Hôm 7/5, Hạ viện Hoa Kỳ nhất trí chuẩn thuận dự luật ủng hộ Đài Loan trong bối cảnh Trung Quốc gia tăng áp lực quân sự và ngoại giao lên hòn đảo này. Bắc Kinh ngay lập tức bày tỏ giận dữ và yêu cầu Mỹ chặn ngay dự luật.
Hạ viện Mỹ thể hiện sự đồng lòng phi đảng phái với vấn đề Đài Loan, với 414 phiếu thuận, 0 phiếu chống phiên bỏ phiếu thông qua Đạo luật Bảo đảm Đài Loan (Taiwan Assurance Act 2019). Dự luật khẳng định cam kết của Mỹ đối với Đài Loan trong vấn đề quốc phòng và ngoại giao.
Đạo luật yêu cầu Washington cần phải thường xuyên bán vũ khí cho Đài Loan, và ủng hộ nước này tham gia vào các tổ chức quốc tế. Chưa rõ thời điểm dự luật này được đưa ra bỏ phiếu ở Thượng Viện trước khi trở thành luật.
Trung Quốc lập tức tỏ ra tức tối và yêu cầu Mỹ chặn tiến trình của dự luật.
Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Cảnh Sảng nói dự luật này là một sự can thiệp vào chuyện nội bộ của Trung Quốc, và Bắc Kinh đã gửi cảnh báo nghiêm khắc tới Washington về việc này.
Trung Quốc kêu gọi Mỹ chặn đứng dự luật, “xử lý đúng đắn các vấn đề liên quan đến Đài Loan để không gây phương hại nặng nề cho sự hợp tác Mỹ-Trung trên các lĩnh vực quan trọng và cho hòa bình và ổn định tại eo biển Đài Loan”.
Trung Quốc coi Đài Loan là một tỉnh ly khai và khẳng định sẽ lấy lại dù bằng vũ lực.
Mỹ không có quan hệ chính thức với Đài Loan, nhưng có luật yêu cầu phải cung cấp cho quốc đảo này đầy đủ phương tiện để tự vệ và là nguồn cung cấp vũ khí chính của Đài Loan.
Bộ Ngoại Giao Đài Loan hoan nghênh động thái “tích cực” của Hoa Kỳ, đồng thời bày tỏ lòng cảm kích. Bộ này khẳng định Đài Loan sẽ tiếp tục sát cánh với chính quyền Hoa Kỳ để siết chặt thêm mối quan hệ đối tác giữa đôi bên.
Hạ viện Mỹ thông qua dự luật này trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc đang vấp phải khó khăn trong tiến trình đàm phán thương mại. Hồi đầu tuần,
Tổng thống Donald Trump tức giận thông báo sẽ tăng cường cuộc chiến thương mại với Trung Quốc do Bắc Kinh cố tình kéo dài tiến trình đàm phán.
Bắc Kinh vừa thông báo Phó Thủ tướng Lưu Hạc vẫn sẽ tới Washington trong tuần này để dẫn đầu đoàn đàm phán trong nỗ lực thuyết phục tổng thống Trump không tăng thuế lên hàng hóa Trung Quốc.
Đức Trí
Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 15/4 đã phê chuẩn bán vũ khí cho Đài Loan với trị giá 500 triệu Đô la Mỹ, đồng thời đã thông báo cho Quốc hội Mỹ.
Hôm 24/4, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã phẫn nộ biểu thị Quân đội Trung Quốc kiên quyết phản đối, yêu cầu Mỹ lập tức hủy bỏ thương vụ bán vũ khí cho Đài Loan; người phát ngôn Văn phòng sự vụ Đài Loan thuộc Quốc vụ viện Trung Quốc cũng cho biết, “kiên quyết phản đối Mỹ và Đài Loan có liên hệ quân sự với bất cứ hình thức nào”.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ngô Khiêm (Ảnh: CNA)
Mỹ phê chuẩn bán vũ khí trị giá 500 triệu USD cho Đài Loan
Theo Thời báo Tự do tại Đài Loan đưa tin, quân đội Mỹ hôm 15/4 công bố thông tin cho biết,
Bộ Ngoại giao nước này đã phê duyệt thương vụ bán vũ khí quân sự cho Đài Loan, dự tính thương vụ này có trị giá khoảng 500 triệu USD, tiếp tục cung cấp căn cứ không quân Luke Air Force Base ở tiểu bang Arizona cho Đài Loan tiến hành dự án đào tạo nhân viên phi công lái chiến đấu cơ F-16, cung cấp hỗ trợ bảo trì và hậu cần, đồng thời gửi thông báo đến Quốc hội Mỹ.
Chuyên gia phân tích cho rằng, việc này không chỉ cho thấy Mỹ bình thường hóa bán vũ khí quân sự cho Đài Loan, đồng thời cũng cho thấy giao lưu Không quân Mỹ – Đài Loan lần đầu tiên thể hiện ra bề mặt.
Ngày 17/4, ông Randall Schriver, Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương cho biết, thương vụ mua bán vũ khí quân sự này phù hợp với “Đạo luật Quan hệ Đài Loan”, hơn nữa cũng là để trợ giúp Đài Loan tăng cường khả năng răn đe, để đối phó với sự đe dọa từ Trung Quốc.
Hôm 24/4, Tổng thống Trung Hoa Dân Quốc Thái Anh Văn đã tiếp kiến ông Tommy Hicks – chủ tịch Ủy ban Đảng cộng hòa toàn quốc (Republican National Committee, RNC), bà Thái đã cảm ơn sự ủng hộ đảng Cộng hòa đối với nền dân chủ Đài Loan.
Bà Thái cho biết, đây là lần thứ 3 chính quyền Tổng thống Trump tuyên bố bán vũ khí quân sự cho Đài Loan, và bình thường hóa các thủ tục bán vũ khí quân sự cho Đài Loan. Chúng ta nhìn thấy Mỹ đang dùng hành động thực tế và thiết thực, kiên định ủng hộ Đài Loan.
Trung Quốc “kiên quyết phản đối”
Theo truyền thông Trung Quốc đưa tin, hôm 24/4, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ngô Khiêm đã lên tiếng về vấn đề này.
Ông Ngô Khiêm nói, thương vụ bán vũ khí quân sự này của Mỹ “đầu độc sự phát triển mối quan hệ giữa quân đội hai nước Mỹ – Trung, phá hoại nghiêm trọng quan hệ giữa hai bờ eo biển và hòa bình ổn định tại khu vực eo biển Đài Loan”;
ông Ngô Khiêm cho rằng thương vụ này không những “hoàn toàn sai lầm” mà còn “rất nguy hiểm”.
Trong phát biểu của mình, ông Ngô Khiêm cũng nói “dựa vào người phương Tây để đề cao bản thân là không có đường thoát, lấy Đài Loan để chế phục Đại lục chắc chắn sẽ uổng công”, ông cho biết, Trung Quốc yêu cầu Mỹ nghiêm khắc tuân thủ nguyên tắc một Trung Quốc và các quy định trong 3 thông cáo Trung – Mỹ, đồng thời yêu cầu Mỹ “lập tức hủy bỏ các thương bán vũ khí quân sự cho Đài Loan, dừng cung cấp vũ khí cho Đài Loan, cũng như liên hệ quân sự với Đài Loan”, tránh tạo thành tổn thương cho quan hệ Mỹ – Trung và tổn hại đến hòa bình ổn định khu vực eo biển Đài Loan.
Trong buổi họp báo cùng ngày 24/4, người người phát ngôn Văn phòng sự vụ Đài Loan thuộc Quốc vụ viện Trung Quốc Mã Hiểu Quang cũng lên tiếng về vấn đề này, ông Mã cho biết, vấn đề Đài Loan “liên quan đến chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc”, kiên quyết phản đối Mỹ bán vũ khí quân sự cho Đài Loan, và liên hệ quân sự với khu vực Đài Loan bằng bất cứ hình thức nào, “đây là lập trường nhất quán và rõ ràng”.
