VN: MỘT PHẦN ĐỜI CỦA JOHN KERRY
Chuyến công du 4 ngày của NT Mỹ John Kerry tại VN, Bắc Kinh phản ứng một cách khá chua chát qua cách loan tin và bài bình luận của Tân Hoa Xã và Hoàn Cầu thời báo (Global Times). Phát ngôn viên bộ Ngoại giao Trung Cộng (TC) không giấu nổi sự lạnh lùng. Nghĩa là giới lãnh đạo TC rất quan ngại về sự hiện diện càng ngày càng năng động và xốc tới của Mỹ ở VN. Hẳn Bắc Kinh biết rõ, ba nhân vật Mỹ đầy quyền lực đang bảo trợ VN: McCain, John Kerry và Chuck Hagel, cả ba đều là “Viet Veterans”, gắn bó thiết thân với VN, đất nước và dân Việt.
Vấn đề đặt ra, nhất thiết thực tế là các ông McCain và Kerry đã làm được gì cho nhân dân VN hay chỉ là củng cố cho chế độ độc tài toàn trị, mỗi ngày một trói chặt hơn? So với thời Nguyễn Văn Linh và Võ Văn Kiệt, thời Phú Trọng lại kém xa. TBT Linh cởi trói cho dân. TBT Trọng, người của Bắc Kinh, lại trói thật chặt. TBT Trọng trắng trợn tuyên bố: “Cương lĩnh Đảng trên hiến pháp”! Vẫn nghị quyết của TƯ Đảng trên pháp luật! TBT Trọng hứa hẹn với ông Kerry những gì ai biết! Nhưng hứa hẹn bao nhiêu vẫn không thể qua áp lực rất mạnh của Bắc Kinh. Rồi đâu vẫn hoàn đó! Thế thôi! McCain nhắc đi nhắc lại: Từ từ! Từ từ cho đến bao giờ? Cho đến ngày ông McCain về dưỡng lão?Chuyến công du 4 ngày của NT Mỹ John Kerry tại VN, Bắc Kinh phản ứng một cách khá chua chát qua cách loan tin và bài bình luận của Tân Hoa Xã và Hoàn Cầu thời báo (Global Times). Phát ngôn viên bộ Ngoại giao Trung Cộng (TC) không giấu nổi sự lạnh lùng. Nghĩa là giới lãnh đạo TC rất quan ngại về sự hiện diện càng ngày càng năng động và xốc tới của Mỹ ở VN. Hẳn Bắc Kinh biết rõ, ba nhân vật Mỹ đầy quyền lực đang bảo trợ VN: McCain, John Kerry và Chuck Hagel, cả ba đều là “Viet Veterans”, gắn bó thiết thân với VN, đất nước và dân Việt.
NT Kerry rời Hà Nội qua Phi, TBT Trọng đã đặc phái Phạm Bá Thanh, Trưởng ban nội chính TƯĐ qua ngay Bắc Kinh, nói là gặp Mạnh Kiến Trụ, Trưởng ban chính pháp, TƯĐ-ĐCS TH nhưng thực ra, theo tin bên trong từ Hà Nội, chàng "bần cố nông" này vẫn chưa phai màu cố nông trên mặt sẽ báo cáo với TƯ Đảng về "sự cố" Kerry ở Hà Nội.
NT Kerry gặp TBT Trọng là đúng! Ông Trọng vẫn là "lãnh đạo tối cao". Kerry gặp Nguyễn Tấn Dũng (NTD) "rất hào hứng"! Ta có câu "nắm kẻ có tóc chứ ai lại nắm người trọc đầu". Sau chuyến phó hội thượng đỉnh Nhật - ASEAN ở Tokyo về, NT Dũng được Abe hứa hẹn, mang về Hà Nội thành quả, ít nhất được vài ba tỷ đô trong số 20 tỷ USD, TT Abe sẽ viện trợ cho ASEAN, NT Dũng là nhân vật mạnh nhất ở VN hiện nay, ông ta hứa hẹn với Kerry những gì, về nhân quyền, tự do nghiệp đoàn và nới lỏng internet chẳng hạn? Hay chỉ là viễn vông? Rồi đây sẽ thả một số tù nhân lương tâm! Đâu phải như thế! Những Lê Quốc Quân, Cù Huy Hà Vũ v.v... đâu có thể nói là đủ cho vấn đề nhân quyền và tự do cho VN!
