Juan Guadó, bên cạnh vợ và con gái, đang lắng nghe phóng viên hỏi ở Caracas, Venezuela vào 31 tháng Một. Ảnh AP
The Christian Science Monitor - Trần Quốc Việt (Danlambao) dịch - Cách đây chưa đầy một tháng, chưa tới 3 phần trăm người Venezuela biết đến tên Juan Guaidó. Tuy nhiên chỉ trong mấy tuần, vị dân biểu mới nhiệm kỳ đầu tiên và cựu kỹ sư công nghiệp này đã đoàn kết được lực lượng đối lập chia rẽ, được bầu làm lãnh đạo Quốc Hội, và trở thành nhà lãnh đạo lập hiến của Venezuela.
Hiện nay hàng chục nước công nhận ông là tổng thống thay thế Nicolás Maduro, người ở trong dinh tổng thống vẫn còn nắm giữ quyền lực thông qua giới quân đội tham nhũng nhưng không xứng đáng có tính chính danh sau cuộc tái bầu cử gian lận vào năm ngoái và sau sự suy sụp không ngừng của nền kinh tế một thời thịnh vượng.
Một người, con của người lái xe taxi, mà bạn bè và cộng sự cho là một công chức khiêm tốn và là người tìm cách hòa giải bằng các phương tiện dân chủ, ôn hòa, đã đạt được tất cả điều này.
Làm thế nào ông đạt được điều này?
Ông Guaidó được thầy ông, Leopoldo Lopez của Đảng Ý Dân, một người tù chính trị đang bị giam cầm, nâng đỡ trở thành nhà lãnh đạo Quốc Hội. Tuy nhiên chính sự khiêm tốn của ông đã cho ông khả năng đoàn kết lực lượng đối lập vốn bị các chiến thuật và những cái tôi chia năm xẻ bảy. Do khủng hoảng căng thẳng ở Venezuela và do nguy cơ bạo lực cho nên sự khiêm tốn chính là phẩm chất mà lực lượng đối lập cần. Là khuôn mặt mới, trẻ với không một chút gì tham vọng cá nhân, Guaidó đã chiếm được lòng trung thành của hầu hết mọi người Venezuela. Gần 90 phần trăm trong họ không chấp nhận quyền lực của ông Maduro.
Guaidó xác lập quyền lực hợp pháp của ông bằng cách tổ chức những cuộc họp khắp Venezuela cho dân chúng thành thị chất vấn, bằng cách lắng nghe dân chúng và khuyến khích họ tham gia đối thoại lịch sự và tranh luận công khai. Ông tập hợp họ lại nhờ không chấp nhận tâm trạng bi quan trong nước. "Tự do của đất nước chúng ta chỉ có thể đạt được nếu chúng ta vượt qua tuyệt vọng," ông nói.
Ông đã thuyết phục được nhiều chính phủ ở Châu Mỹ Latin và Phương Tây rằng Hiến pháp cho phép ông là tổng thống hợp pháp. Ông cũng mở rộng vòng tay tha thứ, dưới hình thức ân xá, cho bất kỳ sĩ quan quân đội nào trở về với nhân dân.
Guaidó miêu tả sự thăng tiến nhanh chóng của ông qua việc trích dẫn lời của Rosmulo Betancourt, người sáng lập nền dân chủ quốc gia: "Khi Venezuela cần những người giải phóng, Venezuela không nhập khẩu họ, Venezuela sản sinh ra họ."
Sự nghiệp chính trị của ông khởi đầu từ là một lãnh tụ sinh viên đấu tranh chống tổng thống độc tài quá cố, Hugo Chávez. Rồi khi là nhà lập pháp ông dành toàn bộ năng lực vào công cuộc điều tra tham nhũng. Còn bây giờ ông là người lãnh đạo ở trung tâm cuộc đấu tranh dân tộc được khắp nơi coi là cuộc tranh đấu toàn cầu giữa mô hình cai trị chuyên chế và mô hình dân chủ.
Tương lai ông hiện vẫn không chắc chắn nhưng Guaidó ít ra đã xác lập được phong cách lãnh đạo mới ở Châu Mỹ Latin. Đấy là một phong cách lãnh đạo bằng cách đáp ứng nguyện vọng dân chủ của bao nhiêu người khác. Và nếu có đức tính nào cần thiết cho sự lãnh đạo như thế thì chính là sự khiêm tốn, hay đúng như những gì bạn bè của Guaidó thường nói về ông.
Nguồn:
Xã luận của báo The Christian Science Monitor số ra ngày 31 tháng Một, 2019.
Người dịch:
