Chỉ còn hai ngày nữa là đến ngày bầu cử QH quan trọng 6/11 khi người dân Mỹ sẽ bầu lại 435 dân biểu Hạ viện và thay 33 Thượng nghị sỹ mới. Thường được gọi là giữa kỳ vì cuộc bầu này nằm giữa nhiệm kỳ TT-Phó TT đương nhiệm và thường được coi như phản ảnh tín nhiệm với hai vị đó.
Kết quả thống kê kinh tế Mỹ tháng 10 cho thấy có mức thất nghiệp vẫn giữ được mức thấp nhất từ 18 năm qua (3.7%), và đặc biệt nhất là cùng lương bổng tăng vọt—sau nhiều năm đình trệ. Tăng trưởng GDP vượt 4,1% trong quý 2 và 3,5% trong quý 3 năm nay, đã đưa thị trường chứng khoán lên mức cao kỷ lục gần đụng mức 27,000 của DJ Index, trước khi tụt 6,4% xuống mức 25,270 hôm 2/11. Công ăn việc làm tốt, lương tăng, niềm tin người tiêu thụ cao, và nhiều hãng Mỹ xếp hàng quay về Mỹ như dự kiến của luật giảm thuế doanh nghiệp--mạnh bạo đưa thuế từ 35% xuống 21%.
Câu hỏi thứ nhất: Là người Mỹ, bạn có dễ chối bỏ con đường đang đi này để mong trở lại thời kỳ quen thuộc của các chính phủ đảng Dân chủ có trợ cấp thất nghiệp cao hay những phúc lợi xã hội hấp dẫn khác—điển hình là chuyện khó khăn tài chính quen thuộc của chính vùng đất vàng Cali, vì những chính sách này của những vị dân cử thuộc đảng DC?
Và kết quả sơ khởi cho thấy ông Trump đã làm được! Từ việc tăng thuế sơ khởi trên các hàng nhập nhôm và thép để thử “nắn gân” cả các “bạn hàng” và địch thủ chính là TQ, Mỹ đã đạt được các chiến thắng thương mại quan trọng song phương (với Nhật, Hàn, các nước khối EU…) hay đa phương duyệt lại (NAFTA) với Canada và Mexico, để từ đó lại tạo thành một liên minh quan trọng thắt chặt vòng vây thương mại với TQ.
Câu hỏi thứ hai: Là người Mỹ, bạn có tạm hài lòng với các kết quả này không? Nhất là nhìn ông Trump đêm ngày làm việc và mỗi cuối 3 tháng lại tìm cơ quan từ thiện để tặng lương của mình, vì ông đã là tỷ phú! Tương phản với hình ảnh ông Obama đã giầu lên đáng kể sau 8 năm làm TT Mỹ, hay ông bà Clinton đã đi từ cảnh vỡ nợ tài chính lúc rời Nhà Trắng (theo báo chí) đến khối gia tài đồ sộ hiện nay, nhờ những bài diễn văn hay tiền ứng sách bạc triệu đô do tài PR hay các dàn xếp cá nhân khéo léo (?). Chúng ta nên nghĩ gì với các hình ảnh này?
Riêng với Trung quốc, qua việc áp thuế “tariffs” cao trên 250 tỷ đô hàng nhập hiện nay; và còn dọa áp thuế lên nốt 267 tỷ đô hàng nhập còn lại từ nước này. Thêm vào đó, là giai đoạn 2 của cuộc chiến, với áp lực tài chính tiền tệ, khiến tiền CNY mất gần 10% trong 7 tháng qua, chứng khoán Thượng hải giảm trên 25%, và khối dự trữ ngoại hối mất đi trên 1,200 tỷ đô.
Chỉ có TT Trump và đảng CH mới dám đương đầu với TQ như vậy từ bao đời TT Mỹ. Và cũng khó quên hình ảnh “thảm hại” của TT Obama khi bị đón tiếp nhạt nhẽo cho có lệ trong cuộc viếng thăm chính thức sau cùng ở Bắc kinh. Rồi bao nhường nhịn yếu kém khác của triều đại Dân chủ với ông Obama đã khiến TQ lấn lướt Mỹ trên trường ngoại giao quốc tế, chứ không nói riêng về thặng dư thương mại và “liên tục ăn cắp công nghệ và quyền sở hữu trí tuệ Mỹ”.
Thế Cờ Vây của CP Trump tỏ ra càng xiết chặt và tạo áp lực chính trị và kinh tế tài chính đáng kể lên CP ông họ Tập. Tin không lạ là cuộc nói chuyện giờ chót tuần qua giữa ông Trump và ông Tập, và hôm thứ sáu 2/11 chính TT Trump đã tuyên bố có thể có thỏa thuận “mới” giữa hai bên để giảm nhiệt cho cuộc thương chiến vào kỳ họp cuối tháng 11 này bên lề cuộc họp G-20 ở Argentina. Đồng thời trong chiến lược quen thuộc “cây gậy và củ cà rốt”, ông cũng thêm là Mỹ sẽ áp thuế lên toàn bộ hàng nhập TQ, nếu hai bên không đạt được thỏa thuận trong kỳ họp này!
Tin này giúp thị trường chứng khoán Mỹ và thế giới phục hồi trở lại từ vài ngày qua ngay trước bầu cử Mỹ, điều không làm ngạc nhiên về chiến thuật cố hữu của ông Trump.
Câu hỏi thứ ba: Là người Mỹ, bạn có thấy hãnh diện với thế thượng phong này của Mỹ, để đối lại âm mưu bành trướng của TQ qua kế hoạch “Một Vành Đai Một Con Đường”, thay vì chỉ dựa vào hiệp ước TPP mà còn rất nhiều người Mỹ e ngại dưới thời TT Obama là sẽ làm mất việc làm nghiêm trọng cho giới lao động Mỹ?
Sau hết, quan điểm cá nhân đã dẫn nhằm phản bác người viết này, còn vô tình hay “cố ý” bỏ quên mối âu lo chung của cộng đồng Việt hải ngoại và cả trên 90 triệu đồng bào ở bên kia đại dương, là đe dọa bành trướng xâm lăng của TQ sang Việt Nam trong tương lai gần, vì nỗi lo Thành Đô vào năm 2020 vẫn là ám ảnh khôn nguôi?
Câu hỏi thứ tư : quan trọng nhất cho các người Mỹ gốc Việt, khi cuộc bầu cử giữa kỳ lần này của Mỹ được tiên đoán sẽ có ảnh hưởng sâu xa đến tương lai chính trị VN, là bạn có mong đảng CH vẫn kiểm soát được lưỡng viện QH Mỹ để các chính sách của TT Trump được tiếp tục hiệu quả, nhất là sự can thiệp quân sự mạnh mẽ của Mỹ và liên minh ở Biển Đông, để bảo đảm sự độc lập tự chủ của quê hương cũ của chúng ta trong tương lai? Và còn chưa nói đến triển vọng của một đất nước dân chủ và phú cường?
Phạm Đỗ Chí