Dù sự thực chua chát là như vậy nhưng chuyến công du của NT Kerry với nội dung tích cực và chân thành đã đủ nói lên lập trường và thế đứng rõ rệt của Hoa Kỳ đối với VN. Cựu TT Clinton đến thăm VN, ông nói: "Người Mỹ đã thấm máu trên đất nước này". Và người Mỹ đã trở lại và đi đi lại lại! Mà người Mỹ gốc Việt thì đây lại là đất nước tổ tiên của chúng tôi.
BÀI HỌC LUÂN LÝ GỬI TC!
Về dân chủ tự do, đảng CSVN quyết liệt chống lại, nhưng gió đã xoay chiều. Vô phương! Chỉ còn là thời gian! Theo qui luật vận hành như Kinh Dịch đã nói: Cùng tắc biến - Biến tắc thông. Biến thì có tuế biến và tiệm biến. Tuế biến là bất ngờ biến đổi. Tiệm biến là biến từ từ. Phúc cho dân tộc VN nếu đại biến sau khi Liên Xô sụp đổ vào thập niên 1990 thì đã "núi xương sông máu" ngay ở nông thôn và từ trong lòng đảng chém giết lẫn nhau "oan oan tương báo"... Thời gian qua màu cờ máu đỏ rực đã phai mờ trong lòng người, oán thù chất chồng vẫn còn chất chồng, nhất là ở thôn quê, ở ngay trong lòng đảng nhưng hiện tình hôm nay đã đổi khác, cái từ từ của ông McCain cũng đúng một phần. Ở VN có ai ngờ ông Kerry, người bảo trợ kiên trì cho CSVN lại phát biểu mạnh mẽ và cụ thể như thế về nhân quyền, tự do dân chủ gắn liền với phát triển kinh tế. Ôm chặt lấy VN! NT Kerry từ Trung Đông bay thẳng qua Sàigòn là một tính toán tâm lý. Ông dự Thánh lễ ở nhà thờ Đức Bà, Sàigòn, ông là một giáo dân nhiệt tín, phu nhân sinh ở Tây Phi châu, Công giáo thuần thành gốc Bồ Đào Nha, bà đã đến VN mấy lần, yêu quí VN. Bà qua đời đã 7 năm. Ái nữ của NT Kerry nói với đài VOA: "VN là một phần đời của cha tôi".
Đến Sàigòn, John Kerry dự buổi họp mặt Phòng thương mại Mỹ. Có thể nói, từ ngày thiết lập bang giao Mỹ - VNCS, chưa một nhân vật cao cấp nào, kể cả TT Bill Clinton, TT Bush trẻ và các Ngoại trưởng Mỹ như bà Hillary Clinton, như NT John Kerry đã thẳng thắn và công khai nêu vấn đề nhân quyền, tự do, dân chủ cho VN với giới cầm quyền CSVN. Ông nhắc đi nhắc lại như một thông điệp ngắn nhất nhưng đầy đủ: nhân quyền, tự do, dân chủ gắn liền với phát triển kinh tế. Là nhà báo, HNV đã viết báo tấn công John Kerry khi ông ra ứng cử Tổng thống Mỹ. Lẽ tự nhiên HNV không bỏ phiếu cho ông nhưng lần này qua những hành động cao quí và phát biểu của ông ở Sàigòn, chúng tôi cảm kích, đọc đi đọc lại toàn văn bài phát biểu của ông ở Sàigòn và phần phát biểu của ông trong cuộc họp báo chung với NT Phạm Bình Minh ngày 16-12.
Một hành động, cao quí rất đáng kể, ông bay về miền Tây, xuống thuyền sống lại thời Trung úy Kerry chỉ huy hải đội tuần thám trên sông Cái Nước, ông ghé lên bờ, thăm ấp Kiến Vàng, mặc đơn sơ, áo sơ mi màu xanh da trời, quần kaki vàng, ông ghé vào một cửa hàng nhỏ, trò chuyện thăm hỏi, ông mua kẹo cho trẻ em. Kế tiếp, ông bay qua Cà Mau để nhìn tận mắt những thay đổi về môi trường sinh thái và khí hậu thay đổi. Ông Kerry đã biết rõ tai họa của đồng bằng sông Cửu Long trực tiếp do TC xây các đập thủy điện trên thượng nguồn. Mới đây dù quốc tế phản đối, TC lại xây thêm 4 đập nữa! Bất kể đến sự sống còn của các nước hạ nguồn, Thái, Lào, Miên và Việt. Ông Kerry xúc động nói những lời như từ tận đáy lòng ông: "Không một quốc gia nào có quyền tước đoạt của một nước khác quyền sinh kế, hệ sinh thái và khả năng sống đến từ dòng sông. Dòng sông đó là của toàn cầu, một cái thuộc về khu vực ..." (bản dịch của đài VOA) tức khu vực Thái - Lào - Miên - Việt chung một dòng sông Mêkông. Đây là bài học luân lý Kerry gửi lãnh đạo Bắc Kinh, họ đã cướp đoạt thượng nguồn Mêkông làm của riêng TC, họ đã và đang tàn phá hệ sinh thái với 70 triệu con người sống nhờ dòng sông Mêkông trong khu vực. Và VN ở hạ nguồn nên lãnh đủ hậu quả! Nhân danh Hoa Kỳ, ông Kerry tặng VN 17 triệu USD để cứu nguy môi trường sinh thái VN. Dù vậy, trước mắt Hoa Kỳ còn bao nhiêu thách đố đối với TC ở Việt, Miên, Lào và Biển Đông!
VẪN SỢ VÀ SỢ!
Sau chuyến công du của NT Kerry, VN sẽ như thế nào? Chuyển đổi hay vẫn lằng nhằng, lời nói gió bay lên trời? Cái hèn và cái sợ Bắc Kinh chỉ tăng mà không giảm! Đám lãnh đạo CSVN lại tiếp tục đi dây! Vì họ đang suy yếu và quá yếu, đó mới là điều rất đáng lo, đáng sợ cho VN hiện tại và tiền đồ đất Việt trong tương lai trước một Đại Hán càng lúc càng hung hãn ở Biển Đông đã đành mà ở ngay trên đất nước VN. NT Kerry chi viện cho VN 17 triệu USD về sinh thái, 18 triệu để mua tàu cao tốc tuần tra, đây là dấu hiệu tích cực của Hoa Kỳ quyết liệt ở ĐNA mà VN là một điểm quan yếu nhất nhưng cũng phức tạp nhất: miền đất đau khổ này đã biến thành đất tranh ăn của TC, tựa như 2 hổ dữ tranh mồi! Hoa Kỳ không thể buông rơi nhân quyền, dân chủ và tự do. CSVN không thể nào nới lỏng độc trị, toàn trị đối nghịch với nhân quyền, dân chủ, tự do. Giả dụ có muốn nới lỏng nhưng TC đang ở đây, ở ngay trong lòng trung tâm quyền lực của đất nước VN. Điều rõ rệt trước mắt, NT Kerry vừa rời VN, Nguyễn Tấn Dũng vừa dự thượng đỉnh Nhật - ASEAN về và cùng ký thông cáo chung ASEAN và Nhật đồng một lòng chủ trương tự do giao thông trên không phận quốc tế, nghĩa là gián tiếp chống lại TC lập vùng nhận dạng phòng không ở Hoa Đông, có thể ở Biển Đông. Đối với CSVN đây là vấn đề nhậy cảm nhất với TC, có thể nói lãnh đạo CSVN qua Nguyễn Tấn Dũng cũng đã đành "một liều ba bảy cũng liều". Nhưng do cái hèn, cái sợ, TBT Trọng phải gửi ngay Nguyễn Bá Thanh qua Bắc Kinh để mật trình! Chưa đủ, Đại sứ VN ở Bắc Kinh về nước dự Hội nghị ngoại vụ lần thứ 17 và Hội nghị ngoại giao lần thứ 28 ở Hà Nội, nhân dịp này lãnh đạo Đảng cho Thơ đóng vai "Việt gian khuyển mã" gặp báo chí, cán bộ đóng vai cò mồi hỏi ĐS. Nguyễn Văn Thơ về quan hệ Việt - Trung và Biển Đông v.v... ĐS. Thơ nghiêm giọng tuyên bố: "VN không hai lòng với TQ"! Thật là bất cố liêm sỉ của trò khổ nhục hèn hạ! Thơ và lãnh đạo Đảng không hiểu sử Việt. Tổ tiên Việt nếu không hai lòng với Bắc Triều thì còn đâu là VN để ĐCSVN thống trị như hiện nay. Có hèn hạ thì cũng phần nào thôi! Trắng trợn quá!
