Đài VOA của Mỹ ngày 14/02/2019 cho biết, dẫn nguồn tin từ truyền thông Nhựt, Huawei (Hoa Vi) của Trung Quốc đang nhắm tới việc cung cấp hạ tầng công nghệ mạng không dây thế hệ thứ năm (5G) cho VNCS. Trong khi đó Hoa Vi đang bị Hoa Kỳ “tẩy chay” và một số nước ở Tây Âu, Bắc Mỹ và Úc Châu cấm cửa. Lý do, nghi Hoa Vi làm gián điệp cho TC.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm 11/2 khuyến cáo các đồng minh của Hoa Kỳ không lắp đặt trên lãnh thổ của mình các thiết bị của tập đoàn viễn thông Trung Quốc Huawei, theo Reuters dẫn lời ông Pompeo nói rằng nếu họ không làm vậy, nó sẽ làm phức tạp mối quan hệ với Mỹ.
Nhưng Ô. Fine Fan [tên tiếng Việt là Phạm Quân], Giám đốc Điều hành Huawei tại Việt Nam, ăn cơm Chúa phải múa tối ngày, phải binh vực cho công ty Hoa Vi. Ông trả lời phỏng vấn cùa tờ báo Nhựt Nikkei, Ông “tự tin [Hoa Vi] sẽ tăng trưởng tại Việt Nam.”...“Thiết bị của chúng tôi không có đối thủ về chất lượng cũng như giá bán tại Việt Nam. Huawei mang lại công nghệ và giải pháp tốt hơn, ngoài ra còn có hỗ trợ về tài chính để các nhà mạng Việt Nam khai triển 5G.
Tờ báo Nhật hôm 14/2 còn chưa biết rằng công ty Huawei, đã có mặt tại Việt Nam trong 20 năm qua, đang đàm phán với các đối tác ở Việt Nam để thử nghiệm mạng 5G trong năm nay. Trang Zing.vn nói hiện chưa rõ hãng viễn thông nào sẽ "thắng thầu" cung cấp hạ tầng 5G cho các nhà mạng Việt Nam, nhưng Huawei được cho là cái tên “tiềm năng” bên cạnh Ericsson, Nokia hay Samsung.
Ông Fan cho biết hiện Huawei “chúng tôi sẽ tập trung hơn để làm việc với các nhà mạng và chính phủ nhằm thúc đẩy mạng 5G.”
Đài RFA cũng của Mỹ cho biết thêm “Trang kinh tế của Nhật Bản Nikkei, vào ngày 14/2/2019 đưa tin nói rằng Tổng giám đốc tập đoàn công nghệ viễn thông Hoa Vi của Trung Quốc, phụ trách khu vực Việt Nam, ông ấy nói ông tin rằng Hoa Vi sẽ thắng thầu việc cung cấp loại công nghệ 5G cho hệ thống truyền thông tại Việt Nam.
Hiện nay, các nhà mạng Việt Nam đều đang chạy đua để khai triển thử nghiệm mạng 5G, và ông Fan cho biết Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng “chấp nhận mọi nhà cung cấp.”
Vào tháng trước, truyền thông trong nước cho biết Viettel đã bắt đầu nghiên cứu về 5G từ năm 2015, nhưng không nêu tên đối tác nước ngoài. Ngày 22/1, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng đã ký quyết định cấp phép khai triển thử nghiệm mạng và dịch vụ viễn thông 5G cho nhà mạng Viettel.
Gần đây thiết bị viễn thông của Huawei đã gặp nhiều sự khó khăn khi bị Mỹ cấm cửa, và nhiều nhà mạng tại các quốc gia tại châu Âu hay Australia, New Zealand cũng đang cân nhắc không sử dụng thiết bị của công ty này. Tháng 8/2018 chính phủ Úc chính thức cấm Hoa Vi tham gia vào việc cung cấp thiết bị viễn thông cho nước này. Tờ báo chuyên về tài chính Financial Times dẫn nguồn tin từ Anh nói rằng vào tháng 7/2018, cơ quan nghiên cứu chống tin tặc của nước này nói rằng họ không thể bảo đảm việc chống tin tặc và do thám xung quanh những thiết bị của Hoa Vi ở Anh. Tại Canada, chính phủ của Thủ tướng Justin Trudeau cũng đang chịu áp lực rất lớn là phải loại bỏ Hoa Vi ra khỏi cơ sở hạ tầng viễn thông của nước này vì mối lo ngại gián điệp.
Ông Fan thừa nhận với tờ Nikkei: “Những vấn đề này không dễ để giải quyết trong thời gian ngắn.”
Tại Hoa Kỳ, Tổng thống Mỹ Donald Trump đang cân nhắc một sắc lệnh hành pháp trong năm nay để tuyên bố tình trạng khẩn cấp tầm quốc gia, cấm các công ty Hoa Kỳ sử dụng thiết bị viễn thông do hai hãng Huawei và ZTE của Trung Quốc sản xuất. Mỹ lo ngại Trung Quốc có thể sử dụng thiết bị của Huawei cho hoạt động gián điệp - mối lo ngại mà Huawei nói là không có cơ sở.
