Đó là suy nghĩ của người viết bài này, và có thể cũng là suy tư của rất nhiều người Việt Nam khi nghĩ về hiện tình Việt Nam và Lào hiện nay. Nguy cơ mất nước của người Lào về tay Trung Quốc là rất cao, nếu như nhân dân Lào, ngay từ bây giờ không nhận thức được một cách đầy đủ, thường trực về điều đó!
1. Nguy cơ Lào mất nước nhìn từ Việt Nam
Không khó để nhận ra rằng, Bắc Kinh đang làm chủ cuộc chơi tại Việt Nam và tại Lào trên mọi lĩnh vực: chính trị, kinh tế, ngoại giao, văn hóa…. Quan hệ Trung-Việt, cũng như Trung-Lào hiện nay, đã vượt ra khỏi khái niệm “láng giềng hữu nghị”.
Nhìn cách mà Trung Quốc mua chuộc, điều hành quan chức từ Trung ương, đến địa phương ở Việt Nam, thông qua việc hơn 90% công trình trọng điểm quốc gia đều rơi vào tay người Trung Quốc; Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, trong tổng số 240 quốc gia và vùng lãnh thổ quan hệ kinh tế, thương mại với Việt Nam, với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa Việt Nam-Trung Quốc năm 2013 lên tới 50,2 tỷ USD, trong đó nhập khẩu hàng hoá của Việt Nam từ Trung Quốc là 36,9 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 28,1% tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam (1)… đủ cho ta dự đoán, rằng Lào cũng chẳng thế khác hơn, thậm chí nguy cơ Lào bị mất nước lớn hơn Việt Nam nhiều lần.
Lào (diện tích 236.800 km2, dân số 6,80 triệu người, mật độ dân số 26,70 người/ km2), với mật độ dân số rất thấp, chỉ bằng một phần mười so với Việt Nam (259 người/ km2 -năm 2012) là mảnh đất vô cùng màu mỡ và thuận lợi để Trung Quốc thực hiện di dân thông qua chính sách đầu tư tại Lào.
Cách đây hơn một năm, ngày 02/01/2013, báo infonet.vn, trong bài viết có tựa đề “Lào có thể phải trả giá vì nhận tiền đầu tư của Trung Quốc”(2), cho biết: “Chính phủ Lào đã phê duyệt dự án xây dựng tuyến đường sắt dài 470 km nối liền miền Bắc nước này tới tỉnh Vân Nam Trung Quốc, bất chấp những cảnh báo của các chuyên gia kinh tế quốc tế về cái giá mà nước này sẽ phải trả”.
Một quốc gia dân cư thưa thớt như Lào, GDP hàng năm chỉ khoảng 8 tỷ USD, việc Lào đầu tư tuyến đường sắt nói trên, rõ ràng, là không nên.
Về nhân lực để thực hiện dự án này, bài báo cho biết:
“Wang Quan, một ông chủ khách sạn người Trung Quốc tại một thị trấn ở vùng núi nhiệt đới miền Bắc nước Lào, đang chờ đợi khoảng 20.000 công nhân Trung Quốc đầu tiên sẽ đến đây sớm để bắt đầu xây dựng một tuyến đường sắt mới.
Các tuyến đường sắt do Trung Quốc tài trợ cho Lào khá dài và “ngoằn ngoèo”, thông qua hàng chục đường hầm, cầu, mà mục đích cuối cùng của nó là liên kết miền nam Trung Quốc với Bangkok, Thái Lan và sau đó là Vịnh Bengal ở Myanmar, mở rộng đáng kể khu vực thương mại hiện đã rất lớn của Trung Quốc với Đông Nam Á”.
Bản đồ tuyến đường sắt nối giữa Vân Nam, Trung Quốc và Viên Chăn, Lào dài 420 km, dự kiến tiêu tốn của Lào 7 tỷ USD và vô số những vấn đề phát sinh đối với đất nước và con người nước này
Không chỉ nhân dân Lào lo lắng cho vận mệnh của đất nước mình, các nhà phân tích kinh tế quốc tế cũng quan ngại và cho rằng: “hầu hết các lợi ích sẽ “chảy” về Trung Quốc, trong khi hầu hết các chi phí sẽ do nước chủ nhà gánh chịu. Dự án đường sắt dài 420 km, trị giá 7 tỷ USD, gần bằng GDP 8 tỷ USD của Lào. Lào sẽ vay hầu hết số tiền này từ Trung Quốc”.
"Lào sẽ vấp phải “một sai lầm đắt giá” nếu các điều khoản này được ký kết. Lào sẽ phải dùng các tài nguyên thiên nhiên, các khoáng chất quý như kali và đồng để làm tài sản thế chấp cho khoản vay khổng lồ của mình", tờ The New York Times bình luận”.
Mưu đồ của Trung Quốc đang từng bước chiếm lĩnh các địa danh quan trọng trong chiến lược di dân của họ tại Lào, thông qua bài báo ta có thể nhận thấy:
“Ở Luang Prabang, một điểm du lịch nổi tiếng, nơi tuyến đường sắt chạy qua, Trung Quốc đã xây dựng các bệnh viện, nâng cấp sân bay.
Theo tờ The New York Times, rất nhiều người dân Lào không hài lòng với sự hiện diện ngày càng nhiều của Trung Quốc, đã khiếu nại rằng đất nước của họ đang dần trở thành một tỉnh, hay nói cách khác, là một nước "chư hầu" của Trung Quốc”.
Để trả một khoản nợ khổng lồ như thế (không chỉ có đường sắt nói trên, mà nhiều dự án khác nữa, lên đến hàng chục tỷ USD), Lào chỉ có thể bán tài nguyên cho Trung Quốc, là cơ hội để Trung Quốc đưa người sang khai thác và qua đó, là cơ hội lớn để thực hiện chính sách di dân của họ.
Với một chính thể ngập ngụa về tham nhũng, rõ ràng, không phải ai khác, chính Việt Nam, nước có ảnh hưởng đặc biệt với Lào, là nước “xuất khẩu” mô hình tham nhũng sang Lào, và đến lượt nó, nay đã và đang phát huy tác dụng và đe dọa nguy cơ mất nước không chỉ của Lào mà còn cả Việt Nam.
2. Bài học Ukraine với Lào và Việt Nam
Không khó để nhận ra rằng, đến cuối thế kỷ này, dân số Lào vào khoảng 15 đến 20 triệu người.Khi đó người Hán tại Lào sẽ chiếm khoảng hơn 60% dân số lại Lào. Người Lào trở thành một dân tộc thiểu số ngay trên quê hương của họ. Một cuộc “trưng cầu dân ý” như đối với bán đảo Crimea của Ukraine như đã được Bắc Kinh lập trình từ lâu.
Mối quan hệ đặc biệt Việt-Lào, với khoảng vài trăm ngàn bộ đội Việt Nam hy sinh tại Lào trong thế kỷ XX sẽ trở nên vô ích.
Một khi Lào đã là một tỉnh, hoặc trở thành một khu tự trị của Trung Quốc, thì Việt Nam, cho dù có sự đề kháng mạnh mẽ thế nào đi chăng nữa, thì cũng chỉ là “cá nằm trên thớt”. Cùng với “đường lưỡi bò”, một gọng kìm từ phía Biển Đông, kết hợp với gọng kìm từ phía Lào sẽ bóp nát ý chí của người Việt, và cái tên Việt Nam rất có thể sẽ biến mất sau hơn một trăm năm nữa.
3. Kết luận
Không còn nghi ngờ gì nữa, dưới sự lãnh đạo của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào (thực chất là những người cộng sản Lào), thì nguy cơ Lào bị Trung Quốc thôn tính là rất rõ ràng và hiện thực. Nếu Việt Nam và Lào không kịp thời chuyển đổi thể chế hiện hành sang thể chế Nhà nước pháp quyền và xã hội dân sự thực sự, với cơ chế “Tam quyền phân lập”… thì nguy cơ cả Việt Nam và Lào bị Trung Quốc thôn tính xem như đã được thiết lập.
Dân số của Lào chỉ tương đương với dân số của hai tỉnh là Thanh Hóa (3,412 triệu) và Nghệ An (2,943 triệu) cộng lại. Đúng ra, Việt Nam phải là một nước tiên phong, trở thành cường quốc… để làm chỗ dựa cho Lào về mọi mặt. Phải xác định rằng, sự toàn vẹn của Lào cũng là sự toàn vẹn của Việt Nam. Tiếc thay, những người cộng sản Việt Nam không có được tư duy đó. Phải chăng, việc hàng trăm ngàn bộ đội Việt Nam hy sinh tại Lào trong thế kỷ XX, chỉ là cách nhìn ngắn hạn của những người cộng sản Việt Nam trước đây, vì chỉ muốn có con đường vào miền Nam Việt Nam trên lãnh thổ Lào?
Nghĩ lại, ta thấy tư duy của người Nhật thật sáng suốt. Việt Nam cách Nhật Bản hàng vạn dặm, nhưng với tầm nhìn về tuyến hàng hải trên Biển Đông, người Nhật đã từng muốn thuê cảng Cam Ranh để khống chế Trung Quốc, qua đó làm chủ tuyến hàng hải tối quan trọng đối với Nhật. Qua đó, người Nhật đã không tiếc tiền của để giúp Việt Nam trở nên hùng mạnh bằng việc viện trợ vốn ưu đãi cho Việt Nam trong hơn vài chục năm qua.
Ngược lại, những người cộng sản Việt Nam, với tư duy và tầm nhìn hạn hẹp, luôn xem người Tàu là bậc thầy của mình, luôn tự ti, yếu thế… trước Bắc Kinh, nên đã không nắm được những vận hội cho Dân tộc và đang sa lầy như hiện nay.
10.4.2014
Hoàng Mai
Lào có thể phải trả giá vì nhận tiền đầu tư của Trung Quốc
Chính phủ Lào đã phê duyệt dự án xây dựng tuyến đường sắt dài 470km nối liền miền Bắc nước này tới tỉnh Vân Nam Trung Quốc, bất chấp những cảnh báo của các chuyên gia kinh tế quốc tế về cái giá mà nước này sẽ phải trả.
Wang Quan, một ông chủ khách sạn người Trung Quốc tại một thị trấn ở vùng núi nhiệt đới miền Bắc nước Lào, đang chờ đợi khoảng 20.000 công nhân Trung Quốc đầu tiên sẽ đến đây sớm để bắt đầu xây dựng một tuyến đường sắt mới.
Các tuyến đường sắt do Trung Quốc tài trợ cho Lào khá dài và “ngoằn nghoèo”, thông qua hàng chục đường hầm, cầu, mà mục đích cuối cùng của nó là liên kết miền nam Trung Quốc với Bangkok, Thái Lan và sau đó là Vịnh Bengal ở Myanmar, mở rộng đáng kể khu vực thương mại hiện đã rất lớn của Trung Quốc với Đông Nam Á.
 |
Bản đồ hiển thị tuyến đường sắt nối giữa Vân Nam, Trung Quốc và Viên Chăn, Lào dài 420km, dự kiến tiêu tốn của Lào 7 tỷ USD và vô số những vấn đề phát sinh đối với đất nước và con người nước này.
|
Dự án xây dựng đường sắt này vấp phải một số cảnh báo nghiêm khắc từ các tổ chức phát triển quốc tế, tuy nhiên, các chuyên gia vẫn mong đợi nó sớm hoàn thành. Trung Quốc hiện rất coi trọng dự án này bởi nó nằm trong chiến lược kéo Đông Nam Á lại gần của nước này, cung cấp cho Bắc Kinh một con đường để vận chuyển dầu từ Trung Đông.
Các mắt xích quan trọng của đường ray này sẽ chạy qua tỉnh Oudom Xai, nằm giữa Côn Minh, thủ phủ tỉnh Vân Nam, Trung Quốc và thủ đô Viên Chăn, Lào. “Trung Quốc muốn có một đường sắt cao tốc từ Côn Minh đến Viên Chăn”, George Yeo, một cựu Bộ trưởng Ngoại giao của Singapore cho biết trong một bài phát biểu gần đây tại Câu lạc bộ Kinh doanh ASEAN ở Bangkok.