Dù sự thực chua chát là như vậy nhưng chuyến công du của NT Kerry với nội dung tích cực và chân thành đã đủ nói lên lập trường và thế đứng rõ rệt của Hoa Kỳ đối với VN. Cựu TT Clinton đến thăm VN, ông nói: "Người Mỹ đã thấm máu trên đất nước này". Và người Mỹ đã trở lại và đi đi lại lại! Mà người Mỹ gốc Việt thì đây lại là đất nước tổ tiên của chúng tôi.
BÀI HỌC LUÂN LÝ GỬI TC!
Về dân chủ tự do, đảng CSVN quyết liệt chống lại, nhưng gió đã xoay chiều. Vô phương! Chỉ còn là thời gian! Theo qui luật vận hành như Kinh Dịch đã nói: Cùng tắc biến - Biến tắc thông. Biến thì có tuế biến và tiệm biến. Tuế biến là bất ngờ biến đổi. Tiệm biến là biến từ từ. Phúc cho dân tộc VN nếu đại biến sau khi Liên Xô sụp đổ vào thập niên 1990 thì đã "núi xương sông máu" ngay ở nông thôn và từ trong lòng đảng chém giết lẫn nhau "oan oan tương báo"... Thời gian qua màu cờ máu đỏ rực đã phai mờ trong lòng người, oán thù chất chồng vẫn còn chất chồng, nhất là ở thôn quê, ở ngay trong lòng đảng nhưng hiện tình hôm nay đã đổi khác, cái từ từ của ông McCain cũng đúng một phần. Ở VN có ai ngờ ông Kerry, người bảo trợ kiên trì cho CSVN lại phát biểu mạnh mẽ và cụ thể như thế về nhân quyền, tự do dân chủ gắn liền với phát triển kinh tế. Ôm chặt lấy VN! NT Kerry từ Trung Đông bay thẳng qua Sàigòn là một tính toán tâm lý. Ông dự Thánh lễ ở nhà thờ Đức Bà, Sàigòn, ông là một giáo dân nhiệt tín, phu nhân sinh ở Tây Phi châu, Công giáo thuần thành gốc Bồ Đào Nha, bà đã đến VN mấy lần, yêu quí VN. Bà qua đời đã 7 năm. Ái nữ của NT Kerry nói với đài VOA: "VN là một phần đời của cha tôi".
Đến Sàigòn, John Kerry dự buổi họp mặt Phòng thương mại Mỹ. Có thể nói, từ ngày thiết lập bang giao Mỹ - VNCS, chưa một nhân vật cao cấp nào, kể cả TT Bill Clinton, TT Bush trẻ và các Ngoại trưởng Mỹ như bà Hillary Clinton, như NT John Kerry đã thẳng thắn và công khai nêu vấn đề nhân quyền, tự do, dân chủ cho VN với giới cầm quyền CSVN. Ông nhắc đi nhắc lại như một thông điệp ngắn nhất nhưng đầy đủ: nhân quyền, tự do, dân chủ gắn liền với phát triển kinh tế. Là nhà báo, HNV đã viết báo tấn công John Kerry khi ông ra ứng cử Tổng thống Mỹ. Lẽ tự nhiên HNV không bỏ phiếu cho ông nhưng lần này qua những hành động cao quí và phát biểu của ông ở Sàigòn, chúng tôi cảm kích, đọc đi đọc lại toàn văn bài phát biểu của ông ở Sàigòn và phần phát biểu của ông trong cuộc họp báo chung với NT Phạm Bình Minh ngày 16-12.
Một hành động, cao quí rất đáng kể, ông bay về miền Tây, xuống thuyền sống lại thời Trung úy Kerry chỉ huy hải đội tuần thám trên sông Cái Nước, ông ghé lên bờ, thăm ấp Kiến Vàng, mặc đơn sơ, áo sơ mi màu xanh da trời, quần kaki vàng, ông ghé vào một cửa hàng nhỏ, trò chuyện thăm hỏi, ông mua kẹo cho trẻ em. Kế tiếp, ông bay qua Cà Mau để nhìn tận mắt những thay đổi về môi trường sinh thái và khí hậu thay đổi. Ông Kerry đã biết rõ tai họa của đồng bằng sông Cửu Long trực tiếp do TC xây các đập thủy điện trên thượng nguồn. Mới đây dù quốc tế phản đối, TC lại xây thêm 4 đập nữa! Bất kể đến sự sống còn của các nước hạ nguồn, Thái, Lào, Miên và Việt. Ông Kerry xúc động nói những lời như từ tận đáy lòng ông: "Không một quốc gia nào có quyền tước đoạt của một nước khác quyền sinh kế, hệ sinh thái và khả năng sống đến từ dòng sông. Dòng sông đó là của toàn cầu, một cái thuộc về khu vực ..." (bản dịch của đài VOA) tức khu vực Thái - Lào - Miên - Việt chung một dòng sông Mêkông. Đây là bài học luân lý Kerry gửi lãnh đạo Bắc Kinh, họ đã cướp đoạt thượng nguồn Mêkông làm của riêng TC, họ đã và đang tàn phá hệ sinh thái với 70 triệu con người sống nhờ dòng sông Mêkông trong khu vực. Và VN ở hạ nguồn nên lãnh đủ hậu quả! Nhân danh Hoa Kỳ, ông Kerry tặng VN 17 triệu USD để cứu nguy môi trường sinh thái VN. Dù vậy, trước mắt Hoa Kỳ còn bao nhiêu thách đố đối với TC ở Việt, Miên, Lào và Biển Đông!
