Úc Châu, một hòn đảo khổng lồ xa cách; nên mẫu quốc Anh hồi thế kỷ 18, đã từng lợi dụng vùng đất cô lập nàynày để lưu đày chính con dân cùng đinh của mình vì những tội lặt vặt như ăn cắp, móc túi, lừa đảo…
(Thực dân Pháp cũng vậy đó thôi; đã dùng Côn Đảo để lưu đày, cô lập, tách rời những người phạm trọng án hình sự hay những người tù chánh trị chống đối thực dân xâm chiếm nước mình)
Chớ thoạt kỳ thủy, cách nay tới 4, 5 chục ngàn năm, đất Úc còn đầy vẻ hoang dã này là của hàng trăm bộ tộc thổ dân, nói nhiều thứ tiếng khác nhau, sinh sống bằng cách săn bắn và hái lượm.
Rồi người Anh đến tuyên bố đất này là của mình. Thổ dân nào chống lại là tiêu diệt. Vì vũ khí thô sơ của thổ dân như boomerang (thường có hình chữ V, khi phóng đi, nếu không trúng đích nó sẽ quay trở lại chân người ném); không thể đọ với súng trường của thực dân Anh cho được.
Ngày 26, tháng Giêng, hàng năm là ngày Quốc Khánh của Úc, là ngày Đệ nhứt Hạm đội của nước Anh vào tới Port Jackson, New South Wales.
Nhưng thổ dân Úc lại không ăn mừng gì ráo mà coi đây là một ngày buồn đau vì mất nước.
Tuy nhiên, nếu là con người không phân biệt chủng tộc thì phần số đã bị đưa đẩy (dù không ai muốn) tới cái đất nước phúc địa, “lucky country” nàynày thì mình cũng nên sống hòa thuận, vui vẻ làm ăn, nhậu nhẹt với nhau đi nha!
Con người do ông Trời sanh ra như cánh chim, được quyền tự do bay nhẩy giữa bốn phương trời thì đất lành chim đậu; đừng cà khịa với nhau mà chi cho chúng nó khi!
Bà con Việt Nam mình đang ở Úc cũng do đời biển dâu, nên anh cũng dạt quê người…
Chớ trước 75, bà con mình đâu có ai muốn bỏ nước ra đi? Đi du học xong, ai cũng muốn trở về hết ráo. Còn bây giờ, thoát được chế độ CS đi được là đi luôn…
Đến đây thì ở lại đây! Thãng hoặc có thằng Úc kỳ thị đòi đuổi tui về nước Việt, tui chỉ cười hè hè nói: “Đứa nào cũng là thuyền nhân hết ráo, đứa trước đứa sau, ỷ tới trước ăn hiếp đứa tới sau coi bộ kỳ quá nha!”
Mới đầu thì cũng có cái vụ vài thằng Úc cà chớn với người Việt mình, chân ướt chân ráo; nhưng sau thấy bà con cần cù chăm chỉ làm ăn, biến những vùng đất đìu hiu trở thành những thị trấn phồn vinh sầm uất thì Úc đổi thái độ từ coi thường sang nể phục; từ ghét sang khoái… Người Việt cũng chịu làm và chịu chơi quá cỡ thợ mộc đi chớ!
Bà con hỏng tin thì cứ nhìn vào thị tứ Footscray, vùng đất tui đang ở, chỉ chừng 43 năm trở lại đây… là thấy tui nói hỏng có sai đâu!
***
Foots là hạ lưu, Cray là sông Cray bên nước Anh. Như vậy Footscray là Hạ lưu sông Cray, tên một thị tứ thuộc thành phố Maribyrnong, nằm về ngoài rìa phía Tây, cách nội ô thủ phủ Melbourne, tiểu bang Victoria, Úc Châu chừng 5 cây số.
Footscray thuộc thành phố Maribyrnong, có con sông cùng tên, bắt nguồn từ Macedon Ranges, Great Dividing Range dài chỉ hơn 40 cây số, cuối dòng, hợp lưu với sông Yarra tại Yarraville rồi đổ ra Port Phillip.
Những cư dân da trắng đầu tiên đến đây đặt tên là “Sông Nước Mặn”, Saltwater River; vì khi thủy triều lên nước mặn từ Port Phillip xâm nhập vào hạ lưu.
Nhưng thổ dân thì gọi là sông Maribyrnong có nghĩa là: “Ta có thể nghe tiếng con sóc nhỏ!”
