Lịch sử không lập lại nhưng có rất nhiều tương đồng nên các sử gia khuyên nên ôn cố để tri tân. Đó là trường hợp Nhựt thời cách mạng cơ khí đã mở cửa du nhập khoa học kỹ thuật, máy móc Âu Mỹ, phát triển kinh tế vượt bực, hàng hoá Nhựt lan tràn ra các nước. Nhựt giàu mạnh phát triển quân đội, giới quân phiệt tung quân đánh bắc, dẹp nam, xâm chiếm các nước nhỏ, thực hiện chiến lược Đại Đông Á để Nhựt trở thành bá chủ Á châu, liên minh với Đức Quốc xã và Phác xít Ý. Nhựt định đuổi Mỹ ra khỏi Á châu, và trực tiếp tấn công căn cứ hải quân Mỹ Trân Châu Cảng ở tiểu bang Hawaii. Để rồi Nhựt phải ăn hai trái bom nguyên tử của Mỹ, đầu tiên trong lịch sử thế giới, phải đầu hàng Mỹ vô điều kiện vào năm 1945. Giấc mộng làm bá chủ Á châu, cái kiểu trèo cao té nặng, mưu thâm thì hoạ diệt thâm ấy của Nhật xảy ra hồi tiền bán thế kỷ 20, nay tái diễn tương tự với TC. TC cũng muốn vươn lên làm bá chủ Á châu đối đầu với Mỹ sau hai thập niên được các nước Âu Mỹ yểm trơ, viện trợ kinh tế một cách hào phóng.
Thử phân tích xem Nhựt trở nên giàu mạnh nên ham làm bá chủ Á châu thua Mỹ như thế nào vào hậu bán thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Thời kỳ đó khoa học kỹ thuật Âu Mỹ tiến bộ vượt bực, cách mạng trọng thương rất mạnh. Nhựt là nước Á châu mở cửa cho Âu Mỹ, đặc biệt là Mỹ, trong khi các nước ở Á châu đóng cửa rút cầu với các nước Âu châu, nước thì bị xâm chiếm như Ấn độ, Việt Nam, nước thì phải ‘nhượng địa’ cho Anh, Pháp, Bồ đào nha, Tây ban nha. Nhựt mở cửa cho Mỹ nên các nước Âu nể mặt Mỹ, không dám vuốt mũi Mỹ. Nhựt đã rất nhanh chóng tiếp nhận khoa học kỹ thuật của Âu Mỹ để phát triển kinh tế và đã trở thành một quốc gia giầu có vào bậc nhất ở Á Châu. Khi giàu mạnh Nhật phát triển quân đội mở Chiến Lược Đại Đông Á. Về kinh tế để khai thác nguyên nhiên liệu đem về Nhựt và xuất cảng hàng hoá bán ra.. Về chánh trị để làm Vua Á châu. Đường lối chính sách của Mỹ là không tham vọng đất đai, chủ trương tự do, dân chủ, chống chế độ thực dân nên quân phiệt Nhựt coi Mỹ là kẻ thù. Một sai lầm lớn nhứt của Nhựt khiến Nhựt thua Mỹ và ăn bom nguyên tử năm 1945.
Theo chính sách chung của Mỹ sau Thế Chiến 2, như ở Âu châu sau khi Đức Quốc xã bị đánh đuổi, Mỹ tài trơ, viện trợ cho các nước tái thiết và phát triển tự do, dân chủ, pháp trị. Và chỉ một thời gian vài chục năm sau Nhựt thành đệ nhị siêu cường kinh tế thế giới, hàng hoá gia dụng, kỹ nghệ, đóng tàu của Nhựt gần số 1 hoàn cầu. Cả thế giới trọng vọng Nhựt, passpot Nhựt quan thuế các nước cho qua trạm mau, nhiều nước cho người Nhựt vào không cần visa.
Bộ mặt quan trọng quyền lực mềm của một nước là truyền thông, báo chí là đệ tứ quyền, chính Mỹ khen báo Nhựt hay hơn báo Mỹ. Nhà báo lão thành Al Neuharth, sáng lập viên của nhựt báo Mỹ USA Today, phát hành khắp nước Mỹ, số lượng 2 triệu 100 ngàn tờ, nhiều nhứt so với các nhựt báo lớn của Mỹ, từng viết một bài nói trắng ra tại sao báo chí Nhựt bình dân hơn báo chí Mỹ. Ông Al Neuharth khen Nhựt, “Từ khi thua Mỹ trong Thế Chiến 2, Nhựt đã thắng Mỹ trên nhiều phương diện. Kỹ thuật cao. Xe hơi. Báo chí. Tổng số phát hành nhựt báo của Nhựt là 52 triệu 900 ngàn tờ.. Dân số Nhựt chỉ 127 triệu người. Tổng số phát hành nhựt báo của Mỹ 55 triệu 2 tờ. Nhưng dân số của Mỹ hơn hai lần của Nhựt. Nhựt báo Nhựt làm hay hơn chúng ta [Mỹ] vì đưa nhiều tin vô báo của họ. Họ tỏ ra bằng hữu và công bình với độc giả hơn. Họ tỏ ra lễ phép hơn trong bình luận hay phê bình. Trong nhựt báo Nhựt, khối lượng tin tức vượt trội hơn khối lượng quảng cáo. Trong nhiều nhựt báo Mỹ, điều trái ngược lại là sự thật, nhứt là vào ngày Chủ Nhựt. Báo Yomiuri trung hữu về chánh trị, và Ashahi trung tả. Nhưng họ không dùng búa nặng những báo thủ cựu và cấp tiến của Mỹ đập.
Thất bại của Nhựt mấy chục năm trước đây là do – một là – về địa chánh trị, Nhựt muốn làm bá chủ Á châu bằng cách coi Mỹ là kẻ thù và đuổi Mỹ ra khỏi Á châu. Hai là do vấn đề kinh tế, sản xuất quá lạm, xuất cảng hàng hoá lan tràn, bị các nước chống đối như TC bây giờ.
TC bây giờ cũng vậy, đi vào lối mòn thất bại của Nhựt khi xưa. Chủ Tịch Tập Cận Bình bành trướng, xâm lấn biển đảo, siết nợ lấy đất lấy cảng của các nước nghèo để trừ nợ các nước nhỏ vay. Mở đường tơ lụa trên biển trên bộ, mở một vành đai một con đường bao vây thế giới, giành thế đệ nhứt siêu cường của Mỹ. Tham lam, bạo ngược của TC gấp cả chục lần hơn của Nhựt. TC sản xuất dư thừa tung hàng gian, hàng giả, hàng độc ra khắp thế giới, chống Mỹ như săn phù thuỷ. Mỹ bước đầu mở cuộc chiến tranh không đổ máu, mà đổ tiền của TC.
Phản ứng chiến lược Nhựt chống Mỹ, Tổng Thống Mỹ Roosevelt phản đòn đánh kinh tế thương mại của Nhựt trước, triệt đường cung ứng xăng dầu, nguyên liệu của Nhựt. Nhựt không còn sự chọn lựa nào khác, phải đánh Mỹ hay chết khô. Các sử gia sau này coi việc Nhựt tấn công Trân Châu Cảng của Mỹ là dấu hiệu suy bại, suy tàn của quân phiệt Nhựt, và thế giới đầu tiên ghê gớm sự tàn sát của bom nguyên tử mà hai thành phố lớn của Nhựt là nạn nhân.
Hai thế kỷ sau, TT Donald Trump cũng đánh TC hung hăng muốn làm vua Á châu, chiếm vị thế đệ nhứt siêu cường thế giới của Mỹ. Ông cũng đánh TC bằng chiến tranh thương mại trước, Ông đòi hỏi công bằng giao thương, công bằng cạnh tranh cho Mỹ. TC vốn gian ác, chuyên sản xuất hàng độc, hàng giả bán lan tràn các nước. TC chuyên ăn cắp, ăn trộm bí mật khoa học kỹ thuật của Mỹ, mà làm ăn minh bạch, cạnh tranh công bằng là TC sẽ từ chết tới bị thương. TC chuyên cướp biển chiếm đảo của các nước láng giềng, khống chế con đường hàng hải huyết mạch quốc tế mà để Mỹ được tự do cho tàu bè, máy bay đi bất cứ nơi nào Luật Biển cho phép thì TC đâu có làm vua Á châu được.
Mâu thuẫn của TC đối với Mỹ là mâu thuẫn thiên về chiến tranh hơn đàm phán. Nhứt là Chủ Tịch Tập cận Bình đã tóm thâu toàn quyền, Chủ Tịch Đảng, Chủ Tịch Nước, Chủ Tịch Quân uỷ trung ương, tổng chỉ huy tối cao quân đôi suốt đời, tư tưởng của Ông đã đưa vào hiến pháp TC. Ông muốn giấc mộng hoàng đế Trung Hoa của Ông thành sự thật trong đầu thế kỷ 21 và thiên niên kỷ thứ 3. Nếu Tần Thuỷ Hoàng nổi tiếng lập quốc Trung hoa bằng đốt sách chôn học trò, diệt các nước nhỏ làm nên quốc gia Trung Hoa năm 220 trước Công Nguyên, thì Tập cận Bình cũng muốn nổi tiếng lớn hơn là vua của Á châu đầu thế kỷ 21, đầu thiên niên kỷ thứ 3 sau Công Nguyên.
Còn Mỹ từng là nước giúp cho nhân dân các nước thoát khỏi các chế dộ độc tài kềm kẹp như Quân Phiệt khỏi Nhựt, Đức Quốc xã khỏi Âu châu, Cộng sản khỏi Nga và một số nước Đông Âu khỏi chế độ CS. Thì Mỹ cũng có thể đẩy CS ra khỏi Trung Quốc. TC là chế độ cướp biển đảo, giành dân, chiếm đất của các nước, và hành động chống Mỹ theo kiểu của CS ‘địch và ta ai thắng ai, một mất một còn’. Chưa bao giờ TC cô đơn, bị cô lập như bây giờ. Chưa có chánh quyền nào của Mỹ minh thị và chánh thức lên tiếng và hành động thực sự chống TC như hiện thời như chánh quyền Trump. Phải chăng số phận của TC vào đầu thế kỷ 21 tương tự như số phận Nhựt vào ngày 2-9-1945. Để Trung Hoa văn minh nhân bản, một trong vài nền văn minh cổ đại còn tồn tại bị CS biến thành hoang dã với chế độ CS độc tài vô gia đình, vô tổ quốc, vô tôn giáo, được Mỹ giải thoát như Nhựt, các nước Âu châu sau Thế Chiến 2 và giúp phát triển tự do, dân chủ, phồn thịnh như bây giờ.