Ông Yeo, Chủ tịch của hãng Kerry Logistics Network, một công ty vận chuyển hàng hóa chính của Châu Á, được xem là một trong những chuyên gia thông tin tốt nhất về việc mở rộng các tuyến đường thương mại Châu Á mới. “Mục tiêu lớn là Bangkok”, ông nói, “Đó là một thị trường khổng lồ, rất nhiều cơ hội. Từ Bangkok tới Dawei ở Myanmar – con đường cho phép Trung Quốc vượt qua eo biển Malacca”, một điểm đầy tiềm năng giữa Ấn Độ Dương và bờ biển phía đông của Trung Quốc.
Nhưng chưa hẳn Trung Quốc đã thực sự quan tâm tới việc chia sẻ lợi ích từ tuyến đường sắt này. Các nhà phân tích kinh tế quốc tế cho rằng hầu hết các lợi ích sẽ “chảy” về Trung Quốc, trong khi hầu hết các chi phí sẽ do nước chủ nhà gánh chịu. Dự án đường sắt dài 420km, trị giá 7 tỷ USD, gần bằng GDP 8 tỷ USD của Lào. Lào sẽ vay hầu hết số tiền này từ Trung Quốc.
Giữa tháng 11/2012, khi Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào tới thăm Viên Chăn nhân dịp Hội nghị thượng đỉnh các lãnh đạo Á Âu, ông đã dự định tham dự lễ động thổ cho tuyến đường sắt này. Tuy nhiên cuối cùng buổi lễ đã không diễn ra.
Đánh giá của một chuyên gia tư vấn của Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc về tuyến đường sắt cho biết các điều khoản ràng buộc của Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc (China Eximbank) đưa ra sẽ trở thành gánh nặng và gây nguy hiểm đến sự ổn định kinh tế vĩ mô của Lào. Đồng thời, việc xây dựng đường sắt thông qua Bắc Lào sẽ lần lượt biến các nông thôn ở nước này thành bãi chứa chất thải.
"Lào sẽ vấp phải “một sai lầm đắt giá” nếu các điều khoản này được ký kết. Lào sẽ phải dùng các tài nguyên thiên nhiên, các khoáng chất quý như kali và đồng để làm tài sản thế chấp cho khoản vay khổng lồ của mình", tờ The New York Times bình luận.
"Lào sẽ vấp phải “một sai lầm đắt giá” nếu các điều khoản này được ký kết. Lào sẽ phải dùng các tài nguyên thiên nhiên, các khoáng chất quý như kali và đồng để làm tài sản thế chấp cho khoản vay khổng lồ của mình", tờ The New York Times bình luận.
 |
Hình ảnh khu phức hợp siêu thị và khách sạn Shengchang do Trung Quốc đầu tư tại thị trấn vùng cao Muang Xai, tỉnh Oudom Xai, Lào.
|
Các nhà tài trợ quốc tế khác cũng lặp lại cảnh báo này gửi đến Lào. Các đối tác, bao gồm Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB), Ngân hàng Thế giới (WB) cũng như Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) đã bày tỏ mối quan tâm và đưa ra lời cảnh báo “phải rất cẩn thận” tới Chính phủ Lào.
Tuy nhiên, Quốc hội nước này đã phê duyệt dự án như là một phần của thỏa thuận đường sắt xuyên Châu Á đã được 20 quốc gia Châu Á ký năm 2006. Dự án được thúc đẩy mạnh mẽ bởi sự ủng hộ của Phó thủ tướng Somsavat Lengsavad, người có xu hướng thân Trung Quốc.
Đầu tư thương mại Trung Quốc bùng nổ tại khu vực Đông Nam Á đã đạt mức 370 tỷ USD trong năm 2011, gấp đôi đầu tư từ phía Mỹ. Đến năm 2015, khi các nước Đông Nam Á hoàn thiện cộng đồng kinh tế, Trung Quốc dự tính đầu tư thương mại tới khu vực này khoảng 500 tỷ USD.
