Con người ta từ xưa đến nay, từ u sang Á, bất kể văn hóa từ thô sơ cho đến khoa học không gian cũng đều quý trọng đất đai của tổ tiên đã dày công tạo dựng và bảo tồn. Thế cho nên, chuyện bán nước hay cho thuê đất dài hạn là điều không thể chấp nhận được. Quốc gia có thể bị ngoại bang dùng vũ lực để xâm chiếm, và rồi người dân sẽ hợp lực chống ngoại xâm giành lại đất đai, chủ quyền. Thế nhưng đã đem bán hay cho thuê dài hạn thì không còn cơ may để khôi phục lại. Truyện ngụ ngôn từ thời thượng cổ, hơn 600 năm trước Tây Lịch, đã được La Fontaine dùng thơ kể lại và trở thành một danh tác của nền văn chương Pháp, và đã được dịch qua nhiều thứ tiếng để con người lấy đó làm điều răn dạy về văn hóa và đức dục.
Đặc San Lâm Viên xin mời quý vị đọc bài thơ “Le Laboureur et ses Enfants” của La Fontaine ngụ ý khuyên người đời nên giữ gìn đất đai của tổ tiên truyền lại, như ông bà ta đã ví “một tấc đất một tấc vàng”, được Bùi Phạm Thành chuyển qua Việt Ngữ với nhan đề “Người Điền Chủ Và Những Người Con Của Ông" qua thể thơ lục bát.
Le Laboureur et ses Enfants Travaillez, prenez de la peine: C’est le fonds qui manque le moins. Un riche Laboureur, sentant sa mort prochaine, Fit venir ses enfants, leur parla sans témoins. "Gardez-vous, leur dit-il, de vendre l’héritage Que nous ont laissé nos parents: Un trésor est caché dedans. Je ne sais pas l’endroit; mais un peu de courage Vous le fera trouver: vous en viendrez à bout. Remuez votre champ dès qu’on aura fait l’août: Creusez, fouillez, bêchez; ne laissez nulle place Où la main ne passe et repasse." Le père mort, les fils vous retournent le champ, Deçà, delà, partout; si bien qu’au bout de l’an Il en rapporta davantage. D’argent, point de caché. Mais le père fut sage De leur montrer, avant sa mort, Que le travail est un trésor. Jean de La Fontaine | Người Điền Chủ Và Những Người Con Của Ông Làm lụng thì chỉ mệt thôi, Phí tổn ít nhất mọi người ghi tâm. Vị điền chủ sắp lìa trần, Gọi con đến để một lần trối trăn. Dặn con: "Ruộng chớ chia phân, Vì cha ta đã có lần dặn khuyên, Châu báu cùng với bạc tiền, Chôn ở ngoài ruộng, ta quên chỗ rồi. Các con hãy nhớ nghe lời, Nếu mà tìm được thì đời ấm no. Hãy nghe lời ta dặn dò, Cùng nhau ra sức chăm lo bới, đào." Thế là không chừa nơi nào, Các con ra sức bới đào xuốt năm. Châu báu thì vẫn biệt tăm, Nhưng mà vườn, ruộng muôn phần tốt tươi. Lợi nhuận thu về bằng mười, Bây giờ mới hiểu những lời cha khuyên. Ruộng đất chính là bạc, tiền, Muốn tìm kho báu phải nên chuyên cần. Bùi Phạm Thành (Đặc San Lâm Viên) |