VẪN SỢ VÀ SỢ!
Sau chuyến công du của NT Kerry, VN sẽ như thế nào? Chuyển đổi hay vẫn lằng nhằng, lời nói gió bay lên trời? Cái hèn và cái sợ Bắc Kinh chỉ tăng mà không giảm! Đám lãnh đạo CSVN lại tiếp tục đi dây! Vì họ đang suy yếu và quá yếu, đó mới là điều rất đáng lo, đáng sợ cho VN hiện tại và tiền đồ đất Việt trong tương lai trước một Đại Hán càng lúc càng hung hãn ở Biển Đông đã đành mà ở ngay trên đất nước VN. NT Kerry chi viện cho VN 17 triệu USD về sinh thái, 18 triệu để mua tàu cao tốc tuần tra, đây là dấu hiệu tích cực của Hoa Kỳ quyết liệt ở ĐNA mà VN là một điểm quan yếu nhất nhưng cũng phức tạp nhất: miền đất đau khổ này đã biến thành đất tranh ăn của TC, tựa như 2 hổ dữ tranh mồi! Hoa Kỳ không thể buông rơi nhân quyền, dân chủ và tự do. CSVN không thể nào nới lỏng độc trị, toàn trị đối nghịch với nhân quyền, dân chủ, tự do. Giả dụ có muốn nới lỏng nhưng TC đang ở đây, ở ngay trong lòng trung tâm quyền lực của đất nước VN. Điều rõ rệt trước mắt, NT Kerry vừa rời VN, Nguyễn Tấn Dũng vừa dự thượng đỉnh Nhật - ASEAN về và cùng ký thông cáo chung ASEAN và Nhật đồng một lòng chủ trương tự do giao thông trên không phận quốc tế, nghĩa là gián tiếp chống lại TC lập vùng nhận dạng phòng không ở Hoa Đông, có thể ở Biển Đông. Đối với CSVN đây là vấn đề nhậy cảm nhất với TC, có thể nói lãnh đạo CSVN qua Nguyễn Tấn Dũng cũng đã đành "một liều ba bảy cũng liều". Nhưng do cái hèn, cái sợ, TBT Trọng phải gửi ngay Nguyễn Bá Thanh qua Bắc Kinh để mật trình! Chưa đủ, Đại sứ VN ở Bắc Kinh về nước dự Hội nghị ngoại vụ lần thứ 17 và Hội nghị ngoại giao lần thứ 28 ở Hà Nội, nhân dịp này lãnh đạo Đảng cho Thơ đóng vai "Việt gian khuyển mã" gặp báo chí, cán bộ đóng vai cò mồi hỏi ĐS. Nguyễn Văn Thơ về quan hệ Việt - Trung và Biển Đông v.v... ĐS. Thơ nghiêm giọng tuyên bố: "VN không hai lòng với TQ"! Thật là bất cố liêm sỉ của trò khổ nhục hèn hạ! Thơ và lãnh đạo Đảng không hiểu sử Việt. Tổ tiên Việt nếu không hai lòng với Bắc Triều thì còn đâu là VN để ĐCSVN thống trị như hiện nay. Có hèn hạ thì cũng phần nào thôi! Trắng trợn quá!
Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh dẹp được loạn 12 sứ quân, thống nhất tổ quốc, vua lên ngôi xưng là Đinh Tiên Hoàng đế (968-980). Biết được tin vi phạm đến thiên triều, độc tôn ngôi hoàng đế, thiên tử, thiên triều, Tống đế Thái Tổ bèn sai gấp sứ sang Hoa Lư đưa thư dọa nạt "dám xưng đế". Thư nói rằng "TQ đối với Man Di cũng như người ta có tứ chi (...) xứ Giao Châu (VN) nhỏ bé ở xa tận cuối trời (...) đợi ngươi đến chầu cho vui lòng trẫm. Ngươi không theo phục làm ta bận lòng, khiến ta phải dùng kế chặt chân, tiện đốt, làm cỏ nước ngươi, hối mà sao kịp!" (trích dẫn từ Việt sử lược, Q. I, tờ 171). Quân Tống đã kéo tới Quảng Châu. Vua Đinh cho con là Nam Việt Vương Liễn sang chầu, vua quyết không qua. Tống đế để cho vua Đinh phong làm Quận vương. VN buộc phải nhận Bắc triều phong vương từ bấy giờ (cho đến năm 1883). Vua Đinh vẫn xưng là hoàng đế Đại Cồ Việt. Năm 1802, Gia Long thống nhất tổ quốc, lên ngôi vẫn xưng là Hoàng đế. Văn thư gửi qua Bắc Kinh, các hoàng đế Đại Việt xưng là An Nam quốc vương, lấy một tên giả xin phong. Hoàng đế Bắc triều phong là phong cho một anh chàng "cha căng chú kiết" nào đó. Trong nước VN, vua Việt vẫn là Đại Việt hoàng đế. Văn thư gửi qua Bắc Kinh, hoàng đế Gia Long xưng là VN Quốc Trưởng (Đại Nam Hội Điển sự lệ, Q. 128, tr. 77). Vua lấy tên là Nguyễn Ánh, không phải là tên húy (tên thật để cúng gọi là tên cúng cơm). Ánh là chữ Nôm. Vậy, tổ tiên ta không có hai lòng với Bắc Triều thì mấy lòng? Đây là đạo lý của người yêu nước đối với kẻ thù xâm lược, sao lại không 2, 3 lòng? Thơ chơi chữ Tây gọi là "jeux de mots": không 2 lòng có nghĩa là một lòng một dạ đối với Bắc Kinh. Lê Duẫn đối với TC mấy lòng? NT Nguyễn Cơ Thạch, thân phụ PBM gọi TC là giặc Bắc, vậy mấy lòng?
ĐẶT CỌC CUỘC CHƠI!
Dù thế nào, chuyến công du VN 4 ngày của NT John Kerry là một "thông điệp" gửi qua Bắc Kinh về lập trường và thế đứng của Mỹ ở VN. Và đây là một bản cam kết không lời với dân VN, không phải riêng một chế độ CSVN. Mỹ mà! Biết nhau quá! 35 triệu $USD không phải là nhỏ! So với hàng trăm triệu TC đổ vào VN, thật không đáng bao nhiêu. Nhưng đây có thể nói là tiền đặt cọc của Mỹ cho sự cam kết xốc tới, dấn tới của Mỹ ở VN. Nói theo Mỹ gọi là chút chút "down payment" nhưng 18 triệu để VN mua mấy tàu tuần tra ở Biển Đông là một hành động chứ không phải nói chơi chơi! Có thể nói như một chuyên gia ngoại giao lão thành Mỹ quan hệ khá chặt chẽ với bộ Ngoại giao CSVN: Đây là thành quả cụ thể và khá lâu của nhóm Phạm Bình Minh và Nguyễn Quốc Cường, Đại sứ VNCS ở Hoa Thịnh Đốn. Cụ Edwards nói: "Họ biết lobby theo kiểu Mỹ, họ thành thật với người Mỹ, họ có "creditbility". Nhóm chính yếu này, nhất là sứ quán với NQC "đã khéo lách được 2 ủy ban đầy quyền lực của hạ viện Mỹ, Ủy Ban ngoại giao do Dân biểu Ed Royce, ông hai chi của John Kerry, khối cử tri Mỹ gốc Việt coi như "tràn ngập" phía sau DB Royce. Ủy ban quốc phòng hạ viện, ông hai chi của Chuck Hagel mà DB Sanchez "một high ranking" Dân Chủ chận đứng CSVN ở ngay cửa ngoài ủy ban. Rất khó và gay lắm! Cả 2 ủy ban coi như đã "phó mặc" cho ông Kerry! Và ông đã thành công".
Hà nhân Văn