Một báo cáo của Quốc hội Hoa Kỳ gần đây đã chỉ ra cách Trung Quốc dự định sử dụng quá trình chuyển đổi sang 5G và quyền truy cập vào hàng tỷ thiết bị điện tử nối mạng để thu thập thông tin. Riêng đối với VN, RFA ngày 15-02 có bản tin “Hoa Vi, mối đe dọa cho an ninh quốc gia của Việt Nam.” Một số chuyên gia Việt Nam Hải ngoại bày tỏ lo ngại cái hoạ Hoa Vi sẽ gây ra cho VN. Kỹ sư công nghệ thông tin Hoàng Ngọc Diêu, làm việc tại Úc nói với đài RFA: “Nó có những biểu hiện rất đáng nghi ngờ là cài đặt những con chip để thu gặt những thông tin riêng tư. Vì nó đã liên quan đến an ninh quốc gia như vậy cho nên phải cân nhắc chứ không chỉ tính đơn thuần về kinh tế. Vì thế ở Úc Hoa Vi không được chính phủ Úc cho phép khai triển hệ thống 5G tại Úc nữa.”
Luật sư Vũ Đức Khanh từ Canada cho RFA biết: “Quan điểm của các đảng chính trị cũng như những nhà nghiên cứu về an ninh ở Canada đều cho rằng việc cấm Hoa Vi là điều nên làm, vì điều đó ảnh hưởng đến an ninh và mối quan hệ sâu sắc giữa Canada và Mỹ. Ngay cả hệ thống phòng thủ chung cho cả Bắc Mỹ gọi là Novak, rất có quan hệ đến vấn đề viễn thông.”
Theo đánh giá của luật sư Vũ Đức Khanh, rất chắc chắn rằng Canada sẽ theo chân Úc, châu Âu, Mỹ để cấm Hoa Vi, và một quyết định quan trọng về công ty này sẽ được đưa ra vào giữa tháng ba tới đây.
Tại Mỹ, từ tháng 8/2018 chính phủ đã ra lệnh cấm các cơ quan chính phủ sử dụng các điện thoại do Hoa Vi sản xuất.
Đến tháng 2/2019, Đại học Berkerley tại California đã hủy bỏ một chương trình nghiên cứu do Hoa Vi cung cấp tài chính, mặc dù trường đại học của tiểu bang California này thường bị khó khăn về tài chính.
Theo thống kê của một hãng tin tại Trung Đông, cho đến cuối năm 2018 có các quốc gia sau đây đã cấm, hoặc đang tính tới việc cấm Hoa Vi cung cấp thiết bị hạ tầng viễn thông: Mỹ, Canada, Úc, New Zealand, Ý, Đức, Ấn Độ, và Anh.
Tại Việt Nam, trong bản tin của tờ Nikkei, nói rằng ông Phạm Quân, Tổng giám đốc Hoa Vi Việt Nam, dẫn lời Bộ trưởng Bộ thông tin và truyền thông của Việt Nam Nguyễn Mạnh Hùng nói rằng Việt Nam mở cửa đối với tất cả các nhà cung cấp. Báo ấy cố tìm cách liên hệ với ông Nguyễn Mạnh Hùng để bình luận nhưng không được.
Tờ báo về kinh tế tại Sài Gòn là Thời báo kinh tế Sài Gòn có trích dịch lại bản tin của Nikkei, đồng thời làm một cuộc trưng cầu ý kiến độc giả về việc có nên chọn Hoa Vi làm nhà cung cấp thiết bị 5G cho Việt Nam hay không. Sau hai ngày, kết quả trưng cầu ý kiến cho thấy tuyệt đại đa số độc giả của tờ báo này không chấp nhận Hoa Vi (92%).
Luật sư Trần Quốc Thuận, nguyên chánh văn phòng Quốc hội Việt Nam, hiện sống tại Sài Gòn, cho RFA biết quan ngại của ông về Hoa Vi: “Tôi thì tôi nghĩ rằng Việt Nam có đa dạng việc kinh doanh mua bán thế này thế kia thì cũng phải đừng để họ cài chip hoạt động gián điệp, làm nguy hại tới an ninh quốc gia, phải ngăn chận ngay từ đầu. Tôi nghĩ là bên Mỹ và bên châu Âu đã lên tiếng về an ninh quốc gia thì Việt Nam cũng nên lắng nghe. Nếu những nước đó họ chứng minh được thì Việt Nam cũng nên tẩy chay. Còn như mới nghi ngờ thì cũng phải làm sao cho dân an tâm, chứ không thể chỉ nói đây là kinh doanh. Kinh doanh này ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, và sự riêng tư nữa.”
Theo luật sư Vũ Đức Khanh và kỹ sư Hoàng Ngọc Diêu, Việt Nam ở một cái thế khác so với các quốc gia phát triển, vì ít sự lựa chọn hơn và bị áp lực quá mạnh từ Trung Quốc, cả về chính trị lẫn kinh tế.(VA)
