GETTY IMAGES
Phía Trung Quốc kỳ vọng nhiều ở cuộc gặp tại dinh thự riêng của Tổng thống Donald Trump ở Mar-a-Lago, Florida nhưng có vẻ như chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình bị vụ phóng hỏa tiễn Syria phủ bóng.
Theo bài của Joshua Berlinger trên CNN 07/04, ông Trump ra lệnh tấn công Syria ngay trước khi ngồi vào bữa tiệc tối thứ Năm đón lãnh đạo tối cao của Trung Quốc, ông Tập Cận Bình và phu nhận, bà Bành Lệ Viện.
Đoàn Trung Quốc rời bữa tiệc lúc 21:00 để ra nghỉ ở một nơi gần đó, và ngay sau đấy, Tổng thống Trump mở cuộc họp báo nói vì sao ông ra lệnh bắn tên lửa hành trình Tomahawk vào một căn cứ của quân đội Syria.
Bình luận của Willy Lam, nhà quan sát từ Hong Kong nói với CNN, cho rằng phía Trung Quốc rất muốn "nhận hào quang" từ chuyến thăm này.
Nhưng vụ bất ngờ bắn hỏa tiễn tấn công Syria của ông Trump đã phủ bóng lên chuyến đi.
Tin về vụ oanh kích Syria bị đài CCTV của Trung Quốc đặt xuống thấp, giữa bản tin.
Tranh cãi về vụ tấn công hóa học ở Syria
GETTY IMAGES
Phần cao nhất tất nhiên là về cuộc gặp Tập - Trump.
Cả hai đồng minh của tổng thống Bashar al-Assad tại Syria là Nga và Iran đều đã lên án cuộc oanh kích.
Hoàn cầu Thời báo ở Trung Quốc phê phán vụ tấn công thể hiện chính sách "bất nhất" của ông Trump.
Nhưng Bộ Ngoại giao Trung Quốc chỉ và kêu gọi "không làm tình hình tồi tệ đi".
Trước các cáo buộc mà Hoa Kỳ nêu ra rằng quân đội Syria đã dùng khí Sarin làm thường dân bị chết, điều mà chính quyền Syria bác bỏ, Bắc Kinh chỉ nêu về mặt nguyên tắc là Trung Quốc phản đối việc sử dụng vũ khí hóa học ở bất cứ tình huống nào.
Nói về "cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học tại Syria gần đây", bà Hoa Xuân Oánh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc đề nghị Liên Hiệp Quốc mở cuộc điều tra chứ không nói là đó là vụ do quân đội Syria gây ra.
Đã nhận lời mời
Sau ngày đầu gặp gỡ tại Florida, hiện chưa rõ phái đoàn Tập Cận Bình đạt được gì từ ông Trump trong chuyến thăm.
Điều duy nhất báo chí Trung Quốc nói là ông Trump đã nhận lời mời sẽ thăm Trung Quốc trong năm 2017.
BBC News tường thuật từ Boston trong ngày thứ Sáu cho hay chủ đề thương mại được bàn đến tại Florida giữa phái đoàn Trung Quốc và nước chủ nhà.
Ông Tập cũng đề nghị tái khởi động một quan hệ Trung - Mỹ mới cho 45 năm tới, nhân sự kiện Hoa Kỳ và nước Trung Quốc cộng sản thiết lập quan hệ ngoại giao 45 năm trước.
Nhưng Hoàn cầu Thời báo cũng nói ông Trump ra quyết định "vội vã, bất nhất" trong vụ oanh kích Syria và tỏ ý lo ngại rằng tổng thống Mỹ có thể sẵn sàng ra tay về quân sự "đơn phương và bất ngờ".
Theo BBC News, sự tương phản đến từ chỗ ông Tập Cận Bình là "quan chức cộng sản nói năng nhỏ nhẹ" và ông Donald Trump là "tỷ phú địa ốc bạo miệng".
Cũng có tin cuộc gặp được thu xếp chỉ mới cuối tuần trước để ông Tập Cận Bình sang gặp Donald Trump tại Mỹ.
Còn theo một bình luận trên CNN, có thể quyết định bất ngờ cho oanh kích Syria của ông Trump lại làm tăng vị thế nói chuyện của ông với ông Tập, dù hai sự kiện có thể không liên quan.
GETTY IMAGES
Lý do là, theo nhà bình luận Zhang Baohui từ Đại học Lingnan, Hong Kong, phía Trung Quốc nay thấy rằng kể cả trong trường hợp Bắc Hàn, ông Trump cho thấy ông ta sẵn sàng ra tay đơn phương, theo CNN.
Trước khi lên máy bay rời Tòa Bạch Ốc đến Florida đón ông Tập, ông Trump lại nói với báo chí rằng Trung Quốc "cần phải làm nhiều hơn để ngăn Bắc Hàn phát triển vũ khí hạt nhân".
Trung Quốc từng phản đối mọi kế hoạch loại bỏ tổng thống Assad ở Syria và chống việc "can thiệp vào tình hình các nước khác".
Phía Hoa Kỳ nói họ có thông báo cho Nga về vụ tấn công nhưng không nói phía Trung Quốc có được báo trước hay là không.
Những diễn biến mới nhất này có vẻ như ông Trump đã khiến ông Tập bị động.
Tổng thống Trump (phải) bắt tay với Chủ tịch TC Tập Cận Bình trước giờ ăn tối ở Mar-a-Lago - Ảnh: Reuters Buổi đón tiếp Chủ tịch TC Tập Cận Bình cùng Phu nhân được tổ chức trọng thể tại Khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của Tổng thống Donald Trump.Hai bên gia đình, lẫn Phái đoàn hoan hỉ chụp hình ảnh lưu niệm từ ngoài cửa vào trong.Thậm chí trong phần phát biểu trước bữa ăn tối, ông Trump đã nói về việc “xây dựng Tình bạn” giữa hai nhà Lãnh đạo nữa !.Điều này khiến nhiều nhà Quan sát đặt câu hỏi bởi xuyên suốt quá trình vận động tranh cử, ông Trump luôn cực lực lên án TC chơi không đẹp, cướp công ăn việc làm của người Mỹ !.Giới Truyền thông cho biết: Trong cuộc gặp ngày 7-4 (giờ Mỹ), hai nhà Lãnh đạo mới thực sự bàn về các vấn đề chính của cuộc gặp Thượng đỉnh này.Ngay trước cuộc gặp này, phần nhiều giới Truyền thông đều nói đến thế yếu của ông Trump khi chuẩn bị bước vào đàm phán.Nhưng rõ ràng ông đã chủ động chuẩn bị con bài tẩy đó là cú ra đòn dằn mặt trước giờ thảo luận chính thức: Ra lệnh tấn công Syria bằng 59 hỏa tiễn hành trình Tomahawk !.Sau bữa ăn tối ở Mar-a-Lago, ông Trump đã có cuộc họp báo để nói về quyết định phát lệnh tấn công vào Căn cứ Không quân Shayrat, ở Syria, mà ông cho là có liên quan đến cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học làm thiệt mạng nhiều dân thường.Buổi họp báo có sự hiện diện của Chiến lược gia trưởng Steve Bannon, Cố vấn Ivanka Trump, và bà Dina Powell, nữ Cố vấn mới được đưa vào Hội đồng An ninh Quốc gia.Quyết định của “Tổng tư lệnh” Donald Trump được cho là rất nhanh chóng, nhưng câu hỏi có thể đặt ra là: Tại sao vào thời điểm tiếp họ Tập?Cuộc tiếp họ Tập chỉ kéo dài thêm sang ngày 7-4, và ông Trump hoàn toàn có thể để lùi lại thời gian tấn công Syria nếu muốn !.Các nhà Quan sát cho rằng: Ông muốn tung bài dằn mặt Chủ tịch TC ngay trước giờ đàm phán về vấn đề CS Triều Tiên !.Trước cuộc gặp Thượng đỉnh được cho là quan trọng này, Truyền thông Mỹ đều đánh giá rằng: Vấn đề CS Triều Tiên mới là quan trọng nhất, và ông Trump muốn giải quyết cho gọn chuyện đó !.Trong chuyến đi dọn đường đến Nhật, Hàn Quốc, và TC hồi giữa tháng 3, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson nói "rõ ràng là cần có một cách tiếp cận khác" sau 20 năm nỗ lực ngoại giao thất bại, để thuyết phục CS Triều Tiên từ bỏ vũ khí nguyên tử !.Trong một cuộc phỏng vấn với báo Financial Times gần đây, ông Trump cũng khẳng định: Mỹ sẽ tự hành xử vấn đề CS Triều Tiên, bất kể TC có giúp đỡ hay không !.Dù vậy, các nhà Quan sát vẫn cho rằng: Mỹ không có nhiều lựa chọn đối với CS Bình Nhưỡng để bảo vệ các Đồng minh thân cận của mình là: Hàn Quốc, và Nhật. Mọi giải pháp đều phải thông qua Bắc Kinh TC - Đồng minh thân cận của CS Bình Nhưỡng, và có khả năng gây áp lực với CS Bình Nhưỡng nhiều nhất !.Có lẽ chưa bao giờ trong lịch sử ngoại giao nước lớn, lại có chuyện tung đòn mạnh ngay trong thời điểm có cuộc gặp quan trọng với một Lãnh đạo cỡ Chủ tịch TC.Ông Trump đã làm như thế. Hẳn ông phải có ý định sâu xa của ông - người luôn tự xưng là “Ông vua Đàm phán”!