Lưu vực sông Maribyrnong là vùng đất của người Wurundjeri cách đây tới 40 ngàn năm. Xương người được tìm thấy dọc theo sông, có niên đại cách đây 15 ngàn năm.
Mãi tới tháng Hai, năm 1803, Charles Grimes là người Âu Châu lần đầu tiên đặt chân đến đây, du thám dọc theo dòng sông. Tên của ông được đặt cho một công viên ở vùng Footscray.
Ngày nay dân Footscray khoảng 16 ngàn, mật độ khoảng 3 ngàn trên một cây số vuông, sống chen chúc nhau trên một diện tích 5 cây số vuông. Chỉ có 41.1% sanh đẻ tại nước Úc. Phần còn lại đến từ 135 nước khác nhau trên thế giới, đa số là người tỵ nạn, chạy trốn tàn phá của chiến tranh Thế giới lần thứ hai là Ý, Hi Lạp, Nam Tư…
Rồi làn sóng thuyền nhân Việt Nam, di dân Trung Quốc, Bangladesh, Sri Lanka và Myanmar, Ấn Độ, Sudan, Ethiopia, Somalia…
Tuổi bình quân cư dân Footscray là 33, còn trẻ chán. Trẻ là ham chơi hè! Nên Footscray tự hào là thị tứ sống động hạng thứ 37 của nước Úc.
(Được xếp hạng là vui rồi; vì trên lục địa bao la này có những thị tứ vùng hoang vắng, 10 giờ sáng mới thức; năm giờ chiều nghỉ buôn bán mần ăn, rút về nhà ngủ hết ráo!)
***
Mấy năm gần đây, Footscray phát triển không ngừng. Dưới đất chật chội thì người ta vươn lên, cần trục xây dựng chỉa lên tua tủa cả trời xanh.
Đâu cũng vậy! Bên dưới có sông là bên trên có chợ. Chợ Footscray là chợ bán hải sản, rau củ, 33 tiệm bán đồ ăn, 50 tiệm tạp hóa và nhiều nhà hàng đối diện ga xe lửa mới tân trang ở phía bên kia đường.
Do dân Á Châu đổ xô về vùng nàynày sinh sống nhiều nên một chợ tương đối bề thế khác là Little Saigon, chủ là người Việt, khai trương năm 1992, rất sầm uất và náo nhiệt, mại dô, “one đô la, one đô la!”…bán trái cây, sản vật vùng nhiệt đới Á Châu.
Tuy nhiên một trận cháy lớn do chập điện đã xảy ra vào ngày 13, tháng Chạp, năm 2016 làm thiệt hại tới 12 triệu đô Úc. Nhưng trong đống tro tàn, người Việt mình lại đứng lên, lập kế hoạch xây dựng lại “Little Saigon”!
***
Bỏ nước ra đi với hai bàn tay trắng! Tui cũng như bà con mình bước đầu ở nhà mướn!
Chạy vòng vòng từ Coburg lên Fawkner hướng Bắc, qua St Alban về hướng Tây rồi trôi giạt tới Footscray cũng đã mười mấy năm nay.
Chiều cuối năm đất khách, lòng nhớ quê ai mà tránh khỏi. Nhờ viết báo nên có độc giả thích người hay tán láo mời đến nhà để “dục tửu phá thành sầu”!
Rượu vô lời ra! Ðược nói; được nghe! Là niềm hạnh phúc của người say!
Dẫu ngỡi nhân giữa mấy thằng bạn nhậu với nhau nó mỏng dánh như cánh con chuồn chuồn, nhậu vui còn nhậu; nhậu buồn nó bay… đi kiếm chỗ khác đứa khác nhậu vui hơn!
Tui có thằng bạn nhậu khá là thân, khoái làm kịch sĩ! Chưa uống giọt nào ra vẻ là người cứng rắn; nhưng làm hết một chai vodka là hắn rơi nước mắt, òa khóc như trẻ con. Nhìn cái miệng mếu của thằng chả; tui lại nhớ tới hề râu Thanh Việt!
Khóc “hi hi” xong còn quay lại rầy mấy đứa tui là: “Tối hôm qua, tụi bây xỉn quá. Khiêng tao ra khỏi quán rượu, tụi bây làm tao té xuống đất tới 3 lần!”
Hắn thường tự trào là: “Tối qua tao đã uống quá nhiều rượu vodka. Sáng nay tỉnh dậy, tao nói tiếng Việt với em yêu bằng giọng của người Nga!”
***
Tui là cái thằng cứng đầu, em yêu dạy dỗ biết bao lần, tui đều bỏ ngoài tai.
Em yêu từng nêu thí dụ là: “Chủ quán rượu thích người nghiện rượu nhưng không muốn anh ta làm rể nhà mình!” Tui bèn cười hè hè đáp lại là: “Nhưng Tía em đâu phải là ông chủ quán!”
Em yêu tức quá, đế thêm câu nữa là: “Khuyên giải kẻ ghiền rượu chẳng khác nào nói với người vắng mặt!”
Tui đâu có ghiền rượu, chỉ ghiền bạn mà thôi, nên biện hộ: “Anh là dân văn nghệ, viết văn viết báo phải có chút cay cay mới sáng tạo được em ơi!”
Thì em bác bỏ ngay lời ngụy biện của tui là: “Rượu chả sáng tạo ra cái gì cả, nó chỉ làm ra kẻ nói nhiều!”
Ối tui tuần nhậu chơi có một trận mà tối ngày em cứ cằn nhằn hoài nghe nhức cả hai cái lỗ tai.
Thằng bạn nhậu của tui năm chỉ nhậu có hai lần. Một là vào ngày sinh nhật của nó. Hai là vào những ngày không phải là sinh nhựt của nó mà bà xã của thằng chả đâu có càm ràm dai như giẻ rách như em yêu của tui đâu?
Tuy nhiên trong đám bạn bè, tui cũng có một người bạn không thèm nếm một giọt rượu vì nó mãi lo “tu”!
Nó từng thuyết pháp cho tui nghe là: “Trên đời có ba thứ nguy hiểm nhất: “Rượu ngon làm ta mất trí, tiền bạc nhiều làm ta bất chính, vợ đẹp làm ta đau khổ nhiều. Vì rượu ngon khiến ta thích uống; tiền nhiều thường làm mờ át lương tri; vợ đẹp thường hay phản bội. Vì thế tốt nhất là mất cả ba. ”
Thế nên tới giờ phút nàynày đây anh bạn hiền “tu hú” nàynày đành sống cu ky, thui thủi, một thân một mình trong bốn bức tường trơ trọi!
***
Chiều cuối năm bạn hiền (kiêm độc giả) mời tui đến. Nhà bạn có cái ban công ở tầng ba nhìn ra phía dòng sông Maribyrnong đang lặng lờ xuôi chảy.
Sông Maribyrnong này bề ngang chỉ chừng ba chục thước; chỉ là đường thoát nước của những con suối gom về để trôi ra biển…Mà cũng gọi là sông?!
Hai bên bờ không có dừa nước chỉ có cây cọ, không có cá thòi lòi nhẩy soi sói, nhảy tới nhẩy lui gì hết ráo hè. Chỉ có bê tông, bê tông và…bê tông!
(Tui muốn quên đi nhánh sông quê bên kia biển mà vì thời cuộc tôi xa nó dễ chừng đã hơn hăm mấy năm qua nhưng không có được!)
Tui cảm thán với ba chiến hữu chung bàn là: “Đêm cuối năm quê người buồn quá bạn hiền ơi!” Sau đó cầm một ly vodka, trong như mắt mèo, quất nhe cái ót, đầu gục gặc lên xuống, tui lảy thơ Cao Tần:
“Chuyện binh lửa anh em chừng cũng ớn
Dọn tinh thần: cưa nhẹ đỡ ba chai…
…Bình minh tới một chàng bừng tỉnh giấc
Thấy chiến trường la liệt xác anh em
Năm tráng sĩ bị mười chai quất gục
Đời tha hương coi bộ vẫn êm đềm!”
Để kết bài nàynày tui xin phép thưa với nhà thơ! Thú thiệt lần nào “xỉn xỉn” là tui lại nhớ tới thơ ông; dù chỉ tình cờ đọc qua có một lần cách đây tới mấy mươi năm; hồi còn kẹt trong nước lận!
Chính vì mấy lời thơ “quá đã” này mà khi tui buồn nỗi buồn mất nước lại cứ lai rai hoài hè! Nhưng tui nào dám đổ thừa thơ ông làm tui khoái nhậu đâu nha!
“Thôi cạn trăm phần trăm đi! Một hai ba! Vô!”
đoàn xuân thu.
melbourne