Yolanda Fernandez Lommen, Chuyên gia kinh tế trưởng của ADB tại Bắc Kinh, cho biết ngay cả khi Trung Quốc xuất khẩu rất nhiều loại hàng hóa tới khu vực này thì họ sẽ vẫn phải nhập khẩu các loại tài nguyên thiên nhiên và hàng hóa trung gian cho guồng máy xuất khẩu từ chính ASEAN.
Châu Âu, Mỹ và Nhật Bản là những đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc, nhưng ASEAN là khu vực “địa chiến lược và kinh tế quan trọng nhất” đối với nước này với quan điểm đầu tư và đối tác thương mại ngày càng trở nên quan trọng.
Lào sẽ cung cấp một bệ phóng hoàn hảo cho bước tiến tham vọng của Trung Quốc trong khu vực. Trung Quốc đã đổ khoản đầu tư mới vào Viên Chăn, trong đó có hàng chục biệt thự sang trọng được xây dựng dọc sông Mekong để các nhà lãnh đạo Châu Á và Châu Âu tới tham dự cuộc họp thưởng đỉnh hồi tháng 11.
Một hội trường mới lạ cho hội nghị cũng được xây dựng, là một phần của khu phức hợp Viên Chăn – New World do Trung Quốc đầu tư, trang trí cho một bộ mặt mới thế kỷ 21 vốn khá tồi tàn của Lào. Ở Luang Prabang, một điểm du lịch nổi tiếng, nơi tuyến đường sắt chạy qua, Trung Quốc đã xây dựng các bệnh viện, nâng cấp sân bay.
Một hội trường mới lạ cho hội nghị cũng được xây dựng, là một phần của khu phức hợp Viên Chăn – New World do Trung Quốc đầu tư, trang trí cho một bộ mặt mới thế kỷ 21 vốn khá tồi tàn của Lào. Ở Luang Prabang, một điểm du lịch nổi tiếng, nơi tuyến đường sắt chạy qua, Trung Quốc đã xây dựng các bệnh viện, nâng cấp sân bay.
Theo tờ The New York Times, rất nhiều người dân Lào không hài lòng với sự hiện diện ngày càng nhiều của Trung Quốc, đã khiếu nại rằng đất nước của họ đang dần trở thành một tỉnh, hay nói cách khác, là một nước "chư hầu" của Trung Quốc.
Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đã đến thăm Lào vào hồi tháng Bảy, chuyến thăm đầu tiên của một nhà ngoại giao hàng đầu Hoa Kỳ tới đây từ những năm 1950 như là một động thái trong nỗ lực của chính quyền Obama nhằm tăng cường mạnh mẽ quan hệ kinh tế và quân sự tại khu vực Đông Nam Á nhằm đối trọng với Trung Quốc. Tuy nhiên, hiện nay, hiệu quả của chuyến thăm vẫn chưa thể hiện một cách rõ rệt tại đất nước Triệu voi.
Một nhà ngoại giao nước ngoài đã nói rằng Viên Chăn và Bắc Kinh sẽ tìm thấy cách để đưa lên bàn giấy những vướng mắc tài chính của họ. “Trung Quốc luôn có cách của họ”, ông nói.
Tại Oudom Xai, các doanh nhân người Trung Quốc đã thành lập một trường học bằng tiếng Trung Quốc có 400 học sinh và 28 giáo viên, tất cả chi phí được trả bởi Chính phủ Trung Quốc. Ông Wang, chủ một khách sạn tại đây bày tỏ sự tin tưởng dự án đường ray xe lửa sẽ bắt đầu trong vài tuần tới. Người Lào tại đây đã cho dân nhập cư Trung Quốc thuê khoảng một nửa diện tích đất nông nghiệp xung quanh thị trấn, ông Wang cho biết.
“Bạn có thể thuê đất trong nhiều năm nếu bạn có tiền”, ông Wang nói, “Người dân ở đây nhận tiền, không quan tâm người thuê là ai”.
Minh Anh
