thù quá khứ?
TNS Ngô Thanh Hải: Muốn bỏ hận thù quá khứ, chính cộng sản phải làm trước: thả hết tù chính trị, tự do tôn giáo, tự do sở hữu, tự do-dân chủ-nhân quyền..v..v..
VOA: Vậy theo ông, việc hòa giải hoàn toàn tùy thuộc vào thiện chí của phía cộng sản?
TNS Ngô Thanh Hải: Đúng. Người dân viết một bản nhạc chống Trung Cộng thì họ bắt bỏ tù. Đó là chuyện không thể chấp nhận ở một nước tự do dân chủ, không bao giờ có chuyện đó. Tại sao họ lại làm vậy với nhân dân trong nước? Họ nói một đường làm một nẻo.
VOA: Có ý kiến cho rằng để xích lại gần nhau cần thiện chí đôi bên, rằng bên kia cũng cần quên quá khứ để hướng tới tương lai vì không thể hòa giải với những người chỉ biết đặt điều kiện để mưu cầu lợi ích cho một nhóm hận thù cộng sản dai dẳng mà thôi. Xin ghi nhận quan điểm của ông?
TNS Ngô Thanh Hải: Hòa giải trước, giải tất cả những cái sai cộng sản Việt Nam đã làm. Sau khi hòa giải trong nước rồi, nhân dân trong nước chấp nhận cộng sản Việt Nam đã thay đổi bằng một chính phủ tự do dân chủ nhân quyền, lúc đó cộng đồng Việt hải ngoại cũng sẽ chấp nhận hoặc chấp thuận. Cộng đồng người Việt hải ngoại có xây dựng đất nước hay không, chỉ khi nào chính phủ cộng sản Việt Nam thay đổi. Họ phải bỏ điều 4 Hiến pháp, họ phải có thể chế tự do dân chủ thì cộng đồng Việt Nam hải ngoại lúc đó mới có thể nói chuyện với họ được.
VOA: Phản ứng của hành pháp-lập pháp Canada về việc Hà Nội triệu đại sứ Canada phản đối đạo luật này ra sao, thưa ông?
TNS Ngô Thanh Hải: Đây là xứ tự do: hành pháp, lập pháp, và tư pháp riêng rẽ độc lập. Thành ra, bên đây nếu Quốc hội đã thông qua một đạo luật thì chính phủ cũng phải chấp nhận. Không phải theo kiểu của cộng sản Việt Nam.
VOA: Luật này được thông qua giữa lúc đánh dấu 40 năm chiến tranh Việt Nam kết thúc, ông có chia sẻ gì thêm?
TNS Ngô Thanh Hải: Luật pháp Canada đã công nhận ngày 30/4 là ngày miền Nam bị cộng sản chiếm khiến hơn 2 triệu người đã bỏ nước ra đi. Lời dẫn nhập đạo luật của tôi vẫn còn chữ ‘Tháng tư đen.’ Luật giúp các thế hệ sau hiểu rằng sở dĩ họ được sống trong xứ tự do dân chủ như ở đây là vì cha mẹ họ đã bỏ nước ra đi khỏi gọng cùm của cộng sản Việt Nam để tới một nước tự do dân chủ.
VOA: Xin chân thành cảm ơn Thượng nghị sĩ Ngô Thanh Hải đã dành cho chúng tôi cuộc trao đổi này.
