Hạnh Phúc Nằm Ở... Ruột Già! - BS Đỗ Hồng Ngọc

Khi còn trẻ, ta dễ thấy cái ăn là quan trọng, khi về già mới biết “chuyện lớn” kia càng quan trọng hơn. (*)

Triết gia Lâm Ngữ Đường bảo: “Hạnh phúc ư?". Rất đơn giản. Nó nằm ở ruột già! Ruột già mà điều hòa thì ta hạnh phúc, còn không thì ta khổ sở. Chỉ có vậy thôi!” (Sống đẹp, bản dịch Nguyễn Hiến Lê).  

Thế rồi gia chủ nghe người ta khuyên bắt lấy một con chuột to, khâu đít nó lại, rồi thả ra. Mới đầu chẳng có chuyện gì xảy ra nhưng chỉ vài ba hôm sau, con chuột bị khâu đít bắt đầu tấn công các con chuột khác, bởi vì nó đang khổ do bón mà những con chuột khác cứ phây phây, chí chóe, thấy ghét. Từ đó, không còn một con chuột nào dám lai vãng nhà ông ta nữa.

Trong cơ thể ta, hệ tiêu hóa còn được gọi là “ống tiêu hóa”. Nó đúng là một cái ống tròn, chạy dài từ miệng tới hậu môn, phình ra chỗ này, bóp lại chỗ kia, ngoằn ngoèo chỗ nọ... Thức ăn thức uống đi xuyên qua cái ống đó, được hấp thu vào cơ thể để tạo năng lượng, phần còn lại là chất bã, là phân, phải thải bỏ. Không thải ra được thì kẹt, thì bí.

Nhớ rằng trong phân có 3/4 là nước, 1/4 chất rắn, trong đó có 30% chất vô cơ, 30% là chất xơ và 1-3% proteine cùng các tế bào biểu mô, vi trùng các thứ… Hiểu vậy, ta thấy cần có đủ chất xơ trong thức ăn và cần  uống đầy đủ nước trong ngày, đặc biệt là ở người già.

Con cháu thông minh sẽ phải quan tâm đến “đại sự” này của ông bà cha mẹ già. Tại sao người già dễ bị bón? Ấy bởi vì ruột đã bắt đầu làm biếng - nhiều nơi khác cũng bắt đầu làm biếng như vậy, không buồn co bóp nữa; rồi cũng do răng có vấn đề, khó nhai khó nuốt nên người già thường thích ăn những thực phẩm mềm như bột, sữa, thành thử dễ thiếu chất xơ (các loại sữa bột, béo bổ quá, hấp thu sạch trơn, không còn chút gì để làm phân). 

Người già lại ít vận động, quen ngồi một chỗ nên ruột cũng ì ra, cơ bụng nhão, phình lên. Các phản xạ đều chậm chạp, kể cả phản xạ co bóp tống phân ra ngoài, ruột tái hấp thu hết khối lượng nước nên phân ngày càng cứng, khô. Không kể một số thuốc dùng thường ngày hay thuốc bổ nhiều thứ cũng gây bón như thuốc ngủ, thuốc huyết áp, calci, vitamin... nếu dùng quá liều lượng.

Táo bón làm cho đau bụng lâm râm cả ngày, dễ cau có gắt gỏng, thấy ai cũng… ghét; chưa kể có khi còn bị trĩ, gây thêm sợ hãi, lo lắng. 

Mặt khác, người già thường đi tiêu khó, ngồi lâu, dễ ngại ngùng, thấy bất tiện, nên ráng nín nhịn, rồi quen dần, mất luôn phản xạ. Người dùng thuốc nhuận trường lâu ngày cũng mất phản xạ như vậy. Ruột đợi có thuốc mới chịu hoạt động, mà liều lượng ngày càng tăng, cứ y như bị ghiền. Đó là chưa kể một vài loại bệnh tật khác ở ruột như rối loạn tiêu hóa, polype, u bướu…

Cần chọn lựa thức ăn cho người già sao cho đủ chất, lại có nhiều xơ, và nhớ mỗi ngày uống đủ lượng  nước; bớt dùng các loại đường bột, sữa, dầu mỡ, nước ngọt các thứ..

Một người uống cam hộp, uống nước ngọt có mùi vị trái cây thơm tho không thể nào bằng ăn nguyên trái cam, có cả xơ cả múi. Hiện nay thức ăn trên thị trường thường lạm dụng chất hóa học, có mùi vị “như thiệt”, lường gạt khẩu vị của ta, tuy có ngon mà không có chất, kể cả chất xơ, cần thiết để chống táo bón.

Cũng nên để ý rằng chuyện này đúng là “đại sự”, chớ coi thường. Ở những nơi văn minh, lịch sự - những tòa cao ốc lớn, nhà hàng, khách sạn… bao giờ hệ thống toilet cũng đặt ngay ở cửa ra vào, sạch đẹp, thơm tho, có tiếng nhạc dặt dìu, đầy quyến rũ…

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc

****

(*) Xin góp thêm:

•  Buổi sáng ăn điểm tâm một bát gồm có:

         - Three 70cc scoops of Oat Bran

         - 1 tablespoon of Peanut Butter Powder

         - 1  teaspoon of Chia seeds (Flax seeds hay Hemp hearts seeds)

         - 1 teaspoon vừng trắng + 1 teaspoon vừng đen

         - 1 nhúm sprouts gồm có Broccoli sprouts, Alfalfa sprouts, Radisth sprouts và Lentil sprouts (đôi khi thay vào bằng Mung Bean sprouts, Garbonzo Beansprouts, tự trồng lấy để có ăn hàng ngày)

          - một íi đồ ăn thịt, cá leftover cho ngon miệng.

         - 1 nhúm đậu phọ̣ng luộc (nếu có sẵn)

         - Nước sôi đổ đầy bát.

• Buổi trưa ăn nửa bát raw mixed nuts ((tự trộn lấy cho rẻ tiền gồm có Peanuts, Cashews, Walnuts, Brazil nuts,  Almonds, Pecans, Macadamia Nuts trộn thêm một ít Raisins cho ngon miệng)

• Buổi tối ăn 1 đĩa steamed vegetables  (Broccoli, carrots, tomatoes, bell pepper, corn, pumpkin, beet roots) với một chút thịt, cá hay trứng chiên cho ngon miệng.

• Mỗi ngày uống:

         - 1 ly cà phê vào sáng sớm
         - ̣1 ly Ozonated water khoảng 10 giờ sáng
         - 1 ly nước xay fruits and vegetables (Aples, grapes, bananas, broccoli, carrots, tomatoes, beet roots), buổi trưa sau khi ăn mixed nuts
         - 1 bình nước pha  2 scoops of whey Protein Power khi tập thể dục, chạy bộ, đạp xe đạp 
         - 1 ly nước pha chocolate powder khoảng 5 giờ chiều
         - 1 ly ước ấm khoảng 9 giờ tối trước khi đi ngủ

• Hàng ngày ăn thêm các loại trái cây tùy theo mùa như orange, kiwi, avocaddo, blueberry, watermelon, honeydew, cantaloupe, sugar plum, fig... và ăn một củ  Philippine purple yam (ube, rẻ tiền hơn Japanese purple yam) hay roated pistachios, một quả trứng luộc mỗi khi thấy đói bụng.

Nhờ theo chế độ  ăn  uống  như vậy nên mỗi sáng đi "ngoài" rất dễ dàng, nhanh chóng không bao giờ bị táo bón cả chục năm nay. (Lương Phúc Thọ)